Θυμάμαι όταν υπηρετούσα τη στρατιωτική μου θητεία, σε ένα ακριτικό στρατόπεδο με παραδόξως καλές γενικά συνθήκες, κάναμε πρόβα για την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου. Εγώ, έχοντας να συμμετάσχω σε παρελάσεις από το σχολείο, ένοιωθα αρκετά άβολα με τον βηματισμό, το ελαφρύ χτύπημα του αριστερού τακουνιού, το υψωμένο χέρι μέχρι το μάτι. Όταν ο ουλαμός μας σχηματίστηκε και αρχίσαμε τα γύρω-γύρω στο προαύλιο του στρατοπέδου, όσο περνούσε η ώρα άρχισα να νοιώθω ότι σταδιακά χάνω τον έλεγχο αυτού που με ορίζει ως ύπαρξη, τον έλεγχο του κορμιού μου.
Με την περιφερειακή μου όραση (μιας και το κεφάλι έμενε ακίνητο ψηλά, δείγμα λεβεντιάς και περηφάνιας) «έπιανα» μόνο χακί και εθνικά σύμβολα ενώ το μόνο μήνυμα, πέραν από τα παραγγέλματα και τα εμβατήρια, που μπορούσε να επεξεργαστεί το μυαλό μου ήταν τα στρατιωτικά συνθήματα που ήταν γραμμένα στους τοίχους του στρατοπέδου. Βρισκόμουν στο μέσο μιας εν εξελίξει πορείας από τον πολίτη με στολή στο στρατιωτάκι.
Και όμως, ετοιμαζόμουν να παρελάσω στο όνομα της ελευθερίας. Λοιπόν, αν κάτι κατάφεραν τα δέκα κορίτσια με την ευρηματικότατη παρέμβασή τους στην παρέλαση της Νέας Φιλαδέλφειας ήταν να καταδείξουν με τον πιο εμφατικό, πιο συμβολικό, πιο έξυπνο τρόπο ότι η ελευθερία περνάει πρώτα από όλα από τον έλεγχο των σωμάτων μας και κατ’ επέκταση του μυαλού μας.
Και με αυτόν τον τρόπο κατέδειξαν και τα όρια της κρατικά οριζόμενης ελευθερίας: Η ελευθερία μπορεί να νοείται ως αξία σύμφυτη με την «ψυχή του Έλληνα», από τα κόκκαλα του οποίου είναι βγαλμένη και του οποίου ο τράχηλος ζυγό δεν υπομένει, άλλωστε, να ορίζεται από τους πανηγυρικούς της ημέρας που εκφωνούν (βλαχο)δήμαρχοι, παπάδες και άλλα στοιχεία του «εθνικού κορμού», να περνά μέσα από τη στρατιωτικοποίηση μαθητών 10 έως 18 ετών, να ανέχεται μισαλλόδοξα και εθνικιστικά συνθήματα, να χωρά ακόμα και χρυσαυγίτες σε μια κατά τα άλλα επέτειο αντιφασιστικής μάχης (χρειάστηκαν δεκάδες κινητοποιήσεις για να μην συμμετέχουν οι νεοναζί στις παρελάσεις), να μην ανέχεται όμως το αυτονόητο: Τον έλεγχο του σώματος από τους ιδιοκτήτες του.
Την αντίφαση αυτή κατέδειξαν, οδηγώντας τη σε σημείο παροξυσμού και κατά συνέπεια θρυμματίζοντάς την, τα δέκα κορίτσια με την βαθιά πολιτικά καλλιτεχνική τους παρέμβαση, γι’ αυτό και προκάλεσαν τέτοιες οργισμένες αντιδράσεις περί «προσβολής» των πεσόντων, «προσβολή» που προφανώς δεν αποτέλεσαν τα περί πολέμου «εθελοντών» ενάντια στον «λαϊκισμό», όπως προκύπτει από μία μίξη δηλώσεων για την 28η Οκτωβρίου από τα πλέον επίσημα χείλη. Για να επιστρέψω στην στρατιωτική μου θητεία, θυμάμαι ότι πάντα όσα στελέχη ήταν πρόθυμα να προχωρήσουν σε καψώνια και όσοι φαντάροι ήταν πρόθυμοι να τα ανεχτούν (κάτι που πάντα απέτρεπε η συλλογική μας στάση) επιχειρηματολογούσαν λέγοντας περίπου ότι χρειάζεται η σωματικοποίηση της πειθαρχίας, έστω και σε μια ακραία μορφή, για να φτιαχτεί ένας αξιόμαχος στρατός.
Όμως αυτοί οι στρατοί είναι που κάνουν άδικους πολέμους και πραξικοπήματα, που συντρίβουν ζωές και συνειδήσεις, που παραδίδονται, ακόμα και που συνεργάζονται με τον εχθρό. Οι στρατοί που «σηκώνουν» αντάρτικα, που τα βάζουν με τιτάνες και βγαίνουν νικητές, που ανοίγουν νέους δρόμους προς την ελευθερία, είναι αυτοί που αποτελούνται από άντρες και γυναίκες που ορίζουν μόνοι τους το σώμα και το μυαλό τους, που επιλέγουν πότε και πού θα πειθαρχήσουν, που θυμίζουν ότι άνθρωπος σημαίνει πρώτα από όλα ελευθερία βούλησης.
Η κοινωνία βέβαια (ευτυχώς) δεν είναι στρατός, αλλά η στρατιωτικοποίηση πλευρών της κοινωνικής ζωής προβάλλεται όλο και πιο συχνά -και ενίοτε από τις πιο απρόσμενες μεριές- ως λύση για «πάσα νόσο και μαλακία» που ταλαιπωρεί την ελληνική κοινωνία, σε μια προϊούσα διαδικασία συντηρητικοποίησης. Δεν είναι τυχαίο ότι καμία αντίδραση δεν υπήρξε για τα συνθήματα μαθητών υπέρ του Κατσίφα ή για τη συμμετοχή νηπίων με χακί και «οπλισμό» σε προηγούμενες παρελάσεις. Η παρέμβαση των κοριτσιών ήρθε λοιπόν την πιο κατάλληλη στιγμή. Και ήταν ένας πραγματικός ύμνος στην Ελευθερία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου