Μετά από πολύ καιρό ένας από τους πιο γνωστούς whistleblowers παγκοσμίως, ο Έντουαρντ Σνόουντεν «σπάει τη σιωπή» παραχωρώντας συνέντευξη στο γερμανικό ηλεκτρονικό περιοδικό Der Spiegel, με αφορμή τη δημοσίευση του βιβλίου του «Permanent Record», μέσω του οποίου αφηγείται την ιστορία του, που συντάραξε ολόκληρο τον κόσμο και ιδιαίτερα τις ΗΠΑ το 2013.
Η αποκάλυψη της δράσης της NSA έφερε στο φως ένα παγκόσμιο δίκτυο παρακολούθησης πολιτών, εταιρειών, οργανισμών, υψηλόβαθμων αξιωματούχων κρατών μέχρι και Προέδρων.
Ο Σνόοουντεν, ο οποίος ζει σε άγνωστη τοποθεσία στη Ρωσία που του έχει παραχωρήσει προσωρινό άσυλο, αντιμετωπίζει κατηγορίες από τις ΗΠΑ περί κατασκοπείας για τη διαρροή απόρρητων εγγράφων της NSA. Αξίζει να σημειωθεί πως οι ΗΠΑ, υπέβαλαν και αγωγή εναντίον του, υποστηρίζοντας ότι και το νέο βιβλίο του παραβιάζει τις συμφωνίες εμπιστευτικότητας που είχε υπογράψει ως πράκτορας της NSA και ζητώντας να της επιδικαστούν όλα τα έσοδα από τις πωλήσεις.
Ο Σνόοουντεν, ο οποίος ζει σε άγνωστη τοποθεσία στη Ρωσία που του έχει παραχωρήσει προσωρινό άσυλο, αντιμετωπίζει κατηγορίες από τις ΗΠΑ περί κατασκοπείας για τη διαρροή απόρρητων εγγράφων της NSA. Αξίζει να σημειωθεί πως οι ΗΠΑ, υπέβαλαν και αγωγή εναντίον του, υποστηρίζοντας ότι και το νέο βιβλίο του παραβιάζει τις συμφωνίες εμπιστευτικότητας που είχε υπογράψει ως πράκτορας της NSA και ζητώντας να της επιδικαστούν όλα τα έσοδα από τις πωλήσεις.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του Έντουαρντ Σνόουντεν στο Der Spiegel...
Ερώτηση: Πάντα δηλώνατε: «Δεν είμαι απλά μια ιστορία». Κι όμως γράψατε 432 σελίδες για εσάς και την περιπέτειά σας. Για ποιο λόγο το κάνατε αυτό;
Απάντηση: Γιατί θεωρώ πως είναι πιο κρίσιμο από ποτέ να αποκαλύψει κανείς τις μεθόδους και τα συστήματα μαζικής παρακολούθησης αλλά και χειραγώγησης στην κοινή γνώμη. Και θα θα μπορούσα να εξηγήσω πώς λειτουργούν αυτά αν δεν εξηγούσα το δικό μου ρόλο στη δημιουργία τους.
Ερώτηση: Δεν ήταν το ίδιο σημαντικό πριν τέσσερα ή πριν από έξι χρόνια;
Απάντηση: Πριν από τέσσερα χρόνια πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν ο Ομπάμα. Πριν από τέσσερα χρόνια ο Μπόρις Τζόνσον δε βρισκόταν στο προσκήνιο στη Βρετανία, ενώ το AfD στη Γερμανία έμοιαζε με ανέκδοτο. Αλλά τώρα το 2019 κανείς δε γελάει. Όταν ρίχνει κανείς μια ματιά γύρω του στον κόσμο, όταν αντιλαμβάνεται τη μετεξέλιξη της κοινωνίας, όταν βλέπει τον κύμα απολυταρχισμού που σαρώνει πολλές χώρες, αντιλαμβάνεσαι κάτι καινούργιο: παντού οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ έχουν καταλάβει πως μπορούν να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία για να επηρεάσουν τον κόσμο με μεθόδους που δεν μπορούσαν παλιότερα ούτε καν να φανταστούν. Έτσι βλέπουμε τα συστήματά μας να δέχονται μια άνευ προηγουμένου επίθεση.
Ερώτηση: Σε ποια συστήματα αναφέρεστε;
Απάντηση: Το πολιτικό μας σύστημα, το νομικό μας σύστημα, το κοινωνικό μας σύστημα. Κι έχουμε δυστυχώς την τάση να πιστεύουμε πως αν ξεφορτωθούμε εκείνους που δε μας είναι αρεστοί, το πρόβλημα θα λυθεί ως δια μαγείας. Λέμε: «Δες τι κάνει ο Τραμπ, δες τι κάνει ο Μπόρις Τζόνσον, δες τι κάνουν οι Ρώσοι». Δεν είναι όμως ο Τραμπ το πρόβλημα. Ο Τραμπ είναι απλά το απότοκο του προβλήματος.
Ερώτηση: Αναφέρεστε σε μια αποτυχία του συστήματος με άλλα λόγια.
Απάντηση: Ναι, για αυτό το λόγο γράφω κι αυτό το βιβλίο άλλωστε.
Ερώτηση: Γράφετε πως θέλατε να πείτε την αλήθεια. Ποιο είναι άραγε το μεγαλύτερο ψέμα που ειπώθηκε για εσάς;
Απάντηση: Ω θεέ μου, έχουν ειπωθεί δισεκατομμύρια τέτοια. Το μεγαλύτερο ίσως ήταν…
Ερώτηση: Πως ήσασταν κατάσκοπος των Ρώσων;
Απάντηση: Ούτε καν αυτό, αλλά το ότι ήταν εξαρχής το σχέδιό μου να καταλήξω στη Ρωσία. Ακόμη και το NSA παραδέχεται πως δεν ήταν αυτός ο προορισμός μου. Όμως πολλοί το επαναλαμβάνουν, προκειμένου να με καταστήσουν ένοχο μέσω της σύνδεσης με τη Ρωσία. Αυτό είναι απλά μέρος του πολέμου που βρίσκεται σε εξέλιξη τη δεδομένη στιγμή. Τα γεγονότα δεν έχουν αξία. Το τι γνωρίζεις έχει λιγότερη σημασία σε σχέση με το τι νιώθεις. Όλο και περισσότερο πλέον δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε ούτε καν στα βασικά. Τι σημασία έχει άλλωστε να συζητάς για όσα συμβαίνουν, αν δεν μπορείς να αντιληφθείς καν τα γεγονότα.
Ερώτηση: Όσο γράφατε το βιβλίο, μήπως ανακαλύψατε αλήθειες για τον εαυτό σας που δε σας άρεσαν;
Απάντηση: Εκείνο που δεν ήταν καθόλου κολακευτικό ήταν πως ανακάλυψα πόσο αθώος κι εύπιστος υπήρξα αλλά και με ποιο τρόπο αυτό με έκανε ένα χρήσιμο εργαλείο σε μια διαδικασία που έβλαπτε τον κόσμο ολόκληρο. Ο τομέας από τον οποίο προέρχομαι, η κοινωνία της τεχνολογίας, για πάρα πολύ καιρό έμεινε εκτός πολιτικής πραγματικότητας. Απλά έχουμε αυτή την αίσθηση, πως θα κάνουμε τον κόσμο καλύτερο.
Ερώτηση: Ήταν αυτό το δικό σας κίνητρο όταν μπήκατε στον κόσμο της κατασκοπείας;
Απάντηση: Το να μπει κανείς στον κόσμο της κατασκοπείας ακούγεται τόσο εντυπωσιακό. Απλά έβλεπα άπειρες ευκαιρίες σε αυτό τον τομέα, καθώς οι αμερικάνικες κυβερνήσεις μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτέμβρη έψαχναν απεγνωσμένα για να προσλάβουν οποιονδήποτε είχε τεχνολογικές ικανότητες αλλά και σχετική άδεια. Κιμ εγώ έτυχε να έχω και τα δύο. Ήταν κάπως παράξενο να είναι κανείς παιδί ακόμα και να τον βάζουν στα κεντρικά της CIA, υπεύθυνο ολόκληρο του δικτύου της Ουάσιγκτον.
Ερώτηση: Δεν ήταν επίσης συναρπαστικό να έχεις τη δυνατότητα να εισβάλεις στη ζωή σχεδόν κάθε ανθρώπου μέσω χακαρίσματος με κρατική επιχορήγηση;
Απάντηση: Πρέπει να θυμάστε πως στην αρχή δεν είχα εικόνα για τις μαζικές παρακολουθήσεις, αφού δούλευα για τη CIA, που είναι υπηρεσία πληροφοριών. Αλλα όταν μετατέθηκα στην NSA με αντικείμενο τις μαζικές παρακολουθήσεις, υπήρχε ένας τύπος που υποτίθεται έπρεπε να μου μάθει τη δουλειά. Αυτός λοιπόν καθόταν και μου έδειχνε γυμνές φωτογραφίες των συζύγων των υποτιθέμενων στόχων της παρακολούθησης λέγοντας: «Πάρε ένα μπόνους».
Ερώτηση: Υπήρχε κάποιο κρίσιμο σημείο για τη μεταστροφή σας;
Απάντηση: Όχι, αυτή ήρθε με την πάροδο του χρόνου. Θυμάμαι όμως μια συγκεκριμένη στιγμή: Στην τελευταία μου θέση ήμουν αναλυτής υποδομής. Υπάρχουν βασικά δύο μορφές αναλυτών μαζικής παρακολούθησης στην NSA. Υπάρχουν προσωπικοί αναλυτές, οι οποίοι το μόνο που κάνουν είναι να διαβάζουν την δραστηριότητα των στόχων στο Facebook, τις συνομιλίες τους, τα μηνύματά τους. Οι αναλυτές της υποδομής χρησιμοποιούνται συχνά για την αντίστροφο χακάρισμα. Προσπαθούμε να δούμε τι μας έχουν κάνει οι άλλοι, χωρίς όμως να έχουμε ονόματα ή αριθμούς. Αντί δηλαδή να εντοπίζουμε ανθρώπους, εντοπίζουμε συσκευές.
Ερώτηση: Κάτι σα δημόσιος υπολογιστής δηλαδή;
Απάντηση: Για παράδειγμα, εντοπίζαμε έναν υπολογιστή σε μια βιβιλιοθήκη κι ανοίγαμε την κάμερά του για να παρακολουθούμε όσους το χρησιμοποιούσαν. Έτσι θα μπορούσαμε να καταγράψουμε και να αποθηκεύσουμε το βίντεο για μελλοντική χρήση. Κάπως έτσι έχουμε παρακολουθήσει πολλές συζητήσεις μεταξύ Ιρακινών κι όχι μόνο. Έτυχε λοιπόν να δω μια καταγραφή ενός τύπου που ήταν μηχανικός κάπου στη Νοτιοανατολική Ασία κι έκανε αίτηση για δουλειά σε κάποιο πανεπιστήμιο που ήταν ύποπτο για συμμετοχή σε πυρηνικό πρόγραμμα ή σε κάποια κυβερονεπίθεση. Δε θυμάμαι ακριβώς, γιατί πάντα υπήρχε κάποια δικαιολογία τις καταγραφές. Αυτός ο άνδρας είχε το παιδί του στην αγκαλιά του, το οποίο αθώα χτυπούσε τα πλήκτρα.
Ερώτηση: Ήταν τότε που «μίλησε» η συνείδησή σας;
Απάντηση: Ήξερα ότι χρησιμοποιούσα μέσα μαζικής παρακολούθησης, ήταν όλα όμως πολύ αόριστα ως έννοια. Και ξαφνικά βλέπεις έναν άνθρωπο να σε κοιτάει μέσα από την οθόνη. Οι ίδιοι προφανώς δεν έχουν καν ιδέα ότι σε κοιτάνε. Αλλά συνειδητοποιείς πως την ώρα που κάποιοι απλά διαβάζουν, εσύ από την άλλη άκρη της οθόνης διαβάζεις τους ίδιους. Κι όλα αυτά τα συστήματα έφτασαν μέχρι αυτό το σημείο χωρίς να το γνωρίζεις κανείς. Μου πήρε πάρα πολύ μεγάλο διάστημα για να αναπτύξω μια μορφή σκεπτικισμού απέναντι σε αυτό που έβλεπα. Αλλά λίγο λίγο άρχισα να το σκέφτομαι, ενώ το πράγμα γινόταν όλο και χειρότερο, αφού κάθε μέρα μαθαίνεις όλο και περισσότερα πράγματα. Έτσι ψάχνεις όλο και περισσότερο για τις αντιφάσεις μεταξύ όσων σου λένε οι εργοδότες σου και όσων συμβαίνουν στην πραγματικότητα.
Ερώτηση: Κάποια στιγμή πέσατε σε βαθιά κατάθλιψη; Σκεφτήκατε ποτέ την αυτοκτονία;
Απάντηση: Όχι ποτέ. Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό να καταγραφεί. Έχω σοβαρές φιλοσοφικές ενστάσεις αναφορικά με την ιδέα της αυτοκτονίας κι έτσι αν τύχει ποτέ να πέσω από κάνα παράθυρο, να είστε σίγουροι πως κάποιοι με έσπρωξαν.
Ερώτηση: Όταν άρχισατε να συλλέγετε τα στοιχεία τα οποία έμειναν στην ιστορία ως «φάκελος Σνόουντεν», εργαζόσασταν στην Χαβάη στην λεγόμενη «Υπηρεσία διαμοιρασμού πληροφοριών». Ακούγεται λίγο σαν ανέκδοτο, έτσι;
Απάντηση: Ήμουν ο μοναδικός υπάλληλος στην υπηρεσία. Κατέληξα στην συγκεκριμένη θέση κατά τύχη. Μετά την περιπέτεια της υγείας μου ήθελα να το πάω χαλαρά, να ξαναφτιάξω τη σχέση μου με τη σύντροφό μου, να ξαναφτιάξω τη ζωή μου γενικότερα. Είχα όμως την εξουσιοδότηση για πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα. Παράλληλα, από καθαρή τύχη εγκαταστάθηκα στο ίδιο μέρος με σημαντική ομάδα μηχανικών συστημάτων των Windows. Αυτοί γνωρίζανε πως είχα εμπειρία και ως διαχειριστής συστήματος αλλά και ως μηχανικός και ζήτησαν τη βοήθειά μου. Έτσι είχα πληρέστατη πρόσβαση στα πάντα. Το NSA ποτέ δεν κατάλαβε πόσο καλός θα γινόμουν στο να μοιράζομαι πληροφορίες.
Ερώτηση: Η υπηρεσία στεγάζεται σε υπόγειες υποδομές, σωστά;
Απάντηση: Ναι, ήταν αυτή «μέσα στο τούνελ». Υπάρχει ένας μεγάλος δρόμος που περνάει από το κέντρο του Οάχου και λίγο πριν από μια μεγάλη αεροπορική βάση, που υπάρχει στο τέλος του, βλέπει κανείς ένα μικρό πάρκιγκ στα αριστερά, το οποίο αποτελεί μια κλειστή εγκατάσταση της NSA. Και από πάρκιγκ περνάει κανείς ένα μεγάλο τούνελ προς ένα λόφο, όπου καλλιεργούνται ανανάδες.
Ερώτηση: Πως κατάφερατε να βγάλετε τις πληροφορίες από αυτό το φρούριο;
Απάντηση: Υπάρχει ένα όριο στις λεπτομέρειες που μπορώ να δώσω, γιατί κάποια μέρα μπορεί να βρεθώ ενώπιον δικαστηρίου. Όχι ότι έχει πολύ σημασία, γιατί αν φτάσω ποτέ σε αίθουσα δικαστηρίου θα σημαίνει πως θα περάσω την υπόλοιπη ζωή μου στη φυλακή.
Ερώτηση: Γράφετε ότι μερικές φορές βγάζατε πληροφορίες αποθηκευμένες σε κάρτα SD, που ήταν κρυμμμένη σε κύβο του Ρούμπικ.
Απάντηση: Το πλέον κρίσιμο σημείο με τον κύβο του Ρούμπικ είναι πως δε λειτουργούσε τόσο μέσο απόκρυψης όσο ως μέσω απόσπασης της προσοχής. Έπρεπε να βγάζω πράγματα από το κτίριο πολλές φορές. Πραγματικά έδινα ως δώρο κύβους του Ρούμπικ σε όλους στο γραφείο, ενώ οι φύλακες με έβλεπαν με έναν κύβο του Ρουμπικ στα χέρια όλη την ώρα. Κάπως έτσι ήμουν ο τύπος με τον κύβο του Ρούμπικ. Όταν λοιπόν έβγαινα από τη σήραγγα με το «λαθραίο φορτίο» μου κι έβλεπα του βαριεστημένους φύλακες, πολλές φορές τους πετούσα τον κύβο. Αυτοί μου απαντούσαν: «Είχα από μικρό παιδί τέτοιους κύβους, αλλά ποτέ δεν μπορούσα να τους λύσω. Οπότε απλά έβγαζα τα αυτοκόλλητα». Ε το ίδιο έκανα κι εγώ, αλλά για άλλους λόγους.
Ερώτηση: Είχατε κρύψει κάρτα SD ακόμη και μέσα στο στόμα σας.
Απάντηση: Όταν το κάνεις κάτι τέτοιο για πρώτη φορά, προσπαθείς να περάσεις το διάδρομο χωρίς να τρέμεις. Στη συνέχεια, όσο περισσότερες φορές το κάνεις, αντιλαμβάνεσαι ότι λειτουργεί. Συνειδητοποιείς πως ο ανιχνευτής μετάλλου δεν ανιχνεύει μια κάρτα SD, αφού αυτή έχει λιγότερο μέταλλο ακόμη κι από τα εσώρουχα μας.
Ερώτηση: Έχετε διαβάσει κατηγορητήρια εις βάρος άλλων πρωην whistleblowers για να μάθετε από τα λάθη τους. Τι ανακαλύψατε τελικά;
Απάντηση: Κατάλαβα πως πρέπει να εντοπίσω τα σημεία υψηλού κινδύνου, που δηλαδή πραγματοποιούνται συλλήψεις, που και με ποια μέθοδο διεξάγονται οι έρευνες. Νόμιζα πως πρόκειται για ανθρώπινες παγίδες, όπου μπορούν να σε μπλοκάρουν κάπου μέσα στη σήραγγα. Ένα βράδυ λοιπόν καθώς έφευγα από το πάγκιγκ είδα ένα όχημα της NSA πίσω μου. Σκέφτηκα: «Ω θεέ μου, οδήγα προσεκτικά». Στην πραγματικότητα όμως ήταν κάποιοι υπάλληλοι της υπηρεσίας που σχολούσαν κι έτσι δε με εχόχλησαν.
Ερώτηση: Πως συνήθισατε στην ιδέα πως θα σε αντιμετωπίζουν ως προδότη;
Απάντηση: Οφείλεις να έχεις συνείδηση ότι κάνεις αυτό που κάνεις για τους σωστούς λόγους. Δεν αρκεί απλά να πιστεύεις σε κάτι. Πρέπει να ρισκάρεις αν θες να αλλάξουν τα πράγματα.
Ερώτηση: Τι κάνατε την τελευταία μέρα πριν να πετάξετε για το Χογκ Κογκ για να συναντήσετε τους δημοσιογράφους που είχατε ως επαφές;
Απάντηση: Ήταν βασικά «φορτωμένη» με δουλειά και στεναχώρια, ενώ παράλληλα προσπαθούσα να μην κάνω κάποιο λάθος. Έγραψα κι ένα γράμμα στην Λινσντει..
Ερώτηση: Η οποία ήταν η τότε κοπέλα σας και νυν σύντροφός σας. Τι είδους γράμμα της γράψατε;
Απάντηση: Ήταν απλά για να της πως πως θα έλειπα για δουλειές, καθώς δεν μπορούσα να της αποκαλύψω τι έκανα.
Ερώτηση: Γιατί δεν μπορούσατε;
Απάντηση: Γιατί ενημέρωνα την Λινσντει ή την οικογένειά μου κι αυτοί δεν ενημέρωναν άμεσα το FBI, η κυβέρνηση θα ισχυριζόταν πως κατά τους αμερικάνικους νόμους και οι ίδιοι ήταν εμπλεκόμενοι σε συνομωσία.
Ερώτηση: Δε μιλήσατε στη Λινσντει σχετικά με τις σκέψεις ή τις αμφιβολίες, προκειμένου να καταλάβει λίγο παραπάνω τι σας συνέβαινε;
Απάντηση: Νομίζω πως αντιλαμβανόταν την αλλαγή στη διάθεσή μου, αλλά έπρεπε να είμαι προσεκτικός. Όταν αγαπάς κάποιον, δε ρισκάρεις να τον βάλεις φυλακή.
Ερώτηση: Περιμένετε να γυρίσετε στην πατρίδα σας κάποια στιγμή στο μέλλον;
Απάντηση: Φαντάζει όλο και πιο πιθανό ότι μια μέρα θα μπορώ να επιστρέψω. Δε βλέπεις άλλωστε τους ίδιους ισχυρισμούς σήμερα, το 2019, με εκείνους τους 2013. Όσα λέγανε το 2013 για την υποτιθέμενη ζημιά που έκανα στην εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, έχουν διαψευστεί. Την ίδια στιγμή, τα δημόσια οφέλη όσων συνέβησαν τότε γίνονται όλο και πιο ξεκάθαρα.
Ερώτηση: Περιγράφετε την αφιξή σας στη Μόσχα σαν έναν περίπατο στο πάρκο. Λέτε πως αρνηθήκατε να συνεργαστείτε με τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες, κι αυτές σας άφησαν να φύγετε. Όλα αυτά φαντάζουν απίστευτα.
Απάντηση: Νομίζω πως το γεγονός ότι οι ρώσικες αρχές δε με πίεσαν καθόλου για να δώσω πληροφορίες έχει να κάνει με την έκταση που πήρε η υπόθεση στην παγκόσμια κοινή γνώμη. Δεν ήξεραν απλά τι να κάνουν. Νομίζω πως σκέφτηκαν: «Ας περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει».
Ερώτηση: Έχετε Ρώσους φίλους;
Απάντηση: Προσπαθώ να κρατάω μια απόσταση από την Ρώσικη κοινωνία, το ίδιο θα έκανα σε κάθε άλλη χώρα. Ζω τη ζωή μου κατά βάση μέσα στην αγγλόφωνη κοινότητα. Είμαι πρόεδρος του Ιδρύματος για την Ελευθερία του Τύπου. Και ξέρετε, είμαι σπιτόγατος. Δεν έχει σημασία που βρίσκομαι -στη Μόσχα, το Βερολίνο ή τη Νέα Υόρκη- αρκεί να έχω μια οθόνη υπολογιστή να κοιτάω.
Ερώτηση: Δηλαδή δεν έχετε κοινωνική ζωή;
Απάντηση: Προφανώς κι έχω. Συναντώ φίλους, πηγαίνω για φαγητό, βγαίνω για βόλτα με την Λινσντει στα πάρκα, παίρνω το μετρό, μπαίνω σε ταξί. Συχνά καταδικάζω δημόσια την ρώσικη κυβέρνηση για το επίπεδο των ανθρώπινων δικαιωμάτων και για την άρνησή της να κάνει ελεύθερες εκλογές. Δε βγάζω όμως σέλφι έξω από το Κρεμλίνο, καθώς η αμερικάνικη κυβέρνηση θα το χρησιμοποιήσει για σπέκουλα εναντίον μου.
Ερώτηση: Η whistleblower των Wikileaks, Τσέλσι Μάνιγκ, περάσε μεγάλο διάστημα στη φυλακή, από όπου βγήκε μόλις πριν από λίγο καιρό. Ο ιδρυτής τους, Τζούλιαν Ασάνζ βρίσκεται και αυτός στη φυλακή, αναμένοντας να εκδοθεί στις ΗΠΑ; Μήπως είστε ο επόμενος;
Απάντηση: Ελπίζω πως όχι. Κοιτάξτε όμως, αν ήθελα μια ασφαλή και ήσυχη ζωή θα ήμουν ακόμη στη Χαβάη με τη γυναίκα που αγαπώ, λαμβάνοντας έναν τεράστιο μισθό κάθε μήνα χωρίς ουσιαστικά να δουλεύω. Είναι αυτό όμως ζωή στη πραγματικότητα; Δεν έχει σημασία τόσο τι νομίζουμε ότι είμαστε, αλλά τις επιλογές κάνουμε. Μπορεί να μην μπορώ να γυρίσω στην πατρίδα μου, αλλά ξέρω πως την έκανα καλύτερη. Ό,τι κι αν γίνει στο μέλλον, αυτό και μόνο με ικανοποεί.
Ερώτηση: Οι αρχές της Δύσης κατηγορούν την ρώσικη κυβέρνηση ότι λειτουργεί ως ο μεγαλύτερος ταραξίας στον ψηφιακό κόσμο. Έχουν δίκιο;
Απάντηση: Η Ρωσία είναι υπεύθυνη για πολλές αρνητικές δραστηρότητες ανά τον κόσμο, αυτό είναι σίγουρο. Παρενέβη η Ρωσία σε εκλογές; Σίγουρα. Παρεμβαίνουν όμως και οι ΗΠΑ σε εκλογές ; Επίσης σίγουρα. Το κάνουν εδώ και τουλάχιστον 50 χρόνια. Κάθε χώρα με μέγεθος μεγαλύτερο της Ισλανδίας θα επιχειρεί να παρέβει σε κάθε κρίσιμες εκλογές και κάθε φορά θα το αρνείται, αφού έτσι λειτουργούν οι μυστικές υπηρεσίες. Αυτός είναι ακριβώς κι ο λόγος που υπάρχουν συγκαλυμμένες επιχειρήσεις αλλά και διαιρέσεις επιρροής και ο στόχος τους είναι να δημιουργήσει ένα καλύτερο status quo για κάθε χώρα σε σχέση με τις υπόλοιπες.
Ερώτηση: Ζητάτε την κατάργηση των μυστικών υπηρεσιών;
Απάντηση: Νομίζω ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στον κόσμο των μυστικών υπηρεσιών είναι η άρνηση τους να διαχωρίσουν τη συγκεκαλυμμένη δράση, την προπαγάνδα και τα παιχνίδια επιρροής από τη νοημοσύνη. Έχουμε ανάγκη τη νοημοσύνη, καθώς μειώνει τις πιθανότητες ενός πολέμου. Το πρόβλημα έχει να κάνει με το γεγονός πως αυτές οι υπηρεσίες έχουν μετραπεί σε αυτόνομους οργανισμούς που δεν αντικατοπτρίζουν τα θέλω των πολιτικών, τα νομοθετών ή της κοινής γνώμης, αλλά προσπαθούν να τα διαμορφώσουν και να τα κατευθύνουν. Σου λένε πως αν μάθεις κάτι που δεν πρέπει, θα πεθάνουν άνθρωποι. Αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Ερώτηση: Και ποια τελικά είναι η λύση;
Απάντηση: Πρέπει να σταματήσουν τη μαζική συλλογή πληροφοριών. Το να παρακολουθείς τον καθένα, μην τυχόν και φανεί ποτέ επικίνδυνος, είναι προβληματικό, καθώς αλλάζει τον χαρακτήρα της κοινωνίας.
Ερώτηση: Έχει κενά ασφαλείας το ίντερνετ;
Απάντηση: Όχι, λειτουργεί μια χαρά αλλά για τους λάθος ανθρώπους.
Ερώτηση: Είναι δυνατό να επανεφεύρουμε το ίντερνετ, όπως πρότεινε ο ιδρυτής του Τιμ Μπερνερ Λι;
Απάντηση: Σέβομαι απεριόριστα τον Τιμ Μπερνερ Λι. Προωθεί την εκ νέου αποκέντρωση του Διαδικτύου. Η ιδέα είναι ότι μπορούμε να φτιάξουμε ένα διαδίκτυο πιο ατομικό, χωρίς να χρειάζεται να είναι απίστευτα δύσκολο να το διατηρήσουμε και να το διαχειριστούμε.
Ερώτηση: Μπορεί να λειτουργήσει μια τέτοια ιδέα;
Απάντηση: Τι βλέπουμε σήμερα; Έχουμε το Facebook, την Google, μεγάλα κέντρα δεδομένων σε όλο τον κόσμο και αυτοί οι τύποι διοικούν εξ αποστάσεως τους υπολογιστές μας. Στέλνεις τα αιτήματά σου στην Google, για να βρείς το σωστο δρόμο τσεκάρεις το Google Maps. Η Google επεξεργάζεται τα αιτήματα και στέλνει τα αποτελέσματα. Το ίδιο συμβαίνει με την αναγνώριση φωνής την Alexa, την Siri κι όλα τα υπόλοιπα. Αλλά σήμερα, τα τηλέφωνα είναι πολύ πιο ικανά από ό, τι ήταν. Αυτό σημαίνει πως τα αιτήματα μπορούν να επιλυθούν χωρίς να εξαρτάσαι από τον πάροχο. Κάπως έτσι, αξιοποιώντας στο έπακρο τις δυνατότητες που μας παρέχονται, δε χρειαζόμαστε καμιά Google. Γιατί άλλωστε να γνωρίζει Google κάθε κίνησή μας;
Ερώτηση: Ναι, αλλά οι περισσότεροι μοιάζουν πολλοί εξοικειωμένοι με τη χρήση του Facebook, της Google και του Google Maps.
Απάντηση: Κοίτα το κινητό στο τραπέζι. Μπορείς να ξέρεις τι κάνει όσο είναι κλειστή η οθόνη;
Ερώτηση: Μάλλον όχι. Εσείς ξέρετε;
Απάντηση: Εγώ μπορώ να σου πως με κάποια εξουσιοδότηση αυτό κινητό επικοινωνεί εκατοντάδες φορές κάθε λεπτό. Έχει πρόσβαση σε δίκτυο διαφημίσεων, αναλύει την καταναλωτική συμπεριφορά σου, εντοπίζει την τοποθεσία σου και ούτω καθεξής. Το βασικό πρόβλημα λοιπόν είναι τι συμβαίνει όταν δεν το βλέπουμε. Αν υποθέσουμε ότι θα μπορούσατε να πατήσε απλά ένα εικονίδιο και όλη η κρυφή δραστηριότητα να σταματούσε, θα το κάνατε;
Ερώτηση: Φυσικά.
Απάντηση: Αυτή τη δυνατότητα όμως δεν την έχουμε αυτή τη στιγμή. Μας λένε απλά: Σκρόλαρε και πάτα «συμφωνώ». Έτσι η ζωή σου θα γίνει καλύτερη. Και αν κανένας άλλος δεν το αμφισβητήσει, θα το κάνω μόνος μου, γιατί το κύριο ζήτημα τώρα είναι να έρθουν όλα στο φως.
Ερώτηση: Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή αυτών των έξι χρόνων;
Απάντηση: Όταν άφησα την Λίντσει. Κι αυτό ήταν ένα πραγματικό έγκλημα για το οποία είμαι ένοχος. Πιθανότατα υπήρξα ο χειρότερος σύντροφος στις ΗΠΑ..
Ερώτηση: Ως πρώην κατάσκοπος, ξέρετε πώς να παραπληροφορείτε και να διακόπτετε. Γιατί να πιστέψουμε οτιδήποτε γράφετε στο βιβλίο σας;
Απάντηση: Δεν πρέπει να τα πιστέψετε. Ήταν ένα πολύ δύσκολο στη συγγραφή βιβλίο και νομίζω πως είναι αρκετά ειλικρινές. Το μάθημα που έχω την αίσθηση ότι μπορεί να πάρει κανείς από αυτό είναι το εξής: Αμφισβήτησε με, να είσαι επιφυλακτικός. Αλλά να είσαι το ίδιο επιφυλακτικός κι απέναντι σε όσους κάνουν κουμάντο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου