Δευτέρα 3 Ιουνίου 2024

Γιατί οι Αραβικές χώρες έχουν αφήσει τους Παλαιστίνιους στη μοίρα τους

Γιώργος Βενέτης

Oι Παλαιστίνιοι έχουν εγκαταλειφθεί στην τύχη τους, ακόμα και από αρκετές αραβικές κυβερνήσεις, οι οποίες μπορεί να επικρίνουν το Ισραήλ για τη δολοφονία αμάχων στη Γάζα, αλλά πέρα από τις δηλώσεις έχουν αφήσει τους Παλαιστίνιους στη μοίρα τους. Σε αντίθεση με την στάση των κυβερνήσεων, υπήρξαν μεγάλες διαδηλώσεις με τη συμμετοχή χιλιάδων ανθρώπων σε όλη τη Βόρεια Αφρική και τη Δυτική Ασία, σε ένδειξη αλληλεγγύης στην αντίσταση του παλαιστινιακού λαού και ενάντια στο γενοκτονικό πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα. Οι μεγάλες διαδηλώσεις αλληλεγγύης τρομάζουν πολλές άρχουσες ελίτ, που φοβούνται το Παλαιστινιακό ζήτημα. Το βλέπουν ως επικίνδυνα αποσταθεροποιητικό, με αποτέλεσμα, η Ιορδανία, η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία, να αρχίζουν να καταστέλλουν τον φιλοπαλαιστινιακό ακτιβισμό στις χώρες τους.

Φόβος για πολιτική κινητοποίηση

Τα αραβικά αυταρχικά καθεστώτα γενικά θεωρούν, ότι απειλούνται από τον ακτιβισμό και την κινητοποίηση των πολιτών τους. Αυτό συμβαίνει ανεξάρτητα από το ποια αιτία φέρνει κοντά τους ανθρώπους. Υπό το φόβο αυτό, θέλουν να ελέγξουν τέτοια κινήματα και να τα αποτρέψουν από το να αμφισβητήσουν συμφέροντα που υποστηρίζονται από το καθεστώς τους. Οποιοδήποτε είδος λαϊκής κινητοποίησης ή ακτιβισμού, στο διαδίκτυο είτε στους δρόμους, θεωρείται ότι αποτελεί απειλή. Γι’ αυτόν το λόγο δεν συμπαθούν τον παλαιστινιακό εθνικισμό, γιατί είναι πηγή λαϊκής κινητοποίησης στον αραβικό κόσμο. Φοβούνται ότι το άνοιγμα της δημόσιας αντίδρασης και οι διαμαρτυρίες αλληλεγγύης προς τους Παλαιστινίους, θα μπορούσαν να επεκταθούν σε διαδηλώσεις κατά της ευρύτερης πολιτικής αυτών των κυβερνήσεων. Ως αποτέλεσμα κυριαρχεί μία σύγχυση στις αραβικές ηγεσίες, καθώς από τη μια πλευρά πρέπει να ικανοποιηθεί το λαϊκό αίσθημα κάνοντας κυρίως συμβολικές χειρονομίες για την υποστήριξη της παλαιστινιακής υπόθεσης, ενώ από την άλλη πλευρά, κανένα αραβικό κράτος δεν θέλει να έρθει σε σύγκρουση με το Ισραήλ. Αυτή η παθητική στάση έχει συνάφεια και με τις σχέσεις τους με τις Ηνωμένες Πολιτείες, στις οποίες βασίζονται για ασφάλεια, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις αυτές αποτελούν πηγή οικονομικής βοήθειας.

Ρωγμές στη αραβική αλληλεγγύη

Με ενεργές τις εσωτερικές πιέσεις όσο ο πόλεμος στη Γάζα επιμένει, τα καθεστώτα αυτά προβάλλουν το αίτημα για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Δεν πρόκειται τόσο για την επιβίωση των Παλαιστινίων, όσο για τη διατήρηση της σταθερότητας, της νομιμότητας, ακόμη και της επιβίωσης τους. Αυτό που προέχει για τους Άραβες ηγέτες, είναι η προστασία του καθεστώτος τους. Όσο περισσότερο συνεχίζεται αυτός ο πόλεμος, θα τίθεται το ερώτημα από τους Άραβες πολίτες: Γιατί τα αραβικά κράτη, που ξοδεύουν τεράστια χρηματικά ποσά για όπλα, δεν παρέχουν ενισχύουν την παλαιστινιακή αντίσταση; Επιπλέον, την δεδομένη στιγμή που υπάρχει γενικευμένη κοινωνική αντίδραση παγκοσμίως κατά του Ισραήλ και της γενοκτονικής τακτικής του στη Γάζα, υπάρχει ένα αίσθημα ντροπής στις αραβικές κυβερνήσεις που συνεργάζονται με τη Δύση και το Ισραήλ, θάβοντας ουσιαστικά την Παλαιστινιακή υπόθεση, στο πλαίσιο των συμφωνιών ομαλοποίησης των σχέσεων με το Τελ Αβίβ.

Σύμφωνα με τη Μαρίνα Καλκούλι, ερευνήτρια του Πανεπιστημίου Columbia στο Τμήμα Μέσης Ανατολής, Νότιας Ασίας και Αφρικανικών Σπουδών, «τα περισσότερα αραβικά καθεστώτα χρησιμοποιούν εδώ και καιρό το Παλαιστινιακό ζήτημα ως διαπραγματευτικό χαρτί για να λάβουν παραχωρήσεις από το Ισραήλ και ειδικά τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις ευρωπαϊκές χώρες σε τομείς όπως της ασφάλειας, ενέργειας και εμπορικών συμφωνιών. Ως αποτέλεσμα αυτά τα καθεστώτα κινδυνεύουν να θεωρηθούν συνένοχοι σε αυτό που συμβαίνει στη Γάζα σήμερα». Σύμφωνα με την Καλκούλι, ένας ακόμη λόγος που οι διαμαρτυρίες υπέρ της Παλαιστίνης «είναι ιδιαίτερα αντιπαθείς στους Άραβες ηγέτες είναι επειδή αυτές τις έχουν εκμεταλλευτεί ιστορικά δύο δυνάμεις που αποτελούν απειλή για τα καθεστώτα τους, όπως είναι τα ισλαμιστικά και τα αριστερά κινήματα».

Το παλαιστινιακό δημιουργεί μία όσμωση

Το Παλαιστινιακό είναι ένα θέμα που συμβολίζει έναν ευρύτερο αγώνα για ελευθερία και αξιοπρέπεια, που αγγίζει ευαίσθητες χορδές σε πολλούς Άραβες, Μουσουλμάνους και ανθρώπους του Παγκόσμιου Νότου. Αυτό δημιουργεί μία όσμωση που φοβίζει. Για παράδειγμα, τον περασμένο μήνα, εκατοντάδες πολιτικοί κρατούμενοι από το Μπαχρέιν διακήρυξαν την υποστήριξη τους στην Παλαιστίνη και κυμάτισαν παλαιστινιακές σημαίες, όταν αφέθηκαν ελεύθεροι μετά από μια βασιλική χάρη. Αυτή η αίσθηση αλληλεγγύης μεταξύ Παλαιστινίων και μη Παλαιστινίων Αράβων δεν είναι κάτι καινούργιο. «Η ελευθερία σας είναι συνδεδεμένη με την ελευθερία μας και η ελευθερία μας είναι συνδεδεμένη με την ελευθερία σας», είναι αυτό που είπαν Παλαιστίνιοι κρατούμενοι στον Αμπντουλαχαντί Αλ-Καγουάτζα, έναν κρατούμενο συνείδησης από το Μπαχρέιν το 2012, όταν έκανε απεργία πείνας.

Το Παλαιστινιακό είναι ένα ζήτημα δικαιοσύνης, το οποίο ερμηνεύεται από τις αραβικές μάζες και ως ένα σύμβολο αναζήτησης δικαιοσύνης σε όλους τους τομείς, που επίσης περιλαμβάνει επικρίσεις για την έλλειψη δημοκρατίας που επικρατεί στα αραβικά καθεστώτα, τα οποία αρνούνται στους πολίτες τους ακόμα και τα πιο στοιχειώδη δημοκρατικά δικαιώματα.

Όπλα που μένουν ανενεργά

Τα αραβικά κράτη έχουν τα όπλα να αντιδράσουν δυναμικά στη σφαγή των Παλαιστινίων. Εκτός από την προοπτική μιας στρατιωτικής ανταπάντησης, θα μπορούσαν να απευθύνουν έκκληση για διεθνείς κυρώσεις σε βάρος του Ισραήλ, παρόμοιες με τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία. Ένα άλλο μέτρο πίεσης θα ήταν η ριζική αναθεώρηση της διαδικασίας εξομάλυνσης των σχέσεων με το Ισραήλ μέσω της διακοπής των διπλωματικών σχέσεων με το Τελ Αβίβ ή η μείωση των επενδύσεων των κρατικών επενδυτικών ταμείων των μοναρχιών του Κόλπου στις ΗΠΑ, ώστε οι Αμερικανοί να σταματήσουν τις παραδόσεις βομβών και πυρομαχικών στους Ισραηλινούς. Καταλυτική επίδραση θα είχε και ένα πετρελαϊκό εμπάργκο, όπως το 1973, μετά τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ. Όμως, δεν έκαναν τίποτα από όλα αυτά! Στον αντίποδα, κρύφτηκαν υποκριτικά πίσω από μια αόριστη υποστήριξη στην προσφυγή της Νότιας Αφρικής στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, προκειμένου να εμποδιστεί ο ισραηλινός στρατός να διαπράξει γενοκτονία στη Γάζα…

Τέλος, με τις επιθέσεις του Ισραήλ στη Ράφα να εντείνονται, τίποτε δεν εγγυάται ότι η Αίγυπτος δεν θα αποδεχθεί τελικά να φιλοξενήσει τους πρόσφυγες από τη Γάζα σε μια ουδέτερη ζώνη. Θα χρειαζόταν, αναμφίβολα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση να δείξουν τη χρηματοπιστωτική γενναιοδωρία τους απέναντι σε μια χώρα που στενάζει κάτω από το βάρος ενός εξωτερικού δημόσιου χρέους ύψους 165 δισεκατομμυρίων δολαρίων (από τα οποία τα 43 δισεκατομμύρια θα πρέπει να αποπληρωθούν φέτος). Το Κάιρο, από το οποίο λείπουν τουλάχιστον 20 δισεκατομμύρια δολάρια για να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις του, βρίσκεται σε ατέρμονες διαπραγματεύσεις με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο απαιτεί υποτίμηση της αιγυπτιακής λίρας και ιδιωτικοποιήσεις για να ανοίξει το πουγκί του. Η υποδοχή των εκτοπισμένων της Γάζας από την Αίγυπτο θα μπορούσε να το παρακινήσει, να δείξει λίγο μεγαλύτερη επιείκεια… Το διεθνές σύστημα έχει πολλά κρυφά και φανερά όπλα για να ασκήσει πίεση, εξαναγκάζοντας κυβερνήσεις να υποταχθούν στις επιδιώξεις του, εις βάρος των εθνικών τους συμφερόντων…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου