Στρατόπεδο Συντάγματος Χωροφυλακής Μακρυγιάννη
Μάχες ΕΛΑΣ και Χωροφυλακής
Βαγγέλης Σακκάτος*
Ο Γιάννης Κυριακίδης, που είχε δικαστεί το 1947 έξι φορές ισόβια και βγήκε το 1964, όλα τα χρόνια της χούντας τα πέρασε κυνηγημένος, μετέχοντας στη μυστική οργάνωση της Αθήνας του ΚΚΕ.
ΟΓιάννης Κυριακίδης (καπετάν Λευτέρης), διοικητής του Συγκροτήματος του ΕΛΑΣ στις μάχες με το Σύνταγμα Χωροφυλακής Αθηνών, στο στρατόπεδο Μακρυγιάννη, έχει γράψει δύο βιβλία για τον ΕΛΑΣ και τους αγώνες του.
Το δεύτερο είναι κυρίως το Αρχείο του Ι' Τάγματος Νέας Σμύρνης όπου ήταν καπετάνιος. Το πρώτο έχει τον τίτλο «Εθνικοαπελευθερωτικός Αγώνας, Νέα Σμύρνη-Φάληρο 1941-1945», Νέα Σμύρνη 1983.
Το πρώτο Τάγμα της Νέας Σμύρνης ανήκε στην Ι' Ταξιαρχία του Ι' Συντάγματος του ΕΛΑΣ. Και το Αρχείο του Τάγματος έχει εκδοθεί το 1983.
Το πρώτο αποτελείται από 456 σελίδες μεγάλου σχήματος και το δεύτερο από 384 του ίδιου μεγέθους.
Στο πρώτο βιβλίο ο Γ.Κ. αφιερώνει ένα μέρος από 59 σελίδες (168-227) στη σύγκρουση του Μακρυγιάννη. Λόγος για επίθεση στου Μακρυγιάννη πρωτογίνεται στη σελίδα 185.
Πολλά από τα έγγραφα που περιέχει το Αρχείου του Τάγματος είναι αρκετά φθαρμένα, γιατί τα 16 χρόνια στις φυλακές που πέρασε ο κάτοχός του, από το 1947 έως το 1964, ήταν κάπου θαμμένο. Αρκετά έχουν διατηρηθεί καλά.
Προς το τέλος του, κείμενό του αφορά τον Δεκέμβρη του 1944, από 17 σελίδες (338-355), μία κατάσταση των αξιωματικών των Λόχων του Τάγματος, ονομαστική κατάσταση της δύναμης των μελών του 6ου Λόχου του Ι' Τάγματος της Ι' Ταξιαρχίας, σελίδες 310-323 και στη σελίδα 303, ονομαστική κατάσταση της δύναμης του Κλιμακίου της Διοίκησης του 6ου Λόχου. Ακόμα ο Γ.Κ. έχει γράψει και ένα άλλο βιβλίο με τον τίτλο: «Μια αλλιώτικη κρουαζιέρα», Αθήνα 1986, που περιγράφει όλα τα κάτεργα από τα οποία πέρασε όλα αυτά τα χρόνια, Κέρκυρα, Κεφαλονιά, νησιά ματωβαμμένα και τα δύο εκείνον τον καιρό, με τις διαρκείς πρωινές εκτελέσεις, που ήταν εκεί, στις φυλακές τ’ Αργοστολιού της Κεφαλονιάς, στους καταστροφικούς σεισμούς του Αυγούστου του 1953, που καταστρέψανε πλήρως Κεφαλονιά, Ζάκυνθο και Ιθάκη, μαζί και τις φυλακές τ’ Αργοστολιού της Κεφαλονιάς, το φοβερό αυτό παλιό Ενετικό κάτεργο.
Η «Κρουαζιέρα» του, που άρχισε μετά τη σύλληψή του το 1947, τα φοβερά βασανιστήρια στην Ασφάλεια και την καταδίκη του 6 φορές σε ισόβια, ήταν τα κάτεργα-φυλακές της Κέρκυρας, της Κεφαλονιάς, του Ιτζεδίν της Κρήτης, των Γιούρων και άλλων.
Την έκδοση του Αρχείου του Τάγματος είχε επιμεληθεί η σύζυγος του Γ.Κ. και αδελφή μου, Μαρία Κυριακίδου, το γένος Δημητρίου Σακκάτου (1926-2009).
Ο Γιάννης Κυριακίδης είχε γεννηθεί στη Σμύρνη το 1921 και πέθανε στη Νέα Σμύρνη το 2009.
Ήταν φυσικομαθηματικός, που πήρε το πτυχίο του μετά τη 16χρονη «θητεία» του στην «αλλιώτικη κρουαζιέρα» του και είχε στον ΕΛΑΣ τον βαθμό του Ταγματάρχη εξ απονομής από την ΠΕΕΑ, την κυβέρνηση του βουνού.
Η Μαριώ του ΕΛΑΣ ήταν η αγγελιαφόρος του Συγκροτήματος του ΕΛΑΣ που πολεμούσε στου Μακρυγιάννη, σύνδεσμος με την 1η Ταξιαρχία και το 1ο Συγκρότημα και εκτελούσε αυτήν την αποστολή της συνήθως με ένα ποδήλατο.
Ενθύμιο από αυτήν της τη δραστηριότητα είχε ένα φουστάνι διάτρητο από σφαίρες, που όταν γιόρτασαν με τον Γιάννη τα 60 χρόνια μαζί, το είχαν κρεμάσει στον τοίχο ως ανάμνηση, με πινέζες.
Μετά τη Βάρκιζα και στον εμφύλιο, ύστερα από τις μαζικές συλλήψεις του Ζέρβα, υπουργού Εσωτερικών στην τότε εμφυλιοπολεμική κυβέρνηση του 1947, η Μαριώ βρέθηκε για 8 χρόνια στην εξορία, ώς το 1954, στα διάφορα ξερονήσια του Αιγαίου, στο Τρίκερι, στο Μακρονήσι και στον Άη Στράτη.
Και σε όλη σχεδόν τη διάρκεια της χουντικής δικτατορίας, κλείστηκε απ’ αυτήν, στις φυλακές της Νέας Αλικαρνασσού της Κρήτης.
Ο Γιάννης, που είχε δικαστεί το 1947 έξι φορές ισόβια και βγήκε το 1964, όλα τα χρόνια της χούντας τα πέρασε κυνηγημένος, μετέχοντας στη μυστική οργάνωση της Αθήνας του ΚΚΕ. Κλιμάκιο Εσωτερικού του ΚΚΕ λεγότανε. (Τη λέω μυστική και όχι παράνομη, γιατί παράνομη ήταν η χούντα.) Αυτός εξέδιδε τότε και τον «Ριζοσπάστη».
Στο πρώτο του βιβλίο ο Γιάννης, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, αφιερώνει ένα σημαντικό μέρος στα γεγονότα του Μακρυγιάννη, με πληθώρα σχετικών εγγράφων και διαταγών από την 1η Ταξιαρχία του ΕΛΑΣ, το 1ο του Σύνταγμα και το 1ο Σώμα Στρατού του ΕΛΑΣ προς το εμπόλεμο Συγκρότημα.
Οι δυνάμεις που πολιορκούσαν το Σύνταγμα Χωροφυλακής Μακρυγιάννη ήταν: το Τάγμα του ΕΛΑΣ Νέας Σμύρνης-Φαλήρου, Γλυφάδας, Βούλας και λοιπών περιχώρων, αποτελούμενο από 1.774 άνδρες και κάποιες γυναίκες (τεράστιο Τάγμα, δύναμης Συντάγματος), μία Διλοχία Καλλιθιώτικη και μία Πειραιώτικη, από το Τάγμα του ΕΛΑΣ Πειραιά.
Αυτές οι δυνάμεις αποτελούσανε το Συγκρότημα του ΕΛΑΣ που είχε κυκλώσει του Μακρυγιάννη. Επικουρικά ήρθανε και κάποιες άλλες δυνάμεις του ΕΛΑΣ προς το τέλος των γεγονότων, όπως ένα Τάγμα από την Κόρινθο.
Το βιβλίο του Γ.Κ. περιέχει 138 αφηγήσεις προσώπων που είχανε πάρει μέρος στα γεγονότα και μαρτυρολόγιο με πάνω από 100 σκοτωμένους στις μάχες ή εκτελεσμένους από τους Γερμανούς καταχτητές, τους Ταγματασφαλίτες, τους γερμανοτσολιάδες, και τους χωροφύλακες πάντα από κοντά, που αξιοποιήθηκαν όλοι τους στον υπερθετικό βαθμό, από την αφηνιασμένη αντεπανάσταση ενάντια στο λαό: Χίτες, Ψίτες, Μάηδες και όλα τα παρόμοια, στην Κατοχή, στον Δεκέμβρη του 1944 και σ’ όλη τη διάρκεια του Εμφυλίου και μετά στα πέτρινα χρόνια.
Τα πλήρη περιεχόμενα του βιβλίου του Αρχείου είναι: Αφιέρωμα στη μνήμη: της μητέρας του, Πηνελόπης, του αδελφού του τού Νίκου που τον έσωσε στην καταστροφή της Σμύρνης και «όλων των αγωνιστών που πάλεψαν και έγραψαν με το αίμα τους την Ιστορία του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα». Ακολουθεί ο όρκος του ΕΛΑΣ και η ακόλουθη λίστα περιεχομένων στο τέλος: 1) Πρόλογος, 2) Εισαγωγή, 3) Α' Σ.Σ. ΕΛΑΣ
(Α' Σώμα Στρατού του ΕΛΑΣ), 4) Ι' Ταξιαρχία, 5) Ι' Σύνταγμα - Ι' Τάγμα, 6) Ι' Λόχος - Τριλοχία Γλυφάδας-Βούλας, 7) ΕΛΑΣ, 8) ΙΙ' Λόχος - Διλοχία Φαλήρου, 9) ΙΙΙ' Λόχος - Διλοχία Νέας Σμύρνης, 10) Δεκέμβρης 1944 (Κείμενο), 11) Νεκροί, 12) Τραυματίες.
Στις σελίδες 378-380 αναφέρονται 54 νεκροί με πλήρη στοιχεία και την ημερομηνία, τη χρονολογία και τον τόπο που σκοτώθηκαν, εκτελέστηκαν ή δολοφονήθηκαν, και στην τελευταία σελίδα 381 αναφέρονται τα ονόματα 33 τραυματιών, όπως και ο τόπος και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες τραυματίστηκαν. Υπάρχουν ακόμα κείμενα για τους Λόχους Γλυφάδας-Βούλας, τον 2ο Λόχο - Διλοχία Φαλήρου, τον 3ο Λόχο - Διλοχία Νέας Σμύρνης και ακολουθούνε σελίδες με κείμενα αναφορών για τη δύναμη οπλισμού, ονομαστική κατάσταση για τη Δύναμη των Κλιμακίων του Λόχου διοίκησης και οικονομικών μέσων, των στελεχών του 6ου Λόχου του Ι' Τάγματος και σιτιζομένων, αναφορές για τη δύναμη οπλισμού και ακολουθεί κατάσταση από 14 πυκνογραμμένες σελίδες με τα ονόματα και λοιπά στοιχεία των μελών του 6ου Λόχου του 1ου Συντάγματος της Ιης Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ.
Αυτά για το συγγραφικό έργο του Γ.Κ., του καπετάνιου του ΕΛΑΣ Λευτέρη, στις μάχες του Μακρυγιάννη, του Θησείου με τους Χίτες και στην Αθήνα, Μοναστηράκι, Αθηνάς και Μητροπόλεως, όπου και τραυματίζεται βαριά.
Το πρώτο βιβλίο αφορά ολόκληρη την αντιστασιακή δράση, στην περιοχή Νέας Σμύρνης, Φάληρο, Γλυφάδα, Βούλα, και μέχρι και τη Βάρη. Από τη σελίδα 121 που έχει τον τίτλο «Απελευθέρωση», ασχολείται με την αποχώρηση των Γερμανών, τις δραστηριότητες του Ι/Ι Τάγματος Ν. Σμύρνης, τη συλλογή οπλισμού, την κατάληψη της αεροπορικής βάσης του Ζίμπελ, του Γαβά και τον Αερολιμένα.
Στις 12 του Οκτώβρη φεύγουν οι Γερμανοί και στις 9.45', η σημαία του 3ου Ράιχ με τον αγκυλωτό σταυρό κατεβαίνει από την Ακρόπολη.
Μεγάλες διαδηλώσεις στους δρόμους. Γίνονται διάφορες εκδηλώσεις και ομιλίες από τον ΕΛΑΣ και τις άλλες ΕΑΜικές Οργανώσεις στη Ν. Σμύρνη και σε άλλα μέρη της πρωτεύουσας, οι μαζικές διαδηλώσεις στο Σύνταγμα, που χτυπιούνται από την Αστυνομία, τη Χωροφυλακή, τους Ταγματασφαλίτες και τους Χίτες, με πολλούς νεκρούς και τραυματίες. Την άλλη μέρα γίνεται η εθνική κηδεία των θυμάτων.
Ο στρατιωτικός διοικητής Αττικής, Σπηλιωτόπουλος, της κυβέρνησης Εθνικής Ενώσεως του Γ. Παπανδρέου, που σ’ αυτήν μετείχε και το ΕΑΜ, με υπουργούς που παραιτήθηκαν στις 3 του Δεκέμβρη 1944, με γενική του διαταγή κοινοποιεί στις 10-10-1944 και μέσω του Α' Σ.Σ. του ΕΛΑΣ στις μονάδες του στις 12-10-1944, τις συνοικίες και περιοχές όπου αυτό αναλαμβάνει την τήρηση της τάξης. Αυτές είναι: Ζωγράφου, Κουπόνια, Καισαριανή, Βύρωνας, Γούβα, Κατσιπόδι, Νέα Σμύρνη και Περιστέρι, σε στενή συνεργασία με την Εθνική Πολιτοφυλακή (Ε.Π.). Το ίδιο και σε Ν. Ιωνία και Ν. Φιλαδέλφεια.
Στην περίπτωση που οι αστυνομικές αρχές ζητούσαν τη συνδρομή του ΕΛΑΣ για την τήρηση της τάξης στις περιοχές Αμπελοκήπων, Παγκρατίου, Κουκακίου, Καλλιθέας, Θησείου, Αττικής, Πατησίων και Κυψέλης, τα τμήματα αυτά του ΕΛΑΣ θα έπρεπε να το αναφέρουν αμέσως στα Τάγματά τους.
Δύο πρότυπα Τάγματα του ΕΛΑΣ έδρευαν στην Καισαριανή και ένα στου Γκύζη. Στις 12-10-1944 έγιναν μεγάλες διαδηλώσεις από τον αθηναϊκό λαό, με πολλά πανό και συνθήματα, ενώ στις 13-10-1944 ματαιώθηκε ο προγραμματισμένος επίσημος γενικός γιορτασμός, λόγω πένθους για τους σκοτωμένους ΕΛΑΣίτες στη μάχη της Ηλεκτρικής του Πειραιά, ύστερα από τη μεγάλη σύγκρουση με τους Γερμανούς για τη σωτηρία της. Οι καμπάνες χτυπούσαν πένθιμα όλη την ημέρα.
Στις 30-10-1944 ο στρατηγός Στέφανος Σαράφης, μέσα σε έντονο γενικό ενθουσιασμό, επιθεωρεί στη Λεωφόρου Συγγρού το 1ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ και καταθέτει στεφάνι στο Μπιζάνι. Ο στρατηγός Εμμ. Μάντακας του ΕΛΑΣ επιθεωρεί κι αυτός στις 16-11-1944 το Ι' Σύνταγμα του ΕΛΑΣ.
Προς το τέλος Νοεμβρίου 1944 συνήλθε η Γενική Συνέλευση της Λαϊκής Επιτροπής Νέας Σμύρνης που είχε ιδρυθεί το καλοκαίρι του 1943, και η οποία ασχολήθηκε από τότε με τα ζητήματα του λαού και κυρίως με την αντιμετώπιση της πείνας. Στην Γ.Σ. πήρανε μέρος γύρω στα 1.500 μέλη της. Αυτή αντικατέστησε τον δήμαρχο και ασχολήθηκε απολογιστικά με το έργο της. Ανάμεσα στα έργα της και η χορήγηση 30.500 μερίδων φαγητού, με τα κυριακάτικα συσσίτια σε παιδιά.
Αυτή εξέλεξε νέο Δ.Σ. που συγκροτήθηκε αμέσως σε σώμα. Η Γ.Σ. των κατοίκων της Νέας Σμύρνης ήταν ένα από τα νέα λαϊκά όργανα, που με τη δημοκρατική λειτουργία του αντιμετώπιζε τα τρέχοντα και επείγοντα προβλήματα και ζητήματα των κατοίκων.
Στις 3 Δεκεμβρίου αποχωρήσανε, όπως είπαμε, οι 6 υπουργοί του ΕΑΜ από την κυβέρνηση Εθνικής Ενώσεως του Γ. Παπανδρέου, λόγω της απαίτησης να παραδώσει μόνο ο ΕΛΑΣ τα όπλα, μέχρι τις 10 του μηνός. Ακολουθούνε συγκρούσεις με ταγματασφαλίτες και Χίτες που έχουν μεταφερθεί και έχουν πιάσει καίρια πόστα σε ξενοδοχεία στο κέντρο της Αθήνας, Ομόνοια, Σύνταγμα, κεντρικούς δρόμους της, ενώ ο ΕΛΑΣ αφοπλίζει Αστυνομικά Τμήματα.
Οι Άγγλοι μεταφέρουν δυνάμεις από την Ιταλία, πολλά τανκς, ενώ έχουν ανέβει και στην Ακρόπολη και έχουν εγκαταστήσει πολυβόλα, μέχρι και πυροβόλα, παρά την αντίθετη συμφωνία με τον ΕΛΑΣ: να μην καταληφθεί από κανέναν η Ακρόπολη.
Τη νύχτα 5-6.12.1944, ύστερα από σύσκεψη που έγινε στη διοίκηση του 1ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, δίπλα στο Άλσος Ν. Σμύρνης, ο καπετάνιος του Ορέστης Μακρής (Γιάννης) ανακοινώνει διαταγή του Α' Σ.Σ. και της 1ης Ταξιαρχίας, σύμφωνα με την οποία το πρωί ο ΕΛΑΣ θα χτυπούσε το Σύνταγμα Χωροφυλακής Μακρυγιάννη, με διοικητές του Συγκροτήματος τους καπετάνιο Ορέστη Μακρή (Γιάννη) και στρατιωτικό του ταγματάρχη Γιάννη Κιλισμάνη (Γύλο).
Μέρος θα έπαιρναν το ΙΙ' Τάγμα Νέας Σμύρνης μαζί με δύο καλλιθιώτικους λόχους με διοικητή τον καπετάν Λευτέρη (Γιάννη Κυριακίδη) και ένα τάγμα του 6ου Συντάγματος Πειραιά υπό τους Αχιλλέα και Μιχάλη Παναγιωτίδη.
Στις 6-12-1944 στις 6.30 το πρωί η μάχη του Μακρυγιάννη είχε αρχίσει. Ο αγώνας υπήρξε σκληρός και με πολλά θύματα εκατέρωθεν.
Ο Γ.Κ. (Λευτέρης), που είχε στο μεταξύ οριστεί διοικητής του 1ου Τάγματος, ανέλαβε και τη στρατιωτική διοίκησης των εκεί μαχόμενων δυνάμεων Ι' Τάγματος, ΙΙ' Τάγματος, ενός λόχου του ΙΙΙ' Τάγματος και ενός λόχου του Τάγματος Πειραιώς. Και ως Στρατιωτικός Διοικητής εντέλλεται «να προβεί χωρίς καμιά καθυστέρηση εις την ανασύνταξιν όλων των ανωτέρω τμημάτων» κ.λπ.
Η διαταγή αυτή της Ταξιαρχίας δεν έχει ημερομηνία. Αλλά όπως προκύπτει από τα όμορά της έγγραφα, είναι στις 7 ή 8-12-1944.
Δύο σχετικά βιβλία του Γιάννη Κυριακίδη (καπετάν Λευτέρη), διοικητή συγκροτήματος του ΕΛΑΣΤο απόγευμα της 9ης 12ου, ο Λευτέρης στέλνεται σε ειδική αποστολή με μια δύναμη από το τάγμα Νέας Σμύρνης, με δρομολόγιο Θησείο - Μοναστηράκι, επίθεση στην Πλάκα με άξονα τη Μητροπόλεως και «να φτάσει “ει δυνατόν” μέχρι Πλατείας Συντάγματος». Αντιπερισπασμός με ανατινάξεις εστιών αντίστασης.
«Πηγαίνοντας όμως ο Λευτέρης για το ΣΔ (Σταθμό Διοίκησης) του Συγκροτήματος τραυματίζεται βαριά στο στήθος και μεταφέρεται σε κρίσιμη κατάσταση στο Νοσοκομείο Καλλιθέας και από εκεί στο Εστία Ν. Σμύρνης, όπου νοσηλεύεται και διαφεύγει τον κίνδυνο. Στο μεταξύ το Συγκρότημα συνέχισε να πολεμάει στου Μακρυγιάννη υπό τη διοίκηση του Μιχ. Παναγιωτίδη...
Από τις 14 ώς τις 17 Δεκέμβρη η μάχη του Μακρυγιάννη είχε εξελιχτεί σε αγώνα θέσεων με επιτιθέμενους πλέον τους Άγγλους και αμυνόμενους τους ΕΛΑΣίτες»... (σελίδα 210).
«Από τις 23 του Δεκέμβρη ανάλαβε πάλι τη διοίκηση του Τάγματος ο Λευτέρης, που στο μεταξύ είχε αναρρώσει. Το Τάγμα όμως, όχι το Συγκρότημα, δεν είχε πλέον περισσότερους από 150-180 άνδρες. Στην άμυνα της περιοχής αυτής (Ν. Σμύρνης από τους Εγγλέζους) έδωσαν τη ζωή τους ο καπετάνιος Τριαντάφυλλος Δεσύπρης, ο Ιταλός αντιφασίστας Αυγουστίνος και ο Γιώργος Σιταρίδης, ένα από τα πιο διαλεχτά παλικάρια του φρουραρχείου του ΕΛΑΣ Νέας Σμύρνης» (σελίδα 212).
Ώς το βράδυ της 29ης του Δεκέμβρη του 1944 κράτησε η άμυνα της Νέας Σμύρνης και των γύρω περιοχών. Το βράδυ εκείνο, με κοινή απόφαση της Ι' Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ και της Γραμματέας της κομματικής Αχτίδας έγινε «γενική υποχώρηση - αποχώρηση. Όλες οι Μονάδες του ΕΛΑΣ και μεγάλο μέρος των πολιτικών οργανώσεων, πέρασαν πάνω από τον Υμηττό και το πρωί έφτασαν στα χωριά Λιόπεσι και Κορωπί. Η απόφαση αυτή δεν είχε την έγκριση του Α' ΣΣ του ΕΛΑΣ. Και στην επιχείρηση αυτή υπήρξαν θύματα, ο ΕΛΑΣίτης Στράτος Μπαλόγλου και η Νοσοκόμα Μαρία Πανά».
«Στη Ν. Σμύρνη και στις γύρω περιοχές έφτασαν αμέσως μετά και πίσω από τους Εγγλέζους διάφορες ελληνικές υπηρεσίες. Χωροφυλακή, Αστυνομία, Εθνοφυλακή, που επιδόθηκαν με ιδιαίτερο ζήλο στην αναβίωση του μηχανισμού καταπίεσης. Μία φοβερή τρομοκρατία επικράτησε. Εκατοντάδες πολίτες πέρασαν, στοιβάχτηκαν, βασανίστηκαν στα σπίτια τους, στα τμήματα στη ΒΙΚΑ και αλλού. Σε χώρο 3x4 μ2 στοιβάζονταν 40 και 50 άτομα, μαζί και γυναίκες. Τελικά η Ομηρία περίμενε πάνω από 200 απ’ αυτούς τους πολίτες. Στάλθηκαν στην ΕΛΝΤΑΜΠΑ (στην Αφρική). Μερικοί στη φυλακή» (σελίδα 212).
Ακολουθεί κείμενο του δικηγόρου Βαγγέλη Κορμούλη με τον τίτλο: «Η αλήθεια για τη μάχη του Μακρυγιάννη το Δεκέμβρη του 1944» (σελίδες 217-227).
Στο τρίτο μέρος, οι τίτλοι των κειμένων είναι 34 και στο πέμπτο: Μαρτυρολόγιο και Επίλογος. Το τελευταίο θέμα του τρίτου μέρους είναι: «Οι τελευταίες μάχες του Ι/Ι Τάγματος Νέας Σμύρνης». Σελίδες 333-351, στις οποίες περιλαμβάνονται και 8 φωτοτυπίες εγγράφων.
Οι μάχες αυτές ήταν της Αγίας Παρασκευής, του Μπραχαμιού, του Κορωπίου και η κατάληψη του αερολιμένα Φαλήρου / Η μάχη στη Ζίμπελ.
Στην πρώτη μάχη της Αγίας Παρασκευής στις 27-9-1944 οι Γερμανοί είχαν έναν νεκρό και έναν τραυματία.
Η μάχη του Μπραχαμιού έγινε στις 3-10-1944 και οι Γερμανοί είχαν βαριές απώλειες. Έγινε παράλληλα με τη μάχη του Μαλτσινιώτη, που ο ΕΛΑΣ κατέλαβε το πολεμικό εργοστάσιο, οι Γερμανοί το ανακατέλαβαν και ο ΕΛΑΣ τελικά το ξανα-ανακατέλαβε.
Η μάχη του Κορωπίου. Ο ταγματασφαλίτης συνταγματάρχης, που η κυβέρνηση Ε.Ε. του Γ. Παπανδρέου τον έκαμε στρατιωτικό διοικητή Αττικής και στρατηγό, Π. Σπηλιωτόπουλος, συγκέντρωνε τους Χίτες στο Πόρτο Ράφτη (ανατολική ακτή Αττικής) και τους εξόπλιζε, όπως και τα «σώματα ασφαλείας» και άλλες εθνικιστικές οργανώσεις.
Η Ι' Ταξιαρχία του ΕΛΑΣ Αθήνας με την υπ’ αριθμόν 56 διαταγή προβαίνει σε προκαταρκτικές ενέργειες. Σκοπός η διάλυση των Χιτών και η παραλαβή των όπλων από τον ΕΛΑΣ ή η μη παραλαβή τους από τους προαναφερόμενους.
Στην 56 διαταγή καθορίζονται οι δυνάμεις από τα Ι' και ΙΙ' Τάγματα Νέας Σμύρνης και Καλλιθέας που θα έπαιρναν μέρος.
Ενώ έγινε η σχετική κινητοποίηση και ήταν όλα «στη μέση του δρόμου», ήλθε από το Α' Σ.Σ. με τον Ταγματάρχη Αθηνέλη εντολή για ματαίωση της επιχείρησης, ενώ κάποια από τα Τμήματα φτάνουν στο Κορωπί, όπου πληροφορούνται πως οι Γερμανοί έχουν φύγει από εκεί.
Γιορτάζουν το γεγονός και ενώ παρελαύνουν οι Γερμανοί επανέρχονται. Ακολουθεί σύγκρουση και σκληρές μάχες – 3ωρη την Κυριακή 8-10-1944 και 5ωρη τη Δευτέρα 9-10-1944.
Απώλειες Κυριακής: Γερμανοί 19: νεκροί, ΕΛΑΣ: καμία. Δευτέρας: Γερμανοί και Χίτες: 27 (σύνολο των 2 ημερών: 46 Γερμανοί νεκροί και από αυτούς ένας στρατηγός, ο διοικητής Ρόδου). ΕΛΑΣ: 2 τραυματίες. Άμαχος πληθυσμός: καμία. Λέγεται πως μεταξύ των Γερμανών νεκρών ήταν και κάποιοι ταγματασφαλίτες γερμανοντυμένοι. Και τέλος, η κατάληψη του αερολιμένα του Φαλήρου, η λεγόμενη «Μάχη του Ζίμπελ».
Το Κρατικό Εργοστάσιο Αεροπλάνων (ΚΕΑ), με την κατάληψή του από τους Γερμανούς μετονομάστηκε σε Ζίμπελ. Αυτοί, φεύγοντας το πυρπόλησαν και έκαψαν μεγάλα τμήματά του. Το υπόλοιπο υπονομευμένο, ο ΕΛΑΣ Π. Φαλήρου το κατέλαβε και κατόρθωσαν να αποσυνδέσουν τα καλώδια και να σώσουν μεγάλο μέρος του, όπως και μέρος του υλικού.
Οι Γερμανοί, που δεν ακούσανε τις εκρήξεις, ξαναγύρισαν, αλλά ο ΕΛΑΣ τους χτύπησε και τους ανάγκασε να φύγουν άπρακτοι.
Όλες αυτές οι μάχες γίνανε ενώ φεύγαν οι Γερμανοί, και κάποιες μετά από τις μάχες του Μακρυγιάννη.
Αυτά, μεταξύ και πολλών άλλων, περιέχουν τα βιβλία του Γιάννη Κυριακίδη (καπετάν Λευτέρη), συμβολή στην Ιστορική Μνήμη και στους Αγώνες που συνεχίζονται.
Είναι γνωστό πως ταγματασφαλίτες και γερμανοτσολιάδες ορκίζονταν στον Χίτλερ και υπάγονταν απευθείας σ’ αυτόν.
*Συγγραφέας - Δημοσιογράφος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου