Τρίτη 26 Μαΐου 2020

Κινήσεις επαναπροσέγγισης της Τουρκίας με Ισραήλ και Αίγυπτο

Κινήσεις επαναπροσέγγισης της Τουρκίας με Ισραήλ και Αίγυπτο
Του Κώστα Ράπτη
Ο εθνικός αερομεταφορέας του Ισραήλ El Al επανέλαβε τις πτήσεις μεταφοράς εμπορευμάτων προς την Τουρκία την Κυριακή έπειτα από διακοπή μίας δεκαετίας. Η αρχή έγινε με πτήση η οποία έφθασε στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης για την παραλαβή 24 τόνων ιατρικού υλικού για την καταπολέμηση του κορονοϊού με τελικό προορισμό τις ΗΠΑ, ενώ η τουρκική αρχή πολιτικής αεροπορίας έχει δώσει στην El Al την άδεια για την πραγματοποίηση δύο δρομολογίων εβδομαδιαίως.
Η επανέναρξη των πτήσεων cargo συμπίπτει με τη συμπλήρωση δέκα ετών από την ισραηλινή επιδρομή στο πλοίο Mavi Marmara στα διεθνή ύδατα και τον θάνατο δέκα Τούρκων ακτιβιστών. Υπήρξε αυτή η στιγμή της ρήξης στις τουρκο-ισραηλινές σχέσεις, τουλάχιστον στο πολιτικό επίπεδο, διότι οι οικονομικές σχέσεις κάθε άλλο παρά διεκόπησαν, με το Ισραήλ να βρίσκεται σταθερά στην πρώτη δεκάδα των χωρών προορισμού τουρκικών εξαγωγών.

Η ειρωνεία της ιστορίας θέλει μάλιστα τον τότε αρχηγό του ισραηλινού Γενικού Επιτελείου Γκάμπι Ασκενάζι, ο οποίος παραπέμφθηκε ερήμην στην τουρκική δικαιοσύνη, να αναλαμβάνει τον υπουργείο Εξωτερικών στη νέα κυβέρνηση συνασπισμού που μόλις σχημάτισε ο Βενιαμίν Νετανιάχου.

Τα δείγματα ότι Τουρκία και Ισραήλ ενδιαφέρονται για την αποκατάσταση των πολιτικών τους σχέσεων πληθαίνουν το τελευταίο διάστημα. Ήδη τον Δεκέμβριο η ισραηλινή δημόσια ραδιοφωνία ΚΑΝ μετέδωσε ότι οι δύο πλευρές εξετάζουν θετικά το ενδεχόμενο μεταφοράς φυσικού αερίου από την ανατολική Μεσόγειο προς την ευρωπαϊκή αγορά με αγωγό μέσω Τουρκίας.

Στις 7 Μαϊου, ο επίσημος λογαριασμός του Ισραήλ στο Twitter, τον οποίο διαχειρίζεται το υπουργείο Εξωτερικών απάντησε σε ερώτημα αναγνώστη με το εξής θερμό μήνυμα: "Είμαστε περήφανοι για τις διπλωματικές μας σχέσεις με την Τουρκία. Ελπίζουμε ότι οι δεσμοί μας θα ενισχυθούν στο μέλλον. Στέλνουμε την αγάπη μας σε όλους τους Τούρκους followers μας”.

Ακόμη και η φιλολογία περί τουρκο-ισραηλινής συμφωνίας ορθιοθέτησης θαλάσσιων δικαιοδοσιών, η οποία βέβαια διαψεύσθηκε από την πλευρά του Ισραήλ, δεν είναι άσχετη με το κλίμα που διαμορφώνεται.

Αν όμως η Τουρκία και το Ισραήλ δελεάζονται από την προοπτική επιστροφής στις παραδοσιακά στενές τους σχέσεις, εν μέσω ενός εχθρικού και για τις δύο χώρες περίγυρου, όπου δεσπόζει η ανάδυση του Ιράν, και στο φόντο των αμερικανικών παροτρύνσεων για κλείσιμο των "περιττών μετώπων” στην περιοχή, δεν είναι παράδοξο να συμπαρασύρεται και η Αίγυπτος. Άλλωστε, αν οι υδρογονάνθρακες προορίζονται να αποτελέσουν τη "συγκολλητική ύλη” της νέας αυτής σύμπραξης, η ενεργειακή συνεργασία του Ισραήλ με την Αίγυπτο (στην οποία εξάγει φυσικό αέριο από τον Ιανουάριο) δημιουργεί προηγούμενο.

Καθόλου τυχαία, ο Μοχάμεντ Σαμπρίν, διευθυντής της αιγυπτιακής εφημερίδας "Αλ Αχράμ” (δημόσιας ιδιοκτησίας) δημοσίευσε στις 13 Μαΐου άρθρο με το οποίο προτείνει την εξομάλυνση σε οκτώ βήματα των σχέσεων Αιγύπτου και Τουρκίας που έχουν διαταραχθεί ανεπανόρθωτα μετά την ανατροπή του ισλαμιστή προέδρου Μόρσι το 2013 από τον στρατάρχη Σίσι.

Σχολιάζοντας το άρθρο, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Γιασάρ Γιακίς σημείωσε στη στήλη του στο Arab News ότι αντίστοιχες ελπίδες για αποκατάσταση των τουρκο-αιγυπτιακών σχέσεων εκφράζονται εδώ και μήνες από τον σύμβουλο του Ερντογάν, Γιασίν Ακτάι – συνεπώς κάτι "ζυμώνεται” και από τις δύο πλευρές. Κατά τον Τούρκο διπλωμάτη. Μια τέτοια επαναπροσέγγιση θα βοηθούσε στην διευθέτηση της λιβυκής κρίσης (όπου ο εκλεκτός του Καϊρου, στρατάρχης Χάφταρ υποχωρεί το τελευταίο διάστημα, μετά τις ενισχύσεις που έχει αποστείλει η Άγκυρα στην κυβέρνηση της Τρίπολης), ενώ θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο και σε μία ευνοϊκότερη για τα αιγυπτιακά συμφέροντα οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών στην ανατολική Μεσόγειο. Προϋπόθεση, όμως, για μια τέτοια επαναπροσέγγιση θα ήταν να πάψει η Τουρκία να στηρίζει την Μουσουλμανική Αδελφότητα, με αντάλλαγμα ενδεχομένως την αιγυπτιακή στήριξη στον αγώνα κατά του ΡΚΚ.

Οι κίνδυνοι για την Αθήνα, η οποία έχει στηρίξει την πολιτική της στις τριμερείς συμπράξεις με το Ισραήλ και την Αίγυπτο είναι προφανείς.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου