Τα ακροδεξιά κόμματα έχουν πιο ισχυρή καταγραφή στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά και στις νεότερες ηλικίες
Τα κόμματα της ακροδεξιάς στις φετινές εκλογές σημείωσαν άνοδο μόλις 4.000 ψήφων – σε σχέση με τις βουλευτικές του Ιούνη του 2023. Υπό αυτό το πρίσμα, η ποσοστιαία «έκρηξη» -μαθηματικά- στηρίχτηκε στη μεγάλη αποχή· ο όγκος των ακροδεξιών ψηφοφόρων δεν έχει αυξηθεί σημαντικά. Παρόλα αυτά, παρότι πουθενά δεν χρησιμεύει ο «πανικός», το φετινό αποτέλεσμα χρήζει προσοχής και αυξημένης επαγρύπνησης. Και αυτό διότι, εάν συγκρίνουμε την πιο πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση – δηλαδή τις βουλευτικές του Ιούνη – και την τελευταία αντίστοιχη κάλπη – δηλαδή τις Ευρωεκλογές του ’19, τα κόμματα στα «δεξιά» της ΝΔ αυξάνουν σημαντικά την επιρροή τους στην πολιτική σκηνή μετά το φετινό αποτέλεσμα.
Ενδεικτικά, το αθροιστικό ποσοστό που κατέλαβαν τα ακροδεξιά και εθνικιστικά κόμματα στις φετινές εκλογές είναι 20,5% – αυξημένο κατά 6,6% από τις βουλευτικές του ’23 και κατά 4,8% από τις ευρωεκλογές του ’19. Χωρίς να υποτιμήσουμε τις αντίρροπες μετατοπίσεις που σημειώνονται προς τα «αριστερά» του πολιτικού φάσματος, η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ελλάδα είναι ένα αδιαμφισβήτητο συμπέρασμα των εκλογών της προηγούμενης εβδομάδας.
Σίγουρα, η ψήφος στην ακροδεξιά έχει γεωγραφικά χαρακτηριστικά. Τα ποσοστά των Βελόπουλου και Λατινοπούλου είναι σαφώς «τσιμπημένα» προς τα πάνω στη Βόρεια Ελλάδα, ενώ και αυτά του Εμφιετζόγλου (είχε τη στήριξη Κασιδιάρη) κινούνται στον πανελλαδικό μέσο όρο ή υψηλότερα. Μάλιστα, η Ελληνική Λύση σε έξι Περιφέρειες βγήκε δεύτερο κόμμα: Ημαθία 18,53%, Πέλλα 17,53%, Κιλκίς 16,51%, Β’ Θεσσαλονίκης 16,01%, Σέρρες 15,97%, Δράμα 15,61%. Η εθνικιστική υστερία που συνόδευσε την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών – που σε τεράστιο βαθμό είχε καλλιεργήσει και η ΝΔ – καλλιέργησε σε κοινωνικά τμήματα ένα προφίλ «πατριωτικής αντίστασης στην προδοσία», το οποίο όχι μόνο άντεξε με τα χρόνια αλλά πλαισιώθηκε με ευρύτερα χαρακτηριστικά (π.χ. κατά του δικαιωματισμού, της «αλλοίωσης των παραδοσιακών αξιών», της «υποχωρητικότητας απέναντι στην Τουρκία» κ.α.). Όπως φάνηκε, αυτό το προφίλ πολλών ψηφοφόρων της Βορείου Ελλάδας (κυρίαρχα αλλά όχι μόνο) πλήρωσαν ακριβά μέχρι και εκείνοι που «έσκουζαν» πριν λίγα χρόνια για τον «αλυτρωτισμό των Σκοπίων».
Το προφίλ της ακροδεξιάς «διαμαρτυρίας» έκανε την εμφάνισή του εντόνως στις νέες γενιές, καταρρίπτοντας τον μύθο που θέλει την ακροδεξιά να ανεβαίνει εξαιτίας των ψήφων των μεγάλων ηλικιών. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα ποιοτικά στοιχεία των exit polls, Βελόπουλος, Νίκη, Λατινοπούλου και Εμφιετζόγλου παίρνουν στους ψηφοφόρους 17 έως 24 ετών ποσοστό 19,4%, στους 25 έως 34 ετών 22,1% , στους 35 έως 54 – 22,7% και στους 55+ πέφτουν στο 15,1%. Αυτό σημαίνει πως η μόνη ηλικιακή κατηγορία που «ρίχνει» τον μέσο όρο της ακροδεξιάς στην Ελλάδα είναι οι 55+, που όμως ψήφισαν ΝΔ σε ποσοστό 34,8%. Εδώ, βέβαια, αξίζει να σημειωθεί πως στις νεαρές ηλικίες αισθητά υψηλότερα είναι και τα ποσοστά των κομμάτων που κινούνται αριστερότερα του ΣΥΡΙΖΑ.
Όσον αφορά το φύλο, οι γυναίκες ψήφισαν Βελόπουλο, Νίκη ή Λατινοπούλου (δεν καταγράφονται τα ποσοστά Εμφιετζόγλου) σε ποσοστό μόλις 13,1%, σε σύγκριση με 20% που ψήφισαν οι άνδρες.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι μετατοπίσεις ψηφοφόρων από τα μεγάλα κόμματα προς την ακροδεξιά. Η μεγαλύτερη απώλεια της ΝΔ ήταν προς την Ελληνική Λύση με 5,4%, ενώ πέρα από βέβαιο πρέπει να θεωρείται πως από το 14,9% που έχασε η ΝΔ προς μικρότερα κόμματα, μεγάλο τμήμα μεταφέρθηκε προς το κόμμα της Νίκης και την Λατινοπούλου. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε απώλειες προς τον Ελληνική Λύση της τάξεως του 6,2% την ίδια ώρα που έχασε μόλις 7,2% προς τη Νέα Αριστερά και 5,8% προς το ΚΚΕ. Μικρότερες απώλειες προς τα ακροδεξιά κατέγραψε το ΠΑΣΟΚ, που έχασε 4,2% προς την Ελληνική Λύση.
Σύμφωνα πάλι με τα exit polls, οι βασικές κατηγορίες ανά επαγγελματική απασχόληση που στήριξαν δυνάμεις της ακροδεξιάς (Βελόπουλο – Νίκη -Λατινοπούλου – Εμφετζιόγλου) ήταν οι Μισθωτοί Ιδιωτικού Τομέα με 22,1% και οι Άνεργοι με 21,9%. Αμέσως πιο κάτω, βρίσκονται οι Ελεύθεροι Επαγγελματίες με 19,6%, ενώ οι Φοιτητές περνάνε τους Αγρότες – Κτηνοτρόφους – Ψαράδες με 18,8% έναντι 18,6%! Μάλιστα το κόμμα της Νίκης στην κατηγορία των φοιτητών καταγράφει 6,2%, δηλαδή μόλις 3 μονάδες κάτω από το ΚΚΕ…
Θερμοκήπιο ακροδεξιάς το σύστημα
Δύο στοιχεία οφείλουν να μας προβληματίσουν σοβαρά. Πρώτο, ο πυρήνας ψηφοφόρων που ψηφίζει με συνέπεια και σταθερότητα κόμματα στα «δεξιά» της ΝΔ έχει ανανεωθεί και – το χειρότερο – μεγεθυνθεί. Η καταδίκη της Χρυσής Αυγής έχει βοηθήσει, ώστε ο πυρήνας αυτός να μην συγκροτηθεί οργανωτικά με μαζικούς όρους (όπως είχε γίνει με τη Χρυσή Αυγή) αλλά σε καμία περίπτωση δεν έχει παγώσει την ανατροφοδότηση και (ανά συνθήκες) μεγέθυνση της ακροδεξιάς.
Δεύτερο, πιθανότατα έχει μαζικοποιηθεί και το τμήμα εκείνο των ψηφοφόρων που ενδέχεται να ψηφίσει ακροδεξιά. Μπορεί μπροστά σε κρίσιμα εκλογικά διακυβεύματα ή σε περιόδους υπερ-συσπείρωσης της ΝΔ (βλ. Ιούλιο του 2019), να μην επιλέγει την ψήφο στην ακροδεξιά, αλλά σε συνθήκες «χαλαρότερης» ψήφου δεν θα διστάσει να στηρίξει κάποιο σχηματισμό της.
Οι τάσεις αυτές, αποτελούν δημιούργημα του αστικού πολιτικού συστήματος. Επί χρόνια, αστικά κόμματα υιοθετούν πτυχές της ακροδεξιάς ατζέντας, προκειμένου να ζητιανεύσουν τους ψήφους της εκκλησίας ή άλλων συντηρητικών ακροατηρίων. Με τη γραμμή αυτή, η ακροδεξιά όχι μόνο δεν αποδυναμώθηκε, αλλά φαίνεται πως έχει καταφέρει να «αλυσοδέσει» το σύστημα, τιμωρώντας ακόμα και εκείνους που της… χαϊδεύουν τα αυτιά!
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν στις 15.6.2024
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου