Ιστορική φωτογραφία από τη δεκαετία του 1920 με παιδιά αυτοχθόνων σε καναδικά οικοτροφεία EPA
Ο εντοπισμός των λειψάνων πάνω από 1.000 παιδιών σε καναδικό υπέδαφος, σε εκτάσεις όπου παλιότερα λειτουργούσαν καθολικά οικοτροφεία, έφερε στην επιφάνεια κάποιες κατάμαυρες σελίδες στην ιστορία της χώρας, οι οποίες για τους αυτόχθονες –τα θύματα μιας πολιτισμικής γενοκτονίας και φρικτής αντιμετώπισης από τους λευκούς κατακτητές– δεν αποτελούν έκπληξη
«Πρέπει να μάθουμε ποια παιδιά πέθαναν, πρέπει να μάθουμε ποιοι ευθύνονταν για τον θάνατό τους ή για τη φροντίδα τους την εποχή που πέθαναν. Πρέπει να μάθουμε γιατί δεν ενημερώθηκαν οι οικογένειές τους. Πρέπει, τέλος, να μάθουμε πού είναι θαμμένα τα παιδιά». Ο Μάρεϊ Σινκλέρ, πρώην γερουσιαστής του Καναδά κι ένας από τους πρώτους αυτόχθονες που έγιναν δικαστές, λέει στη βρετανική Guardian ότι οι «άγνωστες αλήθειες» σχετικά με τα οικοτροφεία για τα παιδιά των αυτοχθόνων ίσως να είναι πιο σοκαριστικές από όσο φαντάζονται οι περισσότεροι Καναδοί.
Ο Καναδάς, αλλά και η διεθνής κοινή γνώμη, βίωσαν ένα μεγάλο σοκ τον περασμένο μήνα όταν εντοπίστηκαν τα λείψανα 215 παιδιών σε τάφους χωρίς διακριτικά στην έκταση όπου βρισκόταν ένα καθολικό οικοτροφείο κοντά στην πόλη Κάμλουπς στη Βρετανική Κολομβία, στα δυτικά της χώρας. Ενα δεύτερο, ακόμα μεγαλύτερο σοκ θα ακολουθούσε την περασμένη εβδομάδα με την ανακάλυψη των λειψάνων άλλων 751 παιδιών, πάλι σε τάφους χωρίς διακριτικά, σε πρώην οικοτροφείο στην επαρχία Σασκατσέουαν στον Κεντρικό Καναδά. To τρίτο σοκ ήρθε προχθές, όταν μια φυλή αυτοχθόνων πάλι στη Βρετανική Κολομβία ανακοίνωσε ότι εντόπισε τα λείψανα 182 ανθρώπων σε τάφους χωρίς διακριτικά, πιθανότατα παιδιών από το οικοτροφείο που λειτουργούσε παλιότερα στην περιοχή, κοντά στην πόλη Κράνμπρουκ.
Ο Μάρεϊ Σινκλέρ όμως ήταν από τους λίγους που δεν σοκαρίστηκαν. Είχε διατελέσει πρόεδρος της Επιτροπής για την Αλήθεια και τη Συμφιλίωση και γνώριζε από πρώτο χέρι τη φρίκη που έζησαν χιλιάδες παιδιά ιθαγενών σε εκείνα τα οικοτροφεία, τα περισσότερα από τα οποία λειτουργούσαν υπό την αιγίδα της Καθολικής Εκκλησίας. Από τα μέσα του 19ου αιώνα έως και τη δεκαετία του ’70, κάπου 150.000 παιδιά αυτοχθόνων αποσπάστηκαν με τη βία από τις οικογένειές τους και οδηγήθηκαν σε ειδικά οικοτροφεία προκειμένου να γίνουν «σωστοί Καναδοί».
Τα προσηλύτιζαν με το ζόρι στον χριστιανισμό, τους απαγόρευαν να μιλούν τις μητρικές τους γλώσσες και να ακολουθούν τα έθιμά τους και τους άλλαζαν τα ονόματα. Συχνά, η κατάσταση ήταν εφιαλτική. Αθλιες συνθήκες υγιεινής, βρομιά, αρρώστιες, ξυλοδαρμοί, βιασμοί... Περίπου 3.200 παιδιά όλων των ηλικιών -στα τελευταία κενοτάφια βρέθηκαν λείψανα παιδιών τριών χρόνων- βρήκαν τον θάνατο σε εκείνα τα κολαστήρια, σύμφωνα με τα ευρήματα της Επιτροπής για την Αλήθεια και τη Συμφιλίωση.
Ο Σινκλέρ πιστεύει πως τα θύματα είναι ακόμα περισσότερα, ίσως και 15.000. Τα λείψανά τους συχνά δεν επιστρέφονταν στις οικογένειές τους, οι οποίες δεν ενημερώνονταν καν για το τι είχε συμβεί. Ο Σινκλέρ κάνει λόγο για «πολιτισμική γενοκτονία», όπως ήταν και ένα από τα συμπεράσματα της Επιτροπής για την Αλήθεια και τη Συμφιλίωση, η οποία ολοκλήρωσε τις εργασίες της το 2015 και ήρθε σε συμφωνία με την κυβέρνηση για την καταβολή χρηματικής αποζημίωσης σε όσους πέρασαν από εκείνα τα κολαστήρια.
Εκρηξη οργής
Ο εντοπισμός αυτών των ομαδικών τάφων ήταν η αφορμή για να βγει στην επιφάνεια η ρατσιστική πολιτική του λευκού Καναδά απέναντι στους αυτόχθονες την οποία θέλει να ξεχνά, αλλά και για να ξεσπάσει πολλή συσσωρευμένη οργή. Κατά μία πολύ άβολη σύμπτωση μάλιστα, οι τάφοι εντοπίστηκαν πολύ κοντά στην επέτειο της ανεξαρτησίας του Καναδά την 1η Ιουλίου. Κάποιες καθολικές εκκλησίες πυρπολήθηκαν τις προηγούμενες μέρες στην επαρχία της Βρετανικής Κολομβίας, κοντά στις περιοχές όπου βρέθηκαν οι τάφοι.
Στο Κάλγκαρι, την πρωτεύουσα της επαρχίας Αλμπέρτα, 10 εκκλησίες βανδαλίστηκαν ανήμερα της εθνικής γιορτής. Στο Γουίνιπεγκ της Μανιτόμπα, διαδηλωτές περιέλουσαν με κόκκινη μπογιά κι έριξαν από το βάθρο του το άγαλμα της βασίλισσας Βικτωρίας, ενώ την ίδια τύχη είχαν σε άλλα σημεία της χώρας και άλλα αγάλματα ιστορικών προσώπων που σχετίζονταν με την αποικιοκρατική πολιτική απέναντι στους ιθαγενείς.
Φυλές αυτοχθόνων και οργανώσεις πολιτών ζητούσαν να ματαιωθούν οι εορτασμοί για την Ημέρα της Ανεξαρτησίας του Καναδά, μια γιορτή που οι αυτόχθονες δεν αναγνώρισαν ποτέ. Αν και η κυβέρνηση δεν έκανε δεκτό το αίτημα, αρκετοί δήμοι της χώρας ματαίωσαν τους εορτασμούς. Στη δε πρωτεύουσα Οτάβα, χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν έξω από το Κοινοβούλιο με συνθήματα όπως «Καταργήστε την Ημέρα του Καναδά» και «Ντροπή σου Καναδά».
Η καναδική κυβέρνηση απολογήθηκε επίσημα το 2008 στους αυτόχθονες για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν εναντίον τους με τη βούλα του κράτους. Ο σημερινός πρωθυπουργός του Καναδά, Τζάστιν Τριντό, εξέφρασε πρόσφατα «φρίκη και αποτροπιασμό εκ μέρους όλων των Καναδών για τον τρόπο που συμπεριφέρθηκε η χώρα μας». Οχι όμως και η Καθολική Εκκλησία, σε αντίθεση με την Αγγλικανική, την Πρεσβυτεριανή και την Ενωμένη Εκκλησία του Καναδά.
Τον περασμένο μήνα, όταν εντοπίστηκαν οι πρώτοι τάφοι, ο Πάπας Φραγκίσκος εξέφρασε τη θλίψη του και προέτρεψε τις Αρχές να ρίξουν άπλετο φως στην υπόθεση, δεν ζήτησε όμως συγγνώμη εκ μέρους της Καθολικής Εκκλησίας. Προχθές έγινε γνωστό ότι εκπρόσωποι των αυτοχθόνων του Καναδά θα επισκεφθούν το Βατικανό τον ερχόμενο Δεκέμβριο και θα συνομιλήσουν με τον Ποντίφικα. Αν και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα αποσπάσουν την επίσημη απολογία που θέλουν.
Δεν είναι όμως μόνο τα εγκλήματα του παρελθόντος και οι συγγνώμες. Είναι και το δύσκολο σήμερα το οποίο παραδέχτηκε και ο Καναδός πρωθυπουργός. Ακόμα και σήμερα, το 1 εκατομμύριο των αυτοχθόνων (περίπου το 5% του συνολικού πληθυσμού) είναι στην πλειονότητά τους πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Η φτώχεια και τα ποσοστά αλκοολισμού είναι δυσανάλογα υψηλότερα σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Η πρόσβαση σε αξιοπρεπή υγειονομική περίθαλψη και καθαρό πόσιμο νερό δυσκολότερη. Οι γυναίκες και τα κορίτσια από τις τάξεις των αυτοχθόνων δολοφονούνται ή εξαφανίζονται σε πολύ υψηλότερα ποσοστά σε σχέση με άλλες πληθυσμιακές ομάδες.
«Η ανακάλυψη των τάφων μάς υποχρεώνει να αναλογιστούμε τις αδικίες που υπέστησαν στην ιστορία και εξακολουθούν να υφίστανται οι αυτόχθονες λαοί», δήλωσε ο Τζάστιν Τριντό. Οσο για την εθνική γιορτή του Καναδά είχε πει πως θα έπρεπε να είναι «μια μέρα όπου θα γιορτάσουμε, αλλά κυρίως θα σκεφτούμε πόση δουλειά έχουμε ακόμα να κάνουμε». Πολλή, όπως όλα δείχνουν.
ΠΗΓΗ ΕΦΣΥΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου