Αντί για χώρος πρασίνου, μεγαθήριο της ΔΕΗ

Αντί για χώρος πρασίνου, μεγαθήριο της ΔΕΗ

Γιάννης Κυρίτσης

Στο παλιό στρατόπεδο Πλέσσα, στη λεωφόρο Μεσογείων, έχουν ξεκινήσει οι εργασίες για την ανέγερση κτιρίου 30.423 τ.μ. και ύψους 19,5 μ. το οποίο πρόκειται να στεγάσει τα κεντρικά γραφεία της Επιχείρησης 

● Η ΔΕΗ πλειοδότησε σε διαγωνισμό του Ταμείου Εθνικής Αμυνας και αξιοποίησε τα «παραθυράκια» που αφήνει το δαιδαλώδες χωροταξικό πλαίσιο για να πάρει την άδεια 

● Κάτοικοι και περιβαλλοντικοί σύλλογοι της περιοχής ετοιμάζουν προσφυγή στη Δικαιοσύνη, καθώς έχουν υπάρξει προσπάθειες να μεταβληθεί ο χώρος σε πράσινο.

Ενα μεγαθήριο ύψους 19,5 μέτρων, όγκου 123.000 κυβικών μέτρων και κόστους άνω των 100 εκατ. ευρώ ετοιμάζεται να ανεγείρει η ΔΕΗ για να στεγάσει τα κεντρικά της γραφεία στη λεωφόρο Μεσογείων, σε περιοχή γενικής κατοικίας. Οι εργασίες από τη ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ έχουν ήδη ξεκινήσει, με τους κατοίκους να καταγγέλλουν πολλαπλά προβλήματα που έχουν προκληθεί από τις εν εξελίξει εργασίες, αλλά και νομικά ζητήματα γύρω από την καθαυτή ανέγερση κτιρίου Κεντρικών Λειτουργιών σε περιοχή γενικής κατοικίας.

Το κτίριο-μαμούθ θα έχει σχήμα μεγάλου ανοιχτού Π και θα ανεγερθεί στο οικόπεδο που στέγαζε το στρατόπεδο Πλέσσα, δηλαδή ανάμεσα στις οδούς Ξενοπούλου - Ερνέστου Εμπράρ - Κ. Ουράνη και λεωφόρο Μεσογείων. Το στρατόπεδο, το οποίο έχει περιέλθει σε αχρησία εδώ και κάποια χρόνια, έσφυζε από πράσινο, που έχει ήδη αποψιλωθεί στο όνομα της... στρατηγικής επένδυσης.

Η μίσθωση

Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 υπήρχαν προσπάθειες αξιοποίησης του οικοπέδου, με την προτεινόμενη ανέγερση εκεί της νέας Εθνικής Βιβλιοθήκης. Το σχέδιο προέβλεπε δόμηση 18.000 τ.μ., εν τέλει όμως δεν προχώρησε καθώς θεωρήθηκε πως το κτίριο δεν χωράει στο οικόπεδο.

Τουλάχιστον αξιοπερίεργο το πώς δόθηκε μετά από μια 25ετία άδεια στη ΔΕΗ για δόμηση 30.423 τ.μ. στο ίδιο οικόπεδο... Η ΔΕΗ έχει καταφέρει, αξιοποιώντας τα «παραθυράκια» που αφήνει το δαιδαλώδες χωροταξικό πλαίσιο, να πάρει άδεια, ωστόσο υπάρχουν εκτιμήσεις ότι η οικοδομική άδεια μπορεί να ακυρωθεί κατόπιν προσφυγής στο ΣτΕ ή στο Διοικητικό Εφετείο, αξιοποιώντας το ίδιο πλαίσιο.

Η ιστορία ξεκινά το 2020, με το Ταμείο Εθνικής Αμυνας (ΤΕΘΑ) να διεξάγει διαγωνισμό στον οποίο η ΔΕΗ έδωσε την καλύτερη προσφορά και ανταποκρίθηκε στην τιμή μίσθωσης των 1,6 εκατ. ευρώ ετησίως, η οποία θα αναπροσαρμόζεται ανά πέντε χρόνια με βάση τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.

Η σύμβαση που υπογράφηκε μεταξύ ΤΕΘΑ και ΔΕΗ Α.Ε. κάνει λόγο για 50ετή μίσθωση του ακινήτου 18,8 στρεμμάτων, με δυνατότητα παράτασης για άλλα 10 χρόνια. Ωστόσο, όπως αποκαλύπτει ο Αρης Χατζηγεωργίου («ΔΕΗ: Το μεγάλο κόλπο των golden boys για το κτίριο-μεγαθήριο στη Λεωφόρο Μεσογείων», Data Journalists, 27/5/25), στην οικοδομική άδεια που εκδίδει τον Ιούλιο του 2024 ο Δήμος Αθηναίων, η ΔΕΗ εμφανίζεται ως 100% ιδιοκτήτης του έργου, με άδεια τόσο για την ανέγερση του κτιρίου όσο και για την αποψίλωση του οικοπέδου.

Το επίδοξο μεγαθήριο της ΔΕΗ φαίνεται να επωφελείται από τα κίνητρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), όπως προσαυξήσεις ύψους πέραν του ανώτατου ορίου που όριζε η πολεοδομική ζώνη και προσαυξήσεις στον συντελεστή δόμησης. Μπορεί τον Δεκέμβριο του 2024 η Ολομέλεια του ΣτΕ να έκρινε τα παραπάνω κίνητρα-«ντρίμπλες» του ΝΟΚ αντισυνταγματικά, η ΔΕΗ ωστόσο είχε ήδη προλάβει να επωφεληθεί.

Εχουν υπάρξει κατά καιρούς προσπάθειες να γίνει το πρώην στρατόπεδο Πλέσσα χώρος πρασίνου. Οπως τονίζει ο Φαίδωνας Παπαθεοδώρου, πολεοδόμος, πολιτικός μηχανικός και μέλος του «Πολιτιστικού Περιβαλλοντικού Συλλόγου Κέντρου Αμπελοκήπων», υπάρχει μελέτη για το ευρύτερο πάρκο Γουδή (το οποίο βρίσκεται απέναντι από το πρώην στρατόπεδο Πλέσσα) από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Η μελέτη περιλαμβάνει και τον χώρο του πρώην στρατοπέδου (δηλαδή τον χώρο όπου σχεδιάζεται να χτιστεί το νέο «στρατηγείο» της ΔΕΗ) για να γίνει πάρκο, ωστόσο, δεν έχει εφαρμοστεί.

Το οικόπεδο της ΤτΕ

Ακόμα, χάνεται και οικόπεδο έκτασης 1,2 στρεμμάτων, το οποίο ανήκει στην Τράπεζα της Ελλάδος και βρίσκεται ακριβώς δίπλα από το στρατόπεδο Πλέσσα. Οπως λέει ο Αρης Χατζηγεωργίου (ό.π.), το οικόπεδο αυτό, το οποίο χωράει οικοδομή 3.200 τ.μ., έχει δεσμευθεί ως Κοινόχρηστο Πράσινο από το 1981 με απόφαση υπουργού ΠΕΧΩΔΕ, χωρίς όμως να έχει ολοκληρωθεί η απαλλοτρίωση λόγω μη καταβολής αποζημίωσης από τον Δήμο Αθηναίων στην Τράπεζα της Ελλάδος.

Η Τράπεζα επιδιώκει να χαρακτηριστεί και πάλι οικοδομήσιμο. Μικρότερα ή μεγαλύτερα, ολοένα και περισσότερα οικόπεδα που θα μπορούσαν να γίνουν χώροι πρασίνου χάνονται και η παρούσα κυβέρνηση σίγουρα δείχνει να έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον στη διευκόλυνση ιδιωτικών επενδύσεων παρά στα έργα δημόσιου συμφέροντος.

Ο Φαίδωνας Παπαθεοδώρου υποστηρίζει ότι γίνεται μια παρερμηνεία των χρήσεων γης στην περιοχή, που είναι και το κυριότερο ζήτημα. «Το Προεδρικό Διάταγμα (ΦΕΚ 498Δ) του 1998 μιλάει ξεκάθαρα για χρήσεις γενικής κατοικίας και μάλιστα με περιορισμούς όσον αφορά τη χρήση για γραφεία και καταστήματα», τονίζει.

Το διάταγμα λέει ότι στα εσωτερικά οικοδομικά τετράγωνα, μόνο το 25% μπορεί να χρησιμοποιείται για γραφεία και καταστήματα και το υπόλοιπο 75% του κάθε οικοδομικού τετραγώνου να είναι για χρήση ως κατοικίες. Το οικόπεδο του πρώην στρατοπέδου Πλέσσα ουσιαστικά πρόκειται για ενοποίηση τριών οικοδομικών τετραγώνων.

Αλλαγή χρήσης

«Με την ενοποίηση των οικοδομικών τετραγώνων θεωρητικά όλο αυτό το τεράστιο οικόπεδο έχει πρόσωπο στη Μεσογείων και με αυτή τη λογική λένε ότι μπορούν να το κάνουν 100% μαγαζιά και γραφεία. Κάνοντάς το όμως αυτό, αλλάζει τελείως η έννοια της χρήσης, αλλάζει η περιοχή.

»Αυτό αντιβαίνει και με την έννοια του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας, το οποίο ξεκαθαρίζει ότι αυτές οι χρήσεις είναι για να γίνονται στις περιοχές που ορίζονται ως περιοχές κεντρικών λειτουργιών», υπογραμμίζει ο κ. Παπαθεοδώρου. Εν ολίγοις, τα κεντρικά κτίρια μιας τόσο μεγάλης επιχείρησης, όπως η ΔΕΗ, δεν πρέπει να εγκαθίστανται εντός περιοχών γενικής κατοικίας, όπως η συγκεκριμένη.

Με βάση όλα τα παραπάνω, ο Πολιτιστικός Περιβαλλοντικός Σύλλογος Κέντρου Αμπελοκήπων θα καταθέσει στο προσεχές διάστημα αίτηση ακύρωσης της οικοδομικής άδειας είτε στο ΣτΕ είτε στο Διοικητικό Εφετείο, ζητώντας να ακυρωθεί η σχετική διοικητική πράξη του Δήμου Αθηναίων.

Τι λένε οι κάτοικοι, τι απαντά ο Δήμος Αθηναίων

Οι κάτοικοι της περιοχής, οι οποίοι έχουν δημιουργήσει και την «Επιτροπή Αγώνα Κατοίκων Ελληνορώσων», καταγγέλλουν πολλαπλά προβλήματα που έχουν προκληθεί στη γειτονιά από το έργο. «Δεν τηρούνται οι ώρες κοινής ησυχίας, έχουμε να κοιμηθούμε ενάμιση χρόνο. Τα φορτηγά έρχονται ακατάπαυστα, ακόμα και μετά τα μεσάνυχτα», τονίζει η Μ. Λ., καταγγέλλοντας και θέματα με το πάρκινγκ και τα καυσαέρια.

Η Β. Τ., κάτοικος της περιοχής, καταγγέλλει ότι το σπίτι της σχεδόν καθημερινά δονείται από τις εργασίες στο εργοτάξιο. «Κάνουν σαν μικρούς σεισμούς από το σκάψιμο, είναι ανυπόφορο», λέει και η Μ. Λ. Σοβαρές είναι και οι αιτιάσεις του Μ. Κ., κατοίκου επί της οδού Ερνέστου Εμπράρ, η οποία βρίσκεται στο πίσω μέρος του εργοταξίου. «Εκτός από τους θορύβους και το πρόβλημα με το πάρκινγκ, είχαμε κάτι μικρές ρωγμές στο σπίτι και τώρα βλέπω και μικρές ρωγμές στον δρόμο», υπογραμμίζει.

Η Επιτροπή Αγώνα Κατοίκων Ελληνορώσων λέει σε ανακοίνωσή της (30/9) ότι σε συνάντηση των κατοίκων με τον δήμαρχο Χάρη Δούκα (στην εκδήλωση για την «Ανοιχτή Γειτονιά 15 λεπτών», στις 15/9), ο δήμαρχος έθετε διλήμματα όπως «Να δοθούν λεφτά για απαλλοτρίωση του οικοπέδου της Τράπεζας της Ελλάδος ή για τη συντήρηση των σχολείων;» και «Να προχωρήσουμε τις απαλλοτριώσεις και να αυξήσουμε τους φόρους για να γίνουν αυτές ή να μειώσουμε τους φόρους;». «Η απάντησή του ήταν επί της ουσίας “νίπτω τας χείρας μου”», σχολιάζει η Μ. Λ.

Ο αντιδήμαρχος Πολεοδομίας Π. Χαρλαύτης επισημαίνει στην «Εφ.Συν.» ότι η άδεια έχει πάρει έγκριση από όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες, τονίζοντας παράλληλα ότι ο δήμος δεν έχει εγκαταλείψει το θέμα της ανέγερσης του κτιρίου της ΔΕΗ.

«Προσπαθούμε να δούμε με την πολεοδομία τι γίνεται με την άδεια, αν είναι όλα τυπικά ή αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα», επισημαίνει. Αναφορικά με μια πιθανή απαλλοτρίωση του οικοπέδου της Τράπεζας της Ελλάδος, ο κ. Χαρλαύτης μάς λέει ότι μια τέτοια απαλλοτρίωση, αν και θα ήταν επιθυμητή από τον δήμο, δεν φαίνεται να μπορεί να προχωρήσει λόγω έλλειψης χρημάτων. «Το Πράσινο Ταμείο δεν μας δίνει αρκετά χρήματα, εκκρεμούν ήδη πολλές απαλλοτριώσεις και οι κινήσεις που μπορούμε να κάνουμε είναι πολύ περιορισμένες», υπογραμμίζει.