Από Κέντρο Υποδοχής και Φιλοξενίας μετατράπηκε σε καταυλισμό ντροπήςΗ μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπων αυτών δεν ζητά ελεημοσύνη και δεν είναι αγνώμων. Εκτιμούν την όποια βοήθεια τούς παρέχει το κράτος μαςΖητούν να τους παρασχεθεί το καθεστώς πρόσφυγα για να μπορούν να ξεκινήσουν ξανά τη ζωή τους από την αρχή, σε ένα ασφαλές περιβάλλον, μακριά από τις εμπόλεμες καταστάσεις στη χώρα τουςΘέλουν να ενταχθούν στην κοινωνία μας και να είναι χρήσιμοι, δημιουργικοί και παραγωγικοί
Του Σπύρου Σωτηρίου
«Γλιτώσαμε από τον πόλεμο… Θα πεθάνουμε εδώ;»
Η νεαρή μάνα από τη Συρία μονολογούσε με δάκρυα στα μάτια. Το παιδί
της -ένα αγοράκι τριών με τεσσάρων χρόνων- κρυφοκοίταζε κρυμμένο πίσω
από τη στρατιωτική κουβέρτα (από αυτές που είχαμε στο στρατό και τις
πετάγαμε στο πάτωμα γιατί έγδερναν το δέρμα μας) που χρησιμοποιείται,
αντί για σκέπασμα, ως πρόχειρη εξωτερική πόρτα των συγκοινωνούντων
λυόμενων δωματίων τρία επί τρία.
Την ώρα που η μητέρα του εξέφραζε το φόβο και την αγωνία της, το
αγοράκι μάς χαμογελούσε με παιδική αθωότητα φορώντας σαγιονάρες μέσα στο
κρύο και τις βροχές.
Αστραπιαία πέρασαν από τη σκέψη μου οι εικόνες των παιδιών που
σκοτώθηκαν στον πόλεμο στη χώρα του και των παιδιών που πνίγηκαν στη
θάλασσα, προσπαθώντας να πατήσουν σε ειρηνικό τόπο για να επιβιώσουν.
«Τυχερός ο μικρός», σκέφτηκα.
Όμως το ότι στάθηκε τυχερός, επιβίωσε και κατάφερε να δραπετεύσει με
τη μητέρα του από την εμπόλεμη ζώνη δεν σημαίνει ότι τελείωσε ο Γολγοθάς
του. Αυτό το αγόρι πρέπει να κτίσει μια καινούρια ζωή, πρέπει να έχει
την απαραίτητη φροντίδα, εκπαίδευση, να του παρασχεθούν τα εφόδια για να
ζήσει στον νέο τόπο που τον φιλοξενεί.
Η Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού δηλώνει πως
οποιοσδήποτε κάτω των 18 ετών, ανεξαρτήτως φύλου, καταγωγής, θρησκείας ή
πιθανής αναπηρίας, χρειάζεται ειδική φροντίδα και προστασία.
Δυστυχώς, όμως, αυτή τη στιγμή στο Κέντρο Υποδοχής και Φιλοξενίας
Αιτητών Διεθνούς Προστασίας στην Κοφίνου κανένας δεν μπορεί να πει ότι
στα παιδιά παρέχεται ειδική φροντίδα ή προστασία.
Εικόνες που φοβάται να τις δει ανθρώπου μάτι
Οι εικόνες στο Κέντρο, όπου διαμένουν περίπου 300 άτομα στοιβαγμένα
στα λυόμενα δωμάτια, είναι τραγικές. Οι χώροι υγιεινής είναι
κατεστραμμένοι και βρόμικοι. Αηδία είναι η πιο χαρακτηριστική λέξη που
μπορεί να ειπωθεί για τους χώρους υγιεινής των προσφύγων. Άλλωστε οι
φωτογραφίες μιλούν από μόνες τους.
«Υπάρχουν σπασμένες τουαλέτες, ξεχειλισμένοι κάδοι απορριμμάτων,
μούχλα πάνω στους τοίχους, ενώ παιδιά παίζουν δίπλα από σκουπίδια και
λήμματα. Εικόνες που φοβάται να τις δει ανθρώπου μάτι», είχε αναφέρει
χαρακτηριστικά η εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας για τους πρόσφυγες
στην Κύπρο, Αιμιλία Στροβολίδου.
«Φοβάμαι για τα παιδιά μου»
«Φοβάμαι για το παρόν και το μέλλον των παιδιών μου», μας ανέφερε μια
μητέρα από το Ιράν, η οποία βρίσκεται στον καταυλισμό με την οικογένειά
της εδώ και 16 μήνες, περιμένοντας να εξεταστεί η αίτηση της για
προσφυγικό άσυλο. Έχει τρία παιδιά ηλικιών 9, 12 και 15 χρονών. Είναι
πολύ καλοί μαθητές, όπως λέει.
Αλήθεια, όμως, πόσο ευοίωνο είναι το μέλλον αυτών των παιδιών εάν συνεχίζουν να ζουν κάτω από αυτές τις άθλιες συνθήκες;
Στην Κοφίνου διαβιούν άνθρωποι για πάνω από πέντε χρόνια (υπάρχει
περίπτωση αιτούντος άσυλο που διαμένει εκεί σχεδόν οχτώ χρόνια).
Έγκλειστοι μέσα σε ένα περιφραγμένο καταυλισμό μακριά από τον υπόλοιπο
κόσμο. Τα παιδιά βγαίνουν από τον καταυλισμό για να πάνε στο σχολείο και
μετά επιστρέφουν. Αυτή είναι η ζωή τους.
Η Κυπριακή Δημοκρατία συγκαταλέγεται στα κράτη με τη μεγαλύτερη
καθυστέρηση στην εξέταση των αιτήσεων για προσφυγικό άσυλο. Και αυτή η
καθυστέρηση έχει αρνητικές συνέπειες στις οικογένειες των προσφύγων και
κατ’ επέκταση στην υπόλοιπη κοινωνία, αφού η μη έγκαιρη κοινωνική
ενσωμάτωση των ανθρώπων αυτών έχει σημαντικό αντίκτυπο. Στην αντίθετη
περίπτωση, οι πρόσφυγες μπορούν να ξεκινήσουν ξανά τη ζωή τους και να
είναι δημιουργικοί και παραγωγικοί στη χώρα μας, προσφέροντας τα
πολλαπλάσια από αυτά που θα λάβουν αρχικά ως βοήθεια.
Γέννησε το παιδί της στον καταυλισμό
Μια νεαρή μητέρα στάθηκε στη γραμμή μαζί με άλλες τρεις μάνες
διαφορετικών εθνικοτήτων για να προμηθευτεί από τους εθελοντές πανιά για
το μικρό παιδί της.
«Από που είσαι;»
«Από τη Σομαλία», μας απάντησε διστακτικά.
«Είσαι μόνη εδώ;»
«Με το παιδί μου»…
«Πόσο χρονών είναι;»
«Δεκατεσσάρων μηνών», απαντά με χαμόγελο στα χείλη.
Είναι περήφανη για το παιδί της όπως όλοι οι γονείς.
Η κουβέντα για το παιδί τής επέτρεψε να χαλαρώσει και να μας μιλήσει.
Ήρθε στην Κύπρο έγκυος και γέννησε στον καταυλισμό της Κοφίνου.
Περιμένει ωστόσο εδώ και εφτά μήνες να της απαντήσουν στο αίτημα για
οικογενειακή επανένωση. Εάν εγκριθεί το αίτημά της, θα μπορεί να έρθει
στην Κύπρο ο σύζυγος και τα άλλα δύο παιδιά τους που έμειναν πίσω στη
χώρα τους διατρέχοντας κίνδυνο για τη ζωή τους.
Παρόλο που δεν μας παραπονέθηκε για τις συνθήκες διαμονής στην
Κοφίνου και για την καθυστέρηση εξέτασης του αιτήματός της από τις
κυπριακές Αρχές, η ταλαιπωρία ήταν ζωγραφισμένη στο πρόσωπό της.
Η μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπων αυτών δεν ζητούν ελεημοσύνη και δεν
είναι αγνώμονες. Εκτιμούν την όποια βοήθεια τούς παρέχει το κράτος μας
και ζητούν να τους παρασχεθεί το καθεστώς πρόσφυγα για να μπορούν να
ξεκινήσουν ξανά τη ζωή τους από την αρχή σε ένα ασφαλές περιβάλλον
μακριά από τις εμπόλεμες καταστάσεις στη χώρα τους. Θέλουν να ενταχθούν
στην κοινωνία μας και είναι χρήσιμοι, δημιουργικοί και παραγωγικοί.
«Δεν με νοιάζει εάν θα πεθάνω»
Ο Τριτάν είναι Αλβανός και μιλά άπταιστα ελληνικά. Διαμένει και αυτός
τους τελευταίους μήνες στον καταυλισμό περιμένοντας να εγκριθεί η
αίτησή του για να λάβει καθεστώς Διεθνούς Προστασίας. Πολιτευτής στη
χώρα του, πρώην υποψήφιος βουλευτής, θέλει να βγει έξω στην κοινωνία και
να είναι πάλι δημιουργικός, να έχει τη δική του αυτονομία, να
ξαναρχίσει τη ζωή του στη χώρα μας, αφού, όπως ο ίδιος λέει, έφυγε
κυνηγημένος από την Αλβανία.
Μας «ξενάγησε» στο λυόμενο δωμάτιο του τρία επί τρία και μας σύστησε
τον ένα εκ των συγκατοίκων του (οι αρμόδιοι έκριναν ότι σε ένα δωμάτιο
μικρότερο από αυτό των διαμερισμάτων μπορούν να φιλοξενηθούν μέχρι και
τέσσερα άτομα!).
Ο Μπασίρ από το Πακιστάν κοιμόταν κάτω από τη στρατιωτική κουβέρτα…
«Συγνώμη φίλε που σε ξυπνήσαμε», του λέω.
«Κανένα πρόβλημα», μου απαντά…
«Δεν πειράζει. Θα συνεχίσει τον ύπνο του μετά. Αφού εδώ μέσα κλεισμένοι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα άλλο», απαντά ο Τριτάν.
Ο Τριτάν ευχαριστεί τη χώρα μας για τη φιλοξενία, αλλά ζητά
τουλάχιστον ανθρώπινη αντιμετώπιση από το κράτος. Παρά τα πολλαπλά
προβλήματα υγείας που έχει, μας είπε χαρακτηριστικά:«Εμένα δεν με
νοιάζει εάν θα πεθάνω. Έτσι κι αλλιώς γλίτωσα από δολοφονική επίθεση στη
χώρα μου. Είναι κρίμα όμως γι’ αυτά τα παιδιά -μας έδειξε με το δάκτυλο
τα παιδιά- και γι’ αυτούς τους νέους ανθρώπους -μας έδειξε τους
Ερυθραίους που προκάλεσαν τα γνωστά επεισόδια της περασμένης εβδομάδας-
γεμάτους ενέργεια που είναι εδώ μέσα κλεισμένοι και ζουν σε αυτές τις
άσχημες συνθήκες».
Το ξέσπασμα των Ερυθραίων
Η επίσκεψή μας στον καταυλισμό της Κοφίνου έγινε το Σάββατο 17
Φεβρουαρίου, την επόμενη μέρα των επεισοδίων που προκάλεσε ομάδα ατόμων
από την Ερυθραία. Ο καταυλισμός έμοιαζε βομβαρδισμένο τοπίο και ο φόβος,
η αγωνία, ήταν ζωγραφισμένα στα πρόσωπα των ανθρώπων που διαμένουν
εκεί, ενώ οι περισσότεροι έμειναν κλεισμένοι στο λυόμενο δωμάτιό τους.
Ειδικότερα οι άνθρωποι με οικογένειες ήταν διστακτικοί να μας μιλήσουν.
Φοβισμένοι όμως ήταν και αυτοί που έκαναν τα επεισόδια, κάποιοι
μάλιστα βοηθούσαν και στο καθάρισμα του χώρου, προφανώς μετανιωμένοι για
τις ενέργειές τους.
Κανένας εκ των ανθρώπων που βρίσκονταν εκεί τη νύχτα της Παρασκευής
επιχείρησε να δικαιολογήσει τα επεισόδια που έγιναν από την ομάδα των
ανθρώπων από την Ερυθραία, αλλά όλοι είχαν την απάντηση στο γιατί
οδηγήθηκαν οι νεαροί σε αυτή τη συμπεριφορά. Μας είπαν πως περίμεναν
αυτό το ξέσπασμα. Η παρατεταμένη παραμονή των ανθρώπων σε αυτές τις
άθλιες συνθήκες, η ανασφάλεια, η αβεβαιότητα, η απραξία, η γκετοποίηση,
οδηγούν σε άσχημες ή και ακραίες συμπεριφορές.
Εργασίες βελτίωσης και κρατική επίβλεψη του χώρου
Όπως αναφέραμε και σε χθεσινό μας ρεπορτάζ, οι κρατικές υπηρεσίες
ενεργοποιήθηκαν και ξεκίνησαν ήδη εργασίες για βελτίωση της κατάστασης
στην Κοφίνου. Παράλληλα, η τραγική κατάσταση στην οποία περιήλθε ο
καταυλισμός δεν άφησε πλέον καμία άλλη επιλογή στην κυβέρνηση που
επανέρχεται -με πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο- για επαναφορά του
προηγούμενου καθεστώτος διαχείρισης με περισσότερη κρατική επίβλεψη,
αφού η «ιδιωτικοποίηση» του χώρου απέτυχε εκ του αποτελέσματος.
Και μετά το άσυλο, τι;
Εμείς με τη σειρά μας καταθέτουμε τον προβληματισμό μας για το μέλλον
των Ερυθραίων. Είναι άραγε λύση η μετακίνηση αυτής της ομάδας ανθρώπων
σε ξενοδοχείο; Αυτό ζητούν οι ίδιοι; Προφανώς οι απαντήσεις είναι όχι.
Εξ ου και σύμφωνα με πληροφορίες μας οι αρμόδιες υπηρεσίες εξετάζουν το
ζήτημα και τον τρόπο χειρισμού του.
Εδώ εστιάζεται το μεταγενέστερο πρόβλημα που καλείται να
αντιμετωπίσει το κράτος. Δηλαδή το πώς διαχειρίζεται τους ανθρώπους που
λαμβάνουν προσφυγικό άσυλο. Προφανώς και δεν είναι λύση η παραχώρηση
ενός επιδόματος που δεν αρκεί ούτε για τα απαραίτητα. Η πλειονότητα
αυτών των ανθρώπων μπορούν να είναι παραγωγικοί και θέλουν να εργαστούν.
Δεν επιθυμούν να είναι φιλοξενούμενοι, επαίτες σε μια ξένη χώρα. Αυτή η
πολιτική που ακολουθείται σήμερα οδηγεί αφενός στην γκετοποίηση αυτών
των ανθρώπων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, και αφετέρου στην αύξηση του
ρατσισμού στη χώρα μας.
Οι άνθρωποι αυτοί πρέπει να μπαίνουν σε ένα πρόγραμμα ένταξής τους
στην τοπική κοινωνία, έτσι ώστε να μην νιώθουν παρείσακτοι και πως
αποτελούν βάρος για τη χώρα που τους φιλοξενεί και αντίστροφα, να μην
τους νιώθει ως βάρος η τοπική κοινωνία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου