Νέα στάδια εθνοκάθαρσης στη Γάζα;
Σωτήρης Ρούσσος*
Το σχέδιο για μια αμερικανοϊσραηλινή «Ριβιέρα» φαίνεται να εκτυλίσσεται κανονικά. Η πρώτη φάση στοχεύει στην κατοχή και εκκαθάριση εδαφών. Η δεύτερη, όταν η ζωή των 1,9 εκατομμυρίων εγκλωβισμένων γίνει αβίωτη, θα οδηγήσει-σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις των σχεδιαστών- σε μια «εθελούσια» έξοδο.
Τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων στη Γάζα τείνουν να επιβεβαιώσουν την εκτίμηση ότι εφαρμόζεται, μεθοδικά και σε φάσεις, ένα σχέδιο εθνοκάθαρσης. Δεν πρόκειται πλέον για μια στρατιωτική επιχείρηση περιορισμένης διάρκειας, αλλά για μια διαδικασία σταδιακής εκδίωξης και δημογραφικής αναδιάρθρωσης, η οποία επιχειρεί να μεταμορφώσει τη Γάζα σε γεωπολιτικό «εργοτάξιο» υπό μόνιμη ισραηλινή επιτήρηση.
Η πρώτη φάση της εκεχειρίας, η μόνη που έχει επισήμως συμφωνηθεί, καθιερώνει νέα πραγματικότητα στο πεδίο: το Ισραήλ συνεχίζει να κατέχει περίπου το 55% της Λωρίδας, ενώ οι διαπραγματεύσεις για τις επόμενες φάσεις έχουν μετατεθεί επ’ αόριστον. Στο κατεχόμενο τμήμα έχουν απομείνει μόλις 30 έως 40 χιλιάδες Παλαιστίνιοι, κυρίως στην περιοχή της Ράφα. Οι υπόλοιποι 1,9 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται εγκλωβισμένοι στο ελεύθερο, αλλά ερμητικά αποκλεισμένο, 45% της επικράτειας.
Το Ισραήλ έχει διαμηνύσει ότι απαγορεύει με απειλή θανάτου την είσοδο των εκτοπισμένων στις ζώνες που ελέγχει. Οσοι δε κατοικούν ακόμη εντός αυτών των περιοχών δεν επιτρέπεται να περάσουν στον «ελεύθερο» τομέα. Ετσι, η Γάζα έχει ουσιαστικά διχοτομηθεί σε δύο απομονωμένα σύμπαντα, όπου η κίνηση ανθρώπων, αγαθών και πληροφοριών ρυθμίζεται αποκλειστικά από τις ισραηλινές αρχές.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων που επισκέφθηκαν πρόσφατα το Ισραήλ είναι αποκαλυπτικές. Οπως ανέφεραν, η ανοικοδόμηση μπορεί να ξεκινήσει στον ισραηλινό τομέα χωρίς να περιμένουν τη συγκρότηση διεθνούς δύναμης ή τη δημιουργία τεχνοκρατικής κυβέρνησης για τον υπόλοιπο. Η στάση αυτή νομιμοποιεί de facto τη μόνιμη κατοχή μεγάλου μέρους της Γάζας και προετοιμάζει ένα καθεστώς άνισης μεταπολεμικής ανάπτυξης: ένας τομέας ανοικοδομημένος, «ασφαλής» και προσανατολισμένος σε αμερικανοϊσραηλινές επενδύσεις· και ένας άλλος, απομονωμένος, υποσιτισμένος και στα πρόθυρα ανθρωπιστικής κατάρρευσης.
Το σχέδιο για μια αμερικανοϊσραηλινή «Ριβιέρα» φαίνεται να εκτυλίσσεται κανονικά. Η πρώτη φάση στοχεύει στην κατοχή και εκκαθάριση εδαφών. Η δεύτερη, όταν η ζωή των 1,9 εκατομμυρίων εγκλωβισμένων γίνει αβίωτη, θα οδηγήσει-σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις των σχεδιαστών- σε μια «εθελούσια» έξοδο. Η εθνοκάθαρση δεν θα συντελεστεί με μαζικές εκτελέσεις, αλλά με την αργή εξάντληση ενός πληθυσμού που στερείται τροφής, νερού, ρεύματος και ελπίδας.
Κρίσιμη για την έκβαση της κατάστασης είναι η εγκατάσταση της διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης, της κυβέρνησης τεχνοκρατών και της παλαιστινιακής αστυνομίας. Η διεθνής δύναμη δεν έχει καν συγκροτηθεί. Η μόνη χώρα που δήλωσε δημόσια την πρόσθεση να συμμετάσχει είναι η Τουρκία αλλά συναντά το βέτο του Τελ Αβίβ. Οι δημοσιογραφικές πληροφορίες για πιθανή συμμετοχή μουσουλμανικών κρατών όπως η Ινδονησία, η Μαλαισία και το Πακιστάν δεν έχουν επιβεβαιωθεί. Ούτε η τεχνοκρατική κυβέρνηση της Γάζας έχει ανακοινωθεί και βέβαια δεν έχει αναπτυχθεί η παλαιστινιακή αστυνομία που εκπαιδεύεται στην Αίγυπτο. Υπό αυτές τις συνθήκες δεν μπορεί να συζητηθεί σοβαρά ο αφοπλισμός της Χαμάς και η αποχώρηση του Ισραήλ από την υπόλοιπη Λωρίδα της Γάζας και βέβαια δεν μπορεί να ξεκινήσει καμία σημαντική προσπάθεια ανοικοδόμησης.
Μέχρι τότε, δεν θα υπάρχει επίσημος πόλεμος. Θα υπάρχουν, όμως, περιοδικές αεροπορικές και πυραυλικές επιθέσεις, διακοπές της ανθρωπιστικής βοήθειας και υποδαύλιση εσωτερικών συγκρούσεων στη Γάζα. Ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορεί να επαίρεται ότι «σταμάτησε τη σφαγή», ενώ τα πλούσια κράτη του Κόλπου θα συνεχίσουν τις οικονομικές σχέσεις τους με το Τελ Αβίβ, διατηρώντας αλώβητη τη ροή κεφαλαίων και τεχνολογικών συνεργασιών.
Η Γάζα κινδυνεύει έτσι να καταστεί το πιο ωμό παράδειγμα μιας νέας μορφής αποικιοκρατίας: μιας εθνοκάθαρσης που παρουσιάζεται ως ειρηνευτική διαδικασία και συνοδεύεται από επενδυτικά σχέδια «ανοικοδόμησης». Αν αυτό το πείραμα ολοκληρωθεί, δεν θα έχει μόνο εξαλείψει έναν λαό από τη γη του, αλλά θα έχει καταργήσει οριστικά κάθε έννοια διεθνούς δικαίου στη Μέση Ανατολή - αφήνοντας πίσω του μια «Ριβιέρα» χτισμένη πάνω στα ερείπια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
* Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Θρησκείας στη Μέση Ανατολή στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών (ΚΕΜΜΙΣ).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου