Τρίτη 30 Ιουλίου 2024

Αθήνα 2004, η ντόπα της «Ισχυρής Ελλάδας»

Μάκης Γεωργιάδης

▸ Σπατάλη, εθνικισμός, ανθρωποθυσίες και καταστολή

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 σημάδεψαν ανεξίτηλα την Αθήνα αλλά και συνολικά τη χώρας. Ακόμα και σήμερα, είκοσι χρόνια μετά, το «μαύρο κουτί» της σπατάλης και του πραγματικού «οικονομικού αποτυπώματος» των αγώνων παραμένει εν πολλοίς αδιευκρίνιστο. Οκτώ ολόκληρα χρόνια μετά το 2004, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, επί κυβέρνησης Σαμαρά, αποτίμησε το κόστος σε κάτι παραπάνω από 8,5 δισ. ευρώ. Στο ίδιο μήκος κύματος και η έκθεση του ΙΟΒΕ, τον Μάρτιο του 2014, όπου παρατίθενται ανάλογα αποτελέσματα. Η ίδια η ΝΔ, ωστόσο, ως νέα κυβέρνηση τότε, τον Οκτώβριο του 2004, κατηγορούσε τις κυβερνήσεις Σημίτη για σπατάλες και υπερβολική διόγκωση του αρχικού προϋπολογισμού και ανέβαζε το κόστος σε 10 δισ. ευρώ. Το ΠΑΣΟΚ αντέτεινε τότε ότι οι αγώνες κόστισαν …μόλις έξι δισ. ευρώ!

Στην αντιπαράθεση που ακολούθησε όλα αυτά τα χρόνια εμφανίστηκαν εκτιμήσεις για δέκα, 13 έως και 27 δισ. ευρώ. Η αλήθεια ίσως να μην αποκαλυφθεί ποτέ στην ολότητά της. Το βέβαιο είναι ότι το αφήγημα της «ισχυρής Ελλάδας» του εκσυγχρονισμού βούλιαξε μόλις πέντε χρόνια αργότερα και στην εξέλιξη αυτή συνέβαλε -ως έναν βαθμό- η μεγαλομανία της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων. Σήμερα, το αφήγημα αυτό σαπίζει μαζί με τα τσιμεντένια κουφάρια των Ολυμπιακών Ακινήτων και του στεγάστρου Καλατράβα με τα στατικά προβλήματα και το χαμένο… manual! Μπορεί όλα αυτά να προκαλούν κλαυσίγελο, στην πραγματικότητα, όμως, αποτελούν ύβρι. Ύβρι καταρχάς για τους (επισήμως) 13 νεκρούς εργάτες και συνολικά 17, με τους τέσσερις που σκοτώθηκαν σε συνδεδεμένα έργα. Το αίμα των αθώων πότισε τα θεμέλια των έργων. Το τρίπτυχο σπατάλη, μίζες και υπέρογκες προμήθειες σε ημέτερα συμφέροντα, σε παλιά και νεότερα «τζάκια», καθώς και η επιβολή συνθηκών γαλέρας σε μια χώρα που γέμισε εργασιακά κάτεργα, απογείωσε την κερδοφορία των επιχειρήσεων που ενεπλάκησαν με τους αγώνες και γενικά του κεφαλαίου.

Η υπερεκμετάλλευση και οι εξουθενωτικές συνθήκες με τα απάνθρωπα ωράρια προκειμένου να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα σφράγισαν την πραγματικότητα. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της κατασκευής του Ολυμπιακού Χωριού. Ένα έργο στο οποίο σημειώθηκαν πέντε θανατηφόρα εργατικά δυστυχήματα, ενώ τις πρώτες 80 ημέρες της κατασκευής του είχαν σημειωθεί και 55 ακόμη ατυχήματα σε σύνολο 500 εργαζομένων! Από την άλλη, χαρακτηριστικό του πάρτι διασπάθισης του δημόσιου χρήματος είναι ο αρχικός προϋπολογισμός ανακατασκευής του ΟΑΚΑ ή της ανακαίνισης του Καλλιμάρμαρου. Στην πρώτη περίπτωση ο αρχικός προϋπολογισμός ήταν 3,1 εκατ. ευρώ και στη δεύτερη 330 χιλιάδες. Τελικό κόστος; Στην μεν πρώτη περίπτωση 399 εκατ. ευρώ και στη δεύτερη 11,5 εκατομμύρια!

Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε, σε αυτό το σημείο, τις δαπάνες για την ασφάλεια οι οποίες έφτασαν τα 1,3 δισ. ευρώ . Ποσό ρεκόρ για τις ως τότε διοργανώσεις και μεγαλύτερο ακόμη κι από το ποσό που δαπανήθηκε στους Αγώνες του Πεκίνου που ακολούθησαν. Σε αυτές συμπεριλαμβανόταν και το περιβόητο σύστημα C4i το οποίο δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ σαπίζοντας σε κάποιες αποθήκες. Το όλο θέμα χαρακτηρίστηκε σκάνδαλο, αλλά παρόλα αυτά, εκείνες τις μέρες η Αθήνα θύμιζε πόλη σε πολιορκία. Χιλιάδες αστυνομικοί όλων των μονάδων και ειδικοτήτων είχαν κατακλύσει οπλισμένοι σαν αστακοί τους δρόμους της Αθήνας. Όλα αυτά υπό τον φόβο «τρομοκρατικών επιθέσεων» καθώς τον Μάρτιο είχε προηγηθεί το πολύνεκρο χτύπημα στο μετρό της Μαδρίτης. Παράλληλα, ήταν νωπή ακόμη τότε η επίθεση στους Δίδυμους Πύργους την 11η Σεπτεμβρίου του 2001 η οποία είχε αλλάξει συθέμελα τις πολιτικές ασφαλείας παγκοσμίως.

Πάνω από 10 δισ. το κόστος των αγώνων, μεγάλο φαγοπότι για ημετέρους και πολυεθνικές

Αυτό που δεν είχε αλλάξει και πολύ, ήταν το ντόπινγκ! Πριν καν ξεκινήσουν οι Αγώνες, την Παρασκευή 13 Αυγούστου, είχε ξεκινήσει η «σαπουνόπερα» με το «ατύχημα» των Κεντέρη – Θάνου με το οποίο ασχολιόταν ολόκληρη η χώρα επί μήνες. Η Ελλάδα παρακολούθησε εκείνες τις μέρες, αλλά και τα επόμενα χρόνια, την αποκαθήλωση αστεριών της, κυρίως σε στίβο και άρση βαρών. Τις μέρες των αγώνων έσκασαν 26 κρούσματα ντόπινγκ και άλλα πέντε με καθυστέρηση οκτώ ετών, καθώς ΔΟΕ και WADA είχαν διατηρήσει δείγματα τα οποία εξετάστηκαν το 2012 με πιο προηγμένα μέσα.’


Μια εικόνα, ωστόσο, αποτυπώνει με απόλυτη γλαφυρότητα τι πραγματικά σημαίνουν οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες: Στη σφαιροβολία ανδρών και γυναικών, ένα από τα αγωνίσματα του στίβου στο στάδιο της Αρχαίας Ολυμπίας, από τους έξι αθλητές και αθλήτριες που ανέβηκαν στο βάθρο των νικητών, οι τέσσερις είχαν κάνει χρήση αναβολικών και τα μετάλλια τούς αφαιρέθηκαν!

Αντιδράσεις; Υπήρξαν, ήδη από την 5η Σεπτεμβρίου του 1997 όταν ο Χουάν Αντόνιο Σάμαρανγκ ανακοίνωνε την απόφαση της ΔΟΕ να δώσει τους Αγώνες στην Αθήνα. Θα περίμενε κανείς πως με βάση τη σχετική μαζικότητα του κινήματος εναντίον της προηγούμενης υποψηφιότητας της πόλης για τους επετειακούς Αγώνες του 1996, αυτές οι αντιδράσεις θα ήταν και περισσότερες. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν έγινε και οι αντιστάσεις μέχρι την τελετή έναρξης είχαν κύριο εκφραστή δυνάμεις της επαναστατικής, αντικαπιταλιστικής Αριστεράς και κάποιες άλλες διάσπαρτες δυνάμεις. Αυτές πήγαν κόντρα στο ρεύμα της «ολυμπιακής ομοψυχίας».
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν (27.7.24)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου