Λίτσα Φρυδά
▸Η λειτουργία της εκτελεστικής εξουσίας που στηριζόταν στο δίπολο του προέδρου της δημοκρατίας και του πρωθυπουργού έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές, αφού το υπουργικό συμβούλιο αντικαταστάθηκε από το συμβούλιο άμυνας, στο οποίο ο πρόεδρος συγκαλεί όποιον θέλει, χωρίς να λογοδοτεί στο κοινοβούλιο, ο ρόλος του οποίου καθίσταται πλέον διακοσμητικός.
Προς τον αυταρχισμό και τον ολοκληρωτισμό βαδίζει η 5η Γαλλική Δημοκρατία, με τον Εμανουέλ Μακρόν να εμπεδώνει και να δίνει μόνιμο χαρακτήρα στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης που είχε κηρύξει ο προκάτοχός του Φρανσουά Ολάντ, στις 14 Νοεμβρίου 2015, μετά το μπαράζ τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι. Υπενθυμίζεται πως η κατάσταση αυτή ίσχυσε με παρατάσεις ως τον Νοέμβρη του 2017, οπότε επεκτάθηκε με νόμο της κυβέρνησης Μακρόν, έως τα τέλη του 2020.
Σε αυτήν την περίοδο, η λειτουργία της εκτελεστικής εξουσίας, που στηριζόταν στο δίπολο προέδρου της δημοκρατίας και πρωθυπουργού, έχει υποστεί σημαντικές αλλοιώσεις, αφού το υπουργικό συμβούλιο αντικαταστάθηκε από το συμβούλιο άμυνας, στο οποίο ο πρόεδρος συγκαλεί όποιον θέλει, χωρίς να χρειάζεται να λογοδοτήσει στο κοινοβούλιο. Ο ρόλος του τελευταίου είναι πλέον διακοσμητικός σε σύγκριση με την παντοδυναμία του προέδρου, ενώ η παρουσία στρατού και αστυνομίας κυριαρχεί στον δημόσιο χώρο.
Πάντως, όπως επισημαίνει ο ιστορικός Νικολά Ρουσελιέ, η ολίσθηση προς τον αυταρχισμό βασίζεται στους κανόνες της ίδιας της 5ης Δημοκρατίας. Στις 28 Μαΐου, συγκεκριμένα, το Συντακτικό Συμβούλιο ενεργοποίησε τη δυνατότητα της κυβέρνησης να περνά διατάγματα χωρίς να έχουν ψηφιστεί από τη βουλή, η οποία έχει κάνει χρήση και του άρθρου 44 του συντάγματος για να αποκλείσει τροπολογίες που ψηφίστηκαν από την Εθνοσυνέλευση, ενώ χρησιμοποίησε το περίφημο άρθρο 49.3 για να περάσει τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού.
Σε κοινέςΚατηγορίες
Σε κατάσταση εξαίρεσης έχουν μπει και τα θεμελιώδη δικαιώματα του συνέρχεσθαι και της διαδήλωσης, σε μια προσπάθεια του συστήματος Μακρόν να προστατευθεί από τις αντιδράσεις ενός λαού που χρόνια τώρα πληρώνει, με την ανεργία και τη φτωχοποίησή του, το τίμημα των επιλογών της αστικής άρχουσας τάξης. Ανάμεσα σε αυτές είναι η ψήφιση εν μέσω πανδημίας ευνοϊκών για το κεφάλαιο και την εργοδοσία νόμων, ενώ οι εργαζόμενοι και τα φτωχά λαϊκά στρώματα υφίστανται όλες τις συνέπειες της διπλής κρίσης που ταλανίζει τη χώρα, οικονομικής και υγειονομικής, η διαχείριση της οποίας υπήρξε καταστροφική. Έτσι, στο όνομα της ανόρθωσης της γαλλικής οικονομίας, οι μισθωτοί καταδικάστηκαν να θυσιάσουν τα δικαιώματά τους, τη στιγμή που τα συμφέροντα των εργοδοτών κατοχυρώθηκαν με διάταγμα νόμου που ψηφίστηκε στις 2 Μάη –με την έξοδο από το πρώτο lockdown– το οποίο προστατεύει τις επιχειρήσεις, διασφαλίζοντάς τους ανέλπιστα κέρδη, χωρίς να έχουν καμιά παραγωγική δραστηριότητα, ενώ τους επιτρέπει να «ξεφορτώνονται» το παθητικό τους και, κάποιες φορές, μέρος των εργαζομένων τους.
Επιστέγασμα της αντιδραστικής στροφής αποτελεί ο νόμος για την «Καθολική Ασφάλεια» που, εκτός των άλλων, πλήττει καίρια την ελευθεροτυπία
Επιστέγασμα όλων των αντιδραστικών αποφάσεων και διαταγμάτων της προεδρίας Μακρόν αποτελεί ο νόμος της «Καθολικής Ασφάλειας», που αφορά τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εξωτερικό. Το «Ελευθεροκτόνο» νομοσχέδιο ψηφίστηκε από το κοινοβούλιο με 146 ψήφους υπέρ, 24 κατά και 14 αποχές, με παρόντες μόλις 182 από τους 577 βουλευτές. Κι αυτό, παρά τη θύελλα αντιδράσεων που ξεσήκωσε, με δημοσιογραφικές ενώσεις και συνδικάτα να ζητούν την απόσυρσή του άρθρου 24, συμμετέχοντας ενεργά στις διαδηλώσεις, και διεθνείς οργανισμούς να εκφράζουν την καταδίκη τους για έναν νόμο κοινωνικού ελέγχου, όπως τον χαρακτήρισε ο ΓΓ της CGT.
Ειδικά όσον αφορά στο άρθρο 24, μέσω αυτού επιδιώκεται η αναθεώρηση του νόμου του 1881 για την ελευθερία του τύπου, εμπνευσμένου από τη Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη, καθώς προβλέπεται η επιβολή προστίμου ύψους 45.000 ευρώ και φυλάκιση ενός έτους σε όποιον δημοσιεύει φωτογραφίες ή βίντεο που επιτρέπουν την ταυτοποίηση αστυνομικών σε ώρα υπηρεσίας, με «βλαπτικό σκοπό». Από αυτό δεν εξαιρούνται ούτε οι δημοσιογράφοι. Στο εθνικό σχέδιο διατήρησης της τάξης που δημοσιεύτηκε στις 27 Σεπτέμβρη και απευθύνεται στις δυνάμεις της αστυνομίας και της χωροφυλακής, προβλέπεται «δίαυλος επικοινωνίας» μεταξύ αστυνομικών και «δημοσιογράφων κατόχων δημοσιογραφικής κάρτας και διαπιστευμένων από τις αρχές», κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, ενώ ορίζεται η θέση των δημοσιογράφων στην κεφαλή των διαδηλώσεων πλησίον της αστυνομίας, όπου δηλώνουν την παρουσία τους στον αστυνομικό διευθυντή, για να κάνουν τη δουλειά τους.
Οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι θεωρούν αδιανόητο το να αποφασίζουν οι αρχές ποιος είναι δημοσιογράφος και όχι οι ενώσεις τους, αμφισβητώντας τις δηλώσεις του αμφιλεγόμενου υπουργού Εσωτερικών Ζεράρ Νταρμαμέν ότι πρόκειται για παρανόηση. Άλλωστε, είναι φανερό πως η ρύθμιση αυτή εγείρει ζητήματα ελευθερίας του τύπου και του λόγου, αφού έτσι φιμώνονται τα κοινωνικά δίκτυα, τα ανεξάρτητα μπλογκ, η ελεύθερη δημοσιογραφία και γενικότερα τα μη αστικά ΜΜΕ, όπως δηλώνει χαρακτηριστικά ο σιδηροδρομικός συνδικαλιστής Καζίμπ Ανάς. Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση Μακρόν ανάβει το πράσινο φως στην αστυνομία να παρεμποδίζει τη δημοσιογραφική ενημέρωση, με σκοπό την απόκρυψη της κρατικής καταστολής και τη διασφάλιση της ατιμωρησίας σε περίπτωση άσκησης βίας σε βάρος πολιτών. Δείγμα γραφής των προθέσεών της αποτέλεσε η άγρια καταστολή όλων των διαδηλώσεων που έγιναν κατά του νόμου σε πάνω από 20 πόλεις την περασμένη βδομάδα στη Γαλλία. Ενδεικτικά, στις 20η Νοέμβρη στο Παρίσι, 70 περίπου Γάλλοι και ξένοι δημοσιογράφοι έγιναν στόχος των αστυνομικών δυνάμεων, αντιμετωπίστηκαν με δακρυγόνα, περικυκλώθηκαν και εμποδίστηκαν να καταγράψουν σκηνές από τη διάλυση της διαδήλωσης.
Με τον νόμο αυτό, η γαλλική κυβέρνηση μοιάζει να προσπαθεί να προλάβει ανεξέλεγκτες μελλοντικές κοινωνικές εκρήξεις, αφού απαγορεύει τη δημοσίευση εικόνων καταστολής, γενικεύει την επιτήρηση των πολιτών με βιντεοκάμερες, drones και κινητές κάμερες και, με το άρθρο 25, επιτρέπει την οπλοφορία των αστυνομικών ακόμη και εκτός υπηρεσίας. Αναμφίβολα δε, η στροφή του Μακρόν προς τον αυταρχισμό, με αποκορύφωμα τον νόμο για την «Καθολική Ασφάλεια», προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στα διεθνή ΜΜΕ, ενώ δημοσιογράφοι από την Ευρώπη και την Αμερική επισημαίνουν τους κινδύνους που ενέχει για την ελευθεροτυπία — όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά και σε όσες χώρες την μιμηθούν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου