(U.S. Navy photo by Mass Communication 2nd Class Micheal H. Lee/Released)Τα περιφερειακά πολικά κράτη ενδιαφέρονται για την εθνική ανάπτυξη και τη στρατηγική ικανότητα της περιοχής της Αρκτικής, η οποία αποτελεί ένα σημαντικό λόγο για τη στρατιωτικοποίηση της περιοχής.
Οι προηγούμενες συγκρούσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων της Αρκτικής περιλάμβαναν διαμάχες για τους φυσικούς πόρους, συμπεριλαμβανομένης της αλιείας, την οριοθέτηση, τη σύγκρουση μεταξύ των ΗΠΑ και του Καναδά , τη σύγκρουση μεταξύ Νορβηγίας και Σουηδίας.
Η μεγάλη στρατιωτικοποίηση της Αρκτικής μπορούσε να παρατηρηθεί κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Παρόλα αυτά, το ενδεχόμενο σύγκρουσης μετριάστηκε είτε μέσω της διεθνούς συνεργασίας για τον έλεγχο των όπλων είτε μέσω της αμερικανο-σοβιετικής διπλωματίας. Κάτω από αυτό το εύθραυστο πολικό περιβάλλον, τα κράτη της περιφέρειας και ακόμη και τα μη αρκτικά κράτη βρίσκουν ενδιαφέρον για την εθνική ανάπτυξη και τη στρατηγική ικανότητα της Αρκτικής, η οποία γίνεται ένας σημαντικός λόγος για τη στρατιωτικοποίηση της περιοχής.
Η στρατιωτική κυριαρχία της Ρωσίας στην Αρκτική
Η Ρωσία έχει οικονομικές, περιβαλλοντικές και στρατιωτικές-στρατηγικές δυνατότητες στην Αρκτική, διότι αποτελεί χώρο δοκιμών πυρηνικής και πυραυλικής τεχνολογίας. Στο Βόρειο Στόλο, τα υποβρύχια διαθέτουν περίπου το 81% της ρωσικής θαλάσσιας βάσης πυρηνικών όπλων, υδρομετεωρολογικές εγκαταστάσεις, χώρο δοκιμών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, χώρο διεξαγωγής ασκήσεων των πυρηνικών δυνάμεων, περίπου 50 και πλέον στρατιωτικές βάσεις, όπου η αεροπορική βάση Nagurskoye είναι η βορειότερη αεροπορική βάση στον κόσμο. Η Ρωσία διαθέτει 40 πλοία, αρκετά από τα οποία είναι πυρηνικά, και είναι διασκορπισμένα στον Αρκτικό Ωκεανό, καθώς διαθέτει τον μεγαλύτερο στόλο παγοθραυστικών πλοίων. Μοναδικά αεροδρόμια παντός καιρού, πυραυλικά πυρά, πύραυλοι Onyx, αντιαεροπορικά συστήματα, δυνατότητες ραδιοηλεκτρονικού πολέμου της Ρωσίας, βαλλιστικοί πύραυλοι, υπερηχητικοί πύραυλοι για να αποφεύγουν τους αισθητήρες των ΗΠΑ, περιγράφουν πώς η Ρωσία θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι είναι η στρατιωτική δύναμη της Αρκτικής, της οποίας η παρουσία στην περιοχή έχει ξεπεράσει την άμυνα.
Τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ στον Βορρά
Το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ θεωρεί την Αρκτική ασφαλή περιοχή για τη διασφάλιση ζωτικών συμφερόντων. Ωστόσο, η νέα στρατηγική για την Αρκτική που δημοσίευσε ο στρατός των ΗΠΑ τη θεωρεί ως “πλατφόρμα” για την Παγκόσμια Προβολή Ισχύος και αρένα ανταγωνισμού για τους φυσικούς πόρους. Οι στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ στην Αλάσκα και τη Γροιλανδία, καθώς και το έργο τους πάνω στις θαλάσσιες έρευνες, τις διεθνείς επιστημονικές αποστολές και το ποσοστό ρύπανσης στην περιοχή δείχνουν τη σοβαρότητα της στρατιωτικοποίησης της Αρκτικής και των πόρων για τις ΗΠΑ.
Γεωπολιτικός και στρατιωτικός ανταγωνισμός της Αρκτικής μεταξύ των παγκόσμιων δυνάμεων
Τα κράτη του ΝΑΤΟ έχουν επίσης μεταφέρει χώρους για στρατιωτικές και πολεμικές ασκήσεις σε πολικά γεωγραφικά πλάτη, έτσι η διπλωματία των μεγαφώνων γίνεται λιγότερο σημαντική, διότι η Αρκτική έχει γίνει περιοχή ενδιαφέροντος και για πολλά μη αρκτικά κράτη. Το ΝΑΤΟ κάνει συμμάχους με τις χώρες της Αρκτικής για κρίσιμες συνδέσεις με το άνοιγμα της GIUK. Τα κράτη του Αρκτικού Συμβουλίου έχουν οικονομικά, εδαφικά, γεωπολιτικά, κοινωνικά συμφέροντα στην περιοχή και έτσι έχουν σημαντική στρατιωτική παρουσία. Ο Καναδάς δεσμεύτηκε να δαπανήσει περίπου 10 δισεκατομμύρια δολάρια για συστήματα ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης και συνολική στρατιωτικοποίηση μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Κίνα, η Γερμανία, η Ινδία που είναι κράτη παρατηρητές του Αρκτικού Συμβουλίου δεν έχουν εγγύτητα με την περιοχή, ωστόσο η Κίνα, δείχνει τεράστιο ενδιαφέρον για την περιοχή.
Στη Θάλασσα του Βερίγγειου παρατηρήθηκε επίσης μια συνδυασμένη άσκηση πολεμικών πλοίων από κινεζικές και ρωσικές δυνάμεις, η οποία εκλαμβάνεται ως απειλή από το Πεντάγωνο για τις υποδομές επικοινωνίας. Η Κίνα θεώρησε τον εαυτό της ένα σχεδόν αρκτικό κράτος το 2018, δημοσιεύοντας μια επίσημη βίβλο μαζί με μια νέα αρκτική πολιτική, και η Εθνική Επιτροπή Ανάπτυξης και Μεταρρυθμίσεων για την Κρατική Ωκεάνια Διοίκηση της Κίνας δημοσίευσε επίσης ένα έγγραφο για τις αρκτικές διαδρομές στο πλαίσιο της BRI.
Ποιος θα ελέγχει την Αρκτική;
Το ερώτημα παραμένει με τον αυξανόμενο γεωπολιτικό ανταγωνισμό μεταξύ των παγκόσμιων δυνάμεων και την αλλαγή της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων. Η Ρωσία, οι ΗΠΑ και η Κίνα είναι οι βασικοί παίκτες που κάνουν δρόμους για να διατηρήσουν τα οικονομικά και πολιτικά τους συμφέροντα στην περιοχή μέσω διπλωματικών μέσων καθώς και στρατηγικών περιουσιακών στοιχείων.
Αυτή η άμεση αποτροπή στην περιοχή οφείλεται στην αντίληψη ενός παιχνιδιού μηδενικού αθροίσματος που έχει κάνει τα έθνη να προχωρήσουν σε φάση πιθανής σύγκρουσης.
Αυτή η αντίληψη βρίσκεται κάτω από τους δυνητικούς πόρους, δηλαδή το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, τις νέες θαλάσσιες οδούς καθώς συρρικνώνεται το κάλυμμα των πάγων, τα ορυκτά, οι εναλλακτικές λύσεις προς το νότο (διαδρομές της διώρυγας του Σουέζ και της διώρυγας του Παναμά) και οι λιγότερο χρονοβόρες εμπορικές οδούς.
Η Βόρεια Θαλάσσια Οδός, η διαπολική θαλάσσια οδός και το Βορειοδυτικό Πέρασμα γίνονται εξέχουσες εναλλακτικές λύσεις για τις παραδοσιακές οδούς λόγω της επίδρασης της υπερθέρμανσης του πλανήτη με το λιώσιμο των παγόβουνων και των παγοκαλύψεων (συγκεκριμένα μεταξύ Γροιλανδίας και νήσου Μπάφιν για το Βορειοδυτικό Πέρασμα), συνδέοντας απευθείας τη Βόρεια Ασία με τη Βόρεια Ευρώπη.
Υπάρχουν περιφερειακές εντάσεις μεταξύ της Ρωσίας και του Καναδά λόγω του Βορειοδυτικού Περάσματος, η Ρωσία διεκδικεί τη Βόρεια Θαλάσσια Οδό, ενώ οι ΗΠΑ θεωρούν τόσο το Βορειοδυτικό Πέρασμα όσο και τη Βόρεια Θαλάσσια Οδό ως διεθνή περάσματα. Ωστόσο, λόγω της αυξανόμενης στρατηγικής σημασίας της Γροιλανδίας μέσω των εμπορικών οδών του Βόρειου Ατλαντικού, των ορυκτών πόρων και των σπάνιων ορυκτών παρατηρείται κλίση των ΗΠΑ προς τη Γροιλανδία. Η Βόρεια Θαλάσσια Οδός, η οποία αποτελεί την πηγή συνδεσιμότητας μεταξύ της Βερίγγειου Θάλασσας και της Θάλασσας Μπάρεντς, περιλαμβάνεται στο πλαίσιο του σχεδίου «Πολική Διαδρομή του Μεταξιού» , αναδεικνύοντας το πόσο απελπισμένη είναι η Κίνα για επιρροή στην περιοχή.
Σύμφωνα με τον Alexander Grushko, Πρώην Αντιπρόσωπο της Ρωσικής Ομοσπονδίας στο ΝΑΤΟ, θα μπορούσαν να διαμορφωθούν νέοι αλγόριθμοι αλληλεπίδρασης για τη χρηματοδότηση οικονομικών έργων στην περιοχή της Αρκτικής, αλλά η ευρύτερη προβολή της περιφερειακής ισχύος, τα στρατηγικά οπλικά συστήματα και τα βασικά συμφέροντα απεικονίζουν ότι η στρατιωτικοποίηση της περιοχής της Αρκτικής θα μπορούσε να αποτελέσει την επανεμφάνιση του «παλιού» Ψυχρού Πολέμου για τη Δύση και τη Ρωσία.
Αν η Κίνα πετύχει να έχει στρατιωτική παρουσία στην Αρκτική, τότε θα υπάρξει απειλή αντιπαράθεσης που θα απαιτεί ψήφισμα του Αρκτικού Συμβουλίου για την αποτροπή μεγάλων πολέμων σε περιοχές, όπου η τυχαία κλιμάκωση των συγκρούσεων παραμένει πάντα μια εξέχουσα απειλή.
Η κλιματική αλλαγή από τη μία πλευρά, που παρέχει εναλλακτικές εμπορικές οδούς, θα ήταν καταστροφική για τις στρατιωτικές βάσεις: το λιώσιμο των θεμελίων του μόνιμου πάγου των στρατιωτικών υποδομών, η διάβρωση των παράκτιων περιοχών που θα επηρέαζε τις τοποθεσίες των ραντάρ, η αύξηση της στάθμης της θάλασσας… Ο ακτιβισμός θα μπορούσε να συμβάλει στην αποτροπή των διεθνών πετρελαϊκών εταιρειών από γεωτρήσεις σε εύθραυστα περιβάλλοντα, καθώς και στην αποτροπή στρατιωτικών δραστηριοτήτων, αλλά οι διεθνείς οργανισμοί και η νομική προστασία της Αρκτικής είναι αναποτελεσματικές στην αποτροπή του ανταγωνισμού.
Άρθρο στο moderndiplomacy
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου