Είμαστε μία ομάδα φαντάρων που υπηρέτησαν την στρατιωτική τους θητεία στην Χίο. Με αυτή την επιστολή θέλουμε να σπάσουμε την σιωπή μας σχετικά με όλα όσα είδαμε και ακούσαμε για την απάνθρωπη αντιμετώπιση προσφύγων και μεταναστών από τις ελληνικές αρχές στα σύνορα.
Είναι αλήθεια πως το μεταναστευτικό ζήτημα έχει πάψει στην Ελλάδα προ πολλού να απασχολεί την κοινή γνώμη. Σαν μια ξεχασμένη πληγή, έρχεται κατά καιρούς στην επικαιρότητα εξαιτίας κάποιου, συνήθως τραγικού, συμβάντος όπως το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου που στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 700 ανθρώπους. Τις μέρες που ακολουθούν το ναυάγιο η ελληνική πολιτεία σπεύδει να αποτάξει οποιαδήποτε ευθύνη και να διαβεβαιώσει πώς όλες οι διαδικασίες κατά το μοιραίο βράδυ έχουν τηρηθεί κατά γράμμα, παρά τις καταγγελίες που εγείρουν ζητήματα ευθύνης της ελληνικής ακτοφυλακής για την τραγική κατάληξη [1,2].
Όπως πολλοί υποψιάζονται, αλλά ίσως επιλέγουν να εθελοτυφλούν, τα περιστατικά επαναπροωθήσεων και “αποτροπών” λέμβων με πρόσφυγες και μετανάστες που προσπαθούν να μεταβούν σε ελληνικό έδαφος είναι πάμπολλα. Μία ιδέα για το μέγεθος του ζητήματος μπορεί να λάβει κανείς από τον διαδραστικό χάρτη της forensic architecture [3]. Πάραυτα, ελληνική κυβέρνηση έχει αρνηθεί, επανειλημμένα και με απόλυτο τόνο, την συμμετοχή της σε πρακτικές pushback [4,5,6,7]. Ατυχώς για εμάς, και πολλούς άλλους συναδέλφους που υπηρετήσαν στον ελληνικό στρατό, η επίμονη αυτή άρνηση φαντάζει τουλάχιστον αστεία.
Ο στρατός ξηράς, στην περίπτωση της Χίου, είναι συνήθως η πρώτη αρχή που εμπλέκεται σε περιστατικά εισόδου σε ελληνικά ύδατα. Οι επιτηρητικές μονάδες παρακολουθούν επί 24ώρου βάσεως τους τομείς των χωρικών υδάτων πέριξ του νησιού και ενημερώνουν το λιμενικό σώμα όταν παρατηρούνται άγνωστα σκάφη. Έτσι λοιπόν οποιαδήποτε σχετική πληροφορία διοχετεύεται στις υπεύθυνες για την αναγνώριση αρχές μέσω των διαύλων επικοινωνίας του στρατού ξηράς.
Κατά την διάρκεια της θητείας μας δεν χρειάστηκε και πολύς χρόνος για να ακούσουμε κάτι σχετικό. Ήταν σε συζήτηση μεταξύ ανώτερου αξιωματικού και υπαξιωματικού σχετικά με περιστατικό που είχε λάβει χώρα το προηγούμενο βράδυ και αφορούσε την «αποτροπή» λέμβου με μετανάστες ανοιχτά της νήσου Παναγιά στα βορειοανατολικά της Χίου.
Ο αξιωματικός ενημέρωνε τον κατώτερό του για το περιστατικό λέγοντας «εδώ έχω σημειώσει τι αναφέρουμε επίσημα, ενώ στις παρενθέσεις τι έγινε στην πραγματικότητα όπως το πληροφορηθήκαμε».
Συνέχισε λέγοντας: «το λιμενικό δεν αναφέρει επίσημα όλα τα περιστατικά, γιατί μπορεί να τους έχει στείλει πίσω».
Όπως καταλαβαίνει κανείς από αυτόν τον διάλογο, τα pushbacks αποτελούν «κοινό μυστικό» μεταξύ των επιτελείων των μονάδων του στρατού ξηράς των νησιών του ανατολικού αιγαίου.
Άλλος ανώτερος αξιωματικός έχει αναφέρει:
«Διάβαζα τα στατιστικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις συλλήψεις στα σύνορα και φαίνεται σαν να μειώνονται. Αλλά δεν υπολογίζουν τις αποτροπές».
Τι ακριβώς λογίζεται ως αποτροπή;
Οποιαδήποτε επιτυχής παρεμπόδιση εισόδου στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Παραθέτουμε όμως δύο περιστατικά που έχουν χαρακτηριστεί «αποτροπές», που μας μετέφεραν στρατιώτες που είχαν τοποθετηθεί στο επιτηρητικό φυλάκιο της νησίδας Παναγιά.
Το πρώτο αφορά λέμβο με μετανάστες που προσπαθεί να προσεγγίσει βραχονησίδα στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Οινουσσών.
Η ελληνική ακτοφυλακή αφού ενημερωθεί καλεί σκάφος της τούρκικης ακτοφυλακής που μαζεύει τους επιβαίνοντες, εντός ελληνικών χωρικών υδάτων, και τους μεταφέρει στα τούρκικα παράλια.
Το περιστατικό έλαβε χώρα βράδυ.
Σε αυτή την περίπτωση, η κίνηση αυτή δικαιολογείται, προσχηματικά, από την Σύμβαση του Αμβούργου του 1979 (συγκεκριμένα την παράγραφο 3.1 του παραρτήματος) [8] που προβλέπει την συνεργασία μεταξύ γειτνιαζόντων κρατών για τον βέλτιστο συντονισμό των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης.
Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η διάσωση από τις τούρκικες αρχές και η μεταφορά των διασωθέντων στα τουρκικά παράλια κάθε άλλο παρά δυσαρεστεί την ελληνική πλευρά. Το πως άραγε κάτι τέτοιο άπτεται της ελληνοτουρκικής διαφωνίας όσον αφορά την χωροθέτηση των περιοχών έρευνας και διάσωσης, ζήτημα στο οποίο δεν υπάρχει κοινή γραμμή [9,10], μένει να φανεί.
Το δεύτερο περιστατικό αφορά πρόσφυγες που κατάφεραν να αποβιβαστούν στην νησίδα Παναγιά. Ο στρατιώτης υπηρεσίας καλεί το λιμενικό το οποίο στέλνει σκάφος, τους επιβιβάζει, τους αποβιβάζει σε φουσκωτή λέμβο εντός τούρκικων χωρικών υδάτων και τους εγκαταλείπει.
Η εντολή στον – φαντάρο - χειριστή της κάμερας επιτήρησης είναι να την αλλάξει θέση ώστε να μην καταγραφεί το περιστατικό, αφού στο υλικό αυτό θα είχαν πρόσβαση και ανώτερα κλιμάκια.
Προφανώς δεν πρόκειται για «αποτροπές» αλλά για επαναπροωθήσεις δεδομένου ότι οι άνθρωποι αυτοί είχαν ήδη βρεθεί εντός ελληνικής επικράτειας. Για όποιον έχει ακόμα αμφιβολίες, οι πρακτικές αυτές ξεφεύγουν από τα πλαίσια των αντιμεταναστευτικών πολιτικών Ελλάδας και ΕΕ, αφού είναι ξεκάθαρα παράνομες [11], θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές και παραβιάζουν, μεταξύ άλλων, την Σύμβαση της Γενεύης του 1951 [12,13].
Και για να μην παραμελήσουμε τα χερσαία σύνορα, παραθέτουμε και μια μαρτυρία από τον Έβρο:
στρατιώτες που συμμετέχουν σε περίπολο κατά μήκος του ποταμού έχουν κατ’ επανάληψη ασκήσει βία και ληστέψει πρόσφυγες που διασχίζουν τα σύνορα, αποκομίζοντας χρήματα, κινητά, ακόμα και powerbanks, τα οποία εν συνεχεία έχουν μοιραστεί με φίλους και γνωστούς.
Φαντάρος μας είπε πως έτσι απέκτησε καινούριο powerbank.
Δεν δημοσιεύουμε τα παραπάνω ελπίζοντας πως θα αποκαλύψουμε κάτι πρωτάκουστο για τις παράνομες πρακτικές των ελληνικών αρχών στα σύνορα. Αυτά τα περιστατικά δεν είναι μεμονωμένα και σίγουρα η πολιτική αυτή όχι νέα. Υπάρχουν άλλωστε πολλοί δημοσιογράφοι, ανεξάρτητοι και μη που ασχολούνται χρόνια με το ζήτημα [4,14,15].
Τα δημοσιεύουμε για να αναδείξουμε αυτή την πτυχή της στρατιωτικής θητείας, μακριά από παρελάσεις εμβατήρια και επιβλητικές φιέστες. Αυτή που αφήνει βαθύ στίγμα της στην συνείδηση των φαντάρων και τροφοδοτείται από τον στρατιωτικό τρόπο ζωής.
Ένα από τα πρώτα πράγματα που φυτεύονται στο μυαλό του νέου που μπαίνει στον στρατό είναι η «στρατιωτική αρετή» της πειθαρχίας. Πειθαρχία «άνευ αντιλογίας» σε παράλογες διαταγές και μυστήριους κανονισμούς. Ως εκ τούτου, ο φαντάρος πολλές φορές βρίσκει τον εαυτό του να εκτελεί τα καθήκοντά του αμιγώς διεκπεραιωτικά, ενώ η κριτική του ικανότητα βουτάει σε ελεύθερη πτώση. Βάζοντας στο μείγμα την αϋπνία και την μόνιμη ενασχόληση με μονότονες και ανιαρές αγγαρείες, ο στρατιώτης βρίσκεται σχεδόν μόνιμα σε κατάσταση συναισθηματικής και ψυχικής αποβλάκωσης.
Είναι λοιπόν υπό αυτές τις συνθήκες όπου ένα παιδί 18-19 χρονών, ίσως και για πρώτη φορά μακριά από το σπίτι του, γίνεται το πιόνι για τις βρωμοδουλειές του ελληνικού στρατού. Άλλωστε που τόπος πιο πρόσφορος από την χώρα του «ό,τι δεν βλέπεται προβλέπεται», από το περιβάλλον όπου η ανοχή των ανωτέρων μπορεί να εξαγιάσει τα πάντα. Είναι σε αυτό το περιβάλλον που – σύμφωνα με μαρτυρίες στρατιωτών – το παιδί αυτό ακούει να του τάζουν τιμητικές άδειες εάν εντοπίσει λέμβους με πρόσφυγες για να τους δει στην συνέχεια να διώχνονται παράνομα. Εκεί που γεννώνται οι συμμορίες που ληστεύουν και ασκούν βία σε μετανάστες στον Έβρο.
Ωστόσο πρέπει να αντιληφθούμε πως οι πρακτικές που εφαρμόζονται στα σύνορα δεν ανήκουν στο περιθώριο της κοινωνίας ή σε κάποια παράλληλη πραγματικότητα. Συνομιλώντας με συφάνταρους για το ζήτημα κατά την διάρκεια της θητείας σου πολλές φορές νιώθεις απελπισία. «Αυτοί δεν θέλανε να μπούνε παράνομα; Καλά να πάθουν!» αποφάνθηκε ένας στρατιώτης σχετικά με τα pushbacks που συχνά οδηγούν και σε πνιγμούς.
Στη Χίο οι περισσότεροι στρατιώτες γνωρίζουν, αλλά μένουν απαθείς απέναντι σε όλα αυτά. Η βία και η εξαθλίωση που βιώνουν άνθρωποι στην άλλη άκρη του νησιού, μερικά εκατοντάδες μέτρα από την παραλία που το καλοκαίρι κολυμπάει ανέμελα κόσμος, δεν συγκινεί πια. Πολύς κόσμος μαθαίνει, αλλά λίγος φαίνεται να θέλει να μιλήσει. Η ελληνική κοινωνία όμως οφείλει να γνωρίζει τι πράττουν κάποιοι στο όνομα της «εθνικής άμυνας».
Ομάδα φαντάρων που υπηρέτησαν στη Χίο.
Επιβεβαιώνει το ΓΕΣ αυτή την καταγγελία;
Συνφάνταροι δεν συμμετέχουμε στο αισχρό κυνήγι Προσφύγων – Καταγγέλλουμε τις απάνθρωπες Επαναπροωθήσεις – Εμποδίζουμε τις πράξεις βίας!
Συνφάνταροι, το τελευταίο χρονικό διάστημα εκτός από τις συνήθεις αγγαρείες και ατελείωτες υπηρεσίες, το Υπουργείο Άμυνας μας Διατάζει να εμπλακούμε στο άθλιο κυνήγι των προσφύγων και μεταναστών.
Να εντείνουμε την παρουσία μας στα κοινά περίπολα Στρατού-Αστυνομίας που επιδιώκουν την σύλληψη τους, ώστε να ακολουθήσουν τα απάνθρωπα περιστατικά βίας και οι άθλιες Επαναπροωθήσεις από τους αδίστακτους Συνοριοφύλακες.
Μιλούν για εργαλειοποίηση του προσφυγικού ζητήματος από τον Ερντογάν, εφαρμόζουν Δόγματα Αποτροπής απέναντι στους δυστυχείς πρόσφυγες που βαφτίζουν εισβολείς, η ακροδεξιά κυβέρνηση της ΝΔ που καλοδέχεται τους πρόσφυγες από την Ουκρανία αλλά εφαρμόζει την πιο ακραία ρατσιστική πολιτική απέναντι στους πρόσφυγες από την Συρία και το Ιράκ, το Πακιστάν, το Αφγανιστάν και την Υεμένη, τους Πολιτικούς πρόσφυγες από την Τουρκία και τους Κούρδους, την Αφρική και το Σαχέλ.
Και όμως αν δει κάποιος προσεχτικά τις χώρες προέλευσης των προσφύγων θα διαπιστώσει ότι είναι εμπόλεμες περιοχές που το ελληνικό κράτος εμπλέκεται -συμμετέχει στις συγκρούσεις καθώς Ελληνικός στρατός και πολεμικά μέσα στάλθηκαν και στέλνονται στο Αφγανιστάν, τη Μοζαμβίκη, την Σαουδική Αραβία....
Νέα Τείχη του Αίσχους ορθώνονται στον Έβρο, ο Στρατός, η FRONTEX και οι Συνοριοφύλακες μαζί με τους ντόπιους ακροδεξιούς των Ταγμάτων Εθνοφυλακής λαμβάνουν θέση μάχης, σύγχρονα μηχανήματα τρομοκράτησης των προσφύγων αναπτύσσονται στα σύνορα, το Λιμενικό υπερεξοπλίζεται.
Βλέπεις, όσο αυξάνονται οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις που προκαλούν την προσφυγιά τόσο θα σηκώνονται Τείχη απέναντι στους πρόσφυγες.
Το ελληνικό κράτος που στέλνει τους PATRIOT και 100 στελέχη της Π.Α. στην Σαουδική Αραβία εναντίον του λαού της Υεμένης, όπλα και πυρομαχικά στον Ουκρανικό στρατό και εμπλέκεται-συμμετέχει την σύγκρουση, αναβαθμίζοντας τον ιμπεριαλιστικό του ρόλο μέσω της συμμετοχής στους βάρβαρους πολέμους, ταυτόχρονα, εγγυάται το απαραβίαστο των συνόρων της Ευρώπης Φρούριο.
Ο κόσμος μοιράζεται και ξαναμοιράζεται, οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί ΗΠΑ-ΕΕ-ΝΑΤΟ-Κίνας-Ρωσίας βουλιάζουν τους λαούς στο αίμα όπως στην Ουκρανία, πόλεμοι δια αντιπροσώπων σε Αφρική και Μέση Ανατολή έχουν την σφραγίδα της όξυνσης των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων, των παρεμβάσεων Αραβικών σκοταδιστικών καθεστώτων, Τουρκία, Ιράν, κλπ, αλλά οι πρόσφυγες πρέπει να κάτσουν στις κατεστραμμένες χώρες τους να υποστούν όλα τα δεινά των βρόμικων επεμβάσεων, της φτώχειας και της καταστροφής του περιβάλλοντος, όπου πρωταγωνιστούν οι πολυεθνικές εταιρείες των Μεγάλων Δυνάμεων!
Το ελληνικό κράτος βρήκε διάφορους τρόπους “διαχείρισης” των “προσφυγικών ροών”.
Οι απάνθρωπες επαναπροωθήσεις, το κυνήγι απλών ανθρώπων, πολλές φορές και γυναικόπαιδων, τα περιστατικά βίας κατά προσφύγων στα περίπολα, είναι δραματικά γεγονότα που πιθανώς να αντιμετωπίσει ένας φαντάρος κατά τη διάρκεια της θητείας του.
Κόντρα σε ένα ακραίο μισαλλόδοξο κλίμα που υπάρχει στο στρατό.
Με την συνεχή εθνικιστική προπαγάνδα και τη ρατσιστική ρητορεία που δικαιολογεί την απάνθρωπη πολιτική της ακραίας καταστολής των προσφύγων, τους οποίους ταυτίζει με τους μουσουλμάνους φονταμενταλιστές, από τους οποίους προσπαθούν να σωθούν.
Ή τους παρουσιάζει πράκτορες της Τουρκίας….
Για να εφαρμοστούν τα δόγματα Αποτροπής και αντιμετώπισης των Ασύμμετρων Απειλών…
Απαιτώντας την συνδρομή των φαντάρων, επιβραβεύοντας την συμμετοχή στη κτηνωδία με το “τυράκι” των τιμητικών αδειών…
Εμείς λέμε πως Εχθρός είναι τα αστικά κράτη και οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που δημιουργούν πολέμους και τη φτώχεια.
Όχι οι κατατρεγμένοι συνάνθρωποι μας.
Γιατί οι πρόσφυγες είναι οι δικοί μας άνθρωποι!
Δεν υπάρχουν λαθραίοι άνθρωποι, ΠΕΠ (ο “επίσημος” όρος που μπορεί να ακούσεις μέσα) ή όποια άλλη ορολογία μπορεί κατεβάσει το μυαλό του κάθε ακραίου Στρατιωτικού ή ακόμα και του διπλανού φαντάρου που πελαγοδρομεί στο εθνικιστικό και ρατσιστικό μίσος.
Υπάρχουν μόνο άνθρωποι, φοβισμένοι, απελπισμένοι, όπως πιθανώς να έχει αισθανθεί ο κάθε φαντάρος που βρίσκεται σε υπηρεσία σε κάποιο φυλάκιο, εξαντλημένος από την εργασιακή εκμετάλλευση και την τεράστια πίεση των στρατιωτικών, έτοιμος να πάρει αναβολή γιατί δεν αντέχει την κακομεταχείριση, τις απειλές και προσβολές, την ξεφτίλα του βύσματος, τα υποκριτικά μεγάλα “εθνικά λόγια” από αξιωματικούς και πολιτικούς που κοιτούν τα συμφέροντα και τη βόλεψη τους.
Καλούμε τους Συνφάνταρους σε μαχητική αντίσταση ενάντια σ’ όλα αυτά.
Αμφισβητούμε κάθε ώρα και στιγμή αυτά τα φαινόμενα, δεν αφήνουμε χώρο στο μίσος και στο φασισμό να αναπτυχθεί, δεν μένουμε σιωπηλοί στις προκλήσεις.
Παρεμβαίνουμε στις συζητήσεις, πάμε κόντρα και αντιπαλεύουμε τις εμετικές αντιλήψεις από όπου και αν προέρχονται.
Το ΔΙΚΤΥΟ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΦΑΝΤΑΡΩΝ ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ καταθέτει πολύ συγκεκριμένη πρόταση για την πάλη του Αντιπολεμικού Κινήματος Μέσα και Έξω από τον Στρατό:
ΔΕΝ ΠΟΛΕΜΑΜΕ για Ελληνική Ολιγαρχία-ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ
ΔΕΝ ΚΑΤΑΣΤΕΛΛΟΥΜΕ τους αγώνες του κόσμου της εργασίας και της νεολαίας
ΔΕΝ ΚΥΝΗΓΑΜΕ-ΔΕΝ ΣΥΛΛΑΜΒΑΝΟΥΜΕ Πρόσφυγες και Μετανάστες
Δεν επιτρέπουμε στα περίπολα να κάνουν καμιά πράξη βίας εις βάρος των προσφύγων-μεταναστών.
Είναι καθοριστική η παρέμβαση των αγωνιστών φαντάρων για να μην υπάρξουν Ξυλοδαρμοί, Κλεψιές, Βιασμοί, Καταστροφή Εγγράφων, Παράνομες Επαναπροωθήσεις.
Καλούμε τους συνφάνταρους στις βραχονησίδες και τα νησιά να δημοσιοποιούν Άμεσα τις άθλιες Επαναπροωθήσεις.
Καταγγέλλουμε άμεσα τα περιστατικά βίας και τις επαναπροωθήσεις προσφύγων ώστε όλος ο κόσμος να γνωρίζει τι συμβαίνει και να μην δρουν αυτά τα κτήνη ανενόχλητα όπως θέλει η κυβέρνηση και η ηγεσία του Ελληνικού Στράτου!
Οι αγωνιστές φαντάροι και το ΔΙΚΤΥΟ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΦΑΝΤΑΡΩΝ ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ αποτελούν τμήμα του Αντιπολεμικού και Αντιρατσιστικού Κινήματος, ενός ολόκληρου κόσμου, του κόσμου της εργασίας και της νεολαίας που αμφισβητεί την κρατική βαρβαρότητα και στέκεται με Αλληλεγγύη απέναντι στους κατατρεγμένους των πολέμων και της φτώχειας.
Κόντρα στην “εθνική ομοφωνία” και στα εθνικά-αστικά τους συμφέροντα εμείς στεκόμαστε απέναντι στην κτηνώδη επιχείρηση περιφρούρησης της Ευρώπης Φρούριο.
Εμείς δείχνουμε την αλληλεγγύη μας σε πρόσφυγες-μετανάστες απαιτώντας την ικανοποίηση όλων των δικαιωμάτων τους.
Αγωνιζόμενοι σε Κοινούς Αγώνες οι λαοί του Αιγαίου, των Βαλκανίων, της Μεσογείου ενάντια σε Μητσοτάκη-Ερντογάν, ΝΑΤΟ-ΕΕ-Ρωσία.
Συμμέτοχοι σε ένα Αντιπολεμικό Κίνημα Ταξικό-Διεθνιστικό-Αντικαπιταλιστικό-Αντιιμπεριαλιστικό.
ΔΙΚΤΥΟ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΦΑΝΤΑΡΩΝ ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΤΡΑΤΕΥΜΕΝΩΝ
ΤΗΛ. ΕΠΙΚ. 6932 955437
[1] https://www.theguardian.com/global-development/2023/jul/10/greek-shipwreck-hi-tech-investigation-suggests-coastguard-responsible-for-sinking
[2]
https://wearesolomon.com/mag/format/feature/it-was-already-too-late-frontex-blames-the-hellenic-coast-guard-for-the-pylos-shipwreck/
[3]
https://forensic-architecture.org/investigation/drift-backs-in-the-aegean-sea
[4]
https://www.nytimes.com/2020/08/14/world/europe/greece-migrants-abandoning-sea.html?searchResultPosition=1
[7]
https://www.ekathimerini.com/news/1180991/greek-independent-authority-rejects-migrant-pushback-claims/
[8]
https://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/Volume%201405/volume-1405-I-23489-English.pdf
[9] https://www.mfa.gr/zitimata-ellinotourkikon-sheseon/eidikotera-keimena/fir-athinon.html
[10]
https://www.mfa.gov.tr/search-and-rescue-regions-in-the-aegean.en.mfa
[11] https://www.josoor.net/post/pushbacks-are-illegal
[12] https://emergency.unhcr.org/protection/legal-framework/access-territory-and-non-refoulement
[13]
https://www.unhcr.org/gr/%CE%B7-%CF%83%CF%8D%CE%BC%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-1951-%CF%83%CF%87%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%BF-%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%84%CF%8E%CF%82-%CF%84
[15] https://www.lighthousereports.com/investigation/frontex-the-eu-pushback-agency/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου