Σαν σήμερα, το 1980, μια απ’ τις ποιο εγκληματικές φυσιογνωμίες της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της Τουρκίας, ο Κενάν Εβρέν, πραγματοποιεί πραξικόπημα

Του Σεϊτ Αλντογάν

Σαν σήμερα στις 12 Σεπτέμβρη 1980 μια απ’ τις ποιο εγκληματικές φυσιογνωμίες της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της Τουρκίας, ο Κενάν Εβρέν επικεφαλής στρατιωτικού πραξικοπήματος αναλαμβάνει αρχηγός του κράτους κηρύσσοντας στρατιωτικό νόμο, διαλύοντας τα πολιτικά κόμματα και την εθνοσυνέλευση.

Ας τα πιάσουμε τα πράγματα απ' την αρχή. 

Στο τέλος της δεκαετίας του 1970 η καταπίεση της αστικής τάξης και του Τουρκικού κράτους στον εργαζόμενο λαό είχε φτάσει στο απόγειο της προκαλώντας λαϊκή εξέγερση η οποία είχε εξαπλωθεί σε όλη την Τουρκία και το Κουρδιστάν.

Η αντίδραση του πολιτικοοικονομικού κατεστημένου άμεση. Πέντε στρατηγοί με επικεφαλής τον Κενάν Εβρεν προχωρούν σε στρατιωτικό πραξικόπημα, με τις ευλογίες των διεθνών καπιταλιστικών χωρών και την Αμερική να θεωρεί την επικράτηση της χούντας «πράξη δικών μας παιδιών». 

Ανάλογη και η αντίδραση των εκπροσώπων της τότε Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητος που δήλωσαν ότι θα τηρούσαν «στάση αναμονής» επειδή «με την Άγκυρα (η Ε.Ο.Κ.) συνδέεται με ταυτότητα συμφερόντων, φιλία και ιστορία»

Μετά απ’ αυτό τρόμος και βαρβαρότητα βασιλεύει σε όλη την Τουρκία και το Κουρδιστάν.

Το στρατιωτικό καθεστώς καταργεί Σύνταγμα, βουλή, πολιτικά κόμματα, συνδικάτα κάθε πολιτική και κοινωνική δράση. 

Οι κρατικοί μηχανισμοί προχωράνε στο «φακέλωμα» 1.683.000 πολιτών τους οποίους θεωρεί ύποπτους ότι μπορεί να προβούν σε «ανατρεπτική δράση».

Τα δικαστήρια παίρνουν φωτιά. 71.000 άτομα καταδικάζονται σε βαρύτατες ποινές για «προπαγάνδα υπέρ του κομμουνισμού» με 517 απ’ αυτούς να δικάζονται σε θάνατο και 50 να εκτελούνται.

98.500 πολίτες δικάζονται σαν μέλη παράνομων οργανώσεων, ενώ 30.000 δημόσιοι υπάλληλοι απολύονται ως μη εθνικά στοιχεία. 

Τα βασανιστήρια στις αστυνομικές αρχές και στις φυλακές είναι στην ημερήσια διάταξη στα οποία δολοφονούνται περίπου 300 άτομα, ενώ για 144 ακόμα δεν έχουν διαπιστωθεί τα αίτια του θανάτου τους, ενώ σε δεκάδες κρατουμένους αποδίδεται, από το καθεστώς, ο θάνατος τους σε «αυτοκτονία».

14 κρατούμενοι αγωνιστές χάνουν την ζωή τους σε απεργία πείνας, μέχρι θανάτου/

Την ίδια στιγμή το στρατιωτικό καθεστώς προχωράει σε μια άνευ προηγουμένου λογοκρισία. Εκατοντάδες ΜΜΕ κλείνουν, 39.000 τόνοι βιβλία καίγονται, ασκούνται διώξεις σε 400 δημοσιογράφους ενώ 3 δολοφονούνται από όργανα του καθεστώτος.

Παρ’ όλο όμως την στυγνή δικτατορία του Κενάν Εβρέν ο λαός αντιστέκεται. Παρά την αστυνομοκρατία και την κρατική καταπίεση οι αντιστασιακές οργανώσεις ξεφυτρώνουν η μια μετά την άλλη. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην διάρκεια της χούντας του Εβρέν 73 αγωνιστές, κύρια μέλη κομμουνιστικών οργανώσεων σκοτώνονται σε ένοπλες συμπλοκές με τις δυνάμεις καταστολής.

Αυτά ήταν μερικά απ’ τα χιλιάδες εγκλήματα του «Τούρκου Πινοσέτ» όπως είχε χαρακτηριστεί ο Εβρεν ο οποίος παρέμεινε στην πολιτική ζωή της Τουρκίας μέχρι το 1989.

Με την τροποποίηση του Τουρκικού Συντάγματος που έκανε η κυβέρνηση Ερντογάν το 2010 η ασυλία των πραξικοπηματιών φαινομενικά τερματίστηκε και τον Απρίλη του 2012 οι μόνοι επιζώντες από τους πρωταίτιους του πραξικοπήματος της 12ης Σεπτέμβρη 1980, ο 94χρονος τότε Κενάν Εβρέν και ο 87χρονος Ταχσίν Σαχινκαγιά, πρώην αρχηγού της Τουρκικής αεροπορίας, οδηγούνται σε δίκη.

Καταδικάζονται σε ισόβια κάθειρξη από δικαστήριο της Άγκυρας στις 18 Ιούνη 2014 και υποβιβάζονται στο βαθμό του Οπλίτη. 

Ο Εβρεν λόγω προβλημάτων υγείας του, από το 2012 νοσηλευόταν στο στρατιωτικό νοσοκομείο GATA 

Πέθανε χωρίς να λογοδοτήσει στον λαό για τα εγκλήματά του, σε ηλικία 98 ετών, στις 9 Μάη του 2015.