Αποχώρηση Ευρωπαίων από τον Νίγηρα του χάους
Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία φυγαδεύουν μαζικά τους πολίτες τους από τον Νίγηρα, όπου μετά το πραξικόπημα κυριαρχεί η αβεβαιότητα • Μάλι και Μπουρκίνα Φάσο συντάχθηκαν με τους πραξικοπηματίες και προειδοποίησαν ότι τυχόν στρατιωτική επέμβαση στη χώρα θα θεωρηθεί «κήρυξη πολέμου» εναντίον τους.
Aρον άρον ετοιμάζονταν να εγκαταλείψουν τον Νίγηρα εκατοντάδες πολίτες ευρωπαϊκών χωρών, στον απόηχο του νέου στρατιωτικού πραξικοπήματος που εκδηλώθηκε στην πρώην γαλλική αποικία την περασμένη βδομάδα. Εν μέσω ανησυχίας για κλείσιμο και του εναέριου χώρου της αφρικανικής χώρας, Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία οργάνωναν χθες πυρετωδώς επιχειρήσεις αερομεταφοράς για μαζική απομάκρυνση υπηκόων τους, με το Παρίσι να προσφέρεται να απομακρύνει και πολίτες άλλων χωρών της Ε.Ε. Τρία γαλλικά στρατιωτικά αεροσκάφη είχαν ήδη ξεκινήσει για την πρωτεύουσα Νιαμέ. Το πρώτο αναμενόταν να επιστρέψει αργά χθες τη νύχτα στη Γαλλία.
Η Γερμανία κάλεσε ήδη τους πολίτες της να δεχτούν τη γαλλική προσφορά και να φύγουν από τη χώρα. Βλέποντας πάντως ένα «παράθυρο» για διπλωματική επίλυση της κρίσης και επικαλούμενες την έλλειψη άμεσου κινδύνου, οι ΗΠΑ διαχώρισαν τη θέση τους και δεν φυγαδεύουν προς το παρόν ούτε πολίτες τους, ούτε περίπου 1.000 Αμερικανούς στρατιώτες που σταθμεύουν στον Νίγηρα. Ούτε η Γαλλία σχεδιάζει προσώρας την απομάκρυνση 1.500 Γάλλων στρατιωτών, ανέφερε αξιωματούχος των γαλλικών ενόπλων δυνάμεων στο AFP.
Η κατάσταση στο εσωτερικό του Νίγηρα χειροτερεύει μέρα με τη μέρα. Αφού έθεσαν εξαρχής υπό κράτηση στην κατοικία του τον -εκλεγμένο το 2021- φιλοδυτικό πρόεδρο της χώρας, Μοχάμεντ Μπαζούμ, οι πραξικοπηματίες στρατιωτικοί συνέλαβαν μεταξύ άλλων τη Δευτέρα τον επικεφαλής του κόμματός του και τέσσερις υπουργούς. Την περασμένη Παρασκευή ο διοικητής της προεδρικής φρουράς, στρατηγός Αμπντουραχμάν Τσιάνι, αυτοανακηρύχθηκε επικεφαλής «μεταβατικής» κυβέρνησης. Αφορμή για την επιβολή χούντας φέρεται να ήταν η σχεδιαζόμενη αναδιοργάνωση της φρουράς από τον Μπαζούμ κι η απομάκρυνση του Τσιάνι από τη θέση του. Ο πραξικοπηματίας στρατηγός πρόλαβε όμως τις όποιες εξελίξεις, αρπάζοντας την εξουσία - αναίμακτα μέχρι στιγμής.
Σηματοδοτώντας τη συγκρότηση μιας άτυπης νέας συμμαχίας με τον Νίγηρα, τα γειτονικά κράτη Μάλι και Μπουρκίνα Φάσο -που κυβερνώνται επίσης από στρατιωτικές δικτατορίες- εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση, προειδοποιώντας πως «οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση» στη χώρα «θα θεωρηθεί κήρυξη πολέμου» εναντίον τους. Την αλληλεγγύη της στον Νίγηρα εξέφρασε και η χούντα στη Γουινέα. Είχε προηγηθεί το τελεσίγραφο της Οικονομικής Κοινότητας Δυτικοαφρικανικών Κρατών (ECOWAS), που ανέστειλε τις σχέσεις με τον Νίγηρα, του επέβαλε οικονομικές κυρώσεις και απείλησε τους πραξικοπηματίες με «χρήση βίας», αν δεν απελευθερώσουν και δεν αποκαταστήσουν στη θέση του τον Μπαζούμ μέσα σε μια βδομάδα.
Μετά την κυριακάτικη απόπειρα πυρπόλησης και εισβολής στη γαλλική πρεσβεία στη Νιαμέ από υποστηρικτές της χούντας που κρατούσαν μάλιστα ρωσικές σημαίες και φώναζαν συνθήματα υπέρ του Βλαντίμιρ Πούτιν, το Παρίσι προειδοποίησε ότι «δεν θα ανεχτεί οποιαδήποτε επίθεση εναντίον της Γαλλίας και των συμφερόντων της». Οι πραξικοπηματίες από την άλλη κατηγόρησαν τους πρώην αποικιοκράτες Γάλλους ότι ενορχηστρώνουν στρατιωτική επέμβαση για να επαναφέρουν στην εξουσία τον ανατραπέντα πρόεδρο.
Η Γαλλίδα υπουργός Εξωτερικών, Κατρίν Κολονά, διέψευσε τις καταγγελίες τους, επιμένοντας ωστόσο ότι είναι ακόμα «εφικτό» όσο και «απαραίτητο» να επανέλθει ο Μπαζούμ στο τιμόνι της χώρας «επειδή αυτή η αποσταθεροποίηση είναι επικίνδυνη για τον Νίγηρα και τους γείτονές του». Μίλησε επίσης για «οργανωμένες, όχι αυθόρμητες» διαδηλώσεις έξω από τη γαλλική πρεσβεία που εμπεριέχουν «όλα τα συνήθη συστατικά μιας ρωσο-αφρικανικής αποσταθεροποίησης». Εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου επανέλαβε πάντως ότι οι ΗΠΑ -που διαθέτουν στρατιωτική βάση στον Νίγηρα, όπως και η Γαλλία- δεν έχουν καμία ένδειξη πως η Ρωσία βρίσκεται πίσω από το πραξικόπημα ή πως το στηρίζει με κάποιον τρόπο. Πρόσθεσε μάλιστα ότι δεν έχει ληφθεί απόφαση για το τι μέλλει γενέσθαι με την αμερικανική οικονομική βοήθεια στη χώρα. Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία και Ε.Ε. διέκοψαν ήδη την οικονομική υποστήριξη που παρείχαν στον πάμφτωχο Νίγηρα, ενώ ο ΟΗΕ ανέστειλε προσωρινά την ανθρωπιστική του αποστολή εκεί.
Τη «σοβαρή ανησυχία» του για τα τεκταινόμενα εξέφρασε και το Κρεμλίνο, με τον εκπρόσωπό του Ντμίτρι Πεσκόφ να τάσσεται υπέρ «της γρήγορης αποκατάστασης του κράτους δικαίου» στη χώρα και να καλεί όλες τις πλευρές σε αυτοσυγκράτηση, ώστε να μην υπάρξουν ανθρώπινες απώλειες. Στις δραματικές εξελίξεις παρενέβη ωστόσο τις προάλλες ο επικεφαλής της διαβόητης παραστρατιωτικής οργάνωσης Wagner, Γεβγκένι Πριγκόζιν, οι μισθοφόροι του οποίου έχουν ενεργό παρουσία και στηρίζουν απροκάλυπτα τις στρατιωτικές χούντες στο Μάλι και στην Μπουρκίνα Φάσο, με αντάλλαγμα (και) μεγάλα οικονομικά οφέλη από την εκμετάλλευση του ορυκτού τους πλούτου. Ο Πριγκόζιν χαιρέτισε την επιβολή χούντας και στον Νίγηρα στο πλαίσιο μιας όψιμης απελευθέρωσης από τους Δυτικούς αποικιοκράτες, προσφέροντας τις υπηρεσίες των αντρών του στους πραξικοπηματίες.
Μέχρι τώρα η Δύση θεωρούσε τον Νίγηρα αξιόπιστο εταίρο και όαση σταθερότητας στην εξαιρετικά ασταθή περιοχή του Σαχέλ - μια ζώνη υποσαχάριων χωρών που συμπεριλαμβάνει το Μάλι, τη Γουινέα, την Μπουρκίνα Φάσο, το Τσαντ, τη Μαυριτανία, τη Σενεγάλη, τη Νιγηρία, το Σουδάν και την Ερυθραία. Πέρα από την ακραία φτώχεια και τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, οι περισσότερες ταλανίζονται επίσης από βία, πραξικοπήματα και επιθέσεις τζιχαντιστικών οργανώσεων. Κωμικοτραγική ειρωνεία: μόλις λίγους μήνες πριν, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν, είχε επισκεφθεί τη χώρα, αποκαλώντας τη «μοντέλο δημοκρατίας» στην Αφρική! Ο Νίγηρας έχει μεγάλη γεωπολιτική σημασία για τις χώρες της Δύσης, όχι μόνο στο πλαίσιο της καταπολέμησης τρομοκρατικών οργανώσεων.
Ο Μπαζούμ είχε πρακτικά αναλάβει για λογαριασμό της Ε.Ε. την ανάσχεση της προσφυγικής και μεταναστευτικής ροής από την υποσαχάρια Αφρική προς βορειοαφρικανικά κράτη (κυρίως τη Λιβύη) και τελικά την Ευρώπη. Η φτωχή χώρα διαθέτει επίσης πλούσια κοιτάσματα ουρανίου. Πέρσι αποτελούσε τον δεύτερο μεγαλύτερο προμηθευτή της Ε.Ε. σε φυσικό ουράνιο, με μερίδιο άνω του 25% (όταν πρώτος είναι το Καζακστάν και τρίτος ο Καναδάς). Παρά τους φόβους που προκάλεσε η απόφαση των πραξικοπηματιών να διακόψουν την εξαγωγή του ραδιενεργού μετάλλου στη Γαλλία, η οποία το χρειάζεται για τα πυρηνικά της εργοστάσια, η ευρωπαϊκή υπηρεσία πυρηνικής ενέργειας Euratom εμφανίστηκε χθες καθησυχαστική.
«Δεν υπάρχουν άμεσοι κίνδυνοι για την ασφάλεια της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας βραχυπρόθεσμα», ανέφερε η Euratom στο Reuters. Συμπλήρωσε δε ότι οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας στο ευρωπαϊκό μπλοκ διαθέτουν αρκετά αποθέματα ουρανίου, ώστε να τροφοδοτούν πυρηνικούς αντιδραστήρες για τρία χρόνια. «Υπάρχουν επαρκή αποθέματα στην παγκόσμια αγορά για να καλύψουν τις ανάγκες της Ε.Ε.», διαβεβαίωσε από την πλευρά του και εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
EFSYN
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου