Έβρος: Στις δύο όχθες του ποταμού τα συμφέροντα των κρατών ζωγραφίζονται με δάκρυα προσφύγων – Μια ανασκόπηση όσων έχουν συμβεί
Γράφει η Εύα Ι. Κουλουριώτη
Πολιτική αναλύτρια ειδική σε θέματα Μέσης Ανατολής
Σε μια σκοτεινή νύχτα για τον τουρκικό λαό και την τουρκική κυβέρνηση με την άφιξη των τραυματιών και των νεκρών του τουρκικού στρατού ως αποτέλεσμα της ευθείας στόχευσής τους από τις πολιτοφυλακές του Άσαντ στην ύπαιθρο του Ίντλιμπ, οι αρχικές αναφορές ανέφεραν ότι τουλάχιστον τριάντα στρατιώτες σκοτώθηκαν και οι τραυματίες ήταν δεκάδες. Αυτό το νέο ήταν ένα σοκ για την τουρκική κοινή γνώμη που είναι ήδη πιεσμένη εξαιτίας των τεσσάρων εκατομμυρίων Συρίων προσφύγων.
Ήταν επίσης σοκ και για την τουρκική κυβέρνηση, η οποία ανακοίνωσε την κινητοποίησή της και την διεξαγωγή κλειστής συνάντησης υπό την ηγεσία του Τούρκου προέδρου Ερντογάν προσωπικά και με την παρουσία ανώτερων αξιωματικών του στρατού και της ασφάλειας.
Ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις
Οι Τούρκοι αξιωματούχοι εισέπραξαν συσσωρευμένη αρνητική στάση από την ρωσική πλευρά, η οποία επανειλημμένα αρνήθηκε την κατάπαυση του πυρός στο Ίντλιμπ και τα περίχωρά του, ενώ τα μηνύματα που έφθαναν από τους “συμμάχους” δεν ήταν τα αναμενόμενα.
Αυτή η σκληρή νύχτα ήταν που ώθησε την Άγκυρα να κάνει ευαίσθητα και αποφασιστικά βήματα. Η αντίδραση ήταν σε δύο μέτωπα.
Το πρώτο ήταν ο Άσαντ και οι σύμμαχοί του με την εξαπόλυση μιας μοίρας των τουρκικής κατασκευής drones Bayraktar για να μετατρέψουν τις φάλαγγες του Άσαντ σε στάχτη.
Το δεύτερο μέτωπο ήταν εκεί βρίσκονται οι “σύμμαχοι” στην Ευρώπη. Η απόφαση ήταν να ανοίξουν τα ελληνουτουρκικά σύνορα και να ανακοινώσουν το τέλος της ευρωτουρκικής συμφωνίας του 2016.
Εν μέσω της πολύπλοκης σκηνής του συριακού φακέλου που εισέρχεται στο δέκατο έτος και του φακέλου του προσφυγικού που έχει προσωρινά μπει στο συρτάρι για ακριβώς τέσσερα χρόνια, υπάρχουν συμμαχίες που βρίσκονται σε κίνδυνο και οι μελλοντικές αποφάσεις θα είναι ζωτικής σημασίας, οπότε πρέπει να διαβάσουμε και πάλι γεγονότα.
Στις όχθες του ποταμού Έβρου που χωρίζουν την Ελλάδα και την Τουρκία, κάθε πλευρά άνοιξε έναν πόλεμο λέξεων, ρητορικής και επικοινωνίας στον άλλο.
Τις πρώτες ώρες μετά την τουρκική απόφαση, χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες διαφόρων εθνικοτήτων άρχισαν να κινούνται προς τα σύνορα ελπίζοντας ότι ίσως ήταν η αρχή μιας καλύτερης ζωής, ενώ από την άλλη πλευρά των συνόρων η ελληνική απόφαση ήταν σαφής να μην επιτρέψει την επανάληψη του σκηνικού του καλοκαιριού του 2015.
Η Αθήνα έκλεισε τις πύλες της και διεύρυνε την ακτοφυλακή στο Αιγαίο κάτω από δύο μεγάλες επικεφαλίδες. Η πρώτη ήταν ξεκάθαρη: “η Ευρώπη για τους Ευρωπαίους” και η δεύτερη ήταν επιφανειακή με το σύνθημα ότι η Αθήνα αρνείται να εκβιαστεί πολιτικά μέσω του χαρτιού των προσφύγων και των συνόρων.
Η Άγκυρα επέλεξε να εκφραστεί πιο διπλωματικά, βασιζόμενη στην αποτυχία της Ευρώπης να υλοποιήσει τις υποσχέσεις της που απορρέουν από την συμφωνία του 2016.
Δεν ήρε το καθεστώς βίζας για τους Τούρκους πολίτες όπως υποσχέθηκε και οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ευρώπης και Τουρκίας στον φάκελο της ένταξης της Τουρκίας στην Ένωση δεν προχώρησαν, όπως υποσχέθηκε.
Επιπλέον, η Ευρώπη καθυστέρησε την πληρωμή των 6 δις ευρώ. Η ρητορική και οι δικαιολογίες της κάθε πλευράς είχαν στόχο να κρατήσουν τα φώτα μακριά από τους πραγματικούς λόγους πίσω από την τουρκική κίνηση και την ελληνική αντίδραση κατά την άποψή μου, τους οποίους θα αποσαφηνίσω στη συνέχεια.
Έβρος: Στην τουρκική όχθη
Ο Ερντογάν ηγήθηκε της σύσκεψης του τουρκικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας για έξι συνεχείς ώρες κατά τη διάρκεια της οποίας εξετάστηκαν τα σχέδια και οι προτεραιότητες των “συμμάχων”, τα συμφέροντα της Άγκυρας και το λαϊκό αίσθημα.
Λόγω όλων αυτών, η απόφαση να ανοίξουν τα σύνορα χτύπαγε με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια.
Κατ’αρχάς, θα απορροφήσει τον θυμό του τουρκικού λαού που άρχισε να βράζει όταν τα πτώματα των Τούρκων στρατιωτών έφθασαν στο τουρκικό έδαφος, αφού η απευθείας αναμέτρηση με τον Άσαντ που έχει την άμεση υποστήριξη της Ρωσίας και την απεριόριστη υποστήριξη του Ιράν, είναι κάτι που η Άγκυρα δεν μπορεί να αντέξει.
Ως εκ τούτου, η απόφαση για άνοιγμα των συνόρων είναι λιγότερο δαπανηρή και ικανοποιεί το αίσθημα ενός τμήματος των Τούρκων πολιτών που επιθυμούν να μειωθεί ο αριθμός των προσφύγων.
Κατά δεύτερον, σχετίζεται με την συνέχιση της αποφυγής της Ευρώπης να αναλάβει τις ευθύνες της έναντι τουλάχιστον 4 εκατομμυρίων Συρίων που ζουν στις τελευταίες απελευθερωμένες περιοχές της επαρχίας Ίντλιμπ,
οι οποίοι βρίσκονται στα πρόθυρα μιας σφαγής από τα μαχαίρια που ακονίζονται από την Βηρυτό ως την Μόσχα μέσω Τεχεράνης, ή στο να γίνουν πρόσφυγες στην Τουρκία, ένα σενάριο τις συνέπειες του οποίου η Άγκυρα δεν μπορεί να διαχειριστεί σε επίπεδο λαού και οικονομίας.
Έβρος: Στην ελληνική όχθη
Έχουν περάσει οκτώ μήνες από την ανάληψη των καθηκόντων του Έλληνα πρωθυπουργού Κυρικάκου Μητσοτάκη.
Οι μήνες αυτοί πέρασαν δύσκολα για τον ελληνικό λαό, ο οποίος ήρθε αντιμέτωπος με πολλές απογοητεύσεις στο εσωτερικό με τον φάκελο του προσφυγικού και των οικονομικών και στο εξωτερικό με το ζήτημα των τουρκικών ερευνών για υδρογονάνθρακες γύρω από την Κύπρο και το μνημόνιο για την οριοθέτηση των θαλασσίων συνόρων που υπεγράφη μεταξύ της Τουρκίας και της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης και το οποίο δημιουργεί νέο χάρτη εις βάρος της Ελλάδας.
Η ελληνική κυβέρνηση φάνηκε κατώτερη των περιστάσεων, κάτι που αντελήφθη ο ελληνικός λαός.
Αυτή η αρνητική ατμόσφαιρα ώθησε τον Κυριάκο Μητσοτάκη και την κυβέρνησή του να κρούσουν τα τύμπανα πολέμου απέναντι στην απόφαση της Άγκυρας να ανοίξει τα σύνορα και να προωθήσουν το hashtag #Greece_under_attack που έγινε το πιο δημοφιλές στα κοινωνικά δίκτυα από την πρώτη στιγμή, ενώ η προπαγάνδα των ελληνικών ΜΜΕ υποκίνησε την στήριξη του ελληνικού λαού στην απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να κλείσει τα σύνορα.
Η απόφαση αυτή δεν ελήφθη τυχαία αλλά μετά από μελετημένο σχέδιο για δύο βασικούς λόγους.
Ο πρώτος είναι ότι η κυβέρνηση υπό την ηγεσία του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, η οποία έχασε μέρος της δημοτικότητάς της τους πρώτους οκτώ μήνες εξαιτίας των θεμάτων που προαναφέρθηκαν, έπρεπε να γεμίσει αυτό το κενό μέσω μιας θεατρικής παράστασης στην οποία τα θύματα είναι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες και κερδισμένη είναι η κυβέρνηση που προέβαλε τον εαυτό της με λαϊκιστικά και ρατσιστικά συνθήματα για να καλύψει την εξωτερική διπλωματική και την εσωτερική οικονομική αδυναμία της.
Ο δεύτερος λόγος αυτής της απόφασης ήταν ο στόχος της ελληνικής κυβέρνησης να παρουσιαστεί στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, κυρίως του Παρισιού και του Βερολίνου, ως η ισχυρή ασπίδα της Ευρώπης για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες.
Αυτή η απόφαση υποστηρίχθηκε σθεναρά από τα επίσημα ευρωπαϊκά όργανα και κυβερνήσεις.
Έτσι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις παρείχαν ως αρχική οικονομική υποστήριξη 700 εκατ. ευρώ στην κυβέρνηση της Αθήνας, καταδεικνύοντας το ποιόν αυτών που προσποιούνται ότι είναι πολιτισμένοι και ανθρωπιστές.
Καθώς τα σύννεφα καπνού από τα δακρυγόνα αυξάνονται στις όχθες του ποταμού Έβρου στα ελληνοτουρκικά σύνορα, τα μάτια χύνουν δάκρυα αίματος στα σύνορα Συρίας-Τουρκίας.
Ένα εκατομμύριο εκτοπισμένοι Σύριοι ξέφυγαν από τα βαρέλια-βόμβες του Άσαντ, τα αεροπλάνα της Μόσχας και τα μαχαίρια των ιρανικών θρησκευτικών πολιτοφυλακών και κατέφυγαν στα σύνορα και τα συμφέροντα της Άγκυρας.
Σε επείγουσα επίσκεψη του Τούρκου προέδρου Ερντογάν στη Μόσχα, ανακοινώθηκε μια νέα συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, η οποία έδωσε στην Άγκυρα αρκετό χρόνο για να ξαναφτιάξει την εξίσωση στα σύνορα με την Ευρώπη αφενός και να διαβάσει την νέα αμερικανική πολιτική στο συριακό φάκελο αφετέρου.
Για την Μόσχα, η συμφωνία δεν θα είναι διαφορετική από τις προηγούμενες (Σότσι και Αστάνα). Είναι μια μεταβατική περίοδος αναδιάταξης των χαρτιών της και στη συνέχεια θα ξεκινήσει μια νέα μάχη με στόχο να τερματίσει κάθε παρουσία της ένοπλης αντιπολίτευσης της Συρίας εντός της συριακής επικράτειας.
Όσο για τους ελεύθερους Σύριους που βρίσκονται στα τουρκοσυριακά σύνορα, η συμφωνία ήταν ένα σκληρό πλήγμα για τα όνειρα που χτίστηκαν βιαστικά και εξαφανίστηκαν γρήγορα για να επιστρέψουν στην πραγματικότητά τους, σε μια σκηνή που θα την κάνουν σπίτι και στον ύπνο τους θα χτίζουν παλάτια.
Στα στενά όρια της ελευθερίας τους θα χτίσουν έναν πιο ανθρώπινο κόσμο. Εν τω μεταξύ, το Ίντλιμπ είναι ακόμα ελεύθερο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου