Η 25η Νοέμβρη
έχει πλέον καθιερωθεί ως μέρα αφιερωμένη στην εναντίωση στη βία κατά των
γυναικών. Η πολυδιάστατη βία που δεχόμαστε αιώνες τώρα καθημερινά οι γυναίκες
αλλά και όλες οι θηλυκότητες, βία λεκτική, σωματική, ψυχολογική,
σεξουαλικοποιημένη, είναι μια συστηματική και συστημική κοινωνική συνθήκη. Μία
συνθήκη άρρηκτα συνδεδεμένη με τα συστήματα κυριαρχίας πάνω στα οποία είναι
δομημένα τα καπιταλιστικά Έθνη-Κράτη, όπως το ελληνικό στο οποίο ζούμε.
Κάθε έθνος-κράτος έχει
στη βάση του, πέρα από τις ταξικές δομές εκμετάλλευσης, τη πατριαρχική δομή της
οικογένειας και έναν δομικό εθνικισμό-ρατσισμό, ευθέως ανάλογο με την ανάπτυξή
του. Η συνεργασία της πατριαρχίας, της ταξικής εκμετάλλευσης και του εθνικισμού
συμπυκνώνεται καλύτερα από κάθε άλλη δομή στο Στρατό και το μιλιταρισμό. Αν
υπόθεση του αντιπολεμικού κινήματος απέναντι στον κοινωνικό πόλεμο είναι η
αυτοάμυνα των καταπιεσμένων, το πολεμικό αυτό κύκλωμα πατριαρχίας-τάξης-εθνικού
στρατοπέδου πρέπει να μπλοκαριστεί από όλα τα υποκείμενα που βιώνουν την καταπίεση
και την απειλή του.
Η πατριαρχία προϋπάρχει
του καπιταλισμού, σταθεροποιείται με την εμπέδωση των κρατών και προϋποθέτει,
πέρα από τη καταπίεση των γυναικών και τη πυρηνική οικογένεια, τη δυαδική
κατανομή του ανθρώπου σε δύο φύλλα χωρίς διάκριση βιολογικού-κοινωνικού,
παράγοντας έτσι και άλλες μορφές σεξισμού όπως αυτές που συμπυκνώνονται στο
φάσμα των λοατκια+ ταυτοτήτων. Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω παραμέτρων
δημιουργεί την υλική και φαντασιακή συνθήκη μιας ‘‘εθνικής οικογένειας’’ που
προϋποθέτει την πολιτισμική, εθιμική ομοιογένεια και τη συμμόρφωση στο ρόλο
του/της πολίτη/ιδας μιας συγκεκριμένης έννομης τάξης πραγμάτων (ενός κράτους
δηλαδή) που διασφαλίζει τα συμφέροντα και την ενίσχυση των κυρίαρχων τάξεων και
δημιουργεί συνθήκες αποκλεισμού και καταπίεσης για όποιον/α/ο κρίνεται εμπόδιο
η μη χρήσιμος/η/ο σ’αυτή τη διαδικασία.
Πατριαρχία και εθνικισμός
συνεχίζουν να αποτελούν ακόμη και σήμερα δομικό κομμάτι του καπιταλισμού και
αμφότεροι εξακολουθούν να χαρακτηρίζουν της δυτικές καπιταλιστικές κοινωνίες,
ακόμη και στις πιο προοδευτικές εκδοχές τους -μια συνθήκη η οποία μπορεί να
συμπυκνωθεί στον όρο εθνοπατριαρχία. H παράλληλη τάση της
νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης να υπερβεί τόσο τη καθήλωση στο Έθνος μέσω της
ενίσχυσης των τάσεων διεθνοποίησης του κεφαλαίου, όσο και τη διατήρηση
παραδοσιακών δομών, όπως η οικογένεια, προβάλλοντας την ατζέντα ενός αφηρημένου
δικαιωματισμού που ενσωματώνει αιτήματα των κοινωνικών κινημάτων, δεν αποτελεί
αντίφαση αλλά αναγκαστικά συνυπάρχει με την εθνοπατριαρχία με τρόπους που
διαφοροποιούνται και γεωγραφικά, ως αναπόσπαστοι πυλώνες του συστήματος. Στην
ελληνική ειδικά συνθήκη δεν έχει σίγουρα αποδιαρθρωθεί ο θεσμός της ‘‘αγίας
ελληνικής οικογένειας’’. Eτεροκανονική και πυρηνική
με συγκεκριμένη ιεραρχία ρόλων - ο άντρας δουλεύει ή έχει την πιο κερδοφόρα
εργασία και η γυναίκα ασχολείται με το σπίτι και τα παιδιά ακόμα κι αν δουλεύει
και εκείνη. Η συνθήκη αυτή εξακολουθεί να μην αναγνωρίζεται ως οικιακή εργασία
και οι γυναίκες θεωρείται αυτονόητο ότι πρέπει να την επιτελούμε αμισθί. Τα
παιδιά βέβαια βρίσκονται πάντα υπό τις μεθόδους πειθάρχησης των γονέων ώστε να
γίνουν κι αυτά σωστοί πολίτες με σεβασμό στους θεσμούς και τα ιδανικά της
πατρίδας τους. Το μοντέλο αυτό λοιπόν καλά κρατεί και αποτελεί ακόμα το
κυρίαρχο τρόπο συνύπαρξης των ανθρώπων.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο
επιβεβαιώνεται ο ρόλος των γυναικών ως ‘‘αναπαραγωγικών μηχανών του έθνους’’
που πρέπει να είναι ‘‘σωστές’’ σύζυγοι και μητέρες ενώ ταυτόχρονα η
‘απελευθέρωση’ μας στην εργασία συνεπάγεται περαιτέρω εκμετάλλευση σε άλλο ένα
πεδίο. Η ανισότητα στους μισθούς μεταξύ αντρών-γυναικών εξακολουθεί να
υφίσταται, η σεξουαλική παρενόχληση και κάθε είδους μισογύνικη συμπεριφορά
αποτελεί σχεδόν δεδομένη συνθήκη που φορείς της είναι τόσο τα αφεντικά λόγω και
της παραπάνω κοινωνικής και νομικής ισχύος που κατέχουν, όσο πολλές φορές και
οι συνάδελφοι μας. Από την άλλη, μερικές από εμάς που μπορεί να είμαστε ανοιχτά
ή ‘‘φανερά’’ λεσβίες, αμφιφυλόφιλες, η εμφάνισή μας να μην ταιριάζει με τα
κυρίαρχα πρότυπα, ανάπηρες ή τρανς έχουμε να αντιμετωπίσουμε και την
ομοαμφιφοβία/τρανσφοβία, την απόρριψη και υποτίμηση λόγω της εμφάνισης ή
αναπηρίας μας τόσο στις οικογένειές μας,
όσο και στη προσπάθεια εύρεσης εργασίας αλλά και διατήρησή της. Προφανώς όλα
αυτά δεν περιορίζονται μόνο στο οικογενειακό και εργασιακό περιβάλλον αλλά όπως
είπαμε και παραπάνω είναι διάχυτα μέσα στην ίδια τη κοινωνία και το κράτος όπου
ενδυναμώνεται η αυταρχικοποίηση και ο συντηρητισμός.
Η κρίση που έγινε
κανονικότητα δημιούργησε τις συνθήκες ώστε να χτυπηθούν δικαιώματα που έχουμε
κερδίσει μέσα από σκληρούς αγώνες. Σε μερικές χώρες όπως στην Αργεντινή οι
γυναίκες παλεύουν ακόμα για τη κατοχύρωση του δικαιώματος στην έκτρωση. Στην
Ελλάδα ο πατριαρχικός νόμος ορίζει ότι ο γιατρός μπορεί να αρνηθεί να κάνει έκτρωση
σε μια γυναίκα για ‘‘ηθικούς λόγους’’, ενώ όπως και σε άλλες χώρες το κράτος
δεν αναγνωρίζει τις περιπτώσεις αυτοάμυνας γυναικών, και άλλων ατόμων που
δέχονται σεξιστική βία ποινικοποιώντας τα ίδια τα θύματα και αθωώνοντας
βιαστές. Ταυτόχρονα η μητρότητα θεωρείται αιτία μη πρόσληψης ή απόλυσης από
εργασία. Παρατηρούμε επίσης μια εξέλιξη στον έλεγχο των γεννήσεων μέσω των
τραπεζών ωαρίων που προωθούν διάφορες πολυεθνικές προκειμένου οι γυναίκες να
‘‘απαλλαγούμε’’ από το ‘βάρος’ της μητρότητας δηλαδή να είμαστε πιο χρήσιμες sic
εκμεταλλεύσιμες ως εργατικό δυναμικό στα πιο παραγωγικά μας χρόνια[1].
Είτε αναπαραγωγικές, είτε παραγωγικές μηχανές του έθνους λοιπόν, βασικό
συστατικό στη διατήρηση των όρων ύπαρξης και
ανάπτυξης των καπιταλιστικών
κρατών με εμάς ως εργαλεία.
Ο εκφασισμός της
κοινωνίας και η ένταση του εθνικισμού που νοσταλγεί την ‘‘επιστροφή’’ σε ένα
πιο ισχυρό έθνος-κράτος και επενδύει ψυχολογικά και υλικά στις παραδοσιακές
πατριαρχικές αξίες -‘‘πατρίς-θρησκεία-οικογένεια’’- είτε στις λιγότερο είτε στις περισσότερο
επιθετικές εκδοχές του, στοχοποιεί με ιδιαίτερο μένος οποιοδήποτε υποκείμενο δε
χωρά σ’ αυτό το τρίπτυχο. Από τη σις στρειτ γυναίκα που δε θέλει οικογένεια ή
είναι ‘‘τσαμπουκαλού’’, ‘‘ανοικοκύρευτη’’ και ‘‘εξώλης και προ όλης’’ μέχρι όλο
το φάσμα των λοατκια+ ατόμων και φυσικά τους/τις μετανάστες/τριες.
Αναγνωρίζοντας ότι μιλάμε από θέση προνομιακή σε σχέση με αυτές είναι σημαντικό
να αναδείξουμε ότι στη περίπτωση των μεταναστριών γυναικών η εθνοπατριαρχία
αποτυπώνεται με ένα ιδιαίτερα σκληρό και εξόφθαλμο τρόπο. Συμπυκνώνεται στο
υποκείμενο αυτό ο ντόπιος ρατσισμός και μισογυνισμός που μιλά για μετανάστριες
που θα ‘‘γεννήσουν τζιχαντιστές’’, που είναι ‘‘άβουλα θύματα’’ γιατί φοράνε
μαντίλα τα οποία ο ‘‘προοδευτικός’’ λευκός δυτικός πολίτης θέλει να
‘‘βοηθήσει’’ στην ‘‘απελευθερωσή’’ τους. Το τελευταίο δε, πρόκειται για ένα επί
της ουσίας εθνικιστικό αντανακλαστικό που πηγάζει από την αίσθηση πολιτισμικής
ανωτερότητας των δυτικών κρατών μέσω του οποίου επικυρώνονται ρατσιστικοί κρατικοί
νόμοι όπως η απαγόρευση της μαντίλας στη Γαλλία που στοχεύουν στο περαιτέρω
έλεγχο των σωμάτων των μεταναστριών. Η εθνοπατριαρχία που σε αντίστοιχη λογική
βάση προωθεί το ιδεολόγημα ότι η κουλτούρα βιασμού είναι κάτι που μας φέρνουν
οι ‘‘απολίτιστοι’’ ξένοι ενώ ταυτόχρονα συγκαλύπτει και αθωώνει τόσο σε
κοινωνικό όσο και σε νομικό-κρατικό επίπεδο χιλιάδες περιπτώσεις βιασμών και
σεξιστικής βίας από ντόπιους ‘‘ευυπόληπτους πολίτες’’ ειδικά αν αυτόί ανήκουν
και στα ανώτερα ταξικά στρώματα.
Η εθνοπατριαρχία των
στρατοπέδων συγκέντρωσης και των κλειστών συνόρων, με περιπολίες του στρατού
που υποβάλλουν ένα κομμάτι του πληθυσμού υπό στρατιωτική κατοχή προκειμένου να
ζει σε συνθήκες μίνιμουμ διαβίωσης ώστε να αποτελέσει κομμάτι του εργατικού
δυναμικού αλλά να μην αποτελεί απειλή για τη τάξη πραγμάτων. Η εθνοπατριαρχία
της εξαναγκαστικής πορνείας μεταναστριών από διάφορα καθίκια ως
αντάλλαγμα/πληρωμή για να περάσουν κάποια σύνορα. Η εθνοπατριαρχία που ορίζει
ότι ο κυρίαρχος ρατσισμός συμβάλλει στην εντονότερη εργασιακή εκμετάλλευση των
μεταναστριών γυναικών ή/και στη καθήλωσή τους στην ανεργία. Η εθνοπατριαρχία
της σκλήρυνσης και της αλληλοδιαπλοκής των σωμάτων ασφαλείας και του στρατού.
Μέσα στους θεσμούς αυτούς άντρες και γυναίκες εκπαιδεύονται ακόμα και με τη χρήση
του βιασμού και γενικότερα της σεξουαλικοποιημένης βίας ως μέσω πειθάρχησης του
σώματος, σε ένα πρότυπο στιβαρής, κυριαρχικής αρρενωπότητας που απαιτείται για
να επιβληθεί ο νόμος και η τάξη που θα να εξασφαλίσει την εθνική ενότητα
εξαλείφοντας το κοινωνικό πόλεμο και διασφαλίζοντας την ομαλή λειτουργεία
κράτους και κεφαλαίου προκειμένου να διεξάγουν τους εντός και εκτός συνόρων
πολύμορφους πολέμους τους ενάντια στους λαούς και στους/στις καταπιεσμένους/ες.
Είναι αυτή η στιβαρή αρρενωπότητα που στις διακρατικές συγκρούσεις θα
χρησιμοποιήσει τη σεξουαλικοποιημένη βία ως μέσω πολέμου και μαζικής
τρομοκρατίας με αμέτρητους βιασμούς να έχουν θύματα ακόμα και παιδιά αλλά κατά
κύριο λόγω γυναίκες γιατί σε αυτές, μέσω της απόλυτης επιβολής πάνω στο σώμα
της ‘‘αναπαραγωγικής μηχανής’’, επικυρώνεται η κυριαρχία του ενός
έθνους-κράτους πάνω στο άλλο.
Η πραγματικότητα αυτή
βέβαια και η ταυτόχρονη και φαινομενικά αντιφατική προσπάθεια εξωραϊσμού των
θεσμών αυτών με τη συμπερίληψη σε αυτούς καταπιέζόμενων ομάδων όπως οι ανοιχτά
ομοφυλόφιλοι μπάτσοι που προωθεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΑΝΕΛ στην Ελλάδα και που
όπως έχει αποδειχθεί και σε άλλα κράτη όπου υφίσταται εδώ και κάποια χρόνια,
δεν επιφέρει ουσιαστικά κανένα τριγμό στο πατριαρχικό, εθνικιστικό, καπιταλιστικό
και κατασταλτικό πυρήνα τους, στη τωρινή συνθήκη ειδικά της εποχής του
‘‘πολέμου κατά της τρομοκρατίας’’ δεν είναι καθόλου τυχαία. Σκοπός της είναι
ουσιαστικά η εμπέδωση της έννοιας της ασφάλειας του πολίτη απέναντι στον
εσωτερικό και εξωτερικό ‘‘εχθρό’’ στον οποίο εντάσσονται με διαφορετικούς
τρόπους όλα τα υποκείμενα για τα οποία μιλήσαμε στο κείμενο αυτό (ειδικά τα
λιγότερο κοινωνικά προνομιούχα) και των οποίων είμαστε και εμείς κομμάτι.
Απέναντι σ ’αυτή τη
σαπίλα, εμείς επιλέγουμε να αντιστρέψουμε το πόλεμο ενάντια στη πατριαρχία, τον
εθνορατσισμό απ’ όπου κι αν προέρχονται, το καπιταλισμό και το κράτος.
Επιθυμούμε τη συγκρότηση πολυεθνικών κοινοτήτων, τη συνύπαρξη με τις λοατκια+
και κουιαρ κοινότητες (για όσες δεν ανοίκουμε σε αυτές) και την αλληλεγγύη
απέναντι σε κάθε εκμεταλλευόμενο/καταπιεζόμενο υποκείμενο.
Το Παρόν
Κείμενο Αποτελεί μια Πρώτη Προσπάθεια των Γυναικών
της ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ να Μιλήσουμε για τη Συνθήκη του
Πολέμου και της Εθνοπατριαρχίας.
[1]Αυτή η
τεχνολογική εξέλιξη σε κοινωνικές συνθήκες εκτός πατριαρχίας, καπιταλισμού και
κρατικής εξουσίας θα μπορούσε να έχει απελευθερωτικές εφαρμογές, στη προκειμένη
συνθήκη όμως επιτελεί συγκεκριμένο ρόλο και ταυτίζεται με συγκεκριμένα
συμφέροντα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου