Γιατί οι Εργατικοί έχασαν τους εργάτες;
Ένα δεδομένο που αναδύεται ίσως πάνω από τα υπόλοιπα στη χθεσινή συντριπτική ήττα των Εργατικών του Κόρμπιν στις εκλογές του Ηνωμένου Βασιλείου, είναι ότι πολλές ακραιφνώς εργατικές περιφέρειες «το γύρισαν» στους Συντηρητικούς. Τις πταίει όμως που η «αριστερή στροφή» των Εργατικών ηττήθηκε ακριβώς εκεί που θα υπέθετε κανείς πως θα κέρδιζε;
Το παρακάτω γράφημα των Financial Times παρουσιάζει ουσιαστικά αυτήν ακριβώς τη μεταστροφή των ψηφοφόρων σε παραδοσιακά εργατικές περιοχές (και περιοχές που ψήφιζαν παραδοσιακά Εργατικούς). Στον οριζόντιο άξονα βλέπουμε το ποσοστό «εργαζομένων του μπλε κολάρου» σε κάθε περιοχή, δηλαδή των χειρωνακτών και των ανειδίκευτων εργατών. Στον κάθετο άξονα βλέπουμε την αλλαγή στην ψήφο των Συντηρητικών σχετιζόμενη με την αντίστοιχη αλλαγή στην ψήφο στα δύο έτερα μεγάλα κόμματα, τους Εργατικούς και τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες.
K we now have a new leader for strongest correlation, and I think this is narratively significant:
The share of workers in low-skilled jobs was a bigger predictor of swing than either Brexit vote or graduates.
Suggests this was more working class revolt than Brexit election.
770 people are talking about this
Αυτό που είναι εμφανές, και σχολιάζουν οι Financial Times στον τίτλο του γραφήματος, είναι πως «οι Συντηρητικοί κέρδισαν πάνω σε ένα κύμα της εργατικής τάξης». Πώς όμως συνέβη αυτό όταν ήδη οι ψηφοφόροι της εργατικής τάξης έχουν ζήσει 9 χρόνια διακυβέρνησης των Συντηρητικών, με τραγικά αποτελέσματα για την ποιότητα ζωής τους?
Όπως πάντα, η αιτία δεν μπορεί να είναι μία και μοναδική, αλλά επιβάλλεται να είναι συνδυασμός πολλών παραγόντων. Αλλά αν μπορούμε να αναδείξουμε έναν γενικό παράγοντα της ήττας αυτής των Εργατικών, αυτός είναι η γενική δυσπιστία που προκαλεί ένα κόμμα που δείχνει να μην ξέρει τι θέλει.
Σε μια σειρά από θέματα (προεξέχοντος του Brexit) οι Εργατικοί επιχείρησαν να ισορροπήσουν σε δυο βάρκες που ολοένα απομακρύνονταν. Παρά την πρώτη «αριστερή στροφή» εδώ και πάνω από 2 δεκαετίες που σηματοδότησε η εκλογή Κόρμπιν στην ηγεσία των Εργατικών, την άνοδο σε σημαντικές θέσεις στελεχών από τις πιο αριστερές πτέρυγες και την εισροή στο κόμμα ακτιβιστών από τον χώρο της αριστεράς, αυτά δεν ήταν αρκετά για να αποτινάξουν τη ρετσινιά του Μπλερικού «New Labour».
Οι Μπλερικοί συνέχισαν να είναι παρόντες εντός του κόμματος, προσφέροντας πλείστα όσα αναχώματα στην φιλολαϊκή διάθεση του Κόρμπιν και των υποστηρικτών του, πολεμώντας αυτήν την «αριστερή στροφή» σε κάθε ευκαιρία και με κάθε μέσο, ειδικά μέσω των ΜΜΕ.
Αυτός ο εσωκομματικός «εμφύλιος» εκφράστηκε σε μεγάλο βαθμό και στη στάση του κόμματος σε καίρια θέματα. Έχοντας το παρελθόν μιας διακυβέρνησης που δε σεβάστηκε τα δικαιώματα και τις ζωές της εργατικής τάξης, οι Εργατικοί δεν μπόρεσαν ξανά να εκφράσουν τις επιθυμίες αυτής της τάξης.
Είτε υπό την πίεση της (εξολοκλήρου υπέρ της παραμονής στην ΕΕ) εσωκομματικής αντιπολίτευσης, είτε υπό τον δριμύ πόλεμο των ΜΜΕ, είτε από φόβο και ατολμία, οι Εργατικοί αρνήθηκαν σθεναρά να οικειοποιηθούν την προοπτική ενός «αριστερού Brexit», απαλλαγμένου από τα ξενοφοβικά και εθνικιστικά χαρακτηριστικά του προϊόντος Brexit που πουλούσε ο Boris Johnson.
Πατώντας με το ένα πόδι στην παραμονή και με το άλλο σε πολιτικές που είναι ανεφάρμοστες εντός του πλαισίου της ΕΕ, οι Εργατικοί έδειχναν μόνιμα την εικόνα ενός κόμματος που παλινωδεί.
Ένας άλλος παράγοντας είναι και η απομάκρυνση των μεγαλύτερης ηλικίας ψηφοφόρων από το κόμμα. Οι Εργατικοί στήριξαν μεγάλο κομμάτι της ανόδου τους στους ψηφοφόρους κάτω των 35 ετών, πάνω σε ζητήματα ταυτότητας και δικαιωμάτων. Αυτό σίγουρα δούλεψε στη κοινωνικά πιο προοδευτική νεολαία, αλλά ταυτόχρονα ξένισε πολλούς από τους πιο κοινωνικά συντηρητικούς μεγαλύτερης ηλικίας ψηφοφόρους.
Ο μόνος τρόπος να καταπολεμηθεί μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν μια πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια καθημερινής επαφής με τους πολίτες που, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των ακτιβιστών του κόμματος, απαιτεί έναν τεράστιο όγκο προσωπικού για να γίνει.
Φυσικά, μεγάλο ρόλο έπαιξε και η αποτυχία της αριστερής πτέρυγας των Εργατικών να αντιτάξει σθεναρό λόγο απέναντι στον ορυμαγδό προπαγάνδας από το σύνολο σχεδόν των κυρίαρχων ΜΜΕ στη Μεγάλη Βρετανία.
Η εικόνα που έχει σχηματιστεί για τον Κόρμπιν στο μυαλό του μέσου Άγγλου είναι αυτή ενός αντισημίτη φιλοτρομοκράτη «αριστερού της σαμπάνιας». Και όσο κι αν αυτή η εικόνα είναι ένα τερατούργημα που γεννήθηκε στα μυαλά των συστημικών προπαγανδιστών, οι Εργατικοί (με τη μέγιστη «βοήθεια» των εσωκομματικών αντιπάλων) δεν μπόρεσαν παρά να ψελλίσουν μισόλογα απέναντί της.
Τέλος, θα πρέπει να παραδεχτούμε και το προφανές. Οι δυτικές κοινωνίες εκφασίζονται σταθερά εδώ και πολλά χρόνια, με αποκορύφωμα την περίοδο μετά την οικονομική κρίση. Πλέον ίσως περισσότερο από οποτεδήποτε άλλοτε τα τελευταία 30 χρόνια, πουλιέται καλύτερα η υπόσχεση «θα γίνεις πλούσιος» – όσο ψεύτικη κι αν έχει αποδειχτεί επανειλημμένα – από την υπόσχεση «δε θα υπάρχουν φτωχοί» — που κι αυτή, εδώ που τα λέμε, αποδείχτηκε πολλάκις ψευδής από τις ΤΙΝΑ στροφές των κομμάτων της σοσιαλδημοκρατίας.
Και τώρα, τι μέλλει γενέσθαι? Για τη Μεγάλη Βρετανία, σίγουρα ένα Brexit με τους όρους του Μπόρις Τζόνσον. Ρατσιστικό, αντι-εργατικό, με περαιτέρω ιδιωτικοποιήσεις και περικοπές δημόσιων υπηρεσιών — το Εθνικό Σύστημα Υγείας περιμένει σαν ώριμο φρούτο την έλευση των αμερικανικών ασφαλιστικών εταιρειών.
Για τους Εργατικούς, κανείς δεν ξέρει. Στελέχη του κόμματος επαναλαμβάνουν τις τελευταίες ώρες ότι ο Κόρμπιν δεν είναι απαραίτητος για να συνεχιστεί η «αριστερή στροφή», άρα οι ώρες του στην ηγεσία του κόμματος είναι μετρημένες. Ο ίδιος ήδη δήλωσε ότι δεν θα ηγηθεί του κόμματος στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση, αλλά δεν παραιτείται – ακόμα. Όμως η εσωκομματική μάχη για την ψυχή των Εργατικών είναι ακόμα εδώ, διότι ο Κόρμπιν και οι υποστηρικτές του αρνήθηκαν να την τελειώσουν νωρίτερα. Και θα είναι δύσκολη.
Ανδρέας Κοσιάρης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου