Σάββατο 11 Ιουνίου 2022

"Πιθανή σύρραξη Ελλάδας-Τουρκίας - Ο πόλεμος στην Ουκρανία επιτάχυνε τις εξελίξεις στο Αιγαίο"

 

Αναφορά Aμερικανού καθηγητή: "Πιθανή σύρραξη Ελλάδας-Τουρκίας - Ο πόλεμος στην Ουκρανία επιτάχυνε τις εξελίξεις στο Αιγαίο"

Το Αιγαίο μέτωπο μεταξύ Υπερδυνάμεων
Για πιθανό πόλεμο Ελλάδας-Τουρκίας στο Αιγαίο μιλά στην αναφορά του ο Ryan Gingeras, ένας από τους πιο γνωστούς Αμερικανούς καθηγητές που ασχολούνται επί μακρόν με την Οθωμανική και νεότερη Τουρκία.
Ο Ryan Gingeras δημοσίευσε ειδική ανάλυση για τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά στην επιθεώρηση Εθνικής Ασφάλειας του Τέξας την Τετάρτη. Η ανάλυση του παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον διότι εμπλέκει τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας.
Ο Ryan Gingeras είναι Καθηγητής στο Τμήμα Εθνικής Ασφάλειας στη Ναυτική Μεταπτυχιακή Σχολή, είναι ειδικός στην ιστορία της Τουρκίας, των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής.

Παρακάτω είναι αποσπάσματα του άρθρου του. Εντύπωση προκαλεί πως δεν μιλά για “θερμό επεισόδιο” ή για “κρίση” αλλά για “πόλεμο” (war)

Πυροκροτητής εξελίξεων η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία

“Πρόσφατα κλιμακώθηκε η ένταση μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Την περασμένη εβδομάδα, την Πέμπτη, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε ότι η Άγκυρα διέκοψε τις διμερείς συνομιλίες με την Αθήνα, κατηγορώντας την τελευταία για «ανεντιμότητα».

Το πιο δυσοίωνο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου εξέδωσε δήλωση κατηγορώντας την Αθήνα για παράνομη «στρατιωτικοποίηση» των εδαφών της στο Αιγαίο Πέλαγος. Σε περίπτωση που η Ελλάδα αρνηθεί να «αποστρατιωτικοποιήσει» τα νησιά της στο Αιγαίο, ο Τσαβούσογλου προειδοποίησε ότι η ελληνική κυριαρχία στα εδάφη της θα «συζητηθεί».

Η κατανόηση του γιατί αυτή η σύγκρουση κλιμακώνεται ξεκινά με την εκτίμηση τόσο της μακράς ιστορίας της όσο και των αποκλινουσών απόψεων επί του διεθνούς δικαίου. Τόσο για τους Έλληνες όσο και για τους Τούρκους φορείς χάραξης πολιτικής, η εισβολή της Ρωσίας εγκυμονεί νέους κινδύνους και νέες ευκαιρίες για την επιδίωξη των διαφορετικών στόχων τους στο Αιγαίο.

Στην Αθήνα, ο πόλεμος ενίσχυσε τους φόβους για τουρκική επιθετικότητα και τις αντίστοιχες προσπάθειες ενίσχυσης των δεσμών με την Ουάσιγκτον υπό το πρίσμα μιας ολοένα και πιο επιθετικής Τουρκία. Στην Άγκυρα, η σύγκρουση ενίσχυσε τους φόβους για μια κοινή προσπάθεια ΗΠΑ-Ελλάδας προκειμένου να δαμάσουν τις φιλοδοξίες της Τουρκίας. Αν και καμία πλευρά δεν έχει ερμηνεύσει την εισβολή της Ρωσίας ως απροκάλυπτο πρόσχημα για κλιμάκωση, αυτές οι αντίπαλες ερμηνείες συνενώθηκαν για να αυξήσουν τον κίνδυνο σύγκρουσης στο Αιγαίο.
“Ο Ερντογάν θα εκμεταλλευτεί τον πόλεμο στην Ουκρανία”

Η επιδείνωση των σχέσεων της Δύσης με τη Ρωσία, όπως είπε ένας Έλληνας αναλυτής, «δεν μειώνει την επεκτατική ορμή της Τουρκίας, αλλά τη διογκώνει. Γιατί, σε αντίθεση με εμάς, η Τουρκία δεν ανήκει πλέον στη Δύση». Κατά συνέπεια, ο αναλυτής προέβλεψε ότι ο Ερντογάν θα εκμεταλλευόταν τον πόλεμο για να προωθήσει πιο δυναμικά τις διεκδικήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο. Ταυτόχρονα, εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη ανησυχία ως προς τον βαθμό στον οποίο η Αθήνα μπορεί να βασιστεί στους συμμάχους της για να λάβει υποστήριξη.

Ενώ επαίνεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Μεγάλη Βρετανία και την Ευρωπαϊκή Ένωση για την αναγνώριση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στο Αιγαίο, ο Κώστας Ιορδανίδης, ιστορικός και συχνός σχολιαστής των τουρκικών υποθέσεων, εξέφρασε πρόσφατα κάποια επιφυλακτικότητα. Υποστήριξε ότι είναι «αφελές να πιστεύουμε ότι η πλήρης εναρμόνιση της Αθήνας με την Ουάσιγκτον, στον πόλεμο στην Ουκρανία, θα είχε ως αποτέλεσμα την έμπρακτη υποστήριξη της ελληνικής πολιτικής έναντι της Τουρκίας».

Πρωταρχική σημασία στο μυαλό των Αμερικανών πολιτικών είναι η «ομαλοποίηση» των δεσμών με την Άγκυρα. Αυτή η επιθυμία, κατέληξε, είχε οδηγήσει σταθερά την Ουάσιγκτον στο να αποφεύγει οποιαδήποτε κριτική για τις ενέργειες της Τουρκίας.

“Οι Τούρκοι βλέπουν ελληνική ρεβάνς”

Η τουρκική πολιτική στο Αιγαίο βασίζεται σε πολλά γεγονότα . Η κατάληψη από την Ελλάδα των νησιών της στο Αιγαίο το 1912 αντιστοιχεί σε μια εποχή ήττας, ταπείνωσης και δεινών στην εθνική ιστορία της Τουρκίας. Σε αντίθεση με την Αθήνα, που ιστορικά υπερηφανευόταν για ισχυρούς συμμάχους, η Οθωμανική Αυτοκρατορία ανέλαβε μόνη της το κόστος αυτών και άλλων απωλειών. Γι’ αυτόν τον λόγο η νίκη της Τουρκίας επί της Ελλάδας το 1922 έχει μείνει στην μνήμη τους ως απαράμιλλη νίκη. Τερματίζοντας την ελληνική κατοχή της Ανατολίας, η Άγκυρα εδραίωσε την ανεξαρτησία της σε πείσμα των δυτικών συμμάχων της Ελλάδας, ιδιαίτερα της Μεγάλης Βρετανίας.

Το κόστος αυτού του θριάμβου, ωστόσο, ήταν τσουχτερό. Μεγάλο μέρος του εσωτερικού της Ανατολίας έμεινε κατεστραμμένο στον απόηχο της υποχώρησης της Ελλάδας. Παρόλο που η Ελλάδα και η Τουρκία μπορεί να είναι σύμμαχοι υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ, η Τουρκία εξακολουθεί να μνημονεύει τον πόλεμο της με την Ελλάδα ως έγκλημα για το οποίο η Αθήνα δεν λογοδοτεί ποτέ.

Για πολλούς στην Τουρκία, ο ελληνοτουρκικός πόλεμος εξακολουθεί να λειτουργεί ως το κρίσιμο προηγούμενο που καθορίζει τη σχέση της Τουρκίας με την Ελλάδα και τη Δύση γενικότερα. Οι συνέχειες, είναι ξεκάθαρες. Η αντίθεση των ΗΠΑ στην τουρκική πολιτική στη Συρία, καθώς και οι πρόσφατες ευρωπαϊκές αναφορές για τα θαλάσσια δικαιώματα της Τουρκίας, αναφέρονται ως προσπάθειες παρόμοιες με εκείνες των δυτικών συμμάχων της Ελλάδας να υπονομεύσουν την κυριαρχία της Τουρκίας μεταξύ 1919 και 1922.

Στην τηλεόραση και στα τουρκικά έντυπα μέσα ενημέρωσης, οι σχολιαστές επαναλαμβάνουν αυτά τα συναισθήματα, τονίζοντας, πάνω απ’ όλα, την πεποίθηση ότι η Ελλάδα σχεδιάζει να πετύχει αυτό που απέτυχε πριν από έναν αιώνα. Η Ελλάδα δεν εγκατέλειψε ποτέ την επιθυμία της να ιδρύσει μια «Μεγάλη Ελλάδα», προειδοποίησε πρόσφατα ένας πρώην αξιωματικός. Παρά έναν αιώνα ανατροπών, η Αθήνα, πιστεύει, εξακολουθεί να κρύβει «το ιδανικό της κατάληψης της Κωνσταντινούπολης» και της αποκατάστασης της χριστιανικής κυριαρχίας στην πόλη.

Εξετάζοντας συγκεκριμένα το Αιγαίο, οι Τούρκοι σχολιαστές αποδοκιμάζουν τακτικά τη στρατιωτικοποίηση των νησιών από την Ελλάδα ως ένδειξη της επιθυμίας της Αθήνας για πόλεμο. Αν και τα ορατά στοιχεία για την ανάπτυξη ενεργών στρατευμάτων στο Αιγαίο είναι ελάχιστα, τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης καταγράφουν την άφιξη ελληνικών στρατευμάτων σε νησιά ανοιχτά των ακτών της Ανατολίας.

Επιφανείς σχολιαστές του τομέα ασφαλείας αναφέρουν ότι η θέση των ελληνικών δυνάμεων στο Αιγαίο αποτελεί μια προσπάθεια αποκλεισμού της ακτογραμμής της Τουρκίας ή ακόμη και απειλής του εσωτερικού της χώρας. Οι Έλληνες αξιωματούχοι υποστηρίζουν εδώ και καιρό ότι η χώρα αναγκάζεται να σταθμεύσει στρατεύματα σε πολλά νησιά λόγω της τουρκικής απειλής εισβολής. Αντιμετωπίζοντας τις τουρκικές αντιρρήσεις, οι Έλληνες σχολιαστές έχουν επισημάνει τα σχόλια του Ερντογάν που αμφισβητούν την εγκυρότητα της Συνθήκης της Λωζάνης καθώς και την κυριαρχία της Ελλάδας στα νησιά της στο Αιγαίο. Η Τουρκία, δήλωσε το 2016, «παρέδωσε τα νησιά στη Λωζάνη» παρά το γεγονός ότι «ήταν δικά μας» και «κατέχει ακόμα τα τζαμιά και τους τάφους μας».

“Σχέδιο Ελλάδας-ΗΠΑ – Στρατιωτική απειλή εναντίον τουρκικού εδάφους”

Στον απόηχο της δήλωσης του Ερντογάν ότι δεν αναγνωρίζει πλέον τον Μητσοτάκη, ένας πρώην Πτέραρχος της Πολεμικής Αεροπορίας δήλωσε ότι η Ελλάδα «ετοιμάζεται για πόλεμο» με την Τουρκία. Πηγές τουρκικών μέσων ενημέρωσης υποστηρίζουν τώρα ευρέως ότι η Αθήνα είναι συνένοχη σε ένα σχέδιο που υποστηρίζεται από την Αμερική να χρησιμοποιήσει την κρίση στην Ουκρανία ως πρόσχημα για να υπονομεύσει την Τουρκία και τις περιφερειακές της φιλοδοξίες.

Η απόφαση της Αθήνας να αποδεχθεί μια μεγαλύτερη αμερικανική παρουσία στη χώρα (ιδιαίτερα τη χρήση του ελληνικού λιμανιού της Αλεξανδρούπολης από τις ΗΠΑ) συνιστά άμεση στρατιωτική απειλή για το τουρκικό έδαφος.

Η υποστήριξη του ΝΑΤΟ στις προσπάθειες της ουκρανικής αντίστασης, σύμφωνα με πολλούς, είναι μέρος αυτού του ευρύτερου σχεδίου για τη διεκδίκηση του αμερικανικού ελέγχου στο Αιγαίο καθώς και στη Μαύρη Θάλασσα. «Πίσω από όλα αυτά», σημείωσε ένας διακεκριμένος αρθρογράφος, «βρίσκεται το σχέδιο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής να επεκτείνουν τη διεθνή τους ηγεμονία».

Η υποστήριξη της Ελλάδας, καθώς και η προώθηση της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, αποτελούν κάθε στοιχείο αυτής της ευρύτερης φιλοδοξίας. Η Τουρκία, σε κάθε περίπτωση, στέκεται εμπόδιο.

“Πιθανός ο πόλεμος Ελλάδας-Τουρκίας” – Το Αιγαίο μέτωπο μεταξύ Υπερδυνάμεων

Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, η σημερινή στάση της Τουρκίας προς το Αιγαίο δεν είναι αποκλειστικά προϊόν της εσωτερικής πολιτικής. Κατά την αξιολόγηση του αντίκτυπου που θα μπορούσε να έχει ο πόλεμος στην Ουκρανία στην τουρκική εξωτερική πολιτική, ο μελετητής Σελίμ Κορού ανέφερε ότι ο Ερντογάν μπορεί να το αντιληφθεί ως μια στιγμή ευκαιρίας προκειμένου να επιδιώξει ένα ευρύ σύνολο αναθεωρητικών στόχων στο εγγύς εξωτερικό. Ο Κόρου προφήτεψε ότι, με την υποστήριξη των δεξιών πολιτικών και του κατεστημένου ασφαλείας της χώρας, η Άγκυρα «θα μπορούσε να πιέσει πιο έντονα τα ελληνικά ναυτικά σύνορα, τα οποία πιστεύει ότι έχουν καθιερωθεί άδικα εναντίον της».

Σε κάποιο βαθμό, οι εκφράσεις ανασφάλειας της Τουρκίας απηχούν αυτές της Ρωσίας πριν από τον πόλεμο με την Ουκρανία. Όπως και στην περίπτωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, η Ρωσία και η Ουκρανία μοιράζονται μια μακρά ιστορία ανταγωνισμού και διαφωνιών σε ζητήματα εδάφους.

Όπως οι Ρώσοι υποστηρικτές του πολέμου του Πούτιν εναντίον της Ουκρανίας, εξέχουσες φωνές στην Τουρκία βλέπουν παρομοίως το Αιγαίο ως ένα πιθανό μέτωπο σε έναν αγώνα δια αντιπροσώπων εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών.

Μπορεί να είναι αυτός ο φόβος που οδηγεί την κυβέρνηση του Ερντογάν στο να επαναλαμβάνει την απειλή να «προχωρήσει περαιτέρω» αμφισβητώντας την ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο. Εάν η τρέχουσα κρίση στην Ουκρανία δίνει κάποιο μάθημα, αυτό είναι ότι δεν πρέπει να υποτιμάμε τον κίνδυνο σύγκρουσης.

Ένας πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι όχι μόνο δυνατός αλλά ίσως, κάποια στιγμή, πιθανός».

ΣΧΟΛΙΟ ΔΙΚΤΥΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΦΑΝΤΑΡΩΝ ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ
Πιστεύουμε ότι ανεξάρτητα σε τι διαφωνεί ή συμφωνεί κανείς με το άρθρο, πρέπει να διαβαστεί.
Οι τελευταίες δηλώσεις τόσο των Ελλήνων πολιτικών και στρατιωτικών όσο και των Τούρκων είναι πολεμικές.
Απειλούν τους λαούς του Αιγαίου με πόλεμο.
Και οι αντιθέσεις μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας αυξάνονται και εντείνονται εξαιτίας της Ουκρανικής σύγκρουσης.
Καθώς ζητούμενο και των δύο αστικών κρατών είναι η αναβάθμιση τους σε περιφερειακή ιμπεριαλιστική δύναμη, το νέο περιβάλλον των οξυμένων ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών αλληλοτροφοδοτεί τους σχεδιασμούς των δύο κρατών για τις ΑΟΖ, τα ενεργειακά κοιτάσματα, των εναέριων διαδρόμων και τον έλεγχο των θαλάσσιων ροών.
Ζητήματα εσωτερικής αστικής πολιτικής -όπου τον τόνο δίνει η οικονομική κρίση και οι ρωγμές στο πολιτικό σκηνικό- βρίσκουν την συνέχεια τους στα βασικά επίδικα του ελληνο-τουρκικού ανταγωνισμού δύο αστικών τάξεων και κρατών εξίσου επιθετικών και επεκτατικών.
Ο φόβος γενικευμένης πολεμικής σύγκρουσης ενισχύεται από το γεγονός ότι και τα δύο αστικά κράτη στηρίζονται σε ένα αρραγές εθνικό μέτωπο, σε ενισχυμένα πολεμικά οπλοστάσια, με το καθεστώς Ερντογάν να επενδύει στον Αυτόνομο ρόλο της Τουρκίας και την αστική Ελλάδα να στηρίζεται σε συμμαχίες με τις ΗΠΑ και την Γαλλία, σε Άξονες του Πολέμου με την Κύπρο-Αίγυπτο-Ισραήλ και αραβικές χώρες.  

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΜΑΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου