ΣΧΟΛΙΟ: Η διαφωνία της ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ για την σχέση που πρέπει να έχει ο λαός μας με το ΝΑΤΟ είναι δεδομένη.
Το κείμενο όμως προτείνουμε να διαβαστεί για τον πλούτο των στοιχείων και την κριτική του προσέγγιση.
Το παρόν αποτελεί την παρουσίαση του Αντγου (ε.α.) Ιωάννη Αθ. Μπαλτζώη στην εκδήλωση του ΚΕΔΙΣΑ “Το ΝΑΤΟ στην εποχή του Τραμπ” την 17/10 στο ξενοδοχείο ΑΜΑΛΙΑ.
Στις 4 Απριλίου 1949, υπογράφηκε στην Ουάσιγκτον ο Οργανισμός του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (North Atlantic Treaty Organization). Επρόκειτο για τη συμμαχία των ΗΠΑ και του Καναδά με χώρες της Δυτικής Ευρώπης (Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο, Νορβηγία, Δανία, Πορτογαλία, Ισλανδία), με σκοπό την προστασία της Γηραιάς Ηπείρου από ενδεχόμενη στρατιωτική επίθεση της ΕΣΣΔ.
Για να φθάσουμε στην τελική πράξη είχε προηγηθεί η πρωτοβουλία των Βρετανών για συλλογική άμυνα στην Ευρώπη, με την υπογραφή της Συνθήκης των Βρυξελλών τον Μάρτιο του 1948.
Στην πραγματικότητα, το Λονδίνο είχε συλλάβει τη Συνθήκη των Βρυξελλών αποκλειστικά ως το όχημα για να καταστήσει δυνατή τη συμμετοχή των ΗΠΑ στις διευθετήσεις για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Όλο αυτό συνέβαινε ενώ οι Σοβιετικοί προσπάθησαν να εκβιάσουν την Δύση σε ένα νέο γύρο διαπραγματεύσεων για το μέλλον της Γερμανίας, κυρίως με το να επιβάλλουν αποκλεισμό στο Δυτικό Βερολίνο – εκτός από τον αέρα.
Σήμερα γνωρίζομε ότι η απόφαση του Στάλιν να μην σταματήσει την αεροπορική πρόσβαση ήταν αντίθετη προς τις συστάσεις του σοβιετικού στρατού. Ο Στάλιν, περιμένοντας ότι δεν θα ήταν σε θέση η Δύση να υποστηρίξει το Δυτικό Βερολίνο από αέρος, επέλεξε να μην προκαλέσει μια στρατιωτική σύγκρουση.
Ο δεύτερος Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, ο Βέλγος Paul-Henri Spaak, είπε κάποτε, χαριτολογώντας, ότι το ΝΑΤΟ θα έπρεπε να αναγείρει ένα άγαλμα στον Ιωσήφ Στάλιν. Ακόμη και σήμερα, κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί: εάν ο Στάλιν δεν είχε υπερεκτιμήσει τις δυνατότητες του στην Ανατολική Ευρώπη και το Βερολίνο, θα είχε αναδυθεί το ΝΑΤΟ όπως το γνωρίζουμε;
Σκοπός του ΝΑΤΟ
Το 1952, ο Lord Ismay, πρώτος Γραμματέας του ΝΑΤΟ, αποκάλυψε, με το γνωστό βρετανικό φλέγμα και προβοκατόρικο τρόπο θα λέγαμε, τον σκοπό δημιουργίας του ΝΑΤΟ με την παροιμιώδη φράση: «Να κρατήσει την Σοβιετική Ένωση έξω, τους Αμερικανούς μέσα και τους Γερμανούς κάτω» . (“keep the Soviet Union out, the Americans in, and the Germans down.”). Για να φθάσουμε σε αυτό το σημείο είχαν προηγηθεί γεγονότα, εκτιμήσεις και καταστάσεις που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Lord Ismay, πρώτος Γραμματέας του ΝΑΤΟ.
Στις ΗΠΑ, μετά τον πόλεμο, υπήρχε μια τάση και φωνές για απόσυρση από την Ευρώπη, αφού οι ΗΠΑ ήταν στις νικήτριες δυνάμεις, με τις λιγότερες απώλειες σε σχέση με τις κατεστραμμένες ευρωπαϊκές χώρες. Μάλιστα, η άποψη των Αμερικανών, σε ότι αφορά την ηττημένη Γερμανία που ήταν η την αιτία για δύο παγκόσμιους πολέμους με δεκάδες εκατομμύρια νεκρούς, ήταν να τη φέρουν ει δυνατόν στη λίθινη εποχή.
Τι άλλαξε την αμερικανική γεωστρατηγική αντίληψη; Δύο γεγονότα: Πρώτο ήταν το πραξικόπημα της Πράγας, τον Φεβρουάριο του 1948 που έδωσε αποφασιστική ώθηση στη δημιουργία του Συμφώνου των Βρυξελλών. Ενίσχυσε δε και τις αμερικανικές τάσεις για μια συμμαχία με τη Δυτική Ευρώπη. Δεύτερον, ο αποκλεισμός του Βερολίνου από τον Ιούνιο του 1948 έπεισε τους Αμερικανούς ότι οι Σοβιετικοί θα μπορούσαν να προκαλέσουν έναν νέο πόλεμο, αν μη τι άλλο λόγω της μεγάλης ανισορροπίας ισχύος που υπήρχε στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Μετά από αυτά, καταλυτικός παράγων απέβη τελικά το τηλεγράφημα του πρέσβη των ΗΠΑ στην Μόσχα του George Kennan το 1946, που ξαναήλθε στην επιφάνεια.
Ο στρατηγικός γκουρού των ΗΠΑ.
Τζορτζ Κένναν
Στο μακροσκελές τηλεγράφημά του (the Long Telegram) έκτασης 8.000 λέξεων, ο Τζορτζ Κένναν, γκουρού αργότερα της αμερικανικής γεωστρατηγικής αντίληψης, ανέλυε την Σοβιετική απειλή και παρότρυνε την αμερικανική ηγεσία στη λήψη σοβαρών αποφάσεων για την αντιμετώπισή της. Το τηλεγράφημα ήταν τελικά και ο καταλύτης για την αλλαγή στάσης των ΗΠΑ.
Έτσι άλλαξαν την αρχική τους αντίληψη περί απομονωτισμού και αποφάσισαν αφενός τη δημιουργία μιας μοναδικής και πρωτότυπης συλλογικής πολιτικοστρατιωτικής συμμαχίας κλειστού τύπου και αφετέρου αντί της καταλυτικής τιμωρίας των Γερμανών, να δημιουργήσουν στην Δυτική Γερμανία, το απαραίτητο στρατιωτικό και οικονομικό ανάχωμα για την αντιμετώπιση της Σοβιετικής αναθεωρητικής και επεκτατικής πολιτικής.
Έτσι, καταλήγοντας θα λέγαμε ότι τα αίτια της δημιουργίας του ΝΑΤΟ πρέπει να αναζητηθούν σε δύο επίπεδα: Πρώτον, την εντεινόμενη δυτικοευρωπαϊκή ανασφάλεια, και δεύτερον στη συμπεριφορά της Σοβιετικής Ένωσης το έτος 1948, που τελικά έπεισε τους Αμερικανούς για την ανάγκη δικής τους παρέμβασης. Έτσι είδαμε την τεράστια οικονομική βοήθεια που προσφέρθηκε στη Δυτική Γερμανία, ώστε να αναφέρεται η πολιτική αυτή ως δήθεν γερμανικό οικονομικό θαύμα.
Οι Αμερικανοί γρήγορα κατάλαβαν ότι το ΝΑΤΟ μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως το πλέον αποτελεσματικό εργαλείο για την υλοποίηση των γεωστρατηγικών των επιδιώξεων και τη διατήρηση της ηγεμονίας τους παγκοσμίως ή τουλάχιστον στον Δυτικό κόσμο. Η αμερικανική πολιτική μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο εδράζεται στη γεωπολιτική θεωρία του Nicholas Spykman: «Όποιος ελέγχει το Rimland (ανασχετικό δακτύλιο), ελέγχει την Ευρασία. Όποιος εξουσιάζει την Ευρασία, ελέγχει το πεπρωμένο του κόσμου«.
Διαπιστώνουμε ότι στον παρακάτω χάρτη των χωρών μελών του ΝΑΤΟ, στην ουσία απεικονίζεται ο ανασχετικός δακτύλιος (Rimland), που περιβάλλει την Ευρασία (Heartland), της γεωπολιτικής θεωρίας του Nicholas Spykman. Οπότε εύλογα μπορούμε να θεωρήσουμε ότι το ΝΑΤΟ απεικονίζει εμφανώς τη γεωστρατηγική αντίληψη των Αμερικανών στην Ευρώπη μέχρι την Μέση Ανατολή.
Για 70 χρόνια, η εμμονή των στρατηγιστών των ΗΠΑ ήταν να διατηρήσουν τη στρατιωτική υπεροχή τους πάνω από τον υπόλοιπο κόσμο. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας από τη διάλυση της ΕΣΣΔ μέχρι τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, αναζητούσαν τρόπους για να εκφοβίσουν όσους τους αντιτίθενται.
Γεωπολιτική θεωρία του Nicolas Spykman.
Ο Harlan Κ Ullman (Chairman of the Killowen Group that advises leaders of government and business, Senior Advisor of the Atlantic Council in Washington, DC) ανέπτυξε την ιδέα να τρομοκρατήσουν τους πληθυσμούς κτυπώντας τους βαριά στο κεφάλι (Shock and awe, Σοκ και δέος). Οι οπαδοί του φιλοσόφου Λέο Στράους, ονειρεύονταν να διεξαγάγουν και κερδίσουν πολλούς πολέμους ταυτόχρονα (Full-spectrum dominance, κυριαρχία πλήρους φάσματος). Ως εκ τούτου, ακολούθησαν οι πόλεμοι στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, κάτω από κοινή διοίκηση.
Μετά την 11η Σεπτεμβρίου, ο Thomas P. M. Barnett (American military geostrategist and former Chief Analyst at Wikistrat.), με το βιβλίο του «The Pentagon’s New Map: War and Peace in the Twenty-First Century», υποστήριζε ότι για να διατηρήσουν την ηγεμονία τους πάνω από τον κόσμο, οι ΗΠΑ έπρεπε να «αναλάβουν το έργο της φωτιάς». Πρέπει κατ’ αρχήν να τον χωρίσουν στα δύο. Από τη μία πλευρά, τα σταθερά Κράτη (μέλη της G8 και του ΝΑΤΟ), από την άλλη ο υπόλοιπος κόσμος ως μια ενιαία δεξαμενή φυσικών πόρων.
NATO και θεωρία Spykman.
Να καταστραφούν κάποια κράτη
Σε αντίθεση με τους προκατόχους του, δεν θεωρούσε πλέον τη πρόσβαση σε αυτούς τους πόρους ως ζωτικής σημασίας για την Ουάσιγκτον, αλλά ισχυριζόταν ότι θα ήταν προσβάσιμοι για τα σταθερά Κράτη μόνο μέσω των υπηρεσιών των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση ο στρατός των ΗΠΑ και οι στρατοί συμμαχικών κρατών του ΝΑΤΟ, των τουλάχιστον στενά συνδεδεμένων με τις ΗΠΑ θα ήταν αυτοί που θα επέβαλλαν την αμερικανική πολιτική, στα κράτη – στόχοι.
Ως εκ τούτου, ήταν απαραίτητο να καταστραφούν συστηματικά όλες οι κρατικές δομές σε αυτή την δεξαμενή πόρων, έτσι ώστε κανείς δεν θα μπορούσε ποτέ να αντιταχθεί στη βούληση της Ουάσιγκτον, ούτε να διαπραγματευτεί άμεσα με τα σταθερά Κράτη. Θα έπρεπε τότε κατά τον Barnett, να καταστραφούν ορισμένα ανθεκτικά κράτη, να τα ξαναφέρει στο χάος και να τα ανοικοδομήσει σύμφωνα με νέους νόμους.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου δεν είχαμε σπουδαία γεγονότα, αντιπαραθέσεις με το αντίπαλο δέος το Σύμφωνο της Βαρσοβίας. Το Σύμφωνο της Βαρσοβίας (επίσημα Συνθήκη της Φιλίας, Συνεργασίας και Αμοιβαίας Βοήθειας), ήταν μια στρατιωτική συμμαχία αμυντικού χαρακτήρα των κομμουνιστικών κρατών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Ιδρύθηκε στις 14 Μαΐου του 1955 και ένα μήνα μετά, στις 14 Ιουνίου υπογράφηκε στη Βαρσοβία της Πολωνίας.
Κύρια αφορμή του συμφώνου αυτού, όπως υποστήριξε η Σοβιετική Ένωση θεωρώντας πιθανή απειλή από τη συμμαχία του NATO, ήταν η προ πενθημέρου της ίδρυσης, ένταξη της «επαναστρατιωτικοποιημένης» Δυτικής Γερμανίας στο NATO στις 9 Μαΐου του ίδιου έτους (1955), δια της επικύρωσης των Συνθηκών Ειρήνης του Παρισιού.
Βάσεις παντού
Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, οι ΗΠΑ, κοσμοκράτορας και παγκόσμια κυρίαρχος, εφάρμοσε πλήρως την γεωστρατηγική της ατζέντα στην Ευρώπη και στην ΜΕΝΑ (Middle East North Africa). Οι ΗΠΑ με τις στρατιωτικές της βάσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη και με την ένταξη στο ΝΑΤΟ, των περισσότερων κρατών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης που ευρίσκονται δυτικά της Ρωσίας, κατόρθωσε να ελέγξει πλήρως τις γεωπολιτικές εξελίξεις ολόκληρης της Ευρώπης.
Αμερικανικές βάσεις και εγκαταστάσεις στον κόσμο.
Βέβαια ο έλεγχος της Ευρώπης είχε ξεκινήσει μετά το τέλος του πολέμου. Οι ηγέτες των ΗΠΑ φρόντισαν και μέσα από το ΝΑΤΟ, να αφαιρέσουν εκ των προτέρων από τους καταστραμμένους μεταπολεμικά ευρωπαίους κάθε δυνατότητα και προοπτική αυτεξούσιας πορείας. Τους έδεσαν στη Συμμαχία υπό τον απόλυτο έλεγχό τους. Ο Μπρζεζίνσκι θεωρούσε την ΕΕ προτεκτοράτο των ΗΠΑ. Επειδή δεν είχε όπλα. Δικά της όπλα για αντίσταση στις πιέσεις εχθρών και φίλων.
Η Ευρώπη δεν μπορούσε να πει όχι τότε, δεν μπορεί ούτε τώρα. Οι μόνες χώρες που διέθεταν αμυντική αποτροπή με την έγκριση και ανοχή των Αμερικανών, ήταν η Βρετανία και η Γαλλία, καθόσον είναι οι μόνες που διαθέτουν πυρηνικά όπλα. Η ερειπωμένη Γερμανία ανοικοδομήθηκε όχι επειδή οι Γερμανοί είναι δουλευταράδες, αλλά επειδή οι Αμερικανοί υποχρέωσαν τους Ευρωπαίους να πληρώσουν την οικονομική ανασυγκρότηση της (Δυτικής)Γερμανίας για να υπάρχει φράγμα στη Ρωσία (τότε ΕΣΣΔ), όπως προαναφέραμε.
Και φυσικά δεν επέτρεψαν στη Γερμανία να δημιουργήσει ισχυρή αμυντική υποδομή, ώστε να εξαρτάται η άμυνα και η ασφάλειά της αποκλειστικά και μόνο από το ΝΑΤΟ και από τις εκατοντάδες χιλιάδες Αμερικανούς στρατιώτες που είναι εγκατεστημένοι στο έδαφός της. Επιτρέπεται να έχει συγκεκριμένο αριθμό βαρέων όπλων, Α/Φ και πολεμικών πλοίων και Υ/Β. Και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που η πραγματική της αποτρεπτική ισχύς να είναι στο 10-20% των οπλικών της συστημάτων.
Απόδειξη η πρόσφατη έκθεση του προέδρου της επιτροπής της Μπούντενσταγκ Χανς Πέτερ Μπάρτελς, όπου αναφέρονται: Πάνω από τα μισά άρματα Leopard 2 δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Από τα συνολικά 244 τανκς μόλις 95 είναι λειτουργικά. Από τα 14 Α400 μεταφορικά Α/Φ κανένα δεν είναι επιχειρησιακά έτοιμο. Κανένα από τα 6 υποβρύχια δεν βρίσκεται εν πλω, και από τα 129 Eurofighter, μόνο τα 8 είναι επιχειρησιακά.
Έτσι φύτρωσε η ΕΕ
Έτσι φύτρωσε και έτσι μεγάλωσε η πραγματική Ενωμένη Ευρώπη. Όχι αυτή που θα ήθελαν ίσως οι «προπάτορες» της ΕΕ, ο Ζαν Μονέ και ο Ρ. Σουμάν, αλλά η Ευρώπη που ήθελε και ακόμα διαφεντεύει ο νικητής και κυρίαρχος Αμερικανός. Ήταν εύκολο για δυο λόγους:
Ο ένας είναι η Γιάλτα. Η Ευρώπη στα δυο, με δυο αφεντάδες. Ούτε επαναστάσεις, ούτε γάτα, ούτε ζημιά.
Ο άλλος λόγος είναι ότι η Ευρώπη ήταν κατεστραμμένη αλλά οι κυρίαρχες ελίτ στην Ήπειρο ήταν παρούσες, ως φυσική παρουσία και ως υπαρκτή περιουσία, που χρησιμοποίησαν οι ΗΠΑ και αυτοί το εκμεταλλεύτηκαν, αποδεικνύοντας ότι το Κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα.
Σε αυτή την αδύναμη Ευρώπη, έχουν παραδοθεί στους Αμερικανούς από τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης το ύψιστο καθήκον της άμυνας και της ασφάλειας. Και οι ΗΠΑ εφαρμόζουν τη γεωστρατηγική τους πολιτική, με όχημα και οδηγό το ΝΑΤΟ, το οποίο μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, μετασχηματίσθηκε, με νέες αποστολές σε όλο τον κόσμο, μετατροπόμενο σε κυρία εργαλειοθήκη της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.
Για να καταλάβουμε τι συμβαίνει να αναφέρουμε τους πολέμους και εισβολή στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, τους βομβαρδισμούς στην Γιουγκοσλαβία και τέλος την κατ’ ευφημισμό επονομαζόμενη Αραβική Άνοιξη, δηλαδή τον Αραβικό Χειμώνα και την ολική καταστροφή της Λιβύης και της Συρίας.
Δεν αμφισβητείται βεβαίως η χρησιμότητα του ΝΑΤΟ σήμερα, ούτε ο καταλυτικός του ρόλος στην διατήρηση της ειρήνης στην Ευρώπη επί 72 συνεχή έτη, πράγμα πολύ σημαντικό. Όμως υπάρχουν και οι σκοτεινές πλευρές του ΝΑΤΟ, που αμαυρώνουν τη σημαντική του προσφορά. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ορισμένες χαρακτηριστικές περιπτώσεις.
Ειδικά για την Ελλάδα, την δεκαετία του 1950 και του 1970 η στάση του ΝΑΤΟ έβλαψε απροκάλυπτα τα ελληνικά συμφέροντα. Συγκεκριμένα, το στις 6-7 Σεπτεμβρίου του 1955 σημειώθηκαν βαρβαρότητες εναντίον των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης. Σύμφωνα μάλιστα με δήλωση του στρατηγού Σαμπρί Γιρμιμπέσογλου, οι επιθέσεις αυτές χρηματοδοτήθηκαν από τις ΗΠΑ και συγκεκριμένα από την JUSMAT, τα γραφεία της οποίας ήταν μεσοτοιχία με την Διοίκηση Ανορθόδοξου Πολέμου (Özel Harp Dairesi) στην Άγκυρα.
Χάρτης Κίσινγκερ (Μιχάλης Ιγνατίου)
Μετά από μια εικοσαετία, το 1974 εκτοξεύτηκε επίθεση τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο. Η εισβολή αυτή σχεδιάστηκε από το Α μέχρι το Ω από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χένρι Κίσινγκερ, η δε κατάληξη του ΑΤΙΛΛΑ 2 ήταν μέχρι την γραμμή του χάρτη που βρέθηκε στο γραφείο του Κίσινγκερ από το δημοσιογράφο Μιχάλη Ιγνατίου, που είχε σχεδιασθεί πριν από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο.. Την ίδια χρονιά η Ατλαντική Συμμαχία υιοθέτησε πολιτική «Πόντιου Πιλάτου» σε αμέτρητες περιπτώσεις επιθετικής, παράνομης και αναθεωρητικής συμπεριφοράς ενός μέλους του ΝΑΤΟ, της Τουρκίας, κατά ενός άλλου μέλους της Συμμαχίας, δηλαδή της Ελλάδος.
Τα χρόνια των εισβολών
Αργότερα την δεκαετία του 1990 εντάθηκε η αμφιλεγόμενη στάση του ΝΑΤΟ. Το 1991 εκτόξευσε επίθεση στο Ιράκ με την επιχείρηση «Καταιγίδα της Ερήμου», όπου είχε όμως την έγκριση του ΟΗΕ. Το 1992 επενέβη στη Σομαλία για ανθρωπιστικούς λόγους, ενώ το 1994 βομβάρδισε τους Σερβοβόσνιους στη Βοσνία. Τα έτη 1993-94-96-98 βομβάρδισε το Ιράκ. Από τις πλέον αποτρόπαιες πράξεις όμως ήταν ο βομβαρδισμός για πρώτη φορά κατά ανεξάρτητης χώρας της Ευρώπης, της Γιουγκοσλαβίας, χωρίς την έγκριση του ΟΗΕ.
Κατά τη διάρκεια των 78 ημερών των αμερικανονατοϊκών βομβαρδισμών στην Γιουγκοσλαβία, σκοτώθηκαν 965 μέλη των σερβικών ενόπλων δυνάμεων και αστυνομίας, περισσότεροι από 2.500 σέρβοι άμαχοι και 12.500 τραυματίστηκαν. Αργότερα πέθαναν άλλοι 3.200 άμαχοι, είτε επειδή τραυματίστηκαν στους βομβαρδισμούς, είτε επειδή προσβλήθηκαν από καρκίνο από το απεμπλουτισμένο Ουράνιο. Εκτιμάται ότι από τους βομβαρδισμούς καταστράφηκαν 25.000 σπίτια και πολυκατοικίες και 470 χιλιόμετρα δρόμων και 600 χιλιόμετρα σιδηροδρομικών γραμμών.
Με την αλλαγή της χιλιετηρίδας η νατοϊκή συμμαχία εγκαινίασε μια σειρά εισβολών σε ξένες χώρες. Το 2001 είχαμε εισβολή στο Αφγανιστάν, με το πρόσχημα του πολέμου κατά της τρομοκρατίας. Το 2003 εισέβαλε ξανά στο Ιράκ, δίχως προηγούμενο λόγο. Το 2011 διέλυσε τη Λιβύη ενώ ο ΟΗΕ έδωσε εντολή μόνο για No Fly Zone. Το τελευταίο σκοτεινό παράδειγμα είναι το γνωστό σε όλους μας ζήτημα της Συρίας. Το ΝΑΤΟ εισέβαλε στη χώρα το 2011 οδηγώντας την σε διάλυση.
Χωρίς ΗΠΑ δεν γίνεται
Ο ρόλος του ΝΑΤΟ ήταν και παραμένει καθοριστικός για την ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια, ο δε ηγετικός ρόλος των ΗΠΑ είναι αδιαμφισβήτητος και αναγκαίος. Χωρίς τον στρατό των ΗΠΑ η ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια είναι περίπου ανύπαρκτη. Οι ΗΠΑ διαθέτουν τον μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ και δαπανούν τεράστια ποσά για τις αμυντικές των ανάγκες.
Θα λέγαμε ότι είναι ο «ιδιοκτήτης» του ΝΑΤΟ, για αυτό ελέγχει τα πάντα και καθορίζει τις αποφάσεις και την ακολουθείσα πολιτική της Συμμαχίας, παρά τις δημοκρατικές διαδικασίες που προβλέπονται στο καταστατικό του. Έτσι οι ΗΠΑ ως «ιδιοκτήτης», εκτιμώ ότι μπορεί να επιβάλλει τις απόψεις των επί των λοιπών μελών και αυτό συμβαίνει στην πράξη συνεχώς.
Σε ότι αφορά την σημερινή εποχή, το ΝΑΤΟ του Τραμπ δεν πρόκειται να αλλάξει σκοπό, πολιτική και επιδιώξεις. Το μόνο που αναμένεται να αλλάξει είναι να πληρώσουν τον λογαριασμό και τα κράτη που μέχρι τώρα δεν ανταποκρινόταν στις προβλεπόμενες οικονομικές των υποχρεώσεις. Έτσι όπως καθόρισε ο πρόεδρος Τραμπ, τζάμπα άμυνα και ασφάλεια πλέον δεν θα παρέχεται. Η πλούσια Γερμανία, όπως και άλλες χώρες, θα πληρώσουν το μέρος του λογαριασμού που τους αναλογεί, για τον στρατό που πρέπει να έχουν.
Αμυντικές δαπάνες στο ΝΑΤΟ ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Σε ότι αφορά το περιβάλλον ασφαλείας αναγνωρίζεται μεν ότι η ευρωατλαντική περιοχή διέρχεται σήμερα περίοδο ειρήνης και ότι η πιθανότητα συμβατικής επίθεσης κατά του ΝΑΤΟ μέχρι τώρα ήταν χαμηλή, όμως η απειλή συμβατικού πολέμου σε πολλές περιοχές του κόσμου είναι υπαρκτή.
Οι εξελίξεις αυτές, καθώς επίσης και η διασπορά βαλλιστικών βλημάτων, πυρηνικών όπλων και άλλων όπλων μαζικής καταστροφής, η διεθνής τρομοκρατία και ο κίνδυνος εξοπλισμού των φορέων της με όπλα μαζικής καταστροφής, δημιουργούν επίσης απειλές και κινδύνους για την ευρωατλαντική ασφάλεια. Το ίδιο ισχύει με την παράνομη διακίνηση όπλων, ναρκωτικών αλλά και ανθρώπων.
Το περιβάλλον ασφαλείας επηρεάζεται επίσης από επιθέσεις στον κυβερνοχώρο και απειλές εναντίον γραμμών επικοινωνιών, μεταφορών, του διεθνούς εμπορίου και της ενέργειας. Ο κατάλογος των κινδύνων είναι εξαντλητικός και περιλαμβάνει ακόμη τις τάσεις της σύγχρονης τεχνολογίας π.χ. την ανάπτυξη όπλων που βασίζονται στην τεχνολογία laser, ηλεκτρονικού πολέμου, καθώς και τα παγκόσμια μεγάλα προβλήματα που συνοδεύουν σήμερα τις προόδους της εποχής μας, όπως π.χ. προβλήματα περιβάλλοντος, πόρων, υγείας, κλιματικής αλλαγής, κ.τ.λ. Όλα τα προαναφερθέντα μπορούν να επηρεάσουν την διεθνή ασφάλεια, την νατοϊκή σχεδίαση και τις επιχειρήσεις της Συμμαχίας.
Η Ελλάδα και η νατοϊκή αποτροπή
Σε ότι αφορά την Ελλάδα και την θέση της στο ΝΑΤΟ να επισημάνουμε τα εξής:
Πρώτον. Η συμμετοχή της Ελλάδος στο ΝΑΤΟ, είναι όχι απλώς πολιτικά δεδομένη αλλά και γεωστρατηγικά επιβαλλομένη
Δεύτερον. Τα σχετικά ζητήματα των νατοϊκών δραστηριοτήτων και εμπλοκών παγκοσμίως καθώς και του ελληνικού ρόλου σ’ αυτές, πρέπει να προσεγγίζονται με ορισμένες σταθερές, όπως η επιδίωξη σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και της Διεθνούς νομιμότητος.
Τρίτον. Για μία χώρα που δεν έχει την πολυτέλεια του απομονωτισμού, η μόνη ρεαλιστική στρατηγική επιλογή για την διασφάλιση του εθνικού συμφέροντος είναι η ενεργός συμμετοχή της στους διεθνείς οργανισμούς και η προβολή και ανάδειξη αυτής με σκοπό την πολιτική αξιοποίηση της συνεισφοράς της.
Στον τομέα της αποτροπής και της άμυνας επαναλαμβάνεται κατά τρόπο σαφή και κατηγορηματικό, ότι μολονότι η χρήση του πυρηνικού όπλου εκ μέρους του ΝΑΤΟ θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί μόνο σε εντελώς μεμονωμένες περιπτώσεις, η Συμμαχία βασίζει την αποτροπή της στο κατάλληλο μείγμα πυρηνικών και συμβατικών όπλων που αποτελούν βασικό στοιχείο της γενικότερης στρατηγικής της.
Εν προκειμένω προστίθεται ότι για όσο χρόνο τα πυρηνικά όπλα θα συνεχίσουν να υφίστανται, το ΝΑΤΟ θα παραμείνει πυρηνική συμμαχία με ενδεχόμενη χρήση πυρηνικών, όπως άλλωστε δήλωσε και ο πρόεδρος Πούτιν, κατά την παρουσίαση του νέου ρωσικού δόγματος. Τελειώνοντας να αναφερθούμε στην νευρικότητα και στις κακές σχέσεις ΗΠΑ-ΕΕ και Ρωσίας και την διεξαγωγή φέτος το 2018, των μεγαλύτερων στρατιωτικών ασκήσεων που έγιναν ποτέ και από τις δύο πλευρές μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου και αυτό είναι θέμα προβληματισμού και ανησυχίας. Όσο για τον σκοπό του ΝΑΤΟ να επαναλάβουμε τα λόγια του Λόρδου Ισμέι που ισχύουν μέχρι σήμερα: «Οι ΗΠΑ εντός, η Ρωσία εκτός και η Γερμανία κάτω», όπως ήδη συμβαίνει.
* Ο Ιωάννης Αθαν. Μπαλτζώης είναι αντιστράτηγος (ε.α.), πρώην Ακόλουθος Άμυνας στο Τελ Αβίβ, πρώην Αξιωματικός επιχειρήσεων της ECMM στον πόλεμο της Βοσνίας, Απόφοιτος Tactical Intelligence School (U.S. Army), με Μεταπτυχιακό (M.Sc.) στην Γεωπολιτική Ανάλυση, Γεωστρατηγική Σύνθεση και Σπουδές Άμυνας και Διεθνούς Δικαίου του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Δ.Σ. του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου