Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2024

Η αντιπαράθεση των μεγάλων δυνάμεων: Η γεωπολιτική “σκακιστική” παρτίδα των ΗΠΑ και της Κίνας

Μια φιλόδοξη Κίνα και μια μεταβαλλόμενη αμερικανική ηγεσία θα οδηγήσουν σε σημαντικές αλλαγές στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών τα επόμενα χρόνια.

Η Κίνα έχει αναλάβει αποφασιστική δράση για να εδραιώσει τη θέση της στη Λατινική Αμερική, μια περιοχή που επί μακρόν παραμελήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το πόσο σοβαρά παίρνει η Κίνα την ανάπτυξη αυτή φάνηκε την περασμένη εβδομάδα, όταν ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ παρευρέθηκε προσωπικά στα εγκαίνια του λιμανιού Chancay στις ακτές του Περού.

Ο Σι βρισκόταν στο Περού για την ετήσια συνάντηση του Φόρουμ Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού (APEC). Αλλά πολλοί από τους εκπροσώπους και τους ηγέτες επικεντρώθηκαν στο Περού και σε ό,τι αυτό λέει για την αυξανόμενη διεκδικητικότητα της Κίνας στην περιοχή.

Με αυτή την αναπόφευκτη εξέλιξη, η Ουάσινγκτον φαίνεται να πληρώνει το τίμημα για την πολυετή παραμέληση και την έλλειψη επενδύσεων στους γείτονές της.

Κατά τη διάρκεια της κατ’ ιδίαν συνάντησής τους στο APEC, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν πίεσε τον Κινέζο ηγέτη για τις αθέμιτες εμπορικές πολιτικές της Κίνας.

Αυτή ήταν η τρίτη συνάντηση του Μπάιντεν με τον Σι, η οποία πραγματοποιήθηκε αφού ο Αμερικανός ηγέτης αποκάλεσε λανθασμένα τη σχέση μεταξύ των δύο χωρών “συμμαχία”.

“Είμαστε η πιο σημαντική συμμαχία – ή η πιο σημαντική σχέση σε ολόκληρο τον κόσμο, και το πώς τα πάμε καλά μαζί μπορεί να επηρεάσει τον υπόλοιπο κόσμο”, δήλωσε ο Μπάιντεν

“Και έτσι, οι δύο χώρες μας δεν μπορούν να αφήσουν αυτόν τον ανταγωνισμό να εξελιχθεί σε σύγκρουση. Αυτή είναι η ευθύνη μας και τα τελευταία τέσσερα χρόνια νομίζω ότι έχουμε αποδείξει ότι είναι δυνατή αυτή η σχέση”.

Τα σχόλια του Σι φάνηκε να απευθύνονται όχι απλώς στον Μπάιντεν αλλά στον εκλεγμένο πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος θα επιστρέψει στον Λευκό Οίκο για δεύτερη θητεία στις 20 Ιανουαρίου.

“Η Κίνα είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση για τη διατήρηση της επικοινωνίας, την επέκταση της συνεργασίας και τη διαχείριση των διαφορών, ώστε να επιδιώξουμε μια σταθερή μετάβαση της σχέσης Κίνας-ΗΠΑ προς όφελος των δύο λαών”, δήλωσε ο Σι. “Ο στόχος της Κίνας για μια σταθερή, υγιή και βιώσιμη σχέση Κίνας-ΗΠΑ παραμένει αμετάβλητος”.

“Κάντε τη σοφή επιλογή”, πρότεινε ο Σι.

Το σχόλιό του προς τον Μπάιντεν απευθυνόταν πιθανότατα στην επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ. “Συνεχίστε να εξερευνάτε τον σωστό τρόπο για να τα πάνε καλά μεταξύ τους δύο μεγάλες χώρες”.

Ο Σι φάνηκε να σηματοδοτεί την ανησυχία ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να δημιουργήσει διαίρεση μεταξύ της Κίνας σχέση με τις ΗΠΑ όταν αναλάβει ξανά τον έλεγχο του Λευκού Οίκου, σύμφωνα με πολλά μέσα ενημέρωσης.

Ο Μπάιντεν και ο Σι συζήτησαν μια σειρά από αμφιλεγόμενα θέματα, όπως η οικονομία, η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, η Ταϊβάν και η Ουκρανία, για την οποία ο Μπάιντεν καταδίκασε τη Βόρεια Κορέα για την ανάπτυξη χιλιάδων στρατιωτικών στρατευμάτων στη Ρωσία, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.

Οι δύο ηγέτες συζήτησαν επίσης τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης, τα πυρηνικά όπλα και την παραγωγή φεντανύλης στην Κίνα.

Ο Μπάιντεν επιβεβαίωσε επίσης ότι η “πολιτική της μίας Κίνας” των ΗΠΑ παραμένει “αμετάβλητη” και ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν την κυβέρνηση στο Πεκίνο ως τη μοναδική κυβέρνηση της Κίνας.

Οι ΗΠΑ δεν έχουν επίσημες διπλωματικές σχέσεις με το αυτοδιοικούμενο νησί της Ταϊβάν, το οποίο η Κίνα θεωρεί έδαφός της.

Η Κίνα έχει αποκαλέσει την αναγνώριση της κυριαρχίας της Ταϊβάν “κόκκινη γραμμή” στη σχέση της με τις ΗΠΑ.

Ενώ ο Μπάιντεν είχε υποσχεθεί στο παρελθόν να προστατεύσει την Ταϊβάν από ενδεχόμενη κινεζική επίθεση, ζήτησε ξανά τη συνέχιση του status quo.

Ο Μπάιντεν επανέλαβε στον Σι ότι οι ΗΠΑ “αντιτίθενται σε οποιεσδήποτε μονομερείς αλλαγές στο status quo από οποιαδήποτε πλευρά, ότι αναμένουμε οι διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών να επιλυθούν με ειρηνικά μέσα και ότι ο κόσμος έχει συμφέρον από την ειρήνη και τη σταθερότητα στα Στενά της Ταϊβάν”, ανέφερε το κείμενο του Λευκού Οίκου.

Ο Μπάιντεν “ζήτησε επίσης να τερματιστεί η αποσταθεροποιητική στρατιωτική δραστηριότητα της ΛΔΚ ([Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας) γύρω από την Ταϊβάν”.

Η επόμενη προεδρία Τραμπ θα δει αλλαγές στη σχέση ΗΠΑ-Κίνας.

Η παραγωγή φεντανύλης στην Κίνα είναι ένα διαρκές πρόβλημα και ο Τραμπ αναμένεται να πιέσει σκληρά την Κίνα για το πιεστικό αυτό ζήτημα.

Υπολογίζεται ότι 223.000 Αμερικανοί πέθαναν από το κυρίως προερχόμενο από την Κίνα ναρκωτικό στα τρία πρώτα χρόνια της θητείας του Μπάιντεν.

Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο για την Κατάχρηση Ναρκωτικών, “το 2022, πάνω από 107.000 άνθρωποι πέθαναν από υπερβολική δόση ναρκωτικών, με το 75% αυτών των θανάτων να αφορούν ένα οπιοειδές. Η συνολική αύξηση των θανάτων από υπερβολική δόση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην εξάπλωση της παράνομης φαιντανύλης, ενός συνθετικού οπιοειδούς”.

Ο Τραμπ δεσμεύτηκε επίσης να προστατεύσει την αμερικανική μεταποίηση από τον κινεζικό ανταγωνισμό.

Ο Τραμπ έχει απειλήσει να ανανεώσει τον εμπορικό πόλεμο με την Κίνα, ο οποίος καθοδηγείται από τους δασμούς, και ο οποίος κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, διεξήχθη σε μια προσπάθεια να μεσολαβήσει μια νέα οικονομική συμφωνία που θα ωφελούσε τις αμερικανικές εταιρείες.

Τώρα ζητά καθολικό δασμό 10% έως 20% σε όλες τις εισαγωγές στις Ηνωμένες Πολιτείες από όλες τις χώρες και πρόσθετο δασμό 60% σε όλες τις εισαγωγές από την Κίνα. Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του από το 2017 έως το 2021, ο Τραμπ επέβλεψε μια περίοδο αυξημένων εντάσεων με την Κίνα, συμπεριλαμβανομένου ενός εμπορικού πολέμου που προκλήθηκε από την επιβολή δασμών στα κινεζικά προϊόντα.

Η Κίνα απάντησε με τους δικούς της δασμούς και εμπορικούς περιορισμούς, αν και οι εμπειρογνώμονες προειδοποίησαν ότι η κλιμάκωση και στις δύο πλευρές ζημίωσε τις οικονομίες των δύο χωρών.

“Χρέωσα στην Κίνα εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε φόρους και δασμούς. Μας πλήρωσαν”, καυχήθηκε ο Τραμπ στην τελευταία προεκλογική του συγκέντρωση στο Γκραντ Ράπιντς του Μίσιγκαν, στις 4 Νοεμβρίου.

“Και ξέρετε κάτι; Θα τα πάμε περίφημα με την Κίνα. Θα τα πάμε καλά. Θέλω να τα πάω καλά μαζί τους. Ο πρόεδρος Σι ήταν σπουδαίος μέχρι που ήρθε το COVID. Τότε, δεν ήμουν τόσο ενθουσιασμένος μαζί του”.

Ο Σι φάνηκε να τείνει χέρι φιλίας στον Τραμπ, ενθαρρύνοντας τις χώρες τους να συνεργαστούν για αμοιβαίο όφελος.

“Η Κίνα είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση για τη διατήρηση της επικοινωνίας, την επέκταση της συνεργασίας και τη διαχείριση των διαφορών, ώστε να επιδιώξουμε μια σταθερή μετάβαση της σχέσης Κίνας-ΗΠΑ προς όφελος των δύο λαών”, είπε.

“Ο στόχος της Κίνας για μια σταθερή, υγιή και βιώσιμη σχέση Κίνας-ΗΠΑ παραμένει αμετάβλητος”, είπε ο Σι και ζήτησε “αμοιβαίο σεβασμό”.

“Εάν θεωρούμε ο ένας τον άλλον ως αντίπαλο, επιδιώκουμε φαύλο ανταγωνισμό και επιδιώκουμε να βλάψουμε ο ένας τον άλλον, θα ταράξουμε τη σχέση ή ακόμη και θα την ανατρέψουμε”, πρόσθεσε.

Αλλά τα λόγια του Σι θα παραμείνουν κενά μέχρι να αποδείξει τις πραγματικές του προθέσεις.

Από την πλευρά του, ο Τραμπ θα πρέπει να αποφασίσει σε ποιο βαθμό θέλει να κάνει πόλεμο εναντίον της Κίνας.

“Τα πήγα πολύ καλά με τον πρόεδρο Σι. Είναι σπουδαίος τύπος. Μου έγραψε ένα όμορφο σημείωμα τις προάλλες όταν έμαθε για το τι συνέβη”, δήλωσε ο Τραμπ μετά την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του τον Ιούλιο. “Είναι καλό πράγμα να τα πηγαίνουμε καλά, όχι κακό πράγμα”.

Οι πράξεις του Τραμπ μιλάνε πιο δυνατά από τα λόγια του και το μόνο που έχει κάνει είναι να επιβαρύνει τις διμερείς σχέσεις με την Κίνα χωρίς να επιτύχει σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις εμπορικές πρακτικές της χώρας.

Η συνεχιζόμενη εστίαση του Τραμπ σε μονομερείς δασμούς θα κλιμακώσει μόνο τις εντάσεις και θα διαταράξει τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, πλήττοντας τις οικονομίες και των δύο χωρών.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου