Ωκεανία, όπως λέμε Ουκρανία

AP PHOTO

Ωκεανία, όπως λέμε Ουκρανία

Γιώργος Τσιάρας ΕΦΣΥΝ

Ενα από τα ισχυρότερα μοτίβα στο πάντα επίκαιρο «1984» του Τζορτζ Όργουελ είναι αυτό του «διαρκούς πολέμου». Αν έχετε διαβάσει το βιβλίο, θα θυμάστε ότι στον παράλληλο κόσμο του «1984» έχουν απομείνει πλέον τρεις υπερ-χώρες: η Ωκεανία (στην οποία περιλαμβάνονται η Αμερική και η Βρετανία, όπου ζει ο ήρωας Ουίνστον Σμιθ), η Ευρασία (που ταυτίζεται περίπου με την τότε ΕΣΣΔ, αλλά μοιάζει να περιλαμβάνει και το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης) και η Ανατολική Ασία. Τρία αυτοκρατορικά, ολοκληρωτικά υπερ-κράτη, σε έναν αδιάκοπο ανταγωνισμό για αποικίες, πόρους, δουλοπάροικους και κυριαρχία.

Όμως ο λαός της Ωκεανίας δεν ξέρει στην πραγματικότητα γιατί και με ποιον πολεμά: τα αίτια του πολέμου, τα μέτωπα των μαχών, ακόμα και οι συνεχώς μεταβαλλόμενες συμμαχίες παραμένουν θολά, καθώς τα γεγονότα διαστρεβλώνονται από πανίσχυρους μηχανισμούς παραπληροφόρησης όπως το Υπουργείο Αλήθειας. «Ο πόλεμος είναι ειρήνη, η ελευθερία είναι σκλαβιά, η άγνοια είναι δύναμη»: ο ίδιος ο ήρωας ανήκει στους υπαλλήλους του Κόμματος και δουλειά του είναι να παραποιεί γεγονότα που είχαν λάβει χώρα στο παρελθόν, ώστε να συμπίπτουν με την τρέχουσα κομματική αφήγηση. Στόχος είναι η αποβλάκωση, όχι τόσο μέσω του καταναγκασμού αλλά μάλλον μέσω της καθοδήγησης, μέσω της κατάργησης της ελεύθερης κριτικής σκέψης μέσα από τη «NewSpeak», τη Νέα Ομιλία - δηλαδή την εκ νέου ερμηνεία των λέξεων, ώστε η πραγματική σημασία τους να παραποιείται.

Όλα γίνονται βέβαια για να συντηρηθεί το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο, όπου μια ολιγομελής ελίτ ζει πλουσιοπάροχα σε βάρος των προλετάριων. Οι οποίοι δεν είναι τίποτε παραπάνω από μοντέρνοι σκλάβοι, που ζούνε μόνο για να παράγουν ή να σκοτώνονται στις μάχες, μέσα σε μόνιμες συνθήκες εκτάκτου ανάγκης και ελλείψεων σε βασικά αγαθά, οι οποίες φυσικά δικαιολογούνται κι αυτές από τον πόλεμο. Και βέβαια ο Μεγάλος Αδελφός είναι η ενσάρκωση της Αλήθειας και του Καλού, που σε παρακολουθεί σε κάθε σου κίνηση, κάθε σου σκέψη, μέσα από τις διαδραστικές τηλε-οθόνες (κινητά;).

Αυτές τις μέρες, με την πλήρη απόκρυψη από την ουκρανική αλλά και τη διεθνή κοινή γνώμη των πραγματικών γεγονότων και της κατάρρευσης του ουκρανικού στρατού με χιλιάδες νεκρούς στο Ντονμπάς, νιώθω ότι ο Οργουελ ξαναζεί. Η ήττα είναι «νίκη», η παράδοση είναι «εκκένωση» - μήπως, λέω ’γώ, και η Ουκρανία είναι Ωκεανία;