Η Τουρκία «Σύμμαχος» των ΗΠΑ επιδιώκει να «παραμερίσει» την Κίνα

ΣΧΟΛΙΟ: Το κείμενο που αναδημοσιεύουμε από το Militaire αποτελεί μια νδιαφέρυσα ανάλυση των σχέσεων και των ανταγωνισμών που διαμορφώνονται στην περιοχή.

Η Τουρκία «Σύμμαχος» των ΗΠΑ επιδιώκει να «παραμερίσει» την Κίνα

Γράφει ο

Παναγιώτης Νάστος

Σχης(ε.α)-Αναλυτής-Συγγραφέας-Μέλος ΕΛΙΣΜΕ

Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν ελπίζει να κερδίσει περισσότερες επενδύσεις καθώς οι ΗΠΑ κινούνται για διαφοροποίηση των κεντρικών αλυσίδων εφοδιασμού με επίκεντρο την Κίνα. Ένα τουρκο-αμερικανικό επιχειρηματικό συμβούλιο προβάλλει την Τουρκία ως εναλλακτική λύση στην Κίνα με τη βοήθεια του Ρεπουμπλικανικού γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκράχαμ, στενού συνεργάτη του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

Η «συμφωνία» του Graham να συμμετάσχει σε διαδικτυακό σεμινάριο που διοργανώθηκε πρόσφατα από το Τουρκικό Αμερικανικό Επιχειρηματικό Συμβούλιο (TAIK), θυγατρική του Συμβουλίου Εξωτερικών Οικονομικών Σχέσεων της Τουρκίας, της παλαιότερης και μεγαλύτερης επιχειρηματικής ένωσης της χώρας, έρχεται εν μέσω των προσπαθειών της Τουρκίας να βελτιώσει τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες ως αντιστάθμιση στους δεσμούς της με τη Ρωσία.

«Η αυξανόμενη ρήξη μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας δημιουργεί σημαντικές ευκαιρίες για γεωπολιτική συνεργασία. Η Τουρκία και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ωφεληθούν και οι δύο οικονομικά », δήλωσε ένας Τούρκος επιχειρηματίας. Η κριτική για τον χειρισμό της πανδημίας του COVID-19 από την Κίνα, έχει διευρύνει το χάσμα μεταξύ της Ουάσιγκτον και του Πεκίνου και πυροδότησε σκέψεις στις ΗΠΑ ,για διαφοροποίηση των κεντρικών αλυσίδων εφοδιασμού με επίκεντρο την Κίνα.Αυτό έχει επίσης δημιουργήσει ελπίδες στην Άγκυρα , ότι η αποσύνδεση των ΗΠΑ και της Κίνας θα μπορούσε να δημιουργήσει κοινά συμφέροντα μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας.

«Η παγκόσμια οικονομία πριν από την πανδημία βασίστηκε σε μια ενιαία αλυσίδα εφοδιασμού, με τον πυρήνα της Κίνας», δήλωσε ο Τούρκος αντιπρόεδρος Fuat Oktay τον Μάιο.«Για χώρες όπως η Τουρκία, με τον ισχυρό κατασκευαστικό τομέα και τον νέο μας πληθυσμό, αυτή θα είναι μια οικονομική ευκαιρία», πρόσθεσε.

Η απόλυση του Ομοσπονδιακού Εισαγγελέα που επόπτευε την υπόθεση της Χάλκμπανκ

Οι τουρκικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία χρόνια είναι τεταμένες μετά την απόκτηση του αντι-πυραυλικού αμυντικού συστήματος S-400 από το μέλος του ΝΑΤΟ, την παρουσία στις ΗΠΑ του Τούρκου ιεροκήρυκα Γκιουλέν τον οποίο ο Ερντογάν θεωρεί υπεύθυνο για το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα του 2016 εναντίον του, και τις νομικές διαδικασίες εναντίον μιας κρατικής τουρκικής τράπεζας Halkbank, κατηγορούμενη για παράκαμψη των αμερικανικών κυρώσεων κατά του Ιράν.

Οι τουρκικές προσπάθειες για βελτίωση των σχέσεων με την Ουάσιγκτον έρχονται εν μέσω μιας σειράς γεγονότων τα οποία συνέβησαν πρόσφατα

Τη Δευτέρα, οι μετοχές της Halkbank αυξήθηκαν κατά 9% μετά την απόλυση του ομοσπονδιακού εισαγγελέα των ΗΠΑ που εποπτεύει την υπόθεση εναντίον της τράπεζας από τον ένθερμο σύμμαχο του Τραμπ, Γενικό Εισαγγελέα William Barr.

Οι «αποκλίσεις» μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας στη Μέση Ανατολή φαίνεται επίσης να μειώνονται. Στη Λιβύη οι στρατιωτικές νίκες της υποστηριζόμενης από την Τουρκία κυβέρνησης της Λιβύης γέρνουν την πλάστιγγα κατά του Khalifa Haftar.

Η Τουρκία έχει επίσης προχωρήσει σε προσπάθεια βελτίωσης των σχέσεων της με τον κορυφαίο σύμμαχο της Αμερικής στη Μέση Ανατολή , το Ισραήλ. Η Άγκυρα τον περασμένο μήνα ενέκρινε πτήσεις δύο φορές την εβδομάδα από τον εθνικό αερομεταφορέα του Ισραήλ, μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Τελ Αβίβ. Δύο από αυτές τις πτήσεις μάλιστα μετέφεραν ιατρικά εφόδια από την Τουρκία προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι πτήσεις προς την Τουρκία ήταν οι πρώτες του εθνικού αερομεταφορέα σε 10 χρόνια.

Ο Ερντογάν βασίζεται στην προσωπική του σχέση με τον Τραμπ, ο οποίος στο παρελθόν έχει εκδώσει αποφάσεις του Λευκού Οίκου προς όφελος της Τουρκίας , παρά τις αντίθετες εισηγήσεις του πενταγώνου και άλλων επίσημων φορέων της Κυβέρνησής του. Σε αυτές τις αποφάσεις εντάσσεται η συγκατάθεση του Τραμπ στο αίτημα του Ερντογάν πέρυσι για απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων στη βόρεια Συρία , γεγονός που άνοιξε το δρόμο για την τουρκική στρατιωτική εισβολή εναντίον κουρδικών δυνάμεων.

Ο Ερντογάν προσπάθησε και πάλι να αξιοποιήσει τη σχέση του με τον Τραμπ στο μεταξύ τους τηλεφώνημα στις 9 Ιουνίου. Αποτέλεσμα ήταν ο Ερντογάν μετά να δηλώσει

«Για να είμαι ειλικρινής, μετά τη συνομιλία μας απόψε, μπορεί να ξεκινήσει μια νέα εποχή μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας», χωρίς ωστόσο να προσφέρει περαιτέρω λεπτομέρειες.

Η Τουρκία ως Πύλη των ΗΠΑ στην Αφρική

Ο Ερντογάν φέρεται ότι τόνισε στον Πρόεδρο Τραμπ ότι η Τουρκία αποτελεί σημαντικό εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ και πως έχει τη δυναμική να εξελιχθεί σε ακόμη σημαντικότερο.

Το διαδικτυακό σεμινάριο TAIK της 24ης Ιουνίου, με τίτλο «A Time for Allies to be Allies- Turkish American Global Supply Chain», στο οποίο ο γερουσιαστής Graham μίλησε μαζί με τον πρώην γερουσιαστή των ΗΠΑ David Vitter της Λουιζιάνας, είναι μέρος μιας προσπάθειας να τοποθετηθεί η Τουρκία ως βασικός παράγοντας στη μείωση της εξάρτησης των ΗΠΑ από τις κινεζικές αλυσίδες εφοδιασμού.

Το Foreign Lobby Report, μια διαδικτυακή υπηρεσία ειδήσεων που εδρεύει στην Ουάσινγκτον, ανέφερε ότι η TAIK, η οποία συνεργάζεται με την εταιρεία λόμπι Mercury Public Affairs, είχε προσεγγίσει τον Graham τον Μάρτιο με την πρόταση ότι η Τουρκία θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως πύλη των Ηνωμένων Πολιτειών στην Αφρική.

Καθώς προσπαθούμε να προχωρήσουμε προς τα εμπρός, εμείς στο TAIK εξετάζουμε ήδη πώς μπορούμε να αναζωπυρώσουμε την οικονομία μετά την πανδημία », έγραψε ο πρόεδρος του TAIK Mehmet Ali Yalcindag σε επιστολή του προς τον Graham.

«Οι κοινοπραξίες στην Αφρική θα μπορούσαν να είναι ένα συναρπαστικό μέρος αυτού του σχεδίου. Όχι μόνο θα βοηθούσαμε τις εύθραυστες οικονομίες που θα χρειαστούν βοήθεια για την ανάκαμψη, αλλά θα χτυπήσουμε επίσης ενάντια στα κινεζικά σχέδια στην Αφρική και θα σφυρηλατήσουμε στενότερους οικονομικούς δεσμούς μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ. “

Ο Yalcindag συνέστησε σε ξεχωριστή επιστολή τον περασμένο μήνα στον υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ Wilbur Ross «μια πρώτη εστίαση στο ΥΦΑ (υγροποιημένο φυσικό αέριο) και στις εισαγωγές γεωργίας από τις ΗΠΑ».

«Ταυτόχρονα, η Τουρκία θα μπορούσε να αυξήσει τις εξαγωγές λευκών ειδών και ανταλλακτικών αυτοκινήτων – διαφοροποιώντας την αλυσίδα εφοδιασμού της Αμερικής μακριά από την Κίνα, δηλωμένος στόχος της διοίκησης του Τραμπ».

Επισημαίνοντας ότι ο γίγαντας λιανικής πώλησης των ΗΠΑ, Walmart, είχε ήδη ξεκινήσει την προμήθεια προϊόντων στην Τουρκία, ο Yalcindag πρόσθεσε: «Τώρα είναι η ώρα να ενισχύσουμε το κλίμα συνεργασίας και αλληλεγγύης, οι εταιρείες που εξαρτώνται από την Κίνα στην αλυσίδα εφοδιασμού στρέφουν τα μάτια τους σε διαφορετικές χώρες . Η Τουρκία είναι ανάμεσά τους. “

Ο Vitter, ο πρώην γερουσιαστής που μίλησε στο διαδικτυακό σεμινάριο του TAIK, υποστηρίζει μια «ώθηση» της Louisiana Natural Gas Exports Inc για να παράσχει στην Τουρκία «μακροπρόθεσμη, ασφαλή και ανταγωνιστική τιμή πρόσβασης στους τουρκικούς τερματικούς σταθμούς ΥΦΑ, τους αγωγούς φυσικού αερίου και τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης» γεγονός που θα έκανε την Τουρκία να εξαρτάται λιγότερο από τις ρωσικές και ιρανικές εισαγωγές.

Η ώθηση έγινε όταν ο Botas, ο κρατικός φορέας εκμετάλλευσης δικτύου αερίου της Τουρκίας, άνοιξε διαγωνισμό για την κατασκευή αγωγού προς τον Nakhichevan, έναν θύλακα του Αζερμπαϊτζάν στην Αρμενία. Ο αγωγός θα επιτρέψει στο Αζερμπαϊτζάν, σύμμαχο της Τουρκίας, να μειώσει τις εισαγωγές από το Ιράν, ευθυγραμμίζοντας την Τουρκία και τα αμερικανικά συμφέροντα.

Επιπτώσεις

Ο Erdogan προσπαθεί να δέσει τα αμερικανικά οικονομικά συμφέροντα των ΗΠΑ με αυτά της Τουρκίας, εκμεταλλευόμενος τον επιχειρηματικό χαρακτήρα του Trump και το πάγωμα –όξυνση των Αμερικανοκινεζικών σχέσεων. Το τουρκικό εγχείρημα είναι μεγαλεπήβολο, όπως άλλωστε μεγαλεπήβολο είναι και το όραμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» αλλά και το σχέδιο του Trump για επίλυση του Παλαιστινιακού. Φαίνεται ότι το δίδυμο Trum-Erdogan εμφορείται από μεγαλεπήβολα σχέδια και αυτό αποτελεί ένα σημαντικό κοινό συστατικό της χημείας τους.

Το πλέον επικίνδυνο για τη χώρα μας στην παρούσα τουλάχιστον φάση ,είναι ότι η Τουρκία έχει πείσει τον Trump ότι είναι η χώρα εκπρόσωπος «proxy», των αμερικανικών συμφερόντων στη ΝΑ Μεσόγειο-Μ. Ανατολή και Β. Αφρική. Οι τουρκικές ενέργειες στη Λιβύη χαίρουν της στήριξης του Trump ,ο οποίος βλέπει την Τουρκία ως πρόθυμη χώρα να «ματώσει» για να προωθήσει τα συμφέροντά της αλλά και των ΗΠΑ στη Β. Αφρική. Το BUSSINES PLAN της Τουρκίας για την ανάκαμψη των εύθραυστων οικονομιών των χωρών της Β. Αφρικής μέσω αμερικανοτουρκικών οικονομικών κοινοπραξιών, με παράλληλη εκπαραθύρωση της κινεζικής οικονομικής διείσδυσης στην Αφρική, αποτελεί το «τυράκι» προς τον Trump. Παράλληλα όμως θίγει οικονομικά συμφέροντα εκτός της Κίνας και Ευρωπαικών κρατών όπως η Γαλλία , η Ιταλία αλλά και η Ρωσία, ενώ δημιουργεί και συνθήκες ανασφάλειας σε χώρες της Β. Αφρικής όπως η Αίγυπτος.

Για την Ελλάδα διαφαίνεται πως ο Trump , σίγουρα και σε καμία περίπτωση δεν προτίθεται να «τραβήξει το αυτί » στον φίλο του και επίδοξο οικονομικό του εταίρο Erdogan, αναφορικά με τις μελλοντικές κινήσεις του για αποστολή ερευνητικών σκαφών εντός της ελληνικής και κυπριακής ΑΟΖ , ενώ για τη Λιβύη φαίνεται ότι η Τουρκία με την συγκατάβαση των ΗΠΑ θα τεντώσει και άλλο το σκοινί, επιχειρώντας τελικά μία πολιτικοστρατιωτική λύση που θα ικανοποιεί πλήρως το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο.