Η ανακοίνωση -εν μέσω δακρύων- της παραίτησης της Τερέζα Μέι στις 7 Ιονίου ήρθε απλά να επισφραγίσει το άδοξο τέλος μιας βασανιστικής πρωθυπουργικής θητείας, η οποία θα καταγραφεί ως η συντομότερη στα βρετανικά χρονικά. Γιατί στο μυαλό των περισσότερων, όπως σημειώνει ο Guardian, η -τελούσα υπό παραίτηση- Βρετανίδα πρωθυπουργός θα μείνει στην ιστορία ως η πολιτικός που ηττήθηκε κατά κράτος από το Brexit. Ήταν άλλωστε κάτι που παραδέχτηκε και η ίδια: «Εκανα ό,τι μπορούσα για να πείσω του βουλευτές να υποστηρίξουν την συμφωνία...δυστυχώς δεν το κατάφερα», ανέφερε χαρακτηριστικά ανακοινώνοντας την παραίτησή της.
Δεν ήταν βέβαια «κεραυνός εν αιθρία», καθώς η αδυναμία τα διαχειριστεί τη συγκεκριμένη υπόθεση την είχε τοποθετήσει στο επίκεντρο έντονης εσωκομματικής κριτικής. Οι τρεις διαδοχικές εκκωφαντικές απορρίψεις της σχετικής συμφωνίας, στην οποία κατέληξε με την ΕΕ, εκ μέρους της πλειοψηφίας των βουλευτών του κόμματός της κατέδειξαν πέραν πάσης αμφιβολίας το πόσοο απομονωμένη κατέληξε η ίδια. Δεν πρέπει να ξεχνάμε επίσης ότι όταν πριν από τέσσερις μήνες είχε κατατεθεί πρόταση μομφής στο Συντηρητικό Κόμμα στο πρόσωπό της, η Τερέζα Μέι είχε χρειαστεί να δεσμευθεί πως δε θα την υποψήφια για την πρωθυπουργία στις εκλογές του 2022, προκειμένου να κερδίσει την εσωκομματική ψηφοφορία.
Ήταν όμως ξεκάθαρο πως η «κλεψύδρα άδειαζε γρήγορα» για την Τερέζα Μέι, η οποία θεωρείτο πλέον βαρίδι τόσο από τους σκληρούς Brexiteers όσο και από την μετριοπαθή πτέρυγα των Tories.
Σε κάθε περίπτωση, η Μέι θα παραμείνει ως υπηρεσιακή πρωθυπουργός μέχρι να αναδειχτεί ο νέος διάδοχός της, κάτι που προβλέπεται να γίνει το αργότερο μέχρι τις αρχές Ιουλίου, οπότε και κλείνει για θερινές διακοπές το Βρετανικό κοινοβούλιο.
Οι υποψήφιοι διάδοχοι: Ο Μπόρις και οι άλλοι..
Είναι σαφές ότι η εκλογή διαδόχου της Μέι στο Συντηρητικό κόμμα είναι κρίσιμη, καθώς θα παίξει καταλυτικό ρόλο στις μετέπειτα εξελίξεις στο Ηνωμένο Βασίλειο και ιδιαίτερα στο Brexit. Μέχρι στιγμής δεν είναι λίγοι εκείνοι που έχουν εκδηλώσει την πρόθεση να συμμετάσχουν στην κούρσα. Σταχυολογώντας όμως τα κύρια ονόματα που έχουν ακουστεί θα μπορούσε να τους παρουσιάσει ως εξής:
Μπόρις Τζόνσον: Το μεγάλο φαβορί των bookmakers και της βάσης του κόμματος. Ο πρώην δήμαρχος του Λονδίνου δήλωσε ήδη την πρόθεση του να θέσει υποψηφιότητα για το πόστο του πρωθυπουργού. Ο «Bojo», 54 ετών, εκ των τενόρων του Brexit και της νίκης της επιλογής αυτής στο δημοψήφισμα του 2016. Από τον ρόλο αυτόν πηγάζει ακόμη σήμερα ό,τι διατηρεί ως κύρος. Από την θέση του υπουργού Εξωτερικών της κυβέρνησης της Τερέζα Μέι δεν σταμάτησε καθόλου να βάζει τρικλοποδιές στην βρετανίδα πρωθυπουργό, επικρίνοντας αδιάκοπα την στρατηγική της στις διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες, πριν αποχωρήσει από τη κυβέρνηση για να υπερασπισθεί την γραμμή της αποχώρησης χωρίς συμφωνία της χώρας του από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο Μπόρις Τζόνσον είναι πολύ δημοφιλής στη βάση των Τόρις, αλλά όχι και τόσο μεταξύ των συναδέλφων του που τον θεωρούν εντελώς αναξιόπιστο, ενώ η πιθανότητα εκλογής του προκαλεί νευρική κρίση στους Ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι δεν μπορούν να βρουν κανένα πεδίο συνεννόησης μαζί του.
Αντρεα Λίντσον: Ένθερμη Brexiteer, η υπουργός αρμόδια για τις σχέσεις της κυβέρνησης με το Κοινοβούλιο, παραιτήθηκε την Τετάρτη, στερώντας την Τερέζα Μέι από ένα σημαντικό στήριγμα. Η 56χρονη έχει περάσει τρεις δεκαετίες της ζωής της στο Σίτι του Λονδίνου. Εκανε όνομα κατά την διάρκεια της προεκλογικής καμπάνιας για το δημοψήφισμα του 2016, όταν ήταν υπουργός Ενέργειας, υπερασπιζόμενη με πάθος, χωρίς όμως να χάνει την ηρεμία και το χαμόγελό της, την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Συγκαταλέγεται στους ηττημένους στην κούρσα για την πρωθυπουργία το 2016, όταν και αποχώρησε λίγο πριν το τέλος της, αφήνοντας την Τερέζα Μέι ως μοναδική υποψήφια.
Ντόμινικ Ράαμπ: Ο Ράαμπ ορίσθηκε υπουργός του Brexit τον Ιούλιο και παραιτήθηκε τέσσερις μήνες αργότερα διαφωνώντας για την συμφωνία της εξόδου της Τερέζα Μέι. Βλέπει τον εαυτό του στην Ντάουνινγκ Στριτ; «Ποτέ μη λες ποτέ», δήλωσε πρόσφατα ο 45χρονος υπερφιλελεύθερος και σκληρός Brexiteer, μέλος της νέας φρουράς των συντηρητικών.
Τζέρεμι Χαντ: Ο υπουργός Εξωτερικών αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να μπει στη μάχη της διαδοχής ως αντίπαλο δέος στο σκληρό μπλοκ Brexit. Διαθέτει μετριοπαθές προφίλ κι ενδεχομένως να συσπειρώσει δυνάμεις που δεν είχαν εκφραστεί μέχρι στιγμής.
Σατζίντ Τζαβίντ: Ο 49χρονος υπουργός Εσωτερικών κέρδισε τον σεβασμό των συναδέλφων του με τη διαχείριση του σκανδάλου Windrush, που αφορά την μεταχείριση των μεταναστών από την Καραϊβική που είχαν φθάσει στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Θαυμαστής της Μάργκαρετ Θάτσερ, πρώην τραπεζίτης και γιος πακιστανού ταξιτζή, υποστήριξε τις θέσεις των οπαδών της παραμονής στη ΕΕ, για να μετατραπεί σε ευρωσκεπτικιστή μετά το δημοψήφισμα.
Ματ Χάνκοκ: Ο υπουργός Υγείας θεωρείται αουντσάιντερ, δεδομένου του χαμηλού του προφίλ. Σταθερός υποστηρικτής του Brexit ακόμη και των πιο σκληρών μορφών, χωρίς όμως να διαρρήξει τις σχέσεις του με την Τερέζ Μέι.
Πένυ Μόρντοντ: Η υπουργός Άμυνας θεωρείται από πολλούς ικανή να λειτουργήσει ως γέφυρα στο Συντηρητικό Κόμμα, καθώς παρά το γεγονός πως στηρίζει την προοπτική του Brexit, διαθέτει ανοιχτούς διαύλους με τους Remainers.
What about Brexit?
Η εκλογή νέου αρχηγού στους Tories ασφαλώς κι αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο και στην τελική έκβαση του Brexit. Τα σενάρια πάντως που υπάρχουν τη δεδομένη στιγμή -με την προϋπόθεση πως δε θα προκύψουν πρόωρες εκλογές, κάτι που έχει ήδη ζητήσει ο Τζέρεμι Κόρμπιν- είναι τα εξής:
Νέα αναβολή του διαζυγίου: Το όνομα του διαδόχου της Τερέζα Μέι δεν θα γίνει γνωστό προτού περάσουν αρκετές εβδομάδες. Αυτός ή αυτή θα χρειαστεί προφανώς να επαναδιαπραγματευθεί με την ΕΕ τους όρους της αποχώρησης της Βρετανίας από το μπλοκ καθώς η απερχόμενη Βρετανίδα πρωθυπουργός δεν κατάφερε να γίνει δεκτό από τους βουλευτές το σχέδιό της για το Brexit. Και αυτό παρότι οι Βρυξέλλες έχουν τονίσει ότι η μοναδική πιθανή συμφωνία είναι αυτή στην οποία κατέληξαν με τη Μέι. Προκειμένου να επαναδιαπραγματευθεί, το Λονδίνο ίσως ζητήσει από την ΕΕ νέα αναβολή του Brexit, καθώς ούτε οι Βρετανοί βουλευτές ούτε οι Ευρωπαίοι επιθυμούν μια άτακτη αποχώρηση. Η Βρετανία έχει λάβει παράταση ως τις 31 Οκτωβρίου το αργότερο για να αποχωρήσει από την ΕΕ, ενώ η αρχική ημερομηνία του Brexit ήταν η 29η Μαρτίου. Στην επόμενη ευρωπαϊκή σύνοδο στα τέλη Ιουνίου προβλέπεται εξάλλου να συζητηθεί και η πρόοδος του Brexit.
No deal: Αυτό το σενάριο, το οποίο φοβούνται οι οικονομικοί κύκλοι, θα σημάνει μια έξοδο από την ΕΕ χωρίς περίοδο μετάβασης και οι σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών θα καθορίζονται από τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου καθώς το Λονδίνο θα έχει εγκαταλείψει από τη μία ημέρα στην άλλη την ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση. Ο διάδοχος της Μέι, που αναμφισβήτητα θα είναι οπαδός του Brexit, ίσως ταχθεί υπέρ της υιοθέτησης μιας σκληρής γραμμής που θα επιτρέψει στη Βρετανία να συνάψει τις δικές της εμπορικές συμφωνίες, όπως ισχυρίζονται οι υπέρμαχοι του σκληρού Brexit. Η ΕΕ και η Βρετανία έχουν εντείνει τους τελευταίους μήνες τις προετοιμασίες τους για να αντιμετωπίσουν το ενδεχόμενο ενός άτακτου Brexit, κάτι που θα είναι πιο πιθανό αν τελικά τη Μέι διαδεχθεί ο Μπόρις Τζόνσον.
No Brexit: Αυτή η στροφή ενδέχεται να γίνει σε περίπτωση νέου δημοψηφίσματος το οποίο θα ανατρέπει το αποτέλεσμα του πρώτου. Η Μέι είχε περιλάβει το ενδεχόμενο διεξαγωγής νέου δημοψηφίσματος στην τελευταία εκδοχή της πρότασής της για το Brexit προκειμένου να ικανοποιήσει τους φιλοευρωπαίους. Όμως με αυτό τον τρόπο προκάλεσε και την οργή των ευρωσκεπτικιστών του κόμματός της και επίσπευσε την πτώση της. Εξάλλου το ενδεχόμενο αυτό έχουν ήδη απορρίψει οι Βρετανοί βουλευτές σε μια σειρά ψηφοφοριών το κοινοβούλιο στα μέσα Μαρτίου, κάτι που το καθιστά μάλλον απίθανο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου