Τρίτη 28 Ιανουαρίου 2025

Το Τουρκολίμανο του Τραμπ

του Άρη Χατζηστεφάνου | Εφημερίδα των Συντακτών
H απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να μετονομάσει τον Κόλπο του Μεξικού σε Κόλπο της Αμερικής προκάλεσε γενική θυμηδία σε παγκόσμιο επίπεδο. Φανταστείτε ότι γέλασαν ακόμη και λαοί όπως οι Έλληνες που μετονόμασαν το Τουρκολίμανο σε Μικρολίμανο.

Toν Δεκέμβριο του 1999, στο απόγειο της φούσκας των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας, οι 350 κάτοικοι του Χάφγουεϊ στο Όρεγκον των ΗΠΑ έλαβαν μια περίεργη προσφορά. Για 110 χιλιάδες δολάρια και 20 υπολογιστές για το τοπικό σχολείο δέχτηκαν να μετονομάσουν την κωμόπολή τους σε Half.com και έτσι να μετατραπούν σε ζωντανή διαφήμιση μιας start up εταιρείας ηλεκτρονικού εμπορίου. Ομολογουμένως δεν θυσίασαν και μεγάλες δόσεις Ιστορίας. H πόλη είχε πάρει το όνομά της από το γεγονός ότι βρισκόταν στη μέση της διαδρομής (Halfway) από την επίσης άγνωστη κοινότητα του Πάιν και την Κορνουκόπια (Αμαλθείας Κέρας), μια πόλη-φάντασμα που είχε δημιουργηθεί στα χρόνια μιας άλλης φούσκας, στον πυρετό του χρυσού του 1880.

Γεωγράφοι σε όλο τον κόσμο έχουν δεκάδες ανάλογες ιστορίες να διηγηθούν – όπως την περίπτωση της πόλης Speed στην Αυστραλία, η οποία το 2011 μετονομάστηκε σε SpeedKills (η ταχύτητα σκοτώνει) για να ευαισθητοποιήσει τους οδηγούς στην οδική ασφάλεια. Κανένας βέβαια δεν γέλασε όταν, πριν από δύο χρόνια, ο εθνικιστής πρωθυπουργός της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, κάθισε στα έδρανα της σύσκεψης των G20 πίσω από ένα καρτελάκι που έγραφε Μπάρατ, αντί για Ινδία. Σίγουρα δεν γέλασαν οι αξιωματούχοι των υπουργείων Εσωτερικών και Οικονομικών, που σκέφτηκαν ότι αν εφαρμοζόταν η ιδέα του πρωθυπουργού να μετονομάσει την πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου θα έπρεπε να αντικαταστήσουν δισεκατομμύρια χαρτονομίσματα, γραμματόσημα, ταμπέλες, επίσημα έγγραφα κ.ο.κ.

Ο Ταγίπ Ερντογάν πάντως δεν είχε κανέναν ενδοιασμό να μετονομάσει τη χώρα του από Turkey σε Türkiye (σύμφωνα με φήμες, για να μην ακούγεται σαν τη γαλοπούλα στα αγγλικά). Ο ισλαμιστής πολιτικός βέβαια πατούσε στην παρακαταθήκη του Κεμάλ Ατατούρκ, ο οποίος πραγματοποίησε μία από τις μαζικότερες αλλαγές σε ονόματα πόλεων της Ιστορίας, προκειμένου να απογαλακτιστεί από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και να καλύψει τις μαζικές μετακινήσεις και απελάσεις πληθυσμών από τη χώρα.

Για δεκάδες άλλες χώρες οι αλλαγές ονομάτων σηματοδοτούσαν απελευθέρωση από αποικιακές δυνάμεις (η Βρετανική Χρυσή Ακτή έγινε Γκάνα) ή απόδοση τιμών σε ηγέτες και μεγάλους επαναστάτες (η Σαϊγκόν μετονομάστηκε σε Χο Τσι Μινχ ενώ το Πέτρογκραντ έγινε Λένινγκραντ πριν αλλάξει και πάλι όνομα σε Αγία Πετρούπολη) κ.ο.κ.

Τα πραγματικά γεωπολιτικά προβλήματα βέβαια προκύπτουν στις περιπτώσεις διαμφισβητούμενων περιοχών, όπου ονόματα πόλεων και γεωγραφικών σχηματισμών υποκρύπτουν αντιπαλότητες που συχνά οδηγούν σε συρράξεις. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των Ίμια/Καρντάκ και των νησιών Φόκλαντ/Μαλβίνες («ο πόλεμος δυο καραφλών για μια τσατσάρα», όπως αποκαλούσε ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες τον πόλεμο Αργεντινής – Βρετανίας).

Ακόμη και αυτές οι περιπτώσεις βέβαια φαντάζουν σαν εύκολα επιλύσιμες παρεξηγήσεις σε σχέση με τα νησιά Σπράτλι στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, τα οποία έχουν διαφορετικά ονόματα στις περισσότερες από τις πέντε χώρες που τα διεκδικούν (Μαλαισία, Κίνα, Ταϊβάν, Φιλιππίνες και Βιετνάμ). Άλλωστε ακόμη και η Θάλασσα της Νότιας Κίνας είναι η ονομασία των Ευρωπαίων αποικιοκρατών ενώ σήμερα η Κίνα την αποκαλεί Νότια Θάλασσα, το Βιετνάμ Ανατολική Θάλασσα, οι Φιλιππίνες Θάλασσα των Δυτικών Φιλιππίνων και η Ινδονησία Θάλασσα της Βόρειας Νατούνα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου