Esa Ylijaasko: Η μαυρόασπρη ζωή των Σύριων προσφύγων στην Κωνσταντινούπολη

22/05/2016
ΠΡΩΤΗ ΣΕΛΙΔΑ

Νοέμβριος είναι η αρχή…

Κάθομαι σε ένα διαμέρισμα στην Κωνσταντινούπολη, 32 τετραγωνικά, χωρίς τουαλέτα ή μπάνιο. Η κουρτίνα φτάνει από το ταβάνι στο πάτωμα και οι τοίχοι είναι ξεθωριασμένοι, ενώ μυρίζει υγρασία.

Η οικογένεια Κασίμ, έχει συγκεντρωθεί για το βραδινό φαγητό. Αδελφές και αδελφοί, σύζυγοι και παιδιά.

Στραπατσάδα, άσπρο ψωμί, ντομάτες και τσάι έχει σερβιριστεί. Οι άνδρες τρώνε πρώτοι, ενώ τα παιδιά και οι γυναίκες περιμένουν τη σειρά τους. Καπνός από τσιγάρα γεμίζει τον αέρα. Μια τηλεόραση στη γωνιά ενός μικρού δωματίου, μαζί με τηλέφωνα συγγενών που είναι ακόμα στη Συρία, διηγούνται την απελπισμένη ιστορία του πολέμου. Τα παιδιά παίζουν: απλά πράγματα, εύκολα μπορούν να τα κάνουν να γελάσουν.

Είναι Κούρδοι της Συρίας, από την επαρχία γύρω από τις πόλεις Χαλέπι και Χομς. Το ταξίδι τους ξεκίνησε όταν ο εμφύλιος πόλεμος στη χώρα κλιμακώθηκε. Καθώς ο πόλεμος ήρθε πολύ κοντά, οι οικογένεια Κασίμ έφυγε από το σπίτι τους, ένα μικρό αγρόκτημα με ελιές κοντά στο Χαλέπι, και κατευθύνθηκε με τα πόδια στα τουρκικά σύνορα, τον Φεβρουάριο του 2013.

Διέσχισαν τα σύνορα κοντά στο Aksakale με τη βοήθεια των λαθρεμπόρων οι οποίοι έκαναν μια τρύπα στο συνοριακό φράχτη με κόφτες καλωδίων. Η ίδια η διέλευση ήταν περίπου 400 λίρες (περίπου $ 150 δολάρια) για την οικογένεια. Συνοδευόμενοι από ένα λαθρέμπορο, διέσχισαν τα σύνορα στο σκοτάδι. Το μόνο που μετέφεραν μαζί τους ήταν τα παιδιά τους και κάποια μετρητά. Από την τουρκική πλευρά των συνόρων,ο Keles κάλεσε τα αδέλφια του στις 9 το πρωί για να έρθουν να τους πάρουν με το αυτοκίνητο. Το τελευταίο πράγμα που θυμάται ο Keles από το ταξίδι, είναι το θέαμα ενός κήπου που άστραφτε στην ανατολή του ηλίου.

Η Süleymaniye είναι μία από τις ιστορικές συνοικίες στην Κωνσταντινούπολη. «Φρουρείται» από τις αγέλες των αδέσποτων σκυλιών του δρόμου, που γαυγίζουν για να προστατεύσουν τα εδάφη τους. Κάποτε, αυτή η γειτονιά ήταν ένα τέλειο μέρος για να ζήσεις. Σήμερα, είναι εγκαταλελειμμένη και ερειπωμένη. Νέοι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν, νέοι κάτοικοι, όπως η οικογένεια Κασίμ. Ο αέρας γεμίζει με το κάλεσμα για προσευχή από τους μιναρέδες, πέντε φορές την ημέρα. Κάπου στο βάθος, μπορείτε να ακούσετε τους ήχους κάποιου που μαγειρεύει, παιδιών που παίζουν.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η σύγκρουση στη Συρία έχει σκοτώσει πάνω από 250.000 άτομα, ενώ εκτιμούν ότι 12 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί. Η Τουρκία άνοιξε τα σύνορά της στους Σύριους πρόσφυγες, και 2,7 εκατομμύρια έχουν λάβει άσυλο. Μόνο το ένα δέκατο των Σύρων στην Τουρκία ζουν σε καταυλισμούς, οι υπόλοιποι έχουν εγκατασταθεί στις πόλεις. Η Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με αξιωματούχους, στεγάζει περίπου 800.000 Συρίους εξόριστους.

Γνωρίζοντας λίγα τουρκικά και χωρίς επίσημα έγγραφα, δυσκολεύονται πολύ να βρούν δουλειά. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον, Σύριοι που ζουν παράνομα στην Τουρκία και δεν έχουν καταγραφεί ως πρόσφυγες ,δημιουργούν μοναδικές «ευκαιρίες» για την αγορά εργασίας. Συνήθως χρησιμοποιούν τις υφιστάμενες αποταμιεύσεις τους για να νοικιάσουν μικρά διαμερίσματα, και ζητούν ανεπίσημες ευκαιρίες εργασίας σε εργοστάσια ένδυσης, καταστήματα ειδών ένδυσης, εστιατόρια, οικοδομές αλλά και στη γεωργία. Εάν αυτοί οι Σύριοι συλληφθούν από την αστυνομία, στέλνονται σε στρατόπεδα προσφύγων.

Ως εργάτες χωρίς χαρτιά, κερδίζουν λιγότερα από τον κατώτατο μισθό. Σύμφωνα με πληροφορίες, βγάζουν περίπου 250 έως 300 δολάρια το μήνα, τα οποία φτάνουν ίσα ίσα για να καλύψουν τα έξοδα διαβίωσής τους. Μερικοί προσπαθούν να κρατήσουν και κάποια, για να τα στείλουν πίσω στις οικογένειές τους στη Συρία. Έχουν γίνει αναφορές, για Τούρκους αφεντικά που αρνούνται να πληρώσουν τους Σύριους εργαζομένους τους, αλλά οι Σύριοι φοβούνται να καταγγείλουν την εκμετάλλευση που υφίστανται, για να μην σταλούν στα στρατόπεδα. Όλοι οι Σύριοι δικαιούνται μια κάρτα από την κυβέρνηση, που τους εξασφαλίζει δωρεάν υγειονομική περίθαλψη και εκπαίδευση για τα παιδιά τους.

Καλόκαρδοι ντόπιοι φέρνουν τρόφιμα και ρούχα στους πρόσφυγες, βοηθώντας τους να επιβιώσουν. Αλλά η ζωή κυλάει αργά.

Παρόλη την απελπισία τους, οι επισκέπτες που έρχονται με φιλική διάθεση, καλωσορίζονται, και τους προσφέρουν τσάι, φαγητό, τσιγάρα. Από καιρό σε καιρό, ο αέρας γεμίζει με αστεία και γέλια.

Η Esa Ylijaasko πέρασε δύο χρόνια καταγράφοντας τη ζωή μιας κοινότητας Σύριων προσφύγων στην γειτονιά Süleymaniye στην Κωνσταντινούπολη, από το 2013 εως το 2015.

(φωτοφραφίες και κείμενο της Esa Ylijaasko, από το VIIphoto