Λες και ζούμε σε μια μόνιμη χρονική λούπα. Η επανάληψη δεν είναι πια η μητέρα της μάθησης, όπως λέγαμε παλιότερα, αλλά τρόπος ύπαρξης και ζωής μιας κοινωνίας που πάσχει από μιθριδατισμό καθώς έχει αποκτήσει σκανδαλώδη ανοσία στα ποικίλα γεγονότα διαφθοράς.
Πενήντα χρόνια πριν ο Γιάννης Δαλιανίδης γύρισε την ταινία Φωνάζει ο κλέφτης σε σενάριο Δημήτρη Ψαθά. Είναι μια κωμωδία καταστάσεων και η υπόθεση διαπλέκεται γύρω από την προσπάθεια να συγκαλυφθεί ένα σκάνδαλο κατάχρησης δημοσίου χρήματος από μια συμμορία της οποίας ηγείται ο αδελφός της πρωταγωνίστριας, που είναι σύζυγος του στρατηγού-επικεφαλής του λεηλατούμενου οργανισμού. Μπροστά στον κίνδυνο να αποκαλυφθεί η κλοπή ο καταχραστής εξυφαίνει ένα σχέδιο για να αποπροσανατολιστεί ο στρατηγός. Ποιο θα είναι αυτό; Μα να πειστεί πως «κινδυνεύει η πατρίς, το καθεστώς». Ποιοι το «απειλούν»; Μα «προδότες, κατάσκοποι, αναρχικοί». Έτσι, ωραία και καλά η αντιμετώπιση του «εσωτερικού εχθρού» θα άφηνε τους κλέφτες να συνεχίζουν το έργο τους.
Χρόνια τώρα το ελληνικό κράτος ακολουθεί την ίδια τακτική. Δεν υπάρχει περίοδος στην ιστορία του που να μην έχει θεωρηθεί η δημόσια περιουσία λεία για πλιάτσικο, που να μην έχουν αποκαλυφθεί απάτες επί απατών, κομπίνες, διαφθορά και χρηματισμός υπαλληλίσκων, υπαλλήλων και στελεχών κρατικών θεσμών και οργανισμών. Κι οι πράξεις αυτές δεν γίνονται μόνο για κάποιο στενά προσωπικό όφελος. Συνδέονται κυρίως με τη διευκόλυνση σχεδίων μεγάλων εταιρειών ποικίλου χαρακτήρα και συμφερόντων: οικοδομικού, εφοπλιστικού, εμπορικού, εκπαιδευτικού, πολιτιστικού. Κι ενώ συνεχώς αποκαλύπτονται νέα και παράλληλα εξελίσσονται παλαιότερα -πόσα δεν έχουμε μάθει, άραγε- τίποτα δεν αλλάζει.
Λες και ζούμε σε μια μόνιμη χρονική λούπα. Η επανάληψη δεν είναι πια η μητέρα της μάθησης, όπως λέγαμε παλιότερα, αλλά τρόπος ύπαρξης και ζωής μιας κοινωνίας που πάσχει από μιθριδατισμό καθώς έχει αποκτήσει σκανδαλώδη ανοσία στα ποικίλα γεγονότα διαφθοράς. Εύκολα και -συχνά- πρόθυμα παραπλανάται από τους διεφθαρμένους και αρκετές φορές, μ’ ένα πονηρό κλείσιμο του ματιού των τελευταίων, ένα μέρος της προθυμοποιείται να υποστείλει ή να σιγάσει διαμαρτυρίες αν της δοθεί κάποιο ψίχουλο από τη λεηλατημένη δημόσια περιουσία. Κάποιο επιδοματάκι, κάποιο δανειάκι, κάποιο οικοπεδάκι, κάποια διευκολυνσούλα, κάποια θεσούλα είναι αρκετά για να ξεχάσει, να συγχωρήσει αλλά και να υποστηρίξει αυτούς με τους οποίους είχε για λίγο οργιστεί.
Αυτά τα σμικρυντικά υποκοριστικά του άθλιου μικροαστισμού που μεταμφιέζονται από τους φορείς τους σε ελπίδα και -ατομικό- όραμα είναι ο τροχός που ανακατεύει τον βάλτο του κατ’ επίφαση δημοκρατικού πολιτικού συστήματος. Το μόνο που πετυχαίνει είναι αναπτύσσει κοινωνιοκτόνους οργανισμούς και να ανακυκλώνει τις δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις τους. Σήμερα αυτοί, αύριο κάποιοι άλλοι.
Κι έτσι σπανίως η οργή στρέφεται εναντίον του συστήματος που υπάρχει μέσα από την κατάχρηση εξουσίας και μέσω αυτής διαιωνίζεται. Όπως και στην ταινία του Δαλιανίδη πάντα εφευρίσκεται ένας «εσωτερικός εχθρός» που θα αποπροσανατολίζει. Μέχρι να «αντιμετωπιστεί» η όποια κάθε φορά βρομιά ή κάποιο κρατικό έγκλημα, περισσεύει η κρατική καταστολή, η τρομοκράτηση και η βία εναντίον πολιτών που αγωνίζονται και διεκδικούν ακόμη και τα στοιχειώδη δικαιώματά τους σε αξιοπρεπείς μισθούς και συνθήκες διαβίωσης. «Αν ικανοποιηθούν τα αιτήματα των αγροτών τότε θα πάμε σε ένα αγροτικό Grexit» διαμήνυσε ένα κυβερνητικό στέλεχος μιλώντας στη Βουλή με αφορμή τις αγροτικές κινητοποιήσεις. Και με την σκληρή και ακριβή γλώσσα του τεχνοκράτη φανέρωνε στην ουσία τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην εξαθλίωση του αγροτικού πληθυσμού και κατ’ επέκταση της κοινωνίας.
Αντικείμενο της ειρωνείας ήταν το όλο σύστημα, που ενώ τους άφηνε να ληστέψουν δημόσιο χρήμα τους καλούσε και σε απολογία
Αλλά αντί να αποκωδικοποιηθεί αυτή η υβριστική διάσταση της άψογης γραμματικά και συντακτικά γλώσσας περίσσεψαν τα ειρωνικά σχόλια για τους σολοικισμούς, τις ακυρολεξίες και τα γραμματικά λάθη των υπόλογων για τον σφετερισμό επιδοτήσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ στην Εξεταστική για το θέμα Επιτροπή της Βουλής. Ένας γλωσσολόγος θα επιχειρούσε να εξηγήσει την προέλευση αυτού του ιδιώματος στην προσπάθεια να καταστήσουν οι εξεταζόμενοι τον λόγο τους πιο επίσημο, καταπώς έχουν μάθει στο σχολείο: ένα υβρίδιο καθαρεύουσας και δημοτικής.
Συχνά ένα τέτοιο γλωσσικό ιδίωμα χρησιμοποιείται σκόπιμα είτε για να προκαλέσει γέλιο είτε για ειρωνεία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως το αντικείμενο της ειρωνείας ήταν το όλο σύστημα, που ενώ τους έδινε τη δυνατότητα και την ευκαιρία να ληστέψουν δημόσιο χρήμα τους καλούσε και σε απολογία για τις πράξεις τους. Σε αυτό στηριζόταν όλη η ανετίλα και το ύφος τους. Τίποτα δεν πρόκειται να πάθουν. Κι αν πάθουν κάτι δεν θα αντισταθμίζει τη ζημιά που προκάλεσαν, το ήθος που τη δημιούργησε και θα τη διαιωνίζει. Έχουν κάνει τα κουμάντα τους και αυτοί και όσοι τους ενθαρρύνουν.
Γιατί όπως έλεγε και η πρωταγωνίστρια της ταινίας Φωνάζει ο κλέφτης: «Όλοι οι έξυπνοι άνθρωποι σήμερα κρατάνε πισινή, χρυσέ μου. Πάρτο απόφαση! Είναι η εποχή των πισινών». Μεγάλη η διάρκεια αυτής της εποχής…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου