Έκθεση Ντράγκι: «Πρόσω ολοταχώς» προς πολεμική οικονομία και ένταση ανταγωνισμών

«Πρόσω ολοταχώς» προς την πολεμική οικονομία και την όξυνση των ανταγωνισμών δείχνει η «πολυαναμενόμενη» έκθεση Ντράγκι που δημοσιεύτηκε χτες, σχετικά με την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της ΕΕ, σε μια προσπάθεια της ιμπεριαλιστικής ένωσης να απαντήσει στα πολύ μεγάλα αδιέξοδα και στην κατάσταση της καπιταλιστικής οικονομίας που πηγαίνει προς μια νέα κρίση.

Η έκθεση Ντράγκι αποτυπώνει τους ανταγωνισμούς που φουντώνουν με τα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, σημειώνοντας μεταξύ άλλων πως «η ψαλίδα στο ΑΕΠ μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ έχει μεγαλώσει, κυρίως λόγω της εντονότερης επιβράδυνσης της αύξησης της παραγωγικότητας στην Ευρώπη» και προσθέτοντας χαρακτηριστικά ότι «τα θεμέλια πάνω στα οποία χτίσαμε κλονίζονται. Το προηγούμενο παγκόσμιο παράδειγμα ξεθωριάζει. Η εποχή της ταχείας ανάπτυξης του παγκόσμιου εμπορίου φαίνεται να έχει παρέλθει, με τις εταιρείες της ΕΕ να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο ανταγωνισμό από το εξωτερικό αλλά και χαμηλότερη πρόσβαση στις υπερπόντιες αγορές. Η Ευρώπη έχασε απότομα τον σημαντικότερο προμηθευτή Ενέργειας, τη Ρωσία. Παράλληλα, η γεωπολιτική σταθερότητα φθίνει και οι εξαρτήσεις μας έχουν αποδειχθεί τρωτά σημεία».

Στο πλαίσιο αυτό, και μιλώντας για «υπαρξιακή πρόκληση», η έκθεση Ντράγκι δείχνει προς την επιτάχυνση των δαπανών για την πολεμική βιομηχανία, όπως και για τις «πράσινες» και «ψηφιακές» μπίζνες του κεφαλαίου, σημειώνοντας ότι για να επιτευχθούν αυτά «το μερίδιο των επενδύσεων στην Ευρώπη θα πρέπει να αυξηθεί κατά περίπου 5 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, σε επίπεδα που παρατηρήθηκαν για τελευταία φορά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Αυτό είναι πρωτοφανές: Για σύγκριση, οι πρόσθετες επενδύσεις που παρείχε το σχέδιο Μάρσαλ μεταξύ 1948 – 1951 ανήλθαν σε περίπου 1% – 2% του ΑΕΠ ετησίως».

Η έκθεση αποτυπώνει έτσι το τεράστιο συσσωρευμένο κεφάλαιο που προκαλεί «έμφραγμα» στις καπιταλιστικές οικονομίες και πολλαπλασιάζει τα αδιέξοδα, δείχνοντας εμμέσως πλην σαφέστατα ως «διέξοδο» μια νέα τεράστια καταστροφή κεφαλαίου, ώστε πάνω στα συντρίμμια να βρουν κερδοφόρες διεξόδους τα επόμενα «σχέδια Μάρσαλ».

Ενταση της εκμετάλλευσης, παραπέρα εμπορευματοποίηση και νέα «πακέτα» στις πλάτες των λαών

Για αρχή η έκθεση συνιστά νέες θυσίες χωρίς τέλος για τους λαούς, ούτως ώστε οι επιχειρηματικοί όμιλοι να επενδύουν με εγγυημένη υψηλή κερδοφορία και πάνω από 800 δισ. ευρώ «ζεστό χρήμα», αφού, όπως χαρακτηριστικά λέγεται, «ενώ η Ευρώπη πρέπει να προχωρήσει με την Ενωση Κεφαλαιαγορών, ο ιδιωτικός τομέας δεν θα είναι σε θέση να αναλάβει τη μερίδα του λέοντος της χρηματοδότησης των επενδύσεων χωρίς τη στήριξη του δημόσιου τομέα». Μάλιστα ισχυρίζεται πως «όσο πιο πρόθυμη είναι η ΕΕ να μεταρρυθμιστεί για να δημιουργήσει αύξηση της παραγωγικότητας, τόσο περισσότερο θα αυξηθεί ο δημοσιονομικός χώρος και τόσο πιο εύκολο θα είναι για τον δημόσιο τομέα να παράσχει αυτήν τη στήριξη».Μονά – ζυγά δηλαδή κερδισμένοι οι επιχειρηματικοί όμιλοι: Και μέσα από την ένταση της εκμετάλλευσης, ώστε να ανεβαίνει η «παραγωγικότητα», και με «ζεστό» χρήμα στις τσέπες.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η έκθεση εντοπίζει «τρεις περιοχές δράσης» και συγκεκριμένα: Την προσπάθεια «να κλείσει το κενό καινοτομίας με τις ΗΠΑ και την Κίνα, ιδιαίτερα στις προηγμένες τεχνολογίες». Δεύτερον, την επιτάχυνση σε ό,τι αφορά τις τεχνολογίες «απανθρακοποίησης», τις οποίες επισημαίνει ως «ευκαιρία ανάπτυξης για τη βιομηχανία της ΕΕ», τονίζοντας ωστόσο πως «ο κινεζικός ανταγωνισμός γίνεται οξύς σε κλάδους όπως η καθαρή τεχνολογία και τα ηλεκτρικά οχήματα, λόγω ενός ισχυρού συνδυασμού μαζικής βιομηχανικής πολιτικής και επιδοτήσεων, ταχείας καινοτομίας, ελέγχου των πρώτων υλών και ικανότητας παραγωγής σε κλίμακα ολόκληρης της ηπείρου». Και, τρίτον, την «αύξηση της ασφάλειας και τη μείωση των εξαρτήσεων», σημειώνοντας: «Καθώς η εποχή της γεωπολιτικής σταθερότητας ξεθωριάζει, μεγαλώνει ο κίνδυνος η αυξανόμενη ανασφάλεια να καταστεί απειλή για την ανάπτυξη και την ελευθερία. Η Ευρώπη είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη. Βασιζόμαστε σε μια χούφτα προμηθευτών για κρίσιμες πρώτες ύλες, ιδίως στην Κίνα…». «Εάν η ΕΕ δεν αναλάβει δράση, κινδυνεύουμε να γίνουμε ευάλωτοι σε καταναγκασμό», προσθέτουν τα επιτελεία της ΕΕ, και τονίζουν ότι γι’ αυτόν τον λόγο «θα χρειαστούμε μια πραγματική εξωτερική οικονομική πολιτική της ΕΕ (…) μια λεγόμενη κρατική πολιτική».

Πολιτική που βέβαια σκοντάφτει στις πολύ μεγάλες αντιθέσεις στο εσωτερικό της ιμπεριαλιστικής ένωσης, με την έκθεση Ντράγκι να περιγράφει όλα τα «εμπόδια» που θέτουν αυτές, αναφέροντας π.χ. ότι «η Ευρώπη σπαταλά τους κοινούς της πόρους» και «δεν συντονίζεται εκεί που έχει σημασία». Μέσα στα παραπάνω πλαίσια οι άξονες της έκθεσης εστιάζουν στην «πλήρη εφαρμογή της ενιαίας αγοράς» παντού, στη «χρηματοδότηση των κύριων τομέων δράσης, οι οποίοι συνεπάγονται τεράστιες επενδυτικές ανάγκες που δεν έχουν παρατηρηθεί εδώ και μισό αιώνα στην Ευρώπη», και στη «βούληση να μεταρρυθμιστεί η διακυβέρνηση της ΕΕ, αυξάνοντας το βάθος του συντονισμού και μειώνοντας το ρυθμιστικό βάρος». Προετοιμάζει δηλαδή για πολλούς ακόμα γύρους εμπορευματοποίησης και «απελευθέρωσης» που θα πληρώσουν πολύ βαριά οι λαοί, με νέες θυσίες αλλά και μνημόνια διαρκείας.

500 δισ. ευρώ για την πολεμική βιομηχανία!

Την τιμητική της έχει φυσικά η πολεμική βιομηχανία. Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «η αμυντική βιομηχανία απαιτεί τεράστιες επενδύσεις για να καλύψει το χαμένο έδαφος (…) Απαιτούνται επίσης πρόσθετες επενδύσεις για την αποκατάσταση των χαμένων δυνατοτήτων, λόγω δεκαετιών υποεπένδυσης, και για την αναπλήρωση των εξαντλημένων αποθεμάτων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δωρίστηκαν για την υποστήριξη της άμυνας της Ουκρανίας κατά της ρωσικής επίθεσης. Τον Ιούνιο του 2024 η Επιτροπή εκτίμησε ότι απαιτούνται πρόσθετες αμυντικές επενδύσεις ύψους περίπου 500 δισ. ευρώ κατά την επόμενη δεκαετία».

Παράλληλα προαναγγέλλονται και νέες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και παρεμβάσεις από την ΕΕ, και συνολικά η όξυνση των ανταγωνισμών, αφού «η αύξηση της ασφάλειας των κρίσιμων πρώτων υλών απαιτεί επενδύσεις στην εξόρυξη (τόσο στο εσωτερικό όσο και σε πλούσιες σε πόρους χώρες), στην επεξεργασία, στην αποθήκευση και στην ανακύκλωση».

Η έκθεση προτείνει κοινή χρηματοδότηση για την «αμυντική» Ερευνα και Ανάπτυξη σε διάφορους τομείς, όπως τα drones, οι υπερηχητικοί πύραυλοι, τα όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας, η στρατιωτική Τεχνητή Νοημοσύνη, ο υποθαλάσσιος και διαστημικός πόλεμος και γενικότερα ο διαστημικός τομέας. Συνιστά επίσης να αυξηθούν οι συνεργατικές προμήθειες σε στρατιωτικό εξοπλισμό, καθώς επίσης να ευνοηθούν οι ευρωπαϊκοί επιχειρηματικοί όμιλοι απέναντι στους ανταγωνιστές – κυρίως από τις ΗΠΑ – παρότι, όπως καταγράφει η έκθεση, ήδη ο ετήσιος κύκλος εργασιών τους ξεπέρασε το 2022 τα 135 δισ. ευρώ! Για να φουσκώσουν κι άλλο τα κέρδη αυτά, η έκθεση επισημαίνει πως χρειάζεται …να αυξηθεί η συνολική ζήτηση, που βρίσκεται στο 1/3 αυτής των ΗΠΑ.