Η λίρα στον πάτο, ο Ερντογάν στο… καναβάτσο

Τούρκοι πολίτες σπεύδουν να αλλάξουν τις λίρες με ευρώ ή δολάρια, καθώς το εθνικό νόμισμα της χώρας κατέγραψε τη δεύτερη χειρότερη επίδοση στην ιστορία.(AP Photo/Burhan Ozbilici)

Η λίρα στον πάτο, ο Ερντογάν στο… καναβάτσο

Επιμέλεια: Χρήστος Καλλιμάνης

ΕΦΣΥΝΞέσπασμα οργής από πολίτες σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη μετά την ιστορική κατρακύλα της λίρας • Διαμαρτυρίες και φωνές για παραίτηση της κυβέρνησης • Κινητικότητα στα κόμματα της αντιπολίτευσης, ενώ ο πρόεδρος «βλέπει» οικονομικό πόλεμο.

Στη δίνη της οικονομικής κρίσης βυθίζεται η Τουρκία με πολίτες να βγαίνουν στους δρόμους σε ένα ξέσπασμα οργής μετά τη νέα βουτιά της λίρας. Πληθαίνουν οι φωνές για παραίτηση της κυβέρνησης Ερντογάν, κόμματα της αντιπολίτευσης συνασπίζονται κατά του προέδρου.

Η τουρκική λίρα κατέγραψε σήμερα βουτιά 15%, γεγονός που αποτελεί τη δεύτερη χειρότερη επίδοση στην ιστορία της, με την κατρακύλα να προκύπτει μετά από δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος υπεραμύνθηκε των πρόσφατων μεγάλων μειώσεων επιτοκίων. Αμέσως μετά την κατάρρευση του εθνικού νομίσματος της χώρας δεν ήταν λίγοι εκείνοι που επέρριψαν ευθύνες για την πτώση στον Τούρκο πρόεδρο.

Ο Ερντογάν έκανε λόγο για επιθετικές ενέργειες κατά της χώρας του και δεσμεύθηκε να κερδίσει τον «πόλεμο οικονομικής ανεξαρτησίας», παρά την εκτεταμένες επικρίσεις και τις εκκλήσεις για αλλαγή πλεύσης.

Σήμερα, πάντως, ο Τούρκος πρόεδρος πραγματοποίησε έκτακτη συνάντηση με τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας της χώρας, χωρίς, όμως να γίνουν δηλώσεις μετά το πέρας των συζητήσεων.

Σφυροκόπημα από την αντιπολίτευση

Μέσα σε αυτό το κλίμα και την ώρα που ο Ερντογάν δηλώνει ότι οι εκλογές θα γίνουν κανονικά το 2023 γιατί, κατά δήλωσή του, εκλογές κάθε 15-20 μήνες κάνουν μόνο οι πρωτόγονες φυλές», οι ηγέτες της αντιπολίτευσης έρχονται… πιο κοντά για να αυξήσουν την πίεση στο AKP.

Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, ακύρωσε τις επισκέψεις του στις επαρχίες Γκαζιάντεπ και Σανλιούρφα, συγκαλώντας έκτακτη συνεδρίαση του κόμματός του για αύριο. Από την πλευρά της η Μεράλ Ασκενέρ πραγματοποίησε έκτακτη σύσκεψη με το οικονομικό επιτελείο του κόμματός της σήμερα το απόγευμα.

Κινητικότητα και στο στρατόπεδο του πρώην στενού συμμάχου του προέδρου, Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος επιτέθηκε με σφοδρότητα κατά του Ερντογάν χαρακτηρίζοντάς τον «προδότη». «Δεν πρόκειται, πλέον, για άγνοια, αλλά για προδοσία» έγραψε στο Twitter σχολιάζοντας τις οικονομικές εξελίξεις.

Ο Νταβούτογλου, μάλιστα, είχε και συνάντηση με τον Κιλιντσάρογλου, με τους δύο πολιτικούς να πραγματοποιούν κοινή εμφάνιση και δηλώσεις, ζητώντας άμεσα εκλογές.

Ο πρώην πρωθυπουργός της χώρας σημείωσε απευθυνόμενος στην κυβέρνηση Ερντογάν: Θα μειώνετε την αξία της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου κάθε μέρα και μετά θα λέτε ότι αυτό συμβαίνει γιατί αψηφούμε τις ξένες δυνάμεις.Αυτό που ζούμε δεν είναι οικονομική κρίση. Ολοι μιλάνε για επίθεση από το εξωτερικό. Αυτή η εικόνα είναι αποτέλεσμα της λάθος πολιτικής της κυβέρνησης. [...] Η αξία της λίρας είναι η τιμή μας. Με τις σημερινές εξελίξεις, υπάρχει χάσμα μεταξύ των πολιτών που κερδοσκοπικά αγόρασαν δολάρια και των εκατομμυρίων που έχουν τουρκικές λίρες στις τσέπες τους. Υπάρχει ανισότητα εισοδήματος μεταξύ αυτών που ζουν με δολάρια και αυτών που ζουν με τουρκικές λίρες. Ο προϋπολογισμός δεν είναι πλέον έγκυρος. [...] Κάθε δήλωση πλήττει την τουρκική οικονομία σαν πύραυλος. Είναι μεγάλη η αποσύνθεση, ειδικά στην Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία (TÜİK) και την Κεντρική Τράπεζα. Υπάρχει μεγάλη ανάγκη για θεσμική ανανέωση. Δεν λέω "πρόωρες εκλογές", λέω άμεσα εκλογές. Αφού αγωνιστήκαμε στον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας δίπλα-δίπλα, κάτω από τις πλέον δύσκολες συνθήκες, μπορούμε να το ξανακάνουμε"

Από την πλευρά του ο Κιλιντσάρογλου υπογράμμισε: Στις 11 Αυγούστου 2018 δήλωσα ότι έρχεται οικονομική κρίση. Τίποτα δεν έγινε. Μετά, στις 18 Μαίου του 2020 έκανα μια πρόταση 16 σημείων πως να βγούμε από την ύφεση. Και τώρα, με αυτή την εικόνα, ζήτησα την ίδρυση ενός ταμείου για τον χειμώνα και λήψη προληπτικών μέτρων. Οι αγορές έχουν πάρει φωτιά. Σταμάτησαν να λειτουργούν, όλοι- από τον μικρότερο μέχρι τον μεγαλύτερο- έχουν ένα τεράστιο ερωτηματικό στο μυαλό τους. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει... Μπορεί η Δημοκρατία της Τουρκίας να μεταβιβαστεί σε ένα άτομο; Τέτοια παράδοση δεν υπήρξε ποτέ. Ο θεσμός που είναι υπεύθυνος για την σταθερότητα των τιμών δεν μπορεί να διασφαλίσει τη σταθερότητα των τιμών. Η εξουσία του έχει μεταβιβαστεί. Ποιος την πήρε; Ο Ερντογάν την πήρε με διάταγμα... Δεν έχω ξαναδεί τέτοια εικόνα. Είμαστε σε τέτοιο σημείο που οι τιμές συναλλάγματος κινούνται πιο γρήγορα και από έναν μετρητή ρεύματος. Με αυτά τα μυαλά δεν μπορούν να λύσουν τα προβλήματα της χώρας. Δεν έχουν την ικανότητα. Και ο λογαριασμός θα πάει στους πολίτες.... Αυτή η χώρα είναι η δική μας χώρα. Δεν έχουμε πού αλλού να πάμε. Επομένως πρέπει να ενωθούμε. Πρέπει να βγάλουμε την Τουρκία από αυτή τη σκοτεινή τρύπα. Εκλογές. Γιατί δεν εμπιστεύεστε τους πολίτες; Γιατί πάτε να ξεφύγετε; Η Τουρκία περνάει μια από τις πιο βαθιές κρίσεις. Και αυτοί ρίχνουν το φταίξιμο στις ξένες δυνάμεις. Είναι η Τουρκία τόσο αδύναμη; Θα ήθελα να απευθυνθώ στον Μπαχτσελί [τον ακροδεξιό ηγέτη του MHP και εταίρο του Ερντογάν], που έχει τελείως αποκοπεί από τον λαό: εάν έχεις έστω μια σταγόνα αγάπης για την χώρα σου, άνοιξε τον δρόμο για εκλογές.

Ξέσπασμα οργής σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη

Η νέα κατρακύλα της λίρας σε συνδυασμό με την μεγάλη ακρίβεια που επικρατεί στη χώρα και έχει αγγίξει την πλειοψηφία των τουρκικών νοικοκυριών, πολίτες σε γειτονιές της πρωτεύουσας βγήκαν στους δρόμους ζητώντας την παραίτηση της κυβέρνησης.

Βίντεο και φωτογραφίες που ανέβηκαν στο Twitter καταγράφουν πολίτες να χτυπούν κατσαρόλες και τηγάνια φωνάζοντας «AKP παραιτήσου», ενώ άλλοι έκαψαν δολάρια συμβολικά.

Αντίστοιχες διαμαρτυρίες ξέσπασαν και στην Κωνσταντινούπολη, με αρκετούς πολίτες να πραγματοποιούν πορεία διαμαρτυρίας ζητώντας εκλογές.