Μία μετά την άλλη ξετυλίγονται στην αίθουσα καταθέσεις που ρίχνουν φως στην απάνθρωπη κατάσταση που επικρατεί στις φυλακές υψίστης ασφαλείας των ΗΠΑ. Υποθέσεις ξεχασμένες, ανθρώπων ξεχασμένων, υπενθυμίζονται, στην προσπάθεια να αποφύγει την ίδια μοίρα και ο Τζούλιαν Ασανζ. Λαμπρινή Θωμά
Ο αμπού Χαμζά, που είναι «τρομοκράτης» γιατί «κήρυττε μίσος» δεν έχει χέρια. Έχει χάσει το ένα μάτι του. Είναι διαβητικός. Στο κελλί του, στη φυλακή υψίστης ασφαλείας «δεν υπήρχε καμμία πρόβλεψη για τρόπο να πλυθεί, για να μπορεί να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα». Ο αμπού Χαμζά προσεύχεται μόνος χρόνια τώρα: απαγορεύεται οποιαδήποτε επαφή μεταξύ των κρατουμένων, ακόμη και για κοινή προσευχή. Ο αμπου Χαμζα κρατείται σε απόλυτη απομόνωση 24 ώρες την ημέρα. Δεν είναι μόνος. «Το 82% των φυλακισμένων σε τέτοιες φυλακές έχει περάσει τουλάχιστον ένα χρόνο χωρίς καμμία επαφή με άνθρωπο. Κάποιοι έχουν και πάνω από δεκαετία.».
Η δικηγόρος του βρετανού πολίτη αμπού Χαμζά, η γυναίκα που τον εκπροσωπεί στις ΗΠΑ, η Λ. Λιούις, απαντά στη μία ερώτηση μετά την άλλη, σταθερά, ξεπερνάει τις προσβολές, διηγείται τα περιστατικά ένα μετά το άλλο. «Ήξεραν ότι ένας άνθρωπος χωρίς χέρια δε θα μπορούσε να επιβιώσει σε τέτοια φυλακή» γι’ αυτό οι υπερασπιστές του ζήτησαν, κατά την έκδοσή του από τη Βρετανία στις ΗΠΑ, να μην πάει εκεί. Γι΄αυτό η Βρετανία και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ζήτησαν από τις ΗΠΑ να μην τον βάλουν σε τέτοια φυλακή, και έλαβαν τις σχετικές διαβεβαιώσεις. Oι οποίες ξεχάστηκαν τη στιγμή που ο «τρομοκράτης» μπήκε στο αεροπλάνο. Ναι, αλλά…
ΗΠΑ: «Ξέρετε ότι είχε παραπονεθεί και για την περίθαλψη στις βρετανικές φυλακές; Τι έχετε να πείτε;».
Μάρτυς: «Λυπάμαι, περίμενα η Βρετανία να μην είναι σε τέτοια χάλια».
ΗΠΑ: «Κι αν σας διαβάσω έκθεση που λέει ότι υπάρχει ψυχιατρική περίθαλψη;».
Μάρτυς: «θα σας πω ότι αυτός που τα γράφει δεν εχει πατήσει ποτέ σε αυτή τη φυλακή»
ΗΠΑ: «Ο πελάτης σας δεν καταπάτησε, όμως τους κανόνες της φυλακής;»
Μάρτυς: «Εδώ θα φανεί τι γίνεται. Έγραψε στο γιό του, που ανήκε στις εγκεκριμένες επαφες, ότι ελπίζει να δει τον εγγονό του, 1,5 ετών, και έγραψε ότι τον αγαπά, αλλά η επαφή με τον εγγονό του δεν είχε εγκριθεί».
Η επαφή με το αγοράκι των 18 μηνών δεν είχε εγκριθεί. Το FBI, με την νομική λογική του Ιαβέρη ακριβώς, θεώρησε ότι ο παππούς του, ο χωρίς χέρια, μονόφθαλμος, διαβητικός γέροντας στην απομόνωση, καταπάτησε κανόνες, όταν του έγραψε ότι το αγαπάει.
Πρώτη αναφορά στον αλ-Χατζ. Το μυαλό μου πάει στο δημοσιογράφο του αλ-Τζαζίρα Σάμι αλ-Χατζ (al Hajj). Τον συνέλαβαν στο Πακιστάν το 2001, ενώ πήγαινε για ρεπορτάζ. Από το δρόμο για τη δουλειά στο Γκουαντάναμο, μέσα σε λίγες ώρες. Έλαβε τον αριθμό κρατουμένου 345. Τα βασανιστήρια και η βαναυσότητα που τον περίμεναν είναι απερίγραπτα. «Υπέστη αδιανόητη κακοποίηση, σεξουαλική κακοποίηση και θρησκευτικές ταπεινώσεις», είχε πει τότε ο δικηγόρος του, Κλάιβ Στάφορντ Σμιθ, ο ίδιος άνθρωπος που κατέθεσε, ως δικηγόρος πολλών από τους φυλακισμένους στο Γκουαντάναμο, την πρώτη εβδομάδα της εδώ διαδικασίας υπέρ του Ασανζ.
Όταν ο αλ-Χατζ έκανε απεργία πείνας, διαμαρτυρόμενος για όσα συνέβαιναν, χάνοντας 25 κιλά, τον τάισαν κι αυτόν βιαίως, με σωλήνα από τη μύτη. Του στέρησαν τα αντικαρκινικά του φάρμακα – είχε περάσει την περιπέτεια του καρκίνου στον οισοφάγο και δεν έπρεπε να φεύγει μέρα χωρίς να τα πάρει, είχαν πει οι γιατροί. O αλ-Χατζ ανακρίθηκε 130 φορές. Τις 125 από αυτές το βασικό ερώτημα ήταν, αν το Αλ-Τζαζίρα είναι βιτρίνα της Αλ-Κάιντα… Κρατήθηκε στο Γκουαντάναμο σχεδόν επτά χρόνια. Αθώος. Δημοσιογράφος στο λάθος μέσο.
Ο ίδιος είπε, όταν επιτέλους αφέθηκε ελεύθερος, ότι στο Γκουαντάναμο σκοτώνουν ανθρώπους με βασανιστήρια και το μόνο που περίμενε, εκεί μέσα, ήταν πότε θα ερχόταν κι αυτού η ώρα του. Κι όμως, σε αυτή την κατάσταση, όταν κάποιοι φονταμενταλιστές μουσουλμάνοι απήγαγαν το βρετανό δημοσιογράφο Άλαν Τζόνστον, έστειλε μήνυμα μέσω των δικηγόρων του ζητώντας να απελευθερωθεί και «να αφήσουν τον Τύπο να κάνει τη δουλειά του».
Δύσκολο για δημοσιογράφο να μην πάει το μυαλό του στον Σάμι αλ-Χατζ.
Δεν μιλούσαν για κείνον, όμως. Ο αλ-Χατζ για τον οποίο μιλούσαν είναι ο Γουαντί αλ-Χατζ γράφεται al-Hage, είναι αμερικανός πολίτης. Είχε πολεμήσει κατά των σοβιετικών στο Αφγανιστάν, στον «καλό», κατά τις ΗΠΑ, ιερό πόλεμο. Όταν ο μπιν-Λάντεν έφτιαξε τις ΜΚΟ του, πήγε να βοηθήσει. Ήταν γραμματέας του μπιν-Λαντεν από το 1992, όταν ο τελευταίος εγκαταστάθηκε στην Αφρική, πριν ακόμη το χτύπημα στους δίδυμους πύργους, ως το 1998 και το πολύνεκρο δίδυμο πλήγμα στις πρεσβείες των ΗΠΑ σε Ναϊρόμπι και Νταρ ες Σαλάμ. Στις λεπτομέρειες, που ξαφνικά σήμερα γίνονται σημαντικές: τότε οι Αμερικάνοι θεωρούσαν ότι βασική ήταν η στήριξη του Αζερμπαϊτζάν στο πλήγμα.
Ο αλ-Χατζ έφυγε από το πλευρό του μπιν-Λάντεν για την Κένυα, όπου εργάστηκε για την ανεξάρτητη, μουσουλμανική ΜΚΟ Help African People, που είχε ως στόχο την εξάλειψη της ελονοσίας στην Αφρική. Τον έφεραν στις ΗΠΑ με τέχνασμα, τον δίκασαν και τον καταδίκασαν δύο φορές. Ισόβια. Ως βασικό στέλεχος στο σχεδιασμό των δολοφονικών και πολύνεκρων επιθέσεων κατά των πρεσβειών των ΗΠΑ – γιατί «ήταν βοηθός του μπιν-Λάντεν», που το 1992 δεν τον καταζητούσε κανείς…. Κρατείται στη φυλακή που θα οδηγήσουν και τον Ασανζ, αν εκδοθεί, σε απόλυτη απομόνωση, χρόνια.
Και ξαφνικά ο Κάρλος…
Μία από τις πιο περίεργες αναφορές που έγιναν στη διαδικασία ήταν εκείνη στον αντάρτη πόλεων Ίλιτς Ραμίρεζ Σάντσεζ, γνωστό από τον Τύπο ως «Κάρλος το Τσακάλι», άνθρωπο που αγωνίστηκε με κάθε μέσο για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης.
Ο Ιλιτς Ραμίρεζ Σάντσεζ κρατείται στη Γαλλία, σε συνθήκες σχετικής απομόνωσης. Όταν προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο ζητώντας να τηρηθούν τα προβλεπόμενα από τη Χάρτα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για κείνον, το δικαστήριο απεφάνθη ότι καλά έκανε η Γαλλία, στην περίπτωσή του. Ήταν χρήσιμο παράδειγμα για να δειχθεί ότι και στην Ευρώπη υπάρχουν περιπτώσεις που τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβλέπονται, αλλά η συγκυρία είναι περίεργη: πριν λίγες μέρες ξεκίνησε καμπάνια για την απελευθέρωσή του, και αυτού και του Σιμόν Τρινιδάδ, ηγετικού στελέχους του FARC, του κολομβιανού αντάρτικου. Ο Σιμόν Τρινιδάδ κρατείται στην ίδια φυλακή που ετοιμάζουν για τον Τζούλιαν Ασανζ. Η χρήση του παραδείγματος, η υπενθύμιση όχι μουσουλμάνων αλλά κομμουνιστών ανταρτών πόλης, που ήταν ξαφνική και που υπενθύμισε δύο περιπτώσεις καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (ο Τρινιδάδ εκδόθηκε παράνομα στις ΗΠΑ, ο Ιλιτς Ραμίρεζ Σάντσεζ απήχθη από Γάλλους πράκτορες, παράνομα, σε άλλη χώρα), δείχνει που ακριβώς τοποθετούν τον Τζούλιαν Ασανζ οι ΗΠΑ. Γιατί, τα παραδείγματα των μουσουλμάνων κρατουμένων τα έφερε στην αίθουσα η υπεράσπιση. Εδώ η αναφορά ήταν από την πλευρά των ΗΠΑ.
Η Μωρήν και οι φυλακές
Η πρώτη μάρτυρας, το πρωί, ήταν η Μωρήν Μπερντ. Έχει εργαστεί δεκαετίες στο σωφρονιστικό σύστημα των ΗΠΑ, ξέρει πολύ καλά τις φυλακές υψίστης ασφαλείας, ήταν από τους ελάχιστους δεσμοφύλακες που είχαν δικαίωμα να βλέπουν και απόρρητα έγγραφα. Σήμερα αγωνίζεται για τα δικαιώματα των φυλακισμένων έξω από το σύστημα που γνωρίζει τόσο καλά.
Ίσως η τραγικότερη στιγμή αντεξέτασης από τους κατηγόρους του Ασανζ – και υπήρξαν πολλές- να ήταν η επίθεση στη συγκεκριμένη μάρτυρα γιατί δεν άλλαξε τις συνθήκες στο σωφρονιστικό σύστημα των ΗΠΑ και τις συγκεκριμένες φυλακές, όταν ήταν επικεφαλής των δεσμοφυλάκων σε κάποιο κατάστημα, γιατί δεν πήγε στους ανωτέρους της να αλλάξει το συστημα.. «Δεν μπορούσα να κάνω τίποτε, όλα αποφασίζονταν σε πολύ ανώτερο επίπεδο, πολύ πιο πάνω από την δική μου θέση». Λες και η Μωρήν Μπερντ δίκαζε, καταδίκαζε, επέβαλε ειδικές συνθήκες κράτησης – λες και εδώ μπορεί κανείς να μιλήσει για «ατομική ευθύνη». Κι αυτό έκανε ακόμη πιο σημαντική την αναφορά στην «παραβίαση» του κανόνα της σιωπής από την κα Μπερντ: απαγορεύεται οι δεσμοφύλακες να απευθύνουν τον λόγο στους κρατουμένους σε αυτές τις φυλακές. «Ε, ξέρετε, πολλές φορές αναπτύσσεται και ανθρώπινη σχέση με τους κρατουμένους». Η λογική της εισαγγελέως Ντόμπιν των ΗΠΑ: δεν σπας κανέναν κανόνα, ούτε τον πιο απάνθρωπο, αλλά πας στους ανωτέρους σου να ζητήσεις να τους αλλάξουν… Είσαι υπόλογη για όλα…
Οι πληροφορίες που δίνει είναι πολλές φορές νέες, για μένα. Και οι εννέα άνθρωποι που καταδικάστηκαν με το νόμο για κατασκοπεία (espionage act) κρατούνται σε φυλακές υψίστης ασφαλείας όπως αυτή που προορίζουν για τον Τζούλιαν Ασανζ. Οι τέσσερις εξ αυτών κρατούνται στην ίδια ακριβώς φυλακή για την οποία τον προορίζουν, στο Κολοράντο. Οι τρόποι που βλέπουν εκεί την «σοβαρή ψυχική νόσο» είναι πολύ διαφορετικοί από τον τρόπο που τη βλέπουμε οι υπόλοιποι. «Σοβαρή θεωρείται κατάσταση χειρότερη από την ψυχωσική», τίποτε λιγότερο. Όσο για τα περίφημα προγράμματα διασκέδασης των κρατουμένων «υπάρχουν στα χαρτιά, αλλά αυτό δε σημαίνει πως υλοποιούνται». Στις φυλακές αυτές «απαγορεύεται οποιαδήποτε επαφή των κρατουμένων και μεταξύ τους… Όσοι δεν είναι σε απόλυτη απομόνωση 24 ώρες το 24ωρο [αλλά 23] και δικαιούνται μία ώρα στο χώρο διασκέδασης, ουσιαστικά μεταφέρονται από το κελί τους σε ένα άλλο μεγαλύτερο κελί, έναν εσωτερικό χώρο που ονομάζεται Κέντρο Διασκέδασης (recreation center). Είναι τόσο ίδιο που πολλοί κρατούμενοι δεν κάνουν καν χρήση αυτού του δικαιώματός τους». Δεν είναι μόνο τα κελιά που δεν έχουν παράθυρα ή φως. Είναι και ο «χώρος διασκέδασης». Οι άνθρωποι αυτοί έχουν να δουν κάτι πέρα από τοίχους ολόκληρες δεκαετίες… πως να μη «βρουν τρόπο να αυτοκτονήσουν» ακόμη και με το αυστηρότερο σύστημα πρόληψης των αυτοκτονιών.
ΗΠΑ: «Το ποσοστό αυτοκτονιών σε αυτή τη φυλακή [που θα πανε τον Τζούλιαν Ασάνζ] είναι πολύ χαμηλό, τον τελευταίο καιρό έχει γίνει μόνο μία».
Μάρτυς: «Ακόμη και μία είναι ήδη πολύ» (One is too many)
Kι ύστερα, είπε τη φράση του τίτλου.
Οι εικόνες από την ενότητα έργων του Μποτερό, μετά την αποκάλυψη των αμερικάνικων εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας στο Αμπού Γκραϊμπ.
https://thepressproject.gr/aftes-oi-fylakes-den-echoun-schediastei-gia-to-anthropino-eidos/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου