ΟΗΕ: De facto πολιτική οι επαναπροωθήσεις στην Ελλάδα

AP PHOTO

ΟΗΕ: De facto πολιτική οι επαναπροωθήσεις στην Ελλάδα

efsyn.gr

Έκθεση-κόλαφος για την κυβέρνηση και την παράνομη πρακτική των επαναπροωθήσεων προσφύγων, που ακολουθεί παραβιάζοντας θεμελιώδη δικαιώματα και θέτοντας σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές, έρχεται να προστεθεί στο μπαράζ αποκαλύψεων, συγκλονιστικών μαρτυριών και βαρύτατων καταγγελιών.

Η έκθεση του ειδικού εισηγητή του ΟΗΕ, Φελίπε Γκονθάλεθ Μοράλες, που θα παρουσιαστεί στα Ηνωμένα Έθνη σε δέκα μέρες, αφορά «τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα διεθνή σύνορα, τη σοβαρή και εκτεταμένη πρακτική των “επαναπροωθήσεων”, το ζήτημα των ασφαλών τρίτων χωρών και άλλα συναφή θέματα», όπως έγραψε ο ίδιος στο Twitter.

Στο κείμενο αναφέρεται στους χιλιάδες νεκρούς ή αγνοούμενους ανθρώπους. το 2021, στη Μεσόγειο Θάλασσα και στον Ατλαντικό Ωκεανό, ενώ προσπαθούσαν να φτάσουν σε ευρωπαϊκό έδαφος. Εκατοντάδες τέτοιες τραγωδίες αναφέρθηκαν κατά τη διέλευση των χερσαίων συνόρων μεταξύ Λευκορωσίας και Πολωνίας, Τουρκίας και Ελλάδας, Μεξικού και ΗΠΑ ή σε άλλα σύνορα.

Ο Μοράλες εκφράζει την ανησυχία του για ορισμένα μέτρα, που εφαρμόζουν κυβερνήσεις στα σύνορά τους, ενσταλάζουν την εχθρότητα κι αποτυγχάνουν να διασφαλίσουν την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια των μεταναστών, όπως ο σκόπιμός αποκλεισμός τους σε επαρκή πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια και βασικά μέσα επιβίωσης. Οι επαναπροωθήσεις «χώρισαν οικογένειες, οδήγησαν σε παθήσεις που προκαλούνται από το τραύμα και το φόβο, όπως η διαταραχή μετατραυματικού στρες, η κατάθλιψη και το άγχος».

540 επαναπροωθήσεις την περίοδο 2020–2021

Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ εκφράζει την ανησυχία του για τη σημαντική αύξηση του αριθμού των «ατόμων που εμποδίζονται να εισέλθουν στο ελληνικό έδαφος, στο πλαίσιο της δεδηλωμένης στρατηγικής των αρχών». Ειδικότερα, διαβάζουμε τα εξής:Στην Ελλάδα οι επαναπροωθήσεις στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα έχουν γίνει de facto γενική πολιτική. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες έχει καταγράψει σχεδόν 540 ξεχωριστά περιστατικά κατά την περίοδο 2020–2021 και τουλάχιστον 17.000 άτομα, που φέρεται να επέστρεψαν δια της βίας, ανεπίσημα, στην Τουρκία.

Η Ελλάδα φέρεται να απέτρεψε την είσοδο στο έδαφός της σε περισσότερους από 140.000 ανθρώπους, μόνο από τον Απρίλιο έως τον Νοέμβριο του 2021. Στο Αιγαίο, οι ΜΚΟ έχουν τεκμηριώσει τουλάχιστον 147 περιστατικά βίαιης επιστροφής στην Τουρκία, τα οποία έγιναν παράνομα από το Λιμενικό Σώμα και αφορούν 7.000 μετανάστες, μεταξύ των οποίων και παιδιά

Σε ό,τι αφορά τη «σχέση» με τη Frontex ο Ειδικός Εισηγητής σημειώνει ότι, τον Μάιο του 2021, κατατέθηκε προσφυγή στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης από δύο αιτούντες άσυλο, που καταγγέλλουν επαναπροώθηση στο Αιγαίο και κατηγορούν τον Οργανισμό ως νομικά υπεύθυνο επισημαίνοντας τις «σοβαρές, συστηματικές και εκτεταμένες» παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι συνέπειες της «ασφαλούς» Τουρκίας

Άλλo σημαντικό σημείο της έκθεσης για την Ελλάδα σχετίζεται με τις δύο κοινές υπουργικές αποφάσεις για το φλέγον ζήτημα της «ασφαλούς τρίτης χώρας». Πιο συγκεκριμένα, σημειώνεται πως τον Ιούνιο του 2021 η Ελλάδα χαρακτήρισε την Τουρκία ως ασφαλή για τους υπηκόους του Αφγανιστάν, του Μπαγκλαντές, του Πακιστάν, της Σομαλίας και της Συρίας, οι οποίοι αποτελούν τις πολυπληθέστερες ομάδες αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα. Η απόφαση είχε αναδρομική ισχύ για τους αιτούντες άσυλο στην ελληνική επικράτεια και οδήγησε σε 126% αύξηση της απόρριψης των αιτημάτων ως απαράδεκτα. Με αυτόν τον τρόπο απορρίφθηκαν περισσότερες από 6.400 αιτήσεις ασύλου, δηλαδή σχεδόν οι μισές. Μοναδικές εξαιρέσεις ασυνόδευτα παιδιά κάτω των 15 ετών και παιδιά θύματα εμπορίας ανθρώπων, βασανιστηρίων, βιασμού ή άλλων μορφών ψυχολογικής, σωματικής ή σεξουαλικής βίας.

Η Τουρκία δεν έχει συμφωνήσει να δεχθεί εκ νέου αιτούντες άσυλο από την Ελλάδα από το 2020. Ως εκ τούτου, ο χαρακτηρισμός της Τουρκίας ως «ασφαλούς τρίτης χώρας» έφερε νομική αβεβαιότητα για τους αιτούντες άσυλο, οι περισσότεροι από τους οποίους θα παραμείνουν στην Ελλάδα, χωρίς κανένα νομικό καθεστώς ή πρόσβαση σε οποιαδήποτε προστασία, συναφείς υπηρεσίες και οφέλη.

Έχει αυξηθεί η κράτηση των αιτούντων άσυλο που έχουν απορριφθεί.

Στη έκθεση υπενθυμίζεται πως τον Μάιο του 2021 διοικητικό Δικαστήριο του Μονάχου κήρυξε τη διμερή συμφωνία μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας, η οποία επιτρέπει την άμεση επιστροφή των αιτούντων άσυλο από τα γερμανικά σύνορα με την Αυστρία στην Ελλάδα, «προφανώς παράνομη» και κατά παράβαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

Υπενθυμίζεται επίσης πως ελληνικός νόμος 4825/2021 της 4ης Σεπτεμβρίου 2021 επιβάλλει περιορισμούς και προβλέπει προϋποθέσεις για ΜΚΟ, που επιθυμούν να συμμετάσχουν εθελοντικά σε έρευνα και διάσωση. Νέοι όροι συνεργασίας περιορίζουν τη συμμετοχή των πολιτών και προβλέπουν εγγραφή και εξουσιοδότηση στο Λιμενικό Σώμα Ελληνικής Ακτοφυλακής. Οι οργανώσεις μπορούν να λειτουργούν μόνο υπό τις εντολές και τις οδηγίες των λιμενικών αρχών με αποτέλεσμα οι διασώστες να κινδυνεύουν με σημαντικά πρόστιμα και φυλάκιση, εάν ενεργήσουν με δική τους πρωτοβουλία για να σώσουν ζωές.

Τέλος, ο Μοράλες σημειώνει μετανάστες στα Βαλκάνια και την Κεντρική Ανατολική Ευρώπη συνέχισαν να πέφτουν θύματα εκτεταμένων πρακτικών επαναπροώθησης στα περισσότερα σύνορα, όπως σε αυτά μεταξύ Ουγγαρίας και Σερβίας, Ρουμανίας και Σερβίας, Σερβίας και Βόρειας Μακεδονίας, και Βόρειας Μακεδονίας κι Ελλάδας. Η Κροατία συνέχισε να απομακρύνει αιτούντες άσυλο στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και τη Σερβία, τόσο ανεπίσημα όσο και στο πλαίσιο διμερών συμφωνιών επανεισδοχής με τους γείτονές της.