Καθώς Τουρκία, Ιράκ, Συρία και Ιράν αντέδρασαν έντονα στο κουρδικό δημοψήφισμα, η Ρωσία βρέθηκε να είναι κύριος επενδυτής στο ιρακινό Κουρδιστάν, επενδύοντας τουλάχιστον 4 δισ. δολάρια στον τομέα των υδρογονανθράκων.
Του Sergey Balmasov
ΠΗΓΗ: AL MONITOR
Οι ισχυρές ενεργειακές σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Ερμπίλ είναι γνωστές πριν το δημοψήφισμα της 25ης Σεπτεμβρίου. Τον Φεβρουάριο η κρατική ρωσική πετρελαϊκή εταιρεία Rosneft ανακοίνωσε πως θα χρηματοδοτήσει προκαταβολικά διετή συμφωνία αγοράς κουρδικού αργού πετρελαίου.
Στις αρχές Ιουνίου η Rosneft υπέγραψε συμφωνία διάρκειας 20 ετών για την αγορά κουρδικού πετρελαίου και τη διύλισή του στη Γερμανία. Επίσης υπέγραψε συμφωνία για έρευνα και εκμετάλλευση σε πέντε πετρελαιοφόρα πεδία στο ιρακινό Κουρδιστάν.
Στις 18 Σεπτεμβρίου η Rosneft δημοσιοποίησε τα σχέδιά της για χρηματοδότηση κατασκευής αγωγού φυσικού αερίου στο ιρακινό Κουρδιστάν. Το σχέδιο περιλαμβάνει μέχρι το 2020 εξαγωγή 30 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου.
Η ρωσική στάση οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Η Μόσχα θέλει να επεκτείνει την επιρροή της στα κοιτάσματα φυσικού αερίου του ιρακινού Κουρδιστάν, ενισχύοντας τον δικό της ρόλο ως κορυφαία εξαγωγική δύναμη σε αυτό το αγαθό παγκοσμίως.
Ο ανταγωνισμός είναι σκληρός για τη Ρωσία καθώς πολλές άλλες εταιρείες από διάφορες χώρες έχουν ενεργοποιηθεί στο ιρανικό Κουρδιστάν. Έτσι η Μόσχα αναζητά τρόπους να αντιμετωπίσει τους ανταγωνιστές κερδίζοντας και πολιτικά οφέλη στη Μέση Ανατολή, που με την σειρά τους θα ενισχύσουν την οικονομική της δυναμική.
Η κουρδική διοίκηση, από την πλευρά της, χρειάζεται χρήμα καθώς ο αγώνας κατά των τζιχαντιστών, οι πρόσφυγες, αλλά και η κακοδιαχείριση της στερούν πόρους. Ωστόσο, η Μόσχα δεν πρέπει να ξεχνά πως η αντιμετώπιση των ανταγωνιστών της είναι δύσκολη υπόθεση.
Λίγο πριν την ρωσοκουρδική συμφωνία του Σεπτεμβρίου η κουρδική διοίκηση άρχισε να αποπληρώνει χρέη σε ξένες εταιρείες. Ανεπίλυτα ζητήματα σταμάτησαν ξένα σχέδια εκμετάλλευσης και οδήγησαν εκτός Κουρδιστάν ξένες εταιρείες όπως η Exxon Mobil Corp.
Οι διαπραγματεύσεις με την Perl Petreleum ήταν εξαιρετικά επίπονες επίσης. Τον Αύγουστο οι Κούρδοι προχώρησαν σε ανάλογες διευθετήσεις με άλλες εταιρείες, αναδιαρθρώνοντας προς τα κάτω, τα χρέη τους σε εταιρείες όπως η τουρκική DNO και η Genel Energy. Ίσως μέρος των αποπληρωμών να γίνεται με ρωσικά χρήματα.
Όλες αυτές οι ενεργειακές συμφωνίες ήταν αναμενόμενες και ανάγκασαν τη Βαγδάτη να ασκήσει κριτική στη Ρωσία, κατηγορώντας την ότι προσπαθεί να αγοράσει το ιρακινό πετρέλαιο.
Η Ρωσία ανησυχεί επίσης για τις τεταμένες σχέσεις μεταξύ Κούρδων και Βαγδάτης μετά την απελευθέρωση του Κιρκούκ από τους Πεσμεργκά. Την πετρελαιοφόρο περιοχή του Κιρκούκ διεκδικεί η ιρακινή κεντρική κυβέρνηση.
Η ιρακινή αντίδραση στη ρωσική διείσδυση μένει να ειδωθεί. Ίσως πλήξει τις ρωσικές επενδύσεις στο Ιράκ, ή και την στρατιωτική και τεχνική διμερή συνεργασία. Επίσης η ρωσική διείσδυση θα προκαλέσει σίγουρα αντιδράσεις και άλλων χωρών, ανάμεσά τους και το Κατάρ.
Επίσης, ούτε οι ΗΠΑ ενθουσιάζονται από την προοπτική της ρωσικής ενεργειακής διείσδυσης στο ιρακινό Κουρδιστάν. Αν και οι αμερικανικές εταιρείες έχουν μειώσει τη δραστηριότητά τους στην περιοχή, η ρωσική οικονομική διείσδυση θεωρείται από τις ΗΠΑ ως πιθανός προάγγελος ενίσχυσης της γενικής ρωσικής παρουσίας στην καρδιά της Μέσης Ανατολής.
Και φυσικά υπάρχει και το Ιράν και η Τουρκία. Έτσι η ρωσική διείσδυση καθυστερεί. Για την ώρα η Μόσχα εμφανίζεται μόνο ως αγοραστής κουρδικού πετρελαίου παγώνοντας τα άλλα της σχέδια, τουλάχιστον μέχρι να ξεκαθαρίσει το πολιτικό τοπίο μετά το δημοψήφισμα.
Για την ώρα το Κρεμλίνο δεν θεωρεί ότι οι Κούρδοι θα ανακηρύξουν την ανεξαρτησία τους σύντομα και δεν είναι προς το συμφέρων της κουρδικής διοίκησης να προκαλέσει όλες τις περιφερειακές δυνάμεις.
Φαίνεται πως ο ηγέτης των Κούρδων Μασούντ Μπαρζανί θέλει να αξιοποιήσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ως διαπραγματευτικό όπλο, ως μέσο πίεσης σε Τουρκία και Ιράν, οι οποίες υποστηρίζουν τους Τουρκομάνους και τους σιίτες Άραβες, αντίστοιχα, και ως ατού έναντι της Βαγδάτης, κερδίζοντας το Κιρκούκ και άλλες περιοχές με αντάλλαγμα τη μη ανακήρυξη της ανεξαρτησίας.
Η Μόσχα πάντως τάχθηκε επίσημα υπέρ του ενιαίου Ιράκ, με δήλωση του υπουργείου Εξωτερικών και πρότεινε διάλογο. Οι Κούρδοι όμως θεωρούν ότι η Ρωσία απλώς τηρεί στάση αναμονής. Όσον αφορά την Rosneft, ο εκπρόσωπός της δήλωσε πως το δημοψήφισμα δεν θα επηρεάσει τις δραστηριότητές της.
Πάντως η ρωσική ενεργειακή διείσδυση δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη και για έναν άλλο λόγο. Η θέση του Μπαρζανί κινδυνεύει για πολλούς λόγους και το φιλοευρωπαϊκό κουρδικό αντιπολιτευτικό Κίνημα Γκόραν τον απειλεί σοβαρά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου