Ομολογία ενοχής μέσω της σπέκουλας με τη «μικρή Μαρία» Pushbacks

Γιώργος Μουρμούρης

▸ Αδύνατο το «μακιγιάρισμα» της δολοφονικής αντιμεταναστευτικής πολιτικής κυβέρνησης και ΕΕ

«Σύμφωνα με το σχέδιο και τις υποδείξεις των διακινητών, με μια φουσκωτή βάρκα χωρητικότητας 8-10 ατόμων [οι πρόσφυγες] θα διέσχιζαν κατά ομάδες το ποτάμι μέχρι την ελληνική όχθη. Οι πρώτοι δέκα από την ομάδα, ωστόσο, διασταυρώθηκαν επί ελληνικού εδάφους με άτομα που [ο Σύρος αυτόπτης μάρτυρας] περιγράφει ως “μαυροντυμένους κουκουλοφόρους”. Τους χτύπησαν και τους υποχρέωσαν να επιστρέψουν πίσω στην τουρκική όχθη». Απόσπασμα από το ρεπορτάζ της Καθημερινής της Κυριακής 22 Ιανουαρίου, στο οποίο περιγράφεται, με βάση τη μαρτυρία Σύρου που δηλώνει ότι συμμετείχε στην ομάδα των προσφύγων, πώς φέρεται να στήθηκε η πολυσυζητημένη ιστορία της «μικρής Μαρίας» στον Έβρο.

Το ρεπορτάζ έδωσε την αφορμή στην κυβέρνηση για έναν ακόμη γύρο αυτοεξιλέωσης για τη δολοφονική πολιτική της στο προσφυγικό. Μόνο που στα κυβερνητικά στελέχη διέφυγε μια «λεπτομέρεια»: Ο πρόσφυγας που αποδομεί την ιστορία με το νεκρό κορίτσι στον Έβρο, περιγράφει παράλληλα ένα παράνομο και βίαιο pushback.

Δεν μπορεί να είναι κανείς βέβαιος, αν, πάνω στη «φούρια» της σπέκουλας με τη διάψευση της ιστορίας για τη νεκρή «μικρή Μαρία», η νέα αποκαλυπτική μαρτυρία επαναπροώθησης στον Έβρο απλώς «παράπεσε» ή αν τα pushbacks έχουν κανονικοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό που ουδείς δίνει πλέον σημασία στη δράση των «ανδρών με τα μαύρα». Το μόνο βέβαιο είναι ότι εμμέσως η κυβέρνηση παραδέχτηκε αυτό που αποκηρύσσει μετά βδελυγμίας ως «τουρκική προπαγάνδα»: Στον Έβρο (αλλά και στο Αιγαίο) γίνονται παράνομες και βίαιες επαναπροωθήσεις.

Νέα στοιχεία για την ίδια αυτή διαπίστωση παρουσίασε μόλις λίγα 24ωρα αργότερα, την Τρίτη 24 Ιανουαρίου, η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ), η οποία έχει προχωρήσει στη συγκρότηση «μηχανισμού καταγραφής περιστατικών άτυπων επιστροφών». Στην πρώτη ενδιάμεση έκθεση του μηχανισμού, αναφέρεται ότι έχουν καταγραφεί 50 επαναπροωθήσεις, που έλαβαν χώρα από τον Απρίλιο του 2020 μέχρι και τον Οκτώβριο του 2022, με βάση τις μαρτυρίες 58 προσφύγων που όμως συνολικά αφορούν τουλάχιστον 2.157 άτομα. Μάλιστα, σε 51 από τις 58 μαρτυρίες καταγγέλλεται σωματική και λεκτική βία, προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας και αφαίρεση προσωπικών αντικειμένων, που στο 65% των περιπτώσεων τελέστηκαν από ένστολους.

Στο ίδιο συμπέρασμα, άλλωστε, εκτός από πολλές δημοσιογραφικές έρευνες κορυφαίων ΜΜΕ, έχουν καταλήξει τα τελευταία χρόνια και διεθνείς οργανισμοί, όπως ο Συνήγορος του Πολίτη, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και ο ΟΗΕ.

Στην έρευνα του Συνηγόρου του Πολίτη, που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2021 και αφορά την περίοδο από το καλοκαίρι του 2017 έως και το τέλος του 2020 (καλύπτει δηλαδή και σημαντική περίοδο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ), περιγράφεται αναλυτικά το «modus operandi» των ελληνικών αρχών και των «ένστολων χωρίς διακριτικά» με τους οποίους συνεργάζονται, θύματα των οποίων έχουν πέσει «αρκετές χιλιάδες» πρόσφυγες. Ο ΣτΠ περιγράφει ότι μετά τη σύλληψή τους οι αιτούντες άσυλο, αφού τους αφαιρεθούν κινητά και έγγραφα, κρατούνται για ώρες χωρίς να τους χορηγείται καν νερό ή φαγητό. Ακολούθως, οδηγούνται στον Έβρο, όπου άτομα με μαύρες στολές τους περνούν στην τουρκική πλευρά.

Η OLAF στο πόρισμά της για τη Frontex, που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Οκτώβριο του 2022, περιγράφει αναλυτικά περιστατικό επαναπροώθησης πλοιαρίου με περίπου 30 ανθρώπους στο Αιγαίο, στις 5 Αυγούστου 2020, ενώ καταγράφει την οργανική εμπλοκή της ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής τόσο στα pushbacks όσο και στην επιχείρηση απόκρυψής τους. Λίγο νωρίτερα, τον Ιούνιο του 2022, έκθεση του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών ανέφερε ότι «στην Ελλάδα οι επαναπροωηθήσεις είναι μία ντε φάκτο γενική πολιτική». τονίζοντας, επίσης, ότι «η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες έχει καταγράψει 540 ξεχωριστά περιστατικά κατά την περίοδο 2020-2021, στα οποία φέρεται να απωθήθηκαν βίαια 17.000 άτομα».

Επί χρόνια οι ελληνικές αρχές είτε υποβάθμιζαν είτε διέψευδαν μετά βδελυγμίας τα αδιάσειστα στοιχεία για τα pushbacks. Μέχρι που, πάνω στη «φούρια» τους να «ξεπλυθούν» από την ενδεχομένως αναληθή ιστορία της νεκρής «μικρής Μαρίας», παραδέχτηκαν δια της μη διάψευσης τη δράση των «ανδρών με τα μαύρα».

ΠΡΙΝ