Περί ηρώων στην Ελλάδα του 2018

1. «Το βάρος μιας ομηρικής μάχης πέφτει σε ορισμένες ηγετικές μορφές. Η ανώνυμη μάζα μπορεί να εμφανίζεται στο πεδίο της μάχης, αλλά δεν επηρεάζει την έκβαση του πολέμου. Οι μάχες κερδίζονται και χάνονται από εκείνους που έχουν το προβάδισμα σε σχέση με το πλήθος, τους προμάχους, εκείνους που «μάχονται στην πρώτη γραμμή». [..] Σ’ αυτούς τους ηγετικούς πολεμιστές η ομηρική γλώσσα δίνει το όνομα ήρωες. 
   
   Ο ηρωισμός είναι λοιπόν για τον Όμηρο ένα καθορισμένο κοινωνικό καθήκον και οι ήρωες αποτελούν ένα καθορισμένο κοινωνικό στρώμα. Το όνομα δίνεται σε όσους είναι, υπήρξαν, ή θα γίνουν πολεμιστές. Αυτή είναι η ομηρική άρχουσα τάξη, τάξη των ιδιοκτητών, τάξη επίσης η οποία είναι επιφορτισμένη με τη διαφύλαξη της κοινότητας» (James M. Redfield, Η τραγωδία του Έκτορα: Φύση και Πολιτισμός στην Ιλιάδα)
   «Την περασμένη φορά αντιδιέστειλα τον κοινό άνθρωπο προς τον ήρωα και κάποιος από εσάς το θεώρησε προσβολή. Δεν τους διαχώρισα ως δύο διαφορετικά ανθρώπινα είδη. Το ηρωικό μονοπάτι έχει χαραχθεί για κάθε έναν από εμάς και όποιος το διαβαίνει, το διαβαίνει ως κοινός άνθρωπος.» (J. Lacan, Le Séminaire livre VII) 
   Ξημερώματα 15ης Αυγούστου, οι δυο στρατιωτικοί του ελληνκού κράτους, οι οποίοι βρίσκονταν για 167 ημέρες στις φυλακές της Αδριανούπολης, επέστρεψαν στην Ελλάδα. Ο ανθυπολοχαγός Άγγελος Μητρετώδης και ο ΕΠΟΠ Δημήτρης Κούκλατζης είχαν παραβιάσει για κάποιες εκατοντάδες μέτρα – κατά τη διάρκεια αναζήτησης-καταδίωξης μεταναστών-προσφύγων σύμφωνα με τις δηλώσεις τους – τα σύνορα της Τουρκίας, γεγονός το οποίο οδήγησε στη σύλληψή και μεταφορά τους στην Αδριανούπολη. 
   
   
   Τους επόμενους μήνες η φυλάκιση τους θα γινόταν αντικείμενο στην αντιπαλότητα μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων καπιταλιστών, αντικείμενο πολεμοκαπηλείας και προπαγάνδας, αντικείμενο άντλησης πολιτικής υπεραξίας στον «πατριωτικό χώρο» – από την κυβέρνηση ως την Χρυσή Αυγή. Σύσσωμο το κρατικό, ημικρατικό και παρακρατικό πολιτικό προσωπικό ανακήρυξε ως ήρωες του έθνους και υπερασπιστές της πατρίδας τους δύο στρατιωτικούς. Η επιστροφή τους στην Ελλάδα μετατράπηκε σε προπαγανδιστικό θέαμα για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, η οποία την παρουσίασε ως μεγάλη διπλωματική της επιτυχία – αναφέροντας ως επιτυχία και τη στήριξη των ΗΠΑ για την απελευθέρωσή τους. 
   Ακολουθεί η αυτοψία. Μπορεί οι δυο στρατιωτικοί να αναγορεύθηκαν σε ήρωες μέχρι και για την επιλογή τους να κατέβουν από το κυβερνητικό αεροσκάφος ένστολοι και όχι με πολιτικά ρούχα – μια συνηθισμένη επιλογή κρατικού γοήτρου σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Μπορεί τις επόμενες μέρες στην κυβερνητική-κρατική προπαγάνδα να έγιναν σύμβολα ηρωισμού ενάντια στον «νεοθωμανικό επεκτατισμό» και να τους περιφέρουν στις διάφορες μητροπόλεις για να αποκτήσει και την ανάλογη χριστιανο-ορθόδοξη χροιά η αφήγηση, αλλά η πραγματικότητα δεν αφήνει χώρο για παραγωγή ηρώων αλλοτινών εποχών. 
   Ήδη στη μεταξύ των αστών συζήτηση, υπάρχει η διχογνωμία αν είναι «πραγματικοί» ήρωες, μιας και οι δύο στρατιωτικοί εμφανίστηκαν ως ήρωες χωρίς να έχουν δώσει καμία μάχη, χωρίς να έχουν νικήσει κανέναν , χωρίς να έχουν απελευθερώσει καμία χαμένη πατρίδα. Στην επιχειρηματολογία της Χρυσή Αυγής, αυτή η συζήτηση έφτασε στη λογική της κατάληξη: την αίτηση στρατοδικείου για τους ραγιάδες που παραδόθηκαν χωρίς αντίσταση. – η οποία ωστόσο μέχρι την απελευθέρωσή τους , τους χαρακτήριζε και αυτή ως ήρωες. Όπως κάθε ζήτημα που αντιμετωπίζεται αφηρημένα και γενικόλογα, o αμφισβητούμενος ηρωισμός των Μητρετώδη και Κούκλατζη εκφυλίστηκε σε διαμάχη υλικών μικροσυμφερόντων καθώς δημιουργείται θέμα με την πιθανή μετάθεση τους στο εξωτερικό, η οποία θεωρείται ανεπίτρεπτο προνόμιο για τόσο χαμηλόβαθμα στελέχη εντός των στρατιωτικών κύκλων. 
   Αγνοί πατριώτες ήρωες για τον συνταγματικό αστικό κόσμο, ήρωες της ορθοδοξίας την εκκλησία, ραγιάδες για τη Χρυσή Αυγή, χαμηλόβαθμοι οι οποίοι δεν αξίζουν μετάταξη-διακοπές στο εξωτερικό για μια ορισμένη μερίδα της στρατιωτικής ιεραρχίας. Είναι τελικά ήρωες οι δυο που πιάστηκαν ενώ έψαχναν πρόσφυγες στα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας; Το ερώτημα αποκτά νόημα μόνο αν το θέσουμε στις υλικές του βάσεις: ήρωες ποιας τάξης και ποιών καθηκόντων που απορρέουν απ’ αυτή την τάξη για τους ήρωες της; 
   Η κατάσταση του ήρωα μιας ορισμένης ταξικής κοινωνίας είναι ταυτόχρονα η κατάφαση της τάξης που εκπροσωπεί και η ανάδειξη της σήψης της. Ο ήρωας των από πάνω είναι έκφραση της κοινωνίας του και έκφραση της ανάγκης αυτή η κοινωνία να διαλυθεί. Παρά τις κρατικές αγιογραφίες, οι ήρωες του 1821 πέρασαν όλες τις επόμενες δεκαετίες ως πολιτικοί μισθοφόροι των Μεγάλων Δυνάμεων και δυνάστες των φτωχών αγροτών της νεοσύστατης Ελλάδας και οι Μακεδονομάχοι παρά τα αγάλματά τους σε διάφορα χωριά της Μακεδονίας ως απελευθερωτές, ήταν οι μεγαλύτεροι πλιατσικολόγοι της περιοχής. 
   Από αυτή την ορισμένη ταξική σκοπιά, οι Μητρετώδης και Κούκλατζης είναι ήρωες. Ήρωες για την ελληνική άρχουσα τάξη του 2018, η οποία με τον πλέον τυχοδιωκτικό τρόπο προσπαθεί να εντείνει και εκμεταλλευτεί υπάρχοντες ανταγωνισμούς για την προώθηση των συμφερόντων της. Ήρωες μιας τάξης η οποία παρουσιάζει μια αφήγηση αμυνόμενου – όπως κάθε άρχουσα τάξη – και την ίδια στιγμή συμμετέχει σε κάθε επιθετικό σχεδιασμό του ΝΑΤΟ. Ήρωες μιας τάξης η οποία προβάλλει τις «δημοκρατικές ευαισθησίες» της απέναντι στον «δικτάτορα» Ερντογάν, ενώ κυνηγά, φυλακίζει, και σκοτώνει πρόσφυγες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της μέσω συμφωνιών που έχει υπογράψει με το καθεστώς Ερντογάν – όπως ακριβώς έκαναν οι Μητρετώδης και Κούκλατζης πριν συλληφθούν. 
   
   
   Ναι, οι δυο στρατιωτικοί που κατέβηκαν στη Θεσσαλονίκη «ξημερώματα του δεκαπενταύγουστου» μπορεί να είναι μιντιακοί ήρωες μιας μερίδας του σάπιου ελληνικού καπιταλισμού. Αλλά όχι δικοί μας ήρωες, όχι ήρωες της δικής μας τάξης, την οποία στον Έβρο οι εφήμεροι ήρωες των αστών καταδίωκαν – αποδεικνύοντας ξανά πως τα αμυντικά εξωτερικά καθήκοντα είναι αδιαχώριστα από τα επιθετικά εσωτερικά καθήκοντα ενάντια στους υποτελείς. 
   Οι δικοί μας ήρωες και ηρωίδες είναι οι εργάτες και εργάτριες που καθημερινά παρά τις καταπιέσεις που βιώνουν με κάθε πράξη και αγώνα τους, μικρό και μεγάλο δείχνουν πως μια άλλη κοινωνία είναι εφικτή. Γι’ αυτό και οι δικοί μας ήρωες και ηρωίδες δεν έχουν ανάγκη από κρατικές υποδοχές και θρησκευτικές φιέστες. Ο ηρωισμός τους δεν απαιτεί κάποιο κρατικό διαπιστευτήριο για να αποδείξει την ύπαρξή του: απλώς είναι στις καθημερινές κοινωνικές σχέσεις αλληλεγγύης και αδελφοσύνης.http://redfractal.net