Ν.Α Μεσόγειος: Πολεμικές κραυγές και μυστική διπλωματία

Γεράσιμος Λιβιτσάνος

▸ Ολοένα και πιο φανερός γίνεται ο ταξικός χαρακτήρας της αντιπαράθεσης που διεξάγεται στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, εμπλέκοντας τους λαούς της περιοχής, κυρίως Ελλάδας, Τουρκίας και Κύπρου σε ένα κυνικό αλισβερίσι συμφερόντων για τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών και δρόμων. Απροσχημάτιστες είναι πλέον οι παρεμβάσεις των «μεγάλων» γεωπολιτικών παικτών που πασχίζουν να διασφαλίσουν όρους εκμετάλλευσης πλουτοπαραγωγικών πηγών και στρατηγικών πλεονεκτημάτων, εξυπηρετώντας οικονομικά πολυεθνικά συμφέροντα. Οι επιπτώσεις, είτε μέσω της γιγάντωσης των εξοπλιστικών προγραμμάτων σε καιρούς οικονομικής κρίσης , είτε μέσω της απειλής συρράξεων, «πέφτουν» στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων.

Η τακτική που ακολουθεί αυτήν την περίοδο η κυβέρνηση συνίσταται στο να μπορέσει να «φτάσει» στη Σύνοδο Κορυφής στις 24-25/9 δίχως να έχει εξαναγκαστεί στην έναρξη ενός διαλόγου, με το τουρκικό ερευνητικό Oruc Reis να κάνει επίδειξη ισχύος στη ΝΑ Μεσόγειο, «παίζοντας» με τα όρια είτε της υφαλοκρηπίδας που διεκδικεί η ελληνική πλευρά, είτε της ΑΟΖ που συμφωνήθηκε μεταξύ Ελλάδας-Αιγύπτου. Θεωρεί ότι η ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής θα εξαναγκάσει την Τουρκία, υπό τη απειλή οικονομικών αντιποίνων, να «μαζέψει» τα πλοία της και στη συνέχεια να υπάρξει διαπραγμάτευση. Η τουρκική πλευρά, πάλι, αξιοποίησε την προνομιακή θέση της στο ΝΑΤΟ (καθότι θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική «σύμμαχος»), ώστε να προκαλέσει την ίδια συνθήκη νωρίτερα και τα πλοία της να παραμένουν στην περιοχή.

Στο εσωτερικό τώρα, στο επίπεδο των εντυπώσεων φαίνεται να διεξάγεται μία σκληρή αντιπαράθεση Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ. Τελευταία αφορμή αποτέλεσε η διεθνής αρθογραφία του Κ. Μητσοτάκη που παραδέχθηκε ότι σχεδόν συνυπέγραψε υποσχετικό διαλόγου σε επίπεδο υπηρεσιακών παραγόντων στο Βερολίνο. Η αξιωματική αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση για «μυστική διπλωματία». Η ουσία όμως είναι πολύ διαφορετική. Το έδαφος της «στρατηγικής» όσον αφορά την κατάσταση είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό κοινό και στα δύο κόμματα: Υπάρχει συμφωνία για την έναρξη διμερούς διαλόγου για τον καθορισμό των ΑΟΖ στη ΝΑ Μεσόγειο, μια συζήτηση που «πάει πακέτο» με το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας. Αποτελεί κοινό τόπο η εναλλακτική της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Είναι κοινή πεποίθηση η αναγκαιότητα νέων εξοπλισμών προκειμένου –όπως λέγεται– να ενισχυθεί η διπλωματική ισχύς της χώρας. Δεν υφίσταται διαφωνία για την αναγκαιότητα επιδιαιτησίας από ΕΕ και ΝΑΤΟ.

▸ Συναινούν ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ για ΑΟΖ και μεσολάβηση ΕΕ-ΝΑΤΟ

Πάνω όμως από όλα, υφίσταται το δεδομένο του ότι τα λαϊκά στρώματα οφείλουν να «εμπλακούν» στον γεωπολιτικό ανταγωνισμό του ελέγχου των υδρογονανθράκων και των ενεργειακών δρόμων. Άλλωστε, η κυβέρνηση Μητσοτάκη πορεύεται με τις συμμαχίες στην ευρύτερη περιοχή που ξεκίνησε η κυβέρνηση Σαμαρά, συνέχισε η κυβέρνηση Τσίπρα και παρέλαβε η σημερινή. Οι διαφωνίες του είδους «θα έχουμε ή δεν θα έχουμε Συμβούλιο Πολιτικών αρχηγών», «θα προηγηθούν οι ευρωπαϊκές κυρώσεις των διερευνητικών επαφών», «θα υπάρξει η τάδε ή η δείνα επιχειρησιακή κίνηση» προφανώς έχουν δευτερεύοντα χαρακτήρα. Είναι ενδεικτικό πως όλες οι «διαμεσολαβήσεις» που έχουν γίνει, είτε αυτή του γερμανού υπουργού Εξωτερικών Χάικο Μάας είτε του Τζέφρι Πάιατ, απευθύνονται τόσο στην Πειραιώς όσο και στην Κουμουνδούρου.