Κάτω από ξένες σημαίες

Παναγιώτης Ξοπλίδης

Σημαντικό τμήμα της Αριστεράς, της σοσιαλδημοκρατίας και του αυτόνομου χώρου βλέπουν μόνο τον «πόλεμο του Πούτιν» και παραλείπουν κάθε αναφορά σε ΝΑΤΟ και ΕΕ

Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία σηματοδοτεί την έναρξη μιας εποχής όπου οι καπιταλιστικοί ανταγωνισμοί θα επιλύονται όλο και πιο συχνά με προσφυγή στα όπλα, η Αριστερά βρίσκεται σε θέση ιστορικών επιλογών. Η εμπειρία των δύο Παγκοσμίων Πολέμων (με την εξαΰλωση ολόκληρων Διεθνών, κομμάτων και ιδεολογικών ρευμάτων) δείχνει ότι η θέση και η δράση για το ζήτημα του πολέμου είναι καθοριστική, ειδικά όταν αυτή δεν αφορά πλέον μόνο τη θεωρία.

Δυστυχώς, οργανώσεις με δογματική προσήλωση σε ιστορικά ρεύματα αναλύουν σήμερα τον πόλεμο με τα εργαλεία της παράδοσης τους, ευνουχίζοντας την αντιπολεμική δράση. Οργανώσεις με αναφορά στον τροτσκιστικό χώρο περιγράφουν τον πόλεμο της Ουκρανίας αποκλειστικά ως «πόλεμο του Πούτιν» και υποτάσσουν τελικά την αντιπολεμική δράση στην προσπάθεια των αστικών τάξεων των δυτικών ιμπεριαλιστικών χωρών να ενισχύσουν τον επεκτατισμό τους και το ακραίο ρεύμα εθνικισμού και μιλιταρισμού. «Απαιτούμε τη διάλυση του ΝΑΤΟ, αλλά δεν είναι αυτό το ζήτημα που θέτει η απόπειρα προσάρτησης της Ουκρανίας από τον ρωσικό ιμπεριαλισμό», αναφέρει η ανακοίνωση της 4ης Διεθνούς (με το ειδικό βάρος του NPA στη Γαλλία), χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε αναφορά στον ρόλο του γαλλικού και του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού, χωρίς να μπαίνει ως πρωταρχικός και άμεσος στόχος για τις εργατικές τάξεις κάθε χώρας του ΝΑΤΟ και της ΕΕ να παλέψουν για την αποχώρηση από αυτές. Σε μια στιγμή που όλες οι χώρες της ΕΕ ανακοινώνουν δυσθεώρητα εξοπλιστικά προγράμματα, πολλές οργανώσεις, ακόμα και με αναφορά στην αντικαπιταλιστική αριστερά, δεν έχουν ούτε ως ευχολόγιο το αίτημα διάλυσης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αντίθετα, συμμετέχουν και στηρίζουν διαδηλώσεις υπό την ηγεμονία αστικών κομμάτων που απαιτούν τη μεγαλύτερη στρατιωτική εμπλοκή της Δύσης στον πόλεμο.

Το Μπλόκο στην Πορτογαλία, το Die Linke στη Γερμανία, αλλά και τροτσκιστικές οργανώσεις σε κάποιες χώρες, στηρίζουν τις δράσεις της εκστρατείας «We stand with Ukraine», η οποία δεν αφορά τη συμπαράσταση στον ουκρανικό λαό κυρίως, αλλά την στήριξη της εθνικιστικής, φιλοπόλεμης κυβέρνησης Ζελένσκι, αναπαράγοντας το κυρίαρχο δόγμα περί σύγκρουσης «δημοκρατίας-απολυταρχισμού» που καθαγιάζει τον δυτικό καπιταλισμό.

Τα τελευταία χρόνια βρισκόταν σε εξέλιξη η διαδικασία αναγέννησης της σοσιαλδημοκρατίας όχι μόνο οργανωτικά αλλά και ως ιδεολογικό ρεύμα, με ένα εύρος οργανώσεων και τάσεων, από τα παλιά ευρωκομμουνιστικά κόμματα έως κινήματα βάσης με μονοθεματικό συνήθως περιεχόμενο. Ένας βασικός εκφραστής αυτού του ρεύματος, η Προοδευτική Διεθνής (των Σάντερς, Βαρουφάκη, Κόρμπιν), δύο εβδομάδες μετά την έκρηξη του πολέμου δεν έχει βγάλει ακόμα οποιαδήποτε θέση στην κεντρική ιστοσελίδα του, αφήνοντας τις ηγετικές μονάδες του ως γυμνούς βασιλιάδες. Ο Κόρμπιν, σε άρθρο για την Ουκρανία, προσφεύγει για άλλη μια φορά σε φλύαρες αοριστολογίες, θυμίζοντας την αδυναμία λήψης θέσης για το Brexit, όταν η νέα σοσιαλδημοκρατία (και κάποιες αριστερές ουρές της) ναυάγησε όπως και τώρα εντός των ενδοκαπιταλιστικών αντιθέσεων, παραδίδοντας την οργή της εργατικής τάξης προς την ΕΕ στην ακροδεξιά και την αστική διαχείριση.

Ακόμα και συλλογικότητες από το αναρχικό, αντιεξουσιαστικό ή αυτόνομο ρεύμα στέκονται με μονομέρεια, προβάλλοντας κυρίως τον ρόλο της Ρωσίας, ενώ από την ανάλυσή τους –όταν αυτή δεν χάνεται στη μετάφραση μιας ελιτίστικης γλώσσας μόνο για μυημένους– απουσιάζει κάθε αναφορά στις καπιταλιστικές ολοκληρώσεις, όπως η ΕΕ. Στο Μεξικό, που είναι μάλλον το κορυφαίο παράδειγμα χώρας της οποίας η σχέση με έναν ιμπεριαλιστικό πόλο (μέσω και της NAFTA) καθορίζει απόλυτα τη θέση της εργατικής τάξης της, από την ανακοίνωση των Ζαπατίστας απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στις ΗΠΑ, ενώ συνολικά έχει εγκαταλειφθεί ο αγώνας για να διαλυθεί η NAFTA, καθώς το παλιό ένοπλο αντάρτικο που εμφανίστηκε τη μέρα υπογραφής της συμφωνίας έχει μετατραπεί σήμερα σε «πυρήνα κοινοτισμού».

ΑΠΟΛΟΓΗΤΕΣ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ

Από το «μικρότερο κακό» στον… «μικρότερο ιμπεριαλισμό»

Αναγκαιότητα και δυνατότητα για πολιτικά ανεξάρτητη κομμουνιστική Αριστερά

Αλλες οργανώσεις της αριστεράς, κυρίως με ιστορική αναφορά στην ΕΣΣΔ, επιλέγουν να σταθούν απροκάλυπτα στο πλευρό της Ρωσίας. Το ίδιο το ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας γίνεται ουρά του κόμματος του Πούτιν, έχοντας και πριν την επέμβαση στην Ουκρανία θέσεις που στήριζαν τις επιδιώξεις του ρωσικού ιμπεριαλισμού και εθνικισμού. Η αντίθεση πολλών Ρώσων στον πόλεμο παραδίδεται στη φιλοδυτική και νεοφιλελεύθερη αντιπολίτευση, ενώ η εργατική τάξη στη χώρα θα είναι αυτή που θα πληρώσει το κόστος του πολέμου.

Ανακοινώσεις αριστερών οργανώσεων στην Ευρώπη αναπαράγουν την αιτιολόγηση του πολέμου από την Ρωσία ως προσπάθεια «αποναζιστικοποίησης», ενώ ο Πούτιν χρηματοδοτεί και στηρίζει ανοιχτά εδώ και πολλά χρόνια τα περισσότερα ακροδεξιά και νεοφασιστικά κόμματα της Ευρώπης (Λεπέν, Σαλβίνι) ακόμα και νεοναζιστικές οργανώσεις, της ανατολικής Ευρώπης κυρίως. Η θέση κάποιων κομμουνιστικών οργανώσεων υπέρ ή με ανοχή «του μικρότερου κακού» (της Ρωσίας) είναι επίσης τροχοπέδη για το αντιπολεμικό κίνημα, σε μια στιγμή μάλιστα που εκδηλώνεται για πρώτη φορά και λαϊκή στήριξη στις φιλονατοϊκές και φιλοΕΕ διαδηλώσεις.

Σε αυτό το σκηνικό εμφανίζεται όμως και η προοπτική μιας κομμουνιστικής αριστεράς, με πολιτική ανεξαρτησία και προσπάθεια ανάπτυξης ενός αντιπολεμικού κινήματος που δεν επιλέγει ιμπεριαλιστικό πόλο. Αναδεικνύονται οργανώσεις μέσα από τα συντρίμμια των παλιών Διεθνών αλλά και νέες που τοποθετούνται για τον πόλεμο στην Ουκρανία με κριτήριο τη διεθνιστική, ταξική οπτική και την κομμουνιστική επανεθεμελίωση. Αν η σημερινή εποχή είναι σε ιστορική αναλογία πιο κοντινή με τις απαρχές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η τακτική και η στρατηγική των Μπολσεβίκων για το εθνικό ζήτημα και τον πόλεμο είναι μια εμπειρία που μπορεί να λειτουργήσει όχι ως έτοιμη «συνταγή» αλλά ως οδηγός για τη σύγχρονη κομμουνιστική αριστερά.

ΠΗΓΗ ΠΡΙΝ