Ποιά ψέματα για την ''ελληνική ΑΟΖ'' νομιμοποιούν τον πόλεμο στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο
«Για την υλοποίηση του ελληνικού στρατηγικού σχεδιασμού πρέπει πρώτα να πραγματοποιηθεί η ανακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ, η οποία είναι μια μονομερής πράξη και μετά να ακολουθήσει η οριοθέτηση της ήδη ανακηρυχθείσας ελληνικής ΑΟΖ, η οποία είναι μια διμερής πράξη και πρέπει να γίνει ξεχωριστά με καθεμιά από τις έξι γειτονικές χώρες της Ελλάδος δηλαδή τις Αλβανία, Ιταλία, Λιβύη, Αίγυπτο, Κύπρο και Τουρκία»[1].
Το ελληνικό κράτος έχει προχωρήσει ή προχωρά σε διμερείς διαπραγματεύσεις και συμφωνίες με την Αλβανία, την Ιταλία, την Αίγυπτο, και την Κύπρο, για την οριοθέτηση της ΑΟΖ. Τι γίνεται όμως με την Τουρκία; Η Ελλάδα κάνει πολεμική επιλογή, επιλέγοντας να μην προχωρήσει σε προσπάθεια διμερών διαπραγματεύσεων, και αυτό γιατί εκτιμά πως κάθε διεθνές δικαστήριο δεν θα πάρει αποφάσεις υπέρ της[2]. Γιατί; Γιατί η Ελλάδα δεν έχει κανένα απόλυτο «εθνικό δίκιο», ούτε συνολικά στις ελληνοτουρκικές διαφορές[3], ούτε ειδικά στο ζήτημα της ΑΟΖ.
Από τη μεριά του, ο ελληνικός καπιταλισμός έχει επιθετική στάση για τα δικά του, κυνικά οικονομικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα, όπως συμβαίνει και με τον τουρκικό καπιταλισμό. Μόνο που εμείς καθημερινά αντιμετωπίζουμε την ελληνική προπαγάνδα, και σε αυτή πρέπει αρχικά να απαντήσουμε.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Η Τουρκία δεν έχει υπογράψει τη σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας του 1982, που ορίζει τα προβλεπόμενα για την ΑΟΖ, δηλαδή δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος της UNCLOS III, όπως δικαιούται (για αυτό πρόκειται για σύμβαση), και επίσημα αναγνωρίζει μόνο την υφαλοκρηπίδα. Παρ’ όλα αυτά η Τουρκία έχει ανακηρύξει ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα ήδη από το έτος 1986. Επομένως, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το όλο ζήτημα από τη σκοπιά είτε της υφαλοκρηπίδας, είτε της ΑΟΖ. Εδώ θα μιλήσουμε για αυτό που μιλάει η ελληνική πλευρά, για την ΑΟΖ.
Ας δούμε τί ορίζει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (1982), στο τμήμα V για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ)[4]
Σύμφωνα με το άρθρο 56 (Δικαιώματα, δικαιοδοσίες και υποχρεώσεις του παράκτιου κράτους στην αποκλειστική οικονομική ζώνη):
2. Κατά την άσκηση των δικαιωμάτων του και την εκτέλεση των υποχρεώσεών του, σύμφωνα με την παρούσα σύμβαση, στην αποκλειστική οικονομική του ζώνη, το παράκτιο κράτος λαμβάνει υπόψη του τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των άλλων κρατών και ενεργεί κατά τρόπο συνάδοντα με τις διατάξεις της παρούσας σύμβασης.
Σύμφωνα με το άρθρο 59 (Βάση για την επίλυση των διαφορών σε περίπτωση που η σύμβαση δεν παρέχει δικαιώματα ούτε δικαιοδοσίες στο εσωτερικό της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης):
Στις περιπτώσεις που η παρούσα σύμβαση δεν παρέχει συγκεκριμένα δικαιώματα ή δικαιοδοσίες στο παράκτιο κράτος ή σε άλλα κράτη μέσα στην αποκλειστική οικονομική ζώνη, και προκύπτει σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στο παράκτιο κράτος και άλλο κράτος ή κράτη, η διαφορά αυτή θα πρέπει να διευθετείται με βάση την αρχή της ευθυδικίας και το υπό το φώς όλων των σχετικών πραγματικών περιστατικών[5], λαμβάνοντας υπόψη την αντίστοιχη σπουδαιότητα των συμφερόντων των μερών καθώς και τη διεθνή κοινότητα στο σύνολό της.
Στο άρθρο 74 (Οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης μεταξύ κρατών με έναντι ή προσκείμενες ακτές) διαβάζουμε:
Η οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης μεταξύ κρατών με έναντι ή προσκείμενες ακτές πραγματοποιείται κατόπιν συμφωνίας με βάση το διεθνές δίκαιο όπως ορίζεται στο άρθρο 38 του καταστατικού του διεθνούς δικαστηρίου, με σκοπό την επίτευξη δίκαιης λύσης.
Αν δεν επιτευχθεί συμφωνία μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα, τα ενδιαφερόμενα κράτη προσφεύγουν στις διαδικασίες που προβλέπονται στο μέρος XV.
Εκκρεμούσης της συμφωνίας που προβλέπεται στην παράγραφο 1, τα ενδιαφερόμενα κράτη, σε πνεύμα κατανόησης και συνεργασίας, καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για την επίτευξη προσωρινών διευθετήσεων πρακτικού χαρακτήρα και, κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, για να μην θέσουν σε κίνδυνο ή παρεμποδίσουν την επίτευξη οριστικής συμφωνίας. Οι διευθετήσεις αυτές δεν επηρεάζουν την τελική οριοθέτηση.
Στο άρθρο 300 (Καλή πίστη και κατάχρηση δικαιώματος) του μέρους XVI (Γενικές Διατάξεις)
Τα κράτη μέρη εκπληρώνουν με καλή πίστη τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνονται με την παρούσα σύμβαση και θα ασκούν τα δικαιώματα, τη δικαιοδοσία και τις ελευθερίες που αναγνωρίζονται από τη παρούσα σύμβαση κατά τρόπο που δεν αποτελεί κατάχρηση δικαιώματος.
Mε βάση τα παραπάνω, μπορεί η Ελλάδα να οριοθετήσει μονομερώς ΑΟΖ; Όχι!. Όπως το διατυπώνει ο καθηγητής Ηρακλείδης «Αυτό δεν γίνεται. Οπως και με την υφαλοκρηπίδα, απαιτείται ελληνοτουρκική συμφωνία ή παραπομπή σε διεθνές δικαστήριο για την οριοθέτηση». Οι ακραίες ελληνικές θέσεις, σημειώνει επίσης, «είχαν εγκαταλειφθεί όποτε η Ελλάδα έκανε σοβαρό διάλογο με την Τουρκία για το Αιγαίο, δηλαδή το 1975-81, το 2002-03 και το 2010-11»[6]. Και συμπληρώνει «το Διεθνές Δίκαιο λοιπόν θα ορίσει την περιοχή και θα πεί στο τέλος ότι θα ακολουθήσουμε το 1 προς 4: Θα πάρει η Τουρκία το ¼ με βάση τα θαλάσσια σύνορα της και τα ¾ η Ελλάδα. Ξεκάθαρα πράγματα. Είναι σίγουρο αυτό που σας λέω, 75 – 25. Το κακό είναι ότι τόσο στην Ελλάδα και λιγότερο στην Τουρκία έχουν την αίσθηση ότι στη μεν Τουρκία θα πάρουν το μισό Αιγαίο, στη δε Ελλάδα ότι θα πάρουν το 99% της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας. Όλα αυτά είναι ηλιθιότητες. Θα πάρει η Τουρκία – στη χειρότερη περίπτωση για την Ελλάδα – τα 30, στην καλύτερη περίπτωση για την Ελλάδα τα 20. Θα παίξει μεταξύ 20 και 30. Με απόλυτη βεβαιότητα αυτό που σας λέω»[7]
Υπάρχουν αποφάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου που προκρίνουν, σε ανάλογες περιπτώσεις με τη διένεξη Ελλάδας-Τουρκίας γύρω από την ΑΟΖ, ειδικά του Καστελόριζου, μια συμβιβαστική λύση με βάση την αρχή της ευθυδικίας και της ειδικές περιστάσεις[8]. «Δεκάδες άλλες υποθέσεις που έφτασαν σε Διεθνή Δικαστήρια, καταρρίπτουν τις ελληνικές θέσεις που αρνούνται πως νησιά τόσο κοντά στο απέναντι κράτος, συνιστούν κάποια «ειδική περίσταση». Στην περίπτωση της διαμάχης Βρετανίας-Γαλλίας[12] η απόφαση του Δικαστηρίου ήταν ότι στα Βρετανικά νησιά που είναι πλησίον των ακτών της Γαλλίας δε θα έπρεπε να δοθεί Υφαλοκρηπίδα, παρά μόνο Χωρικά Ύδατα και όρισε το όριο με την αρχή της μέσης γραμμής μεταξύ των ηπειρωτικών ακτών. Στην περίπτωση της διαμάχης Λιβύης- Μάλτας[13] σχετικά με Υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, το δικαστήριο θεώρησε ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά το κριτήριο των 200 ναυτικών μιλίων και η αρχή της μέσης γραμμής, αλλά λαμβάνοντας υπόψη και την αρχή της «αναλογικότητας», δηλαδή του μήκους των ακτών των δύο χωρών, μετατόπισε το όριο σε βάρος της Μάλτας. Παρόμοιες αποφάσεις πάρθηκαν και σε άλλες διαμάχες για την Υφαλοκρηπίδα όπως μεταξύ Καναδά-ΗΠΑ (1984)[14] για τον κόλπο του Μέιν, Τυνησίας-Λιβύης (1982)[15], Καναδά-Γαλλίας (1992)[16] όπου περιορίστηκε ΑΟΖ σε μια πολύ στενή λωρίδα, Νορβηγίας-Δανίας (1993)[17], όπου και πάλι τροποποιήθηκε η μέση γραμμή συνυπολογίζοντας και άλλα κριτήρια, Μπαχρέιν-Κατάρ (2001)[18] κ.α. Πολύ σημαντική για την ελληνο-τουρκική διαμάχη είναι η απόφαση Δικαστηρίου σχετικά με τη διένεξη Ρουμανίας-Ουκρανίας (2009)[19]η οποία όρισε τη ζώνη Υφαλοκρηπίδας αγνοώντας το Νησί του Φιδιού (Serpents Island) κ.α. Σχεδόν όλες αφορούσαν διαμάχες εξαιτίας παρουσίας νησιών πιο κοντά στο αντίπερα κράτος από ότι στο κράτος που ανήκουν τα ίδια»[9]
Συμπέρασμα: στην Ελλάδα μας έχουν φλομώσει στα πολεμοχαρή ψέματα. Με τίμημα τις ζωές των προσφύγων και τις δικές μας, με τίμημα την επέκταση της οικολογικής καταστροφής των υδρογονανθράκων στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, με τίμημα το μίσος μεταξύ των εργατικών τάξεων και των καταπιεσμένων από τις δύο πλευρές του Αιγαίου. Για να θησαυρίζουν αμερικανικές, ιταλικές, ελληνικές κ.α πολυεθνικές και βιομηχανίες μεγάλων εξοπλιστικών προγραμμάτων.
Το ζήτημα της οριοθέτησης των ΑΟΖ Ελλάδας-Τουρκίας, με αιχμή του δόρατος το μικρό σύμπλεγμα νησιών του Καστελόριζου που βρίσκεται απέναντι από τις τεράστιες ακτές της Τουρκίας, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μεμονωμένα, αλλά ως ζήτημα της συνολικής συνεργασίας και αντιπαράθεσης Ελλάδας-Τουρκίας. Ενώ η Ελλάδα και η Τουρκία συνεργάζονται άψογα στην ολοκλήρωση της κατασκευής του μεγάλου αγωγού ΤΑP και στον θανατηφόρο καθημερινό πόλεμο κατά των μεταναστών στο Αιγαίο με την κοινή συμφωνία Ελλάδας-Τουρκίας-Ε.Ε, ο ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός στο Αιγαίο οξύνεται, με τη λογική των «ένοπλων διαπραγματεύσεων» για ένα καλύτερο μερίδιο της πίτας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Το ελληνικό κράτος έχει δημιουργήσει ένα ασφυκτικό γεωπολιτικό και γεωοικονομικό πλαίσιο γύρω από την Τουρκία, προχωρώντας ήδη σε έρευνες και στις εξορύξεις στο Ιόνιο, στη Κρήτη, στο Αιγαίο, στη Κύπρο, με όχημα τις πολυεθνικές ΕΧXΟΝ ΜΟΒΙL-ΤΟΤΑL-ΕΝΙ και φυσικά τα ελληνικά πετρέλαια (ΕΛΠΕ) του Λάτση, την Motor Oil και Energean του Βαρδινογιάννη. Αν απορείτε γιατί τηλεοπτικά κανάλια όπως ο Alpha και το Star έχουν τρελαθεί με τα εθνικά θέματα, αυτό οφείλεται στο ότι βασικός μέτοχός τους είναι μεγαλοεπιχειρηματίες, όπως η οικογένεια Βαρδινογιάννη.
Επιπλέον, το ελληνικό κράτος έχει ως βασικούς συμμάχους τις ΗΠΑ και την Ε.Ε, έχοντας οικοδομήσει μια στρατηγική συμφωνία με τον άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ-Αιγύπτου, και έχει περιορίσει δραματικά την επιρροή της Τουρκίας και της Ρωσίας στα Βαλκάνια παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στον οικονομικό και στρατιωτικό έλεγχο Αλβανίας, Βόρειας Μακεδονίας, Μαυροβουνίου και Βουλγαρίας. Όλα αυτά έκαναν και τον Ερντογάν να αναρωτιέται: "Tί δικαιώματα έχει η Αμερική στη Μεσόγειο;'' Έτσι από τη μεριά του το ελληνικό κράτος επιδιώκει επιθετικά να διαφυλάξει τα κραυγαλέα προνόμια στον Νοτιοανατολική Μεσόγειο που ο ελληνικός καπιταλισμός αποκόμισε από τη συμμετοχή του στους μεγάλους Πολέμους του 20ου αιώνα, αντισταθμίζοντας την οικονομική δυναμική του τουρκικού καπιταλισμού και τις αξιώσεις συνεκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου που αυτή εγείρει στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Ο πρώτος στόχος του αντιπολεμικού κινήματος είναι η αποτυχία του μεγαλοιδεατισμού της ελληνικής άρχουσας τάξης
Να φύγουν όλοι οι ιμπεριαλιστές και οι πετρελαικές εταιρείες
Δεν θέλουμε ΑΟΖ, δεν θέλουμε εξορύξεις υδρογονανθράκων και αγωγούς των πολεμικών ανταγωνισμών
Να γκρεμιστούν τα Hot Spot Ελλάδας-Τουρκίας, να απελευθερωθούν οι πρόσφυγες
Να γκρεμιστεί ο φράχτης του Έβρου, να ανοίξουν τα σύνορα
Πολυεθνική, αντιπολεμική ενότητα εργαζομένων και καταπιεσμένων
ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ
antipolemiki.kinisi@gmail.com
[2] . Για μια ενδεχόμενη παραπομπή των ελληνοτουρκικών διαφορών σε διεθνές δικαστήριο, βλ. https://www.kathimerini.gr/252985/article/epikairothta/politikh/h-epilysh-twn-ellhnotoyrkikwn-diaforwn-sto-die8nes-dikasthrio
[5] . Η ελληνική μετάφραση, μάλλον σκόπιμα, μεταφράζει ως «σχετικών πραγματικών περιστατικών» το relevant circumstances αντί για «σχετικών περιστάσεων»! Μάλλον έτσι επιδιώκεται η αποφυγή της ταύτισης αυτού του σημείου με τις «ειδικές περιστάσεις» στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας (και της ΑΟΖ) που ισχυρίζεται η Τουρκία, ειδικά γύρω από το Καστελόριζο. Βλ. http://www.theseis.com/synantiseis/19-11-2018/Aegean_dispute_F05b.pdf
[6] . https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/102174_i-oysia-gia-aigaio. Για το κεκτημένο των ελληνοτουρκικών διαπραγματεύσεων, που πλέον παραβιάζεται και από την ελληνική και από την τουρκική πλευρά, βλ. https://www.tovima.gr/2013/01/20/opinions/to-kleidi-gia-aoz-kai-yfalokripida/
[8] . Βλ. τα υποκεφάλαια 3.5-3.8 στο http://www.theseis.com/synantiseis/19-11-2018/Aegean_dispute_F05b.pdf
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου