Υεμένη: Πόλεμος, πείνα και κορονοϊός συναγωνίζονται στη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο

Υεμένη: Πόλεμος, πείνα και κορονοϊός συναγωνίζονται στη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο

Μετά από πέντε χρόνια πολεμικών συγκρούσεων που έχουν διαλύσει το σύστημα υγείας της χώρας και άφησαν εκατομμύρια Υεμενίτες στο έλεος της πείνας, η Υεμένη πλέον αντιμετωπίζει τώρα και την πανδημία COVID-19 που απειλεί να εξοντώσει μαζικά τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς του πλανήτη.

Στην Υεμένη, το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP) χρειάζεται επειγόντως 878 εκατομμύρια δολάρια για να συνεχίσει να παρέχει βοήθεια που σώζει τη ζωή – την καλύτερη γραμμή άμυνας κατά του κορονοϊού.

Το WFP (Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα) αναφέρει ότι πάνω από τα δύο τρίτα του πληθυσμού της χώρας (άνω των 30 εκατομμυρίων) υποσιτίζονται — 10 εκατομμύρια υποφέρουν από χρόνια πείνα. Το WFP παρέχει επισιτιστική βοήθεια σε περισσότερα από 12 εκατομμύρια άτομα, ενώ πάνω από ένα εκατομμύριο παιδιά και μητέρες λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής για την αντιμετώπιση του υποσιτισμού.

Μπροστά στην πανδημία, οι ήδη ευάλωτες οικογένειες γνωρίζουν πολύ καλά ότι η απελπιστική κατάσταση στην οποία βρίσκονται, μπορεί να χειροτερεύσει και να βγει τελείως εκτός ελέγχου. Οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν απαίσιες επιλογές:

«Αν μείνουμε στο σπίτι θα πεθάνουμε από την πείνα», λέει η Habiba, στη Σαναά, καθώς έρχεται να παραλάβει λίγα τρόφιμα με το κουπόνι της WFP. «Και αν βγούμε θα πεθάνουμε από την αρρώστια».

Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν προειδοποιήσει ότι σχεδόν 10 εκατομμύρια Υεμενίτες αντιμετωπίζουν σοβαρότατες ελλείψεις τροφίμων στην αδύναμη αραβική χώρα, τονίζοντας ότι απαιτείται επείγουσα δράση για να αποφευχθεί ο λιμός. (Φωτό ABNA24.com)

Οι γυναίκες και τα παιδιά υφίστανται ιδιαίτερα, όπως πάντα, το βάρος αυτής της τελευταίας κρίσης: 2 εκατομμύρια παιδιά και 1 εκατομμύριο γυναίκες είναι προς το παρόν τελείως υποσιτισμένα στην Υεμένη, και σύμφωνα με τα στοιχεία του WFP, αναμένεται να αυξηθούν τα θύματα καθώς οι μολύνσεις από τον κορονοϊό αυξάνονται.

«Μεταξύ των πολλών διαδεδομένων ασθενειών στο Aden, ο κορονοϊός παραμένει η μεγαλύτερη και πιο επικίνδυνη απειλή για τα παιδιά και τις έγκυες γυναίκες που ήδη υποφέρουν από υποσιτισμό», λέει η Ashjan εργαζόμενη στην υγεία, σε μια κλινική στο Αντεν. «Ως επαγγελματίες υγείας, προσπαθούμε καθημερινά να μιλάμε στους ασθενείς σχετικά με τον κίνδυνο του COVID-19, αλλά πολύ λίγοι το καταλαβαίνουν ή είναι σε θέση να λάβουν τις απαραίτητες προφυλάξεις».

Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, η χώρα που υποφέρει από τον πόλεμο υφίσταται τακτικά και κλιματικές καταστροφές, όπως οι πλημμύρες του Απρίλη – – για ανθρώπους όπως ο Σαΐντ από τη Σαναά, το «Μένω στο σπίτι» δεν είναι εύκολο να τηρηθεί. «Έχασα το σπίτι μου στις πλημμύρες», λέει ο Σαΐντ.

Επιζώντες ανάμεσα στα ερείπια αναζητούν οι χωρικοί κάθε φορά που πέφτουν οι βόμβες,

Η Υεμένη τα τελευταία πέντε χρόνια

Το βράδυ της Πέμπτης προς την Παρασκευή 27 Μάρτη του 2015 η Σαουδική Αραβία εξαπέλυσε αεροπορική επίθεση στην Υεμένη, με την κωδική ονομασία «Αποφασιστική Καταιγίδα» με πρόσχημα την κατάληψη της εξουσίας από τους σιίτες πολιτοφύλακες Χούθι σε βάρος του Υεμενίτη προέδρου Αμπντ Ράμπ Μανσούρ Χάντι, και προφανή βασικό στόχο την αναχαίτιση της αυξημένης επιρροής του Ιραν στην περιοχή.

Η βίαιη εισβολή της Σαουδικής Αραβίας και η σύγκρουση με τους αντάρτες Χούθι έχει στοιχίσει πάνω από 100.000 νεκρούς στην Υεμένη, έχει εκτοπίσει περισσότερα από 3,65 εκατομμύρια ανθρώπους και δημιούργησε την σοβαρότατη έλλειψη τροφίμων.

Η βάναυση στρατιωτική επέμβαση έχει επίσης επιβαρύνει σημαντικά τις υποδομές της χώρας, καταστρέφοντας νοσοκομεία, σχολεία και εργοστάσια.

Η οικονομία έχει καταρρεύσει και οι τιμές των τροφίμων τετραπλασιάστηκαν, ωθώντας περισσότερους ανθρώπους σε επισιτιστική ανασφάλεια. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η Υεμένη ενδέχεται να ζήσει τον χειρότερο λιμό των τελευταίων 100 χρόνων.

Τουλάχιστον 24 εκατομμύρια άνθρωποι (περίπου το 80% του συνολικού πληθυσμού) της Υεμένης υποσιτίζονται. Περίπου 20 εκατομμύρια άνθρωποι χρειάζονται επείγουσα επισιτιστική βοήθεια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Σχεδόν 10 εκατομμύρια από αυτούς θεωρούνται ένα βήμα μακριά από τον θάνατο από πείνα. Όσοι γλύτωσαν, όμως, από την πείνα ίσως δεν θα καταφέρουν να γλυτώσουν από τις αεροπορικές επιθέσεις ή από την πανδημία του COVID-19.

Οι κάτοικοι της Υεμένης είναι θύματα ανθρώπινων πράξεων και όχι της φύσης. Οι Υεμενίτες καταγγέλλουν την Σαουδική Αραβία ως υπαίτια για την αξιοθρήνητη κατάσταση και τα ανείπωτα δεινά τα οποία ζουν.

Στην αρχή η επέμβαση γινόταν κυρίως με ασταμάτητες αεροπορικές επιθέσεις και βομβαρδισμούς, αργότερα ακολούθησε ο ναυτικός και εναέριος αποκλεισμός της Υεμένης και η ανάπτυξη επίγειων μισθοφόρων. Αυτό προκάλεσε τις τραγικές ελλείψεις σε τρόφιμα, ιατρικό εξοπλισμό και φάρμακα. Αυτό εμποδίζει σημαντικά την παροχή βοήθειας και ανθρωπιστικών υπηρεσιών στις πληγείσες περιοχές.

Θλιβερή η κατάσταση των παιδιών

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, 400.000 παιδιά κινδυνεύουν να πεθάνουν. Περίπου 10 παιδιά πεθαίνουν καθημερινά στην Υεμένη από ασθένειες που μπορούν να προκληθούν από την πείνα. Σύμφωνα με το μη κερδοσκοπικό πρόγραμμα Save the Children, περίπου 85.000 παιδιά κάτω των πέντε ετών ενδέχεται να έχουν πεθάνει από πείνα ή ασθένειες από τον Απρίλη του 2015 ως τον Οκτώβτη του 2018. Τέτοιοι θάνατοι δεν αναφέρονται. Η κατάσταση είναι χειρότερη σε απομακρυσμένα μέρη όπου οι ζωές των παιδιών απειλούνται από τις επιπτώσεις του υποσιτισμού λόγω της οξείας έλλειψης τροφίμων. Το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι τόσο αποδυναμωμένο που τα καθιστά επιρρεπή σε κάθε είδους λοιμώξεις.

Το εκπαιδευτικό σύστημα έχει σχεδόν καταρρεύσει. Τα σχολεία είναι κλειστά για μαθητές και χρησιμοποιούνται συχνά για στρατόπεδα και καταφύγια για πρόσφυγες. Περίπου δύο εκατομμύρια παιδιά έχουν εγκαταλείψει το σχολείο από το 2015.

Covid-19: Μια επικίνδυνη και θανατηφόρα απειλή

Η παγκόσμια εξάπλωση της νέας νόσου COVID-19 έχει προκαλέσει σοβαρή ανθρωπιστική κρίση σε όλο τον κόσμο. Ιδιαίτερα όμως στην Υεμένη η πανδημία επιδεινώνει την ήδη τραγική κατάσταση καθώς τα κρούσματα αυξάνονται καθημερινά. Ο ιός επιδεινώνει τα αποτελέσματα του πολέμου.

Τα πέντε χρόνια αιματηρών συγκρούσεων κατέστρεψαν τη χώρα, αφήνοντας εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς πρόσβαση σε βασική υγειονομική περίθαλψη, πόσιμο νερό και αποχέτευση — ζητήματα κρίσιμα για την πρόληψη της εξάπλωσης του ιού.

Η Υεμένη, πριν ακόμα αναφερθούν τα πρώτα κρούσματα του κορονοϊού, ήδη αγωνιζόταν να αντιμετωπίσει άλλες μεταδοτικές ασθένειες όπως η ελονοσία, ο δάγκειος πυρετός και η χολέρα.

Οι γιατροί αναφέρουν ότι πάνω από το 70% του συνολικού πληθυσμού της χώρας έχει εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, πράγμα που σημαίνει ότι είναι ευάλωτο στο COVID-19.

Τουλάχιστον το ήμισυ του πληθυσμού της Υεμένης θα μπορούσε να μολυνθεί από τον κορονοϊό με τις χειρότερες συνέπειες λόγω του εξαντλημένου συστήματος υγειονομικής περίθαλψης της χώρας, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Τα μισά από τα νοσοκομεία δεν είναι πλήρως λειτουργικά, με λιγότερους από 1.000 αναπνευστήρες και μονάδες εντατικής θεραπείας σε όλη τη χώρα.

Γιατρός παρακολουθεί ασθενή που έχει μολυνθεί από τον κορονοϊό , σε ένα κέντρο καραντίνας που διευθύνεται από τους «Γιατρούς Χωρίς Σύνορα», στο Aden της Υεμένης, 27 Ιούνη 2020. (REUTERS)

Σύμφωνα με στοιχεία που έχει συγκεντρώσει η Διεθνής Επιτροπή Διάσωσης, η Υεμένη έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά διαγνωστικών τεστ στον κόσμο — 31 τεστ ανά εκατομμύριο πολίτες. Μέχρι στιγμής, η χώρα έχει αναφέρει πάνω από 1.350 επιβεβαιωμένα κρούσματα κορονοϊού και έχει καταγράψει 361 θανάτους. Ωστόσο, ο αριθμός είναι υψηλότερος σε περιοχές που ελέγχονται από τους Χούθι στο βορρά. Η πραγματική κλίμακα της επιδημίας ήταν αδύνατο να εξακριβωθεί, σύμφωνα με ειδικούς στον τομέα της υγείας.

Η Υεμένη μπορεί να είναι μια ζώνη πολέμου, αλλά εξακολουθεί να αποτελεί ενδιάμεσο σταθμό για τους πρόσφυγες που διασχίζουν τη χώρα στο δρόμο τους από το Κέρας της Αφρικής προς τις ευρωπαϊκές χώρες. Οι εργαζόμενοι στον χώρο της υγείας θεωρούν αυτούς τους πρόσφυγες ως κατεξοχήν ύποπτους φορείς του κορονοϊού — έναν σοβαρό κίνδυνο για μια εύθραυστη χώρα.

Ανεπαρκής ανακούφιση

Ο ΟΗΕ προειδοποίησε ότι οι διεθνείς οργανισμοί βοήθειας χάνουν τον αγώνα κατά του λιμού στην Υεμένη. Ο Qu Dongyu, γενικός διευθυντής του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, δήλωσε: «Ο αριθμός των ατόμων με επισιτιστική ανασφάλεια στην Υεμένη αναμένεται να υπερβεί τα 17 εκατομμύρια.» Η ανθρωπιστική επιχείρηση βοηθά περισσότερους από 10 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε μήνα.

Ωστόσο, η διαρκώς μειούμενη χρηματοδότηση, θα οδηγήσει σύντομα τα προγράμματα διάσωσης σε αναγκαστική μείωση ή ακόμη και σε τερματισμό της δραστηριότητάς τους, εδώ που σημειώνεται η μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, περισσότερα από 30 από τα 41 προγράμματα στη χώρα θα μπορούσαν να κλείσουν σε λίγες εβδομάδες χωρίς χρηματοδότηση. Είναι αδιανόητο να υπάρχει τέτοιας έκτασης λιμός στην Υεμένη τον 21ο αιώνα.

Αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Υεμένη είναι μεγάλη ντροπή για όλους τους διεθνείς και διμερείς οργανισμούς. Προφανώς, ο κόσμος έχει μετατραπεί σε σιωπηλό θεατή και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης δύσκολα και ελάχιστα αναφέρονται στην κρίση της Υεμένης.

Ο πόλεμος στην Υεμένη πρέπει να τελειώσει σύντομα. Η ειρήνη είναι η μόνη λύση για την αποκατάσταση της σταθερότητας και την αναζωογόνηση της οικονομίας στη χώρα.

Πληροφορίες από: FARS News Agency, ABNA 24, Arab News, Down to Earth, AFN News