Γιώργος Μιχαηλίδης
Με μια ιστορική αναδρομή στο παρελθόν γίνεται κατανοητό γιατί η ελληνική ολιγαρχία και το πολιτικό της προσωπικό χρωστά ευγνωμοσύνη στον Χάρι Τρούμαν, αλλά είναι εξίσου κατανοητό γιατί κανείς άνθρωπος που τάσσεται κατά του πολέμου, του ιμπεριαλισμού και της χρήσης πυρηνικών όπλων δεν μπορεί παρά να θεωρεί όνειδος την ύπαρξη ενός αγάλματός του στη χώρα του.
1945, 12 Απριλίου, ορκίζεται 33ος πρόεδρος των ΗΠΑ, διαδεχόμενος τον Φρ. Ρούζβελτ
1945, 6 και 9 Αυγούστου, διατάζει τη ρίψη ατομικών βομβών στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι
1948, 14 Μαΐου, αναγνωρίζει το κράτος του Ισραήλ, 11 λεπτά μετά την ανακήρυξή του
1950, 3 Ιουλίου, παρουσιάζει στο Κογκρέσο το διάταγμα για τη στρατιωτική επέμβαση στην Κορέα
1953, 20 Ιανουαρίου, παραδίδει την προεδρία στον Αϊζενχάουερ, καθώς δεν είχε καταφέρει να πάρει καν το χρίσμα των Δημοκρατικών
Ολοκληρωτισμός εντός συνόρων και διασφάλιση της ηγεμονίας των ΗΠΑ εκτός
Η επιμονή των αντι-ιμπεριαλιστών κι αντιπολεμικών διαδηλωτών στην Ελλάδα να ρίχνουν ή να «στολίζουν» το άγαλμα του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Χάρι Τρούμαν, περιγράφεται από τα καθεστωτικά ΜΜΕ άλλοτε ως βαρβαρισμός, άλλοτε ως ψύχωση, άλλοτε ως γραφικότητα. Είναι κάτι απ’ όλα αυτά; Όχι. Απεναντίας πρόκειται για κάποιες από τις πιο επιτυχημένες συμβολικές ενέργειες, ειδικά όταν το θέμα είναι ο πόλεμος, ο ολοκληρωτισμός και ο ιμπεριαλισμός.
Ο Τρούμαν ανέλαβε τα ηνία των ΗΠΑ αντικαθιστώντας τον μετριοπαθή Ρούζβελτ, στο τελικό στάδιο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και παρέμεινε στον προεδρικό θώκο μέχρι τις αρχές του 1953. Δύο εβδομάδες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, στα τέλη Απρίλη του 1945, ενημερώθηκε για την κατοχή της ατομικής βόμβας, την οποία και χρησιμοποίησε ισοπεδώνοντας τις ιαπωνικές πόλεις Χιροσίμα (350.000 κάτοικοι) και Ναγκασάκι (263.000 κάτοικοι) τον Αύγουστο του ίδιου έτους. Ως αποτέλεσμα της ρίψης των βομβών, περίπου το 40% των κατοίκων της Χιροσίμα και το 30% αυτών του Ναγκασάκι πέθαναν μέχρι το τέλος του 1945 ενώ πολλοί ακόμη παρέμειναν τραυματίες σε σοβαρή κατάσταση. Χιλιάδες άνθρωποι αντιμετώπισαν καρκίνους και άλλες παθήσεις και χιλιάδες ήταν οι τερατογεννέσεις μέσα στα επόμενα πενήντα χρόνια.
Όσο και αν η αμερικάνικη προπαγάνδα προσπάθησε να εμφανίσει τη συγκεκριμένη ενέργεια ως απαραίτητη (φτάνοντας μάλιστα να ισχυριστεί ότι έσωσε περισσότερες ζωές από το ενδεχόμενο μίας αμερικανικής απόβασης στην Ιαπωνία), είναι κοινός τόπος ότι επρόκειτο για μια επίδειξη δύναμης που θα κατοχύρωνε στα μάτια του κόσμου τον νέο μεταπολεμικό ρόλο των ΗΠΑ ως παγκόσμιου ηγεμόνα. Επιπλέον, το ατομικό πλήγμα γινόταν με τη ματιά στραμμένη στην ΕΣΣΔ, η οποία έπρεπε να λάβει μία σαφή προειδοποίηση, με έμμεσο πλην σαφή τρόπο, για τις δυνατότητες και την αποφασιστικότητα των ΗΠΑ στη νέα εποχή αλλά και για να μην προχωρήσει στο μέτωπο του Ειρηνικού. Η διοίκηση Τρούμαν υπήρξε εξαιρετικά συνεπής προς αυτή την κατεύθυνση με τον ίδιο τον πρόεδρο να αναδεικνύεται σε αρχιτέκτονα του Ψυχρού Πολέμου.
Από την ημέρα παράδοσης της Γερμανίας, ο Τρούμαν είχε ήδη αρχίσει να εφαρμόζει ένα σχέδιο διάσωσης επιστημόνων κι αξιωματούχων των Ναζί (OperationPaperclip) τους οποίους θα χρησιμοποιούσε για κατασκοπευτικές ενέργειες και την ανάπτυξη πυραυλικών συστημάτων. Έτσι, εκατοντάδες συνεργάτες τους –κάποιοι κατηγορούμενοι και για εγκλήματα πολέμου– δούλεψαν για τη διοίκηση Τρούμαν. Στο εσωτερικό των ΗΠΑ, επί ημερών του, θα οικοδομηθεί ένα αντι-κομμουνιστικό κράτος έκτακτης ανάγκης. Γρήγορα, οι συνεργάτες του Ρούζβελτ θα απομακρυνθούν και στη θέση τους θα τοποθετηθούν άλλοι, με βαθιά αντι-κομμουνιστικές ιδέες. Με το εκτελεστικό διάταγμα 9835, τον Μάρτιο του ‘47, στήνεται μία εσωτερική δομή πιστοποίησης εθνικών και κοινωνικών φρονημάτων (HouseCommitteeonUn-AmericanActivities) για όλους τους δημόσιους υπαλλήλους. Η ομοσπονδιακή αστυνομία, της οποίας το μέγεθος διπλασιάζεται, κυριολεκτικά αλωνίζει παντού ανακρίνοντας, απομακρύνοντας και φυλακίζοντας υπόπτους για φιλικά προς την ΕΣΣΔ αισθήματα. Πρόκειται για την περίφημη λογική του Μακαρθισμού που θα γιγαντωθεί στις αρχές της δεκαετίας του ‘50.
Το κύμα των διώξεων θα εξαπλωθεί από τον δημόσιο τομέα σε ολόκληρη την αμερικάνικη κοινωνία φτάνοντας μέχρι και το Χόλλυγουντ. Έτσι, εκατοντάδες ηθοποιοί, σκηνοθέτες, σεναριογράφοι και άλλοι εργαζόμενοι στον χώρο του θεάτρου και του κινηματογράφου θα μπουν σε μαύρες λίστες λόγω των φρονημάτων τους, θα ανακριθούν, κάποιοι θα φυλακιστούν και πολλοί περισσότεροι δεν θα μπορέσουν να ξαναεργαστούν. Παρά την κόντρα του Τρούμαν με τον ακόμη σκληρότερο γερουσιαστή Μακάρθι, είναι σαφές ότι οι πολιτικές διώξεις κι η εισαγωγή ενός ολοκληρωτικού μοντέλου αστυνόμευσης και παρακολούθησης πολιτών σε όλες τις σφαίρες του δημόσιου βίου χρεώνεται στον ίδιο και την περίοδο της διακυβέρνησής του.
Στον υπόλοιπο κόσμο και ειδικά τη δυτική Ευρώπη, επί προεδρίας Τρούμαν σφραγίστηκε ο ηγεμονικός ρόλος των ΗΠΑ. Πρώτα με την εξαγγελία του λεγόμενου «Δόγματος Τρούμαν», τέθηκε ως βασικό καθήκον η ανάσχεση της κομμουνιστικής επιρροής, πρωτίστως στην Ελλάδα και δευτερευόντως στην Τουρκία. Τετρακόσια εκατομμύρια δολάρια δαπανήθηκαν ως στρατιωτική και οικονομική βοήθεια για να κερδίσει ο εθνικός στρατός στον ελληνικό εμφύλιο. Για πρώτη φορά παγκοσμίως δοκιμάστηκαν οι βόμβες ναπάλμ B, εναντίον των δυνάμεων του Δημοκρατικού Στρατού, ενώ Αμερικάνοι στρατιωτικοί επέβλεπαν και καθοδηγούσαν τις επιχειρήσεις στα βουνά.
Παράλληλα, οι ΗΠΑ, παρέχοντας ζεστό χρήμα στις διαλυμένες ευρωπαϊκές οικονομίες με το «Σχέδιο Μάρσαλ», ανασυγκροτούσαν σε αντι-κομμουνιστική, αντι-σοβιετική κατεύθυνση και ταυτόχρονα έδεναν χειροπόδαρα οικονομικά τη Δυτική Ευρώπη, εκτοπίζοντας παραδοσιακές δυνάμεις όπως η Βρετανία κι η Γαλλία και καθιστώντας μικρότερα κράτη όπως η Ελλάδα ουσιαστικά σε προτεκτοράτα τους. Τα αμερικάνικα δάνεια δίνονταν υπό την προϋπόθεση της εξασφάλισης της ηγεμονίας των ΗΠΑ πάνω σε κάθε «ευεργετούμενο» κι εξασφάλιζαν πολλαπλά οφέλη για την υπερδύναμη, έτσι ώστε μόνο για «ευεργεσία» να μην μπορεί να γίνεται λόγος. Απεναντίας αυτό ήταν το άλλο πρόσωπο του ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ που εκμεταλλεύτηκαν τα κατεστραμμένα από τον πόλεμο ευρωπαϊκά κράτη για να εγκαθιδρύσουν στέρεα την ηγεμονία τους.
Η επιθετική πολιτική του Τρούμαν συνέχισε να εκδηλώνεται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου. Από τον ελληνικό εμφύλιο μέχρι την στρατιωτική επέμβαση στην Κορέα κατά τον πόλεμο 1950-53 κι από το τορπίλισμα των διαπραγματεύσεων για το μεταπολεμικό καθεστώς της Γερμανίας που οδήγησε στη διχοτόμησή της μέχρι το τσάκισμα της εξέγερσης υπέρ της ανεξαρτησίας του Πουέρτο Ρίκο το 1950, η μπότα του Τρούμαν έδωσε σχήμα στην αυτοκρατορική μεταπολεμική πολιτική των ΗΠΑ.
ΠΗΓΗ ΠΡΙΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου