Απεργία μεταναστών/τριών εργαζομένων στη Γερμανία

Απεργία μεταναστών/τριών εργαζομένων στη Γερμανία

Alice Claire

Christian Frings

John Malamatinas

Απεργία μεταναστών/τριών εργαζομένων στη Γερμανία

Η άγρια απεργία των Ρουμάνων εργατών/τριών γης στο Μπορνχάιμ δείχνει ότι οι αγώνες είναι δυνατοί ακόμη και υπό συνθήκες ρατσιστικής υπερεκμετάλλευσης.

Την Παρασκευή, 15 Μαΐου, ένα τμήμα από τους/τις 250 εποχιακούς/ές εργαζόμενους/ες της εταιρείας Spargel Ritter στο Μπορνχάιμ (Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία) σταμάτησαν να εργάζονται στα χωράφια σπαραγγιού και φράουλας και ενημέρωσαν τον τοπικό τύπο.
Η διοίκηση κάλεσε την αστυνομία, αλλά η απόπειρα εκφοβισμού απέτυχε. Η απεργία καλύφθηκε ευρέως από τα ΜΜΕ.

Οι εργαζόμενοι/ες είναι θυμωμένοι/ες επειδή πληρώθηκαν με γελοία χαμηλούς μισθούς, από 100 έως 250 ευρώ αντί των 1.500 έως 2.000 ευρώ που τους είχαν υποσχεθεί, και επειδή στεγάζονται κάτω από απάνθρωπες συνθήκες σε αποθήκη εμπορευματοκιβωτίων, που βρίσκεται σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία ανάμεσα σε ένα νεκροταφείο και μια μονάδα επεξεργασίας λυμάτων σε ένα κενό εργοτάξιο. Λόγω της απεργίας, απειλήθηκαν αμέσως με πρόωρη απόλυση και έξωση από το κατάλυμα τους.

Η Spargel Ritter έχει χρεοκοπήσει από την 1η Μαρτίου, ή ακόμη και από τον Ιανουάριο σύμφωνα με άλλες πηγές και τώρα διοικείται από το δικηγορικό γραφείο Andreas Schulte-Beckhausen στην κοντινή Βόννη. Τον Απρίλιο, η εταιρεία προσέλαβε τόσο αλλοδαπούς εποχιακούς/ές εργάτες/τριες όσο και εργάτες/τριες από τη Γερμανία χωρίς να τους/τις ενημερώσει ότι η εταιρεία είχε χρεοκοπήσει. Προφανώς ο σύνδικος πτώχευσης χρησιμοποιεί όλα τα απαραίτητα μέσα για να καταστήσει την εταιρεία ελκυστική για νέους επενδυτές.

Η διαμαρτυρία συνεχίστηκε τη Δευτέρα, 18 Μαΐου με μια διαδήλωση που διοργανώθηκε από την αναρχοσυνδικαλιστική οργάνωση FAU [Freie Arbeiterinnen - und Arbeiter-Union] στα εμπορευματοκιβώτια διαμονής, στην οποία συμμετείχαν περίπου εκατό εξωτερικοί/ες αλληλέγγυοι/ες. Οι εργαζόμενες γυναίκες διαμαρτύρονταν ιδιαίτερα για την εκμετάλλευσή τους, κάνοντας εντυπωσιακές και οργισμένες ομιλίες. Στη συνέχεια, όλοι/ες διαδήλωσαν μαζί μπροστά στην κοντινή αυλή της εταιρείας, όπου υποτίθεται ότι καταβλήθηκαν ορισμένοι από τους χρωστούμενους μισθούς. Εκεί ωστόσο, περίμενε τους/τις εργαζόμενους/ες μια αλυσίδα αστυνομικών και φρουρών ασφαλείας με επιθετική διάθεση. Γρήγορα έγινε σαφές ότι η στρατηγική του σύνδικου πτώχευσης ήταν να διασπάσει τους εργαζόμενους και να στρέψει τον έναν εναντίον του άλλου: Μερικοί/ές πληρώθηκαν με 600 ευρώ, άλλοι μόνο με 50 ή 70 ευρώ. Οι φρουροί ασφαλείας δεν επέτρεπαν να βρίσκεται εκεί δικηγόρος της FAU κατά τη διάρκεια των πληρωμών, έως ότου η αστυνομία επέβαλε την παρουσία του δικηγόρου. Ενώ η απομόνωση των μεταναστών/στριών εργαζομένων συνήθως σημαίνει ότι αυτή η μορφή υπερεκμετάλλευσης αγνοείται σε μεγάλο βαθμό, η υπόθεση του Μπορνχάιμ προκάλεσε αίσθηση σε εθνικό επίπεδο. Η Δευτέρα ήταν μια δύσκολη μέρα, καθώς η FAU της Βόννης έγραψε στο Twitter: «Μια δύσκολη μέρα πλησιάζει στο τέλος της. Ακόμα κι αν δεν μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι/ες με το αποτέλεσμα: Το γεγονός ότι πληρώθηκαν οι μισθοί μερικών εκατοντάδων ευρώ είναι μια αντίδραση πανικού του ταξικού εχθρού. Αύριο θα μπούμε στον δεύτερο γύρο.»

Την Τρίτη, οι εποχιακοί/ές εργαζόμενοι/ες και αλληλέγγυοι/ες ακτιβιστές/στριες συναντήθηκαν για μια άλλη συγκέντρωση, αυτή τη φορά στο κέντρο της Βόννης, έξω από το γραφείο του σύνδικου πτώχευσης. Από εκεί πήγαν στο Γενικό Προξενείο της Ρουμανίας, το οποίο δέχθηκε δέκα εργαζόμενους. Ο πρόξενος προειδοποίησε τους εργαζόμενους να είναι ήρεμοι και προσεκτικοί. Ότι θα έπρεπε να επιστρέψουν στα καταλύματά τους και να περιμένουν – επειδή ο Πρόξενος θα ερχόταν σε επαφή με την υπουργό Εργασίας της Ρουμανίας Βιολέτα Αλεξάντρου, η οποία βρίσκεται στο Βερολίνο μετά από πρόσκληση της Γερμανίδας Υπουργού Γεωργίας Τζούλια Κλόκνερ. Σύμφωνα με τον Πρόξενο, η δεύτερη στάση της μετά το Βερολίνο θα ήταν η Βόννη ούτως ή άλλως, όπου θα συναντιόταν με την Ένωση Αγροτών.

Την Τετάρτη, η υπουργός εμφανίστηκε πραγματικά στα καταλύματα. Μετά από μια μακρά συνομιλία με τους/τις Ρουμάνους/ες εργαζόμενους/ες –στην οποία δεν έγινε δεκτός κανένας εκπρόσωπος των συνδικαλιστικών οργανώσεων– ανακοίνωσε ότι «όλα διευθετήθηκαν»: ο σύνδικος πτώχευσης την είχε διαβεβαιώσει ότι θα προχωρήσει στις πληρωμές και το υπουργείο της θα οργανώσει δωρεάν επιστροφή στη Ρουμανία ή, σε συμφωνία με τη Γερμανική Ένωση Αγροτών, τη μεταφορά σε άλλη εταιρεία. Μετά την αναχώρησή τους, τα λεωφορεία παραλάμβαναν ομάδες των δέκα εργαζομένων για πληρωμή σε άγνωστη τοποθεσία. Οι αλληλέγγυοι/ες μαζί με τους/τις εργαζόμενους/ες μπόρεσαν να διασφαλίσουν ότι ένας δικηγόρος και διερμηνείς θα ήταν παρόντες σε όλες τις πληρωμές, αλλά έπρεπε να παραδώσουν πρώτα τα κινητά τους τηλέφωνα.

Δεδομένου ότι δε μπορούσε να υπάρχει εμπιστοσύνη σ’ αυτή την αμφισβητήσιμη διαδικασία πληρωμής, οι αλληλέγγυοι/ες ακολούθησαν τα λεωφορεία προς «άγνωστες περιοχές», απ’ όπου ένας αστυνομικός προσπαθούσε εμφανώς να τους αποπροσανατολίσει και να τους εμποδίσει ν’ ακολουθήσουν. Η κατάσταση έφτασε σ’ ένα παρανοϊκό κυνηγητό σε στυλ άγριας δύσης μέσα στα φραουλοχώραφα, μέχρι που τα λεωφορεία σταμάτησαν σε ένα χωράφι κι εκεί οι πληρωμές έγιναν κάτω από τον καυτό ήλιο. Ο δικηγόρος εξασφάλισε ότι οι εργαζόμενοι/ες δεν υπέγραψαν καταγγελία των συμβάσεών τους και πολλοί/ές τον εξουσιοδότησαν να ελέγξει τις μισθολογικές τους αξιώσεις στο δικαστήριο. Η FAU ανακοίνωσε την Τετάρτη το απόγευμα ότι επιτεύχθηκε ο ελάχιστος στόχος.

Συστηματική διαίρεση

Το γεγονός ότι δεν συμμετείχαν στην απεργία όλοι οι εργαζόμενοι/ες από τη Ρουμανία και μερικοί από την Πολωνία οφείλεται στη διαίρεση που προκαλείται από τις διαφορετικές συμβάσεις. Εκείνοι οι εργαζόμενοι/ες που έχουν συμβόλαια με ισχύ μέχρι τον Σεπτέμβριο και όχι μόνο μέχρι τον Ιούνιο, στους/στις οποίους/ες επίσης υποσχέθηκαν υψηλότερους μισθούς, θεώρησαν ότι οι συμβάσεις εργασίας τους κινδυνεύουν από την απεργία και επέκριναν την αναταραχή που είχε προκύψει. Εκτός από τους/τις ξένους/ες εποχιακούς/ές εργαζόμενους/ες, έχουν προσληφθεί από τα τέλη Απριλίου και περίπου 200 εργάτες/τριες από τη Γερμανία. Όπως μας είπε ένας εργαζόμενος από αυτήν την ομάδα, ονομάζονται «γερμανική ομάδα», παρόλο που προέρχονται από πολλές διαφορετικές χώρες, αλλά διαμένουν στη Γερμανία. Είναι μια ετερογενής ομάδα – νέοι που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα να βοηθήσουν τους «δικούς μας» αγρότες για να προστατεύσουν τη συγκομιδή και άνθρωποι που χρειάζονται επειγόντως τα χρήματα λόγω προσωρινής απασχόλησης ή ανεργίας. Σε αντίθεση με τους/τις εργάτες/τριες από την Ανατολική Ευρώπη, δεν δουλεύουν με το κομμάτι, αλλά με την ώρα, και παίρνουν μερικά λεπτά περισσότερα από τον ελάχιστο μισθό των 9,35 ευρώ, χαρακτηριστικό ρατσιστικής διαφοροποίησης. Ένας άλλος λόγος για αυτό είναι ότι οι μη ειδικευμένοι/ες εργάτες/τριες από τη Γερμανία δεν θα μπορούσαν να δουλέψουν με τον ίδιο ρυθμό με τους/τις εργάτες/τριες της Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίοι/ες κάνουν αυτό το είδος εργασίας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Στη δουλειά, η «Γερμανική» και «Ρουμανική» σειρά –αυτοί είναι οι διαχωριστικοί όροι που χρησιμοποιούνται από τα αφεντικά και τους εργοδηγούς τους– διατηρούνται αυστηρά διαχωρισμένες όταν εργάζονται στα τούνελ των θερμοκηπίων φράουλας, αλλά συναντιούνται όταν παραδίδονται τα γεμάτα κιβώτια. Ωστόσο, η επικοινωνία συνήθως αποτυγχάνει λόγω του γλωσσικού εμποδίου. Την Παρασκευή έγινε αντιληπτό ότι έλειπε η «Ρουμανική σειρά», αλλά φαίνεται ότι η λέξη απεργία δεν έφτασε στη «Γερμανική σειρά» μέχρι το Σάββατο. Αφού η «γερμανική σειρά» συνέχισε να δουλεύει το Σάββατο και τη Δευτέρα, την Τρίτη τους έστειλαν σπίτι για μια μέρα επειδή, σύμφωνα με τα αφεντικά, η κατάσταση είχε γίνει πολύ πολύ θερμή.

Τις τελευταίες εβδομάδες υπήρξαν αυξανόμενες αναφορές σχετικά με τις άθλιες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των εργατών/τριών γης και των σφαγείων στη Γερμανία. Οι κύριοι λόγοι γι’ αυτό είναι οι απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης στις οποίες εκτίθενται οι εργάτες/τριες και οι οποίες γίνονται ακόμη πιο απειλητικές στην σημερινή κατάσταση του κορονοϊού λόγω έλλειψης προστασίας απέναντι στις λοιμώξεις. Ενώ η Γερμανία πανηγυρίζει για τον χαμηλό αριθμό κρουσμάτων, δεν προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι οι λοιμώξεις ξεσπούν σε μέρη όπου οι άνθρωποι ζουν και εργάζονται υπό ιδιαίτερα επισφαλείς συνθήκες. Το κατάλυμα προσφύγων στο Σανκτ Άουγκουστιν, το σφαγείο στο Ντίσεν και ένας νεκρός Ρουμάνος εργάτης στη Βάδη-Βυρτεμβέργη είναι παραδείγματα αυτών των σκανδαλωδών συνθηκών.

Μια άγρια απεργία, από την οποία μπορούμε να μάθουμε πολλά

Οι Ρουμάνοι/ες εργάτες/τριες στα χωράφια στην αρχή είχαν μείνει μόνοι/ες τους. Η κραυγή τους ακούστηκε από ακροαριστερούς/ές αλληλέγγυους/ες – κυρίως από τη FAU. Αλλά τι έκανε η IG BAU [Industriegewerkschaft Bauen-Agrar-Umwelt], το βασικό σωματείο στον τομέα κατασκευών [(σ.τ.μ.) και της γεωργίας]; Και η ομοσπονδία DGB [Deutscher Gewerkschaftsbund Γερμανική Συνομοσπονδία Συνδικάτων]; Τα μέλη του Κοινοβουλίου; Τίποτα! Με λίγα χρήματα και λίγους πόρους, η FAU της Βόννης κατάφερε να υποστηρίξει τους/τις εργαζόμενους/ες σε κάθε βήμα, παρά το γλωσσικό εμπόδιο – ένα εξαιρετικό παράδειγμα ουσιαστικής αλληλεγγύης.

Αυτός ο αγώνας δείχνει πάνω απ’ όλα ότι ακόμη και οι επισφαλείς και μη οργανωμένοι/ες μπορούν να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους. Αυτή η εμπειρία δίνει θάρρος για το μέλλον. Και απομένει να δούμε αν όσοι/ες έχουν τώρα σταλεί σε άλλες καλλιέργειες μέσω της Ένωσης Αγροτών θα μεταδώσουν τον ιό απεργίας σε άλλους αγρούς. Στη Ρουμανία, όλες οι μεγάλες καθημερινές εφημερίδες ανέφεραν την απεργία στο Μπορνχάιμ. Αυτό, επίσης, θα μπορούσε να ενισχύσει την αυτοπεποίθηση και το πνεύμα διεκδίκησης των εποχιακών εργαζομένων.

Στην κρίση του κορονοϊού, μπροστά στον κίνδυνο μόλυνσης, πολλές κοινωνικές αδικίες, οι οποίες ήταν ήδη καταστροφικές πριν από τον κορονοϊό, αλλά παρέμειναν κρυμμένες για χρόνια, έχουν γίνει αντικείμενο συζήτησης. Σε μια κατάσταση κρίσης, οι άνθρωποι θα μπορούσαν αρχικά να αντιμετωπίσουν τα βάρη και τα προβλήματα σε ατομικό επίπεδο. Αλλά σε διάφορους τομείς, πραγματοποιούνται προς το παρόν μικρο-διαδικασίες αντίστασης που μπορούν εύκολα να εξελιχθούν σε συλλογικούς αγώνες. Σε μερικές περιπτώσεις αυτοί οι αγώνες ενώνονται, σε άλλες υπάρχουν πολλά εμπόδια, όπως διαχωρισμοί και ιεραρχικές δομές που πρέπει να διαλυθούν.

Μετάφραση: e la libertà

Στα γερμανικά:

Alice Claire, Christian Frings, John Malamatinas, «Der Streik bei Spargel Ritter», Analyse & Kritik, 21 Μαΐου 2020.

Στα αγγλικά:

Alice Claire, Christian Frings, John Malamatinas, «Migrant agricultural workers strike in Germany», Fever Struggle, 22 Μαΐου 2020 (Μετάφραση στα αγγλικά: Angry Workers)· Beyond Europe, 23 Μαΐου 2020. 

Η Alice Claire (@aliceclairchen) είναι ακτιβίστρια από την Κολωνία και μέλος του Beyond Europe.

Ο Christian Frings είναι ακτιβιστής, συγγραφέας και μεταφραστής (του David Harvey και άλλων).

Ο John Malamatinas (@johnmalamatinas) είναι ανεξάρτητος δημοσιογράφος από το Βερολίνο, τις Βρυξέλλες και τη Θεσσαλονίκη.

https://www.elaliberta.gr