Δεν μπορούμε να δούμε τη σημερινή κατάσταση στην Παλαιστίνη ξεκομμένη από τα εγκλήματα που διέπραξαν οι ευρωπαίοι αποικιοκράτες, από τον τρόπο με τον οποίο επέβαλαν τα συμφέροντά τους στην περιοχή.
Ηταν το 1921, όταν ο υπουργός των αποικιών Ουίνστον Τσόρτσιλ φέρεται να είπε: «Η Ιορδανία είναι μια ιδέα που μου ήρθε την άνοιξη, γύρω στις τεσσεράμισι το απόγευμα». Έτσι, στο ξενοδοχείο «Σεμίραμις» του Καΐρου, μαζί με τους συμβούλους του, μοίρασαν επί χάρτου τηνΜέση Ανατολή. Εκεί που ήταν η Μεσοποταμία έφτιαξαν το Ιράκ κι αφαίρεσαν μέρος της Παλαιστίνης για να φτιάξουν την Ιορδανία. Είχε προηγηθεί το 1917 η Διακήρυξη Μπάλφουρ όπου προοιωνιζόταν η ίδρυση του κράτους του Ισραήλ στο έδαφος της Παλαιστίνης. Αλλά και πριν από αυτήν, Άγγλοι και Γάλλοι αποικιοκράτες λεηλατούσαν κι έσφαζαν, έκλεβαν πολιτιστικά μνημεία και τα εγκαθιστούσαν στις πόλεις και στα μουσεία τους ως ένδειξη του θριάμβου τους πάνω στους «βάρβαρους» λαούς της Βόρειας –αλλά και της υπόλοιπης– Αφρικής. Πάνω στα ερείπια της καταρρέουσας Οθωμανικής αυτοκρατορίας μοίραζαν εδάφη, όπως θα μοίραζαν ένα καρβέλι ψωμί στο καθημερινό τους τραπέζι. Όπως έκαναν και σε άλλα μέρη του κόσμου –και στον τόπο μας– δεν λογάριαζαν ανθρώπινες ζωές· χάραζαν «σφαίρες επιρροής» με τις σφαίρες των όπλων τους πάνω στα σώματα των ανθρώπων που ζούσαν εκεί. Εξάλλου, το δικαίωμα στη ζωή είναι κυρίως δυτικό προνόμιο, όπως επανειλημμένα έχουμε δει στην ιστορία.
Δεν μπορούμε να δούμε τη σημερινή κατάσταση στην Παλαιστίνη ξεκομμένη από τα εγκλήματα που διέπραξαν οι ευρωπαίοι αποικιοκράτες, από τον τρόπο με τον οποίο επέβαλαν τα συμφέροντά τους στην περιοχή. Το 1978 ο μεγάλος παλαιστίνιος στοχαστής Εντουάρντ Σαΐντ εκδίδει το βιβλίο του Οριενταλισμός, έργο-τομή στις πολιτισμικές σπουδές. Εκεί αναλύει τον τρόπο με τον οποίο η Δύση έπλασε την εικόνα της Ανατολής μέσα από τα έργα δυτικών καλλιτεχνών. «Οι Άραβες, για παράδειγμα, θεωρείται ότι ιππεύουν καμήλες, είναι τρομοκράτες, φορούν χαλκά στη μύτη, είναι επιρρεπείς στη δωροδοκία και λάγνοι και ότι ο πλούτος τους, που δεν τον αξίζουν, αποτελεί προσβολή για τον πραγματικό πολιτισμό. Πάντα υποφώσκει η υπόθεση ότι παρόλο που ο δυτικός καταναλωτής ανήκει σε μια αριθμητική μειονότητα, δικαιούται είτε να κατέχει είτε να δαπανήσει (ή και τα δύο) την πλειονότητα των παγκόσμιων πόρων. Γιατί; Επειδή αυτός, σε αντίθεση με τον ανατολίτη, είναι αληθινός άνθρωπος», γράφει.
Κι ένα από τα βασικά ζητήματα που διακυβεύονται και στη σημερινή φάση της «Νάκμπα», της «Καταστροφής», που ξεκίνησε το 1948 για τους Παλαιστίνιους, είναι το αν αυτοί ορίζονται ως άνθρωποι ή όχι· αν έχουν δικαιώματα· αν μπορούν να υπάρχουν, να ζουν, να αναπνέουν χωρίς να ζητάνε την άδεια κανενός. Αμφισβητήθηκε αρχικά το αν κατοικούσαν τη γη τους. Έρημη χώρα παρουσίαζαν στις αρχές του 20ου αιώνα την Παλαιστίνη, που περίμενε καταδιωκόμενους ή μη Ισραηλίτες για να την εποικίσουν. Αόρατοι οι κάτοικοι, ακόμη κι αν τους έβλεπαν. Κι αν τους «έπιανε» το μάτι τους, τους έκαναν αόρατους για να μην τους βλέπουν: τους σκότωναν, τους εξόριζαν, τους φυλάκιζαν. Σφετερίστηκαν σπίτια, αμπέλια, χωράφια, δέντρα.
Ορίζονται οι Παλαιστίνιοι ως άνθρωποι ή όχι; Έχουν δικαιώματα; Μπορούν να υπάρχουν, να ζουν, να αναπνέουν χωρίς να ζητάνε
την άδεια κανενός;
Εξορία, εγκλεισμός ή ανυπαρξία είναι η «μοίρα» των Παλαιστίνιων. Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, είναι καταγεγραμμένοι πάνω από 5,2 εκατομμύρια παλαιστίνιοι πρόσφυγες. Η μεγάλη πλειονότητά τους ζει στην Ιορδανία, τον Λίβανο, τη Συρία και τα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη. Παντού με περιορισμένα δικαιώματα, θύματα διακρίσεων, χωρίς να μπορούν να επιστρέψουν εκεί που ζούσαν κάποτε, παρόλο που το δικαιούνται σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. «Ανύπαρκτοι» το 1947, όταν σε τρία μόνο λεπτά η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποφάσισε ερήμην τους για το πώς θα μοιραστεί η γη στην οποία επί αιώνες κατοικούσαν. Άλλοι μιλούσαν γι’ αυτούς, άλλοι αποφάσιζαν για το πού θα μείνουν, για το πώς θα ζήσουν, για το αν θα ζήσουν. Μελετώντας κάποιος τα ντοκουμέντα εκείνων των συνεδριάσεων δεν παρατηρεί μόνο κάποιες «απρόβλεπτες» συμμαχίες –π.χ. ΗΠΑ και ΕΣΣΔ– που όριζαν πως οι επήλυδες Ισραηλίτες θα καταλάμβαναν το 54% του εδάφους, αν και αποτελούσαν μόνο το 30% του πληθυσμού και το πώς μια χώρα κομματιάζεται αυθαίρετα στα τρία, αφού η Ιερουσαλήμ και οι γύρω περιοχές τελούσαν υπό ειδικό καθεστώς. Βλέπει και πως δεν βλέπει τους Παλαιστίνιους να μιλούν για τον «εαυτό» τους. Το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση είναι τελικά κι αυτό κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των Δυτικών.
Όμως και τα δάκρυα φαίνεται να είναι προνόμιο των Ισραηλινών. Γι’ αυτό και τα αποθέτουν μόνο στο ομώνυμο Τείχος που βρίσκεται στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ, εκεί όπου λένε πως ήταν ο ναός του Σολομώντα. Α, ναι κι εκεί όπου βρισκόταν η αραβική συνοικία που ισοπέδωσαν οι Ισραηλινοί το 1967 μετά τον πόλεμο των Έξι Ημερών. Μια ισοπέδωση που αφορά και την ανθρώπινη υπόσταση των Παλαιστίνιων. Αυτή είναι που πρέπει να υπερασπιστεί κάποιος σήμερα, αν θέλει να λέγεται άνθρωπος. Αν δακρύζει η ψυχή του…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν (4.11.23)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου