Το τίμημα της ρωσικής ήττας
Όσο δυσάρεστο κι αν είναι, η επιθυμία να νικηθεί ο Πούτιν επιμελώς πρέπει να σταθμίσουμε τους κινδύνους που θα τον ωθήσουν να κλιμακώσει περισσότερο…
Ίαν Μπρέμερ
Σε διάστημα οκτώ εβδομάδων, οι προσδοκίες για τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας αυξήθηκαν δραστικά.
Πριν από την εισβολή του Ρώσου Προέδρου Πούτιν και τις επόμενες ημέρες, οι περισσότεροι άνθρωποι (συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μου) πίστευαν ότι τα ρωσικά στρατεύματα θα καταλάμβαναν το Κίεβο, θα απομάκρυναν τον Ουκρανό Πρόεδρο Ζελένσκι και θα εγκαθιστούσαν ένα καθεστώς μαριονέτας σχετικά γρήγορα. Όλοι αναγνωρίσαμε ότι ενώ η εισβολή ήταν μια ξεκάθαρη στρατηγική γκάφα για τον Πούτιν, η Ρωσία θα εξακολουθούσε να κερδίζει τελικά στο πεδίο της μάχης λόγω της συντριπτικής στρατιωτικής υπεροχής της έναντι της Ουκρανίας.
Αυτό αποδείχθηκε λάθος. Όχι μόνο τα ρωσικά στρατεύματα απέτυχαν να επιτύχουν τους αρχικούς τους στόχους, αλλά οι υπεράριθμοι και υπεροπλισμένοι Ουκρανοί, που υποστηρίζονταν σθεναρά από τη Δύση, τους ταπείνωναν μέρα με τη μέρα.
Το τελευταίο παράδειγμα αυτού ήταν η βύθιση του καταδρομικού Moskva, της ναυαρχίδας του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας, στα χέρια μιας χώρας που δεν έχει καν ναυτικό. Η χειρότερη ναυτική απώλεια μάχης που βίωσε η Ρωσία από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο προκλήθηκε από ένα ζευγάρι πυραύλων Neptune ουκρανικής κατασκευής που είχαν σχεδιαστεί για να βλάψουν και όχι να βυθίσουν εχθρικά πολεμικά πλοία. Η επίθεση ήταν τόσο αδιανόητη και οι Ουκρανοί τόσο πολύ υποτιμημένοι, που οι Ρώσοι είναι πεπεισμένοι ότι το ΝΑΤΟ πρέπει να ήταν πίσω από αυτήν. (Πράγματι, οι Ρώσοι γίνονται όλο και πιο πεπεισμένοι ότι ο πόλεμος που διεξάγουν δεν είναι πλέον μόνο εναντίον της Ουκρανίας αλλά εναντίον της Δύσης στο σύνολό της.)
Αναμφισβήτητα, οι προσδοκίες έχουν πλέον υπερβεί υπερβολικά προς την κατεύθυνση της πεποίθησης ότι οι Ουκρανοί μπορούν να χαρίσουν στη Ρωσία μια αποφασιστική στρατιωτική ήττα, ίσως ακόμη και αναγκάζοντάς την να φύγει από το έδαφος του Ντονμπάς που είχε καταλάβει παράνομα το 2014. Οι δυτικές κυβερνήσεις αισθάνονται ρωσική αδυναμία και από την πλευρά τους έχουν τολμήσει να εντείνουν την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία, παρέχοντάς της περαιτέρω στρατιωτική βοήθεια και επιβάλλοντας αυστηρότερες κυρώσεις στη Ρωσία. Η ιδέα: εάν η Ρωσία μπορεί να χάσει τον πόλεμο, όλοι οι άλλοι—η Ουκρανία και η Δύση—θα βγουν νικητές από αυτόν.
Μπορεί όμως πράγματι να ηττηθεί στρατιωτικά η Ρωσία; Λάβετε υπόψη ότι έχουν περάσει μόνο 55 ημέρες από την έναρξη των μαχών. Όταν οι Σοβιετικοί εισέβαλαν στη Φινλανδία το 1939, τους πήρε περισσότερους από 3 μήνες και μια συνολική τακτική αναθεώρηση για να ξεπεράσουν τελικά τις φινλανδικές άμυνες, αφού αρχικά είχαν μεγάλες απώλειες. Η Ρωσία έχει ακόμα αρκετή δύναμη, εξοπλισμό και σώματα για να αλλάξει τη στρατιωτική της στρατηγική, να στείλει περισσότερα στρατεύματα στη Νοτιοανατολική Ουκρανία και να επιτύχει τουλάχιστον μερικούς από τους στρατιωτικούς στόχους της «δεύτερης φάσης», οι οποίοι περιλαμβάνουν:
Καταλαμβάνοντας ολόκληρο το Ντονμπάς, που αποτελείται από τις επαρχίες Ντόνετσκ και Λουχάνσκ, τις οποίες αναγνώρισαν ως ανεξάρτητες και μόνο το ένα τρίτο της οποίας κατείχαν παράνομα από την πρώτη εισβολή το 2014.
Δημιουργία και έλεγχο μιας χερσαίας γέφυρας μεταξύ του Ντονμπάς και της Κριμαίας για τη σύνδεση των διαφόρων ρωσικά κατεχόμενων εδαφών μεταξύ τους και με την ηπειρωτική Ρωσία.
Κατάληψη της πόλης Χερσώνας για να αποτρέψει τους Ουκρανούς να αποκόψουν το νερό που ρέει στην Κριμαία από την υπόλοιπη Ουκρανία, κάτι που είχαν κάνει μετά την παράνομη προσάρτηση της χερσονήσου από τη Ρωσία.
Αιχμαλωτίζοντας κάποια ουδέτερη περιοχή για να κρατήσει άνετα όλα τα κέρδη.
Είμαι δύσπιστος ότι οι Ρώσοι θα μπορέσουν να επιτύχουν όλους αυτούς τους στόχους, ειδικά μέχρι την Ημέρα της Νίκης (9 Μαΐου), όπως οι περισσότεροι αναλυτές και αξιωματούχοι πιστεύουν ότι θέλει ο Πούτιν, είναι πιθανό να πάρουν το μεγαλύτερο μέρος του Λουχάνσκ και να καθαρίσουν τη Μαριούπολη για να δημιουργήσουν τη γέφυρα, μέχρι τότε. Το αν ο Πούτιν το θεωρεί αρκετό για να κηρύξει τη νίκη εκείνη τη στιγμή, μένει να φανεί.
Οι Ουκρανοί έχουν τον άνεμο στα πανιά τους αφού κέρδισαν τους Ρώσους στο Κίεβο και βύθισαν το Moskva. Το ηθικό ανεβαίνει και παίρνουν όλο και βαρύτερο οπλισμό από τη Δύση. Οι ρωσικές απώλειες και οι απώλειες εξοπλισμού συσσωρεύονται, οι στρατιωτικές τους ανεπάρκειες φαίνονται πλήρως για να τις δει ο κόσμος. Και στο διεθνές μέτωπο, η Ρωσία χάνει άσχημα: η οικονομία της είναι αποκομμένη από τις προηγμένες βιομηχανικές δημοκρατίες, η Φινλανδία και η Σουηδία πρόκειται να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ και η Δύση σίγουρα θα ενισχύσει την παρουσία της στη Βαλτική.
Αλλά ακόμα κι αν φτάσουμε στο σημείο να φαίνεται ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να αποτραπεί από το να επιτύχει ένα αποτέλεσμα που θα μπορούσε να πουλήσει ως «νίκη» στο εσωτερικό του, θα ήταν διατεθειμένος ο Πούτιν να δεχτεί την ήττα; Φοβάμαι ότι η απάντηση είναι όχι, δεν πρόκειται να συνθηκολογήσει. Αντίθετα, όταν τον πάνε σε μια γωνία, θα κλιμακώσει, χρησιμοποιώντας οποιοδήποτε μέσο κρίνει απαραίτητο.
Σε τελική ανάλυση, η Δύση δεν μπορεί να του κάνει τόσα πολλά για να απαντήσει. Η Ρωσία είναι ήδη παρίας για τις προηγμένες βιομηχανικές δημοκρατίες, η οικονομία βρίσκεται σε καλό δρόμο για να αποκοπεί, η Δύση ρίχνει ήδη όλο της το βάρος πίσω από την Ουκρανία και ο Πούτιν ξέρει ότι το ΝΑΤΟ δεν πρόκειται να διακινδυνεύσει πυρηνικό πόλεμο επεμβαίνοντας άμεσα στην σύγκρουση.
Τι θα τον εμποδίσει, λοιπόν, να ανταποκριθεί στις απώλειες στο πεδίο της μάχης και στη διεθνή απομόνωση χρησιμοποιώντας τακτικές καμένης γης εναντίον ουκρανικών πόλεων, σκοτώνοντας πολλούς περισσότερους αμάχους ή κάνοντας χρήση χημικών όπλων ή ακόμη και τακτικών πυρηνικών όπλων, όπως προειδοποίησε ο Πρόεδρος Zelensky το περασμένο Σαββατοκύριακο; Τι τον εμποδίζει να εντείνει τον ασύμμετρο πόλεμο του εναντίον της Δύσης, μεταξύ άλλων μέσω συχνότερων επιθέσεων στον κυβερνοχώρο και επιχειρήσεων παραπληροφόρησης και ανατροπής; Αυτός είναι ο κίνδυνος να ενεργήσουμε σαν να μπορεί να ηττηθεί πλήρως η Ρωσία χωρίς συνέπειες. Και γι’ αυτό παραμένω απαισιόδοξος για το πού οδεύει ο πόλεμος.
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να επιτραπεί στη Ρωσία να συνεχίσει ατιμώρητη, ή ότι οι Ουκρανοί πρέπει να παραχωρήσουν οικειοθελώς ένα μέρος της χώρας τους σε έναν επιτιθέμενο ή ότι η Δύση δεν πρέπει να συνεχίσει να κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει την Ουκρανία να υπερασπιστεί την κυριαρχία της. Σίγουρα δεν ζητώ τον κατευνασμό του Πούτιν, ο οποίος δεν αξίζει τίποτα λιγότερο από την ολοκληρωτική ήττα. Όλοι πρέπει να θέλουμε να χάσει η Ρωσία. Το ερώτημα είναι πόσο άσχημα και με ποιο κόστος;
Τόσο ηθικά όσο και στρατηγικά, έχουμε την υποχρέωση να εξετάσουμε τους κινδύνους του αναγκασμού του Πούτιν σε μια θέση όπου οι μόνες επιλογές του είναι να συνθηκολογήσει ή να κλιμακώσει, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι δεν έχει επιλογή συνθηκολόγησης και ότι μπορεί να σκορπίσει πολύ περισσότερο θάνατο και καταστροφή στην Ουκρανία από ό,τι έχει κάνει μέχρι τώρα.
Είναι δυσάρεστο ακόμη και να σκεφτόμαστε να δώσουμε στον Πούτιν μια «χρυσή γέφυρα» για να υποχωρήσει. Είναι λάθος να παραχωρούμε μια ίντσα της ουκρανικής κυριαρχίας. Περιττό να πούμε ότι οι ίδιοι οι Ουκρανοί θα έπρεπε να συμφωνήσουν σε μια κατάπαυση του πυρός και ο Πούτιν θα πρέπει να είναι πρόθυμος να την δώσει. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να σταματήσουν να πιέζουν για κλιμάκωση και να συμβιβαστούν με κάποιους από τους συμμάχους τους που τελικά θα ανακτήσουν τις σχέσεις με τη Ρωσία. Αυτό είναι μια δύσκολη υπόθεση για όλα τα μέρη.
Αλλά ας μην κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας και πιστεύουμε ότι η μαξιμαλιστική στρατηγική που ακολουθούν αυτή τη στιγμή η Ουκρανία και η Δύση δεν είναι επικίνδυνη ή ότι το τίμημα της νίκης δεν θα είναι τσουχτερό και δεν θα πληρωθεί με ουκρανικό αίμα.
ΠΗΓΗ:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου