ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΕΙΡΑΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΑΠΟ ΚΕΥΓ

Ως Επιτροπή Αλληλεγγύης Στρατευμένων λάβαμε την έκθεση για τη Σειρά Φεβρουαρίου 2009 όπως θα παραδίνονταν στο διοικητή του ΚΕΥΓ προς υπογραφή. Όμως μετά από διαβουλεύσεις με τμήμα του επιστημονικού προσωπικού του ΚΕΥΓ, που πρότασσαν την παρουσίαση της κατάστασης με τον πλέον ανώδυνο τρόπο ώστε να μην θιγούν τα κακώς κείμενα, «φτιάχνοντας επομένως τα στοιχεία και αποκρύπτοντας το πραγματικά μεγέθη και την έκταση των προβλημάτων, επιλέχθηκε να μην παραδοθεί ποτέ η εν λόγω έκθεση.

Όμως οι συντάκτες της, άνθρωποι με μόρφωση, συνείδησης, με αίσθημα κοινωνικής ευθύνης και προσφοράς επέλεξαν να μας την αποστείλουν ώστε να διαμορφώσουμε μια συνολικότερη εικόνα για την καθημερινότητα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Παρά τα μεγάλα λόγια του υπουργού Εθνικής Άμυνας Β.Μεϊμαράκη και των Επιτελείων για μια θητεία με κέντρο τον Άνθρωπο» αποκαλύπτεται ότι ο παράγοντας άνθρωπος δεν αποτελεί προτεραιότητα, αλλά την τελευταία παράμετρο των κυβερνητικών σχεδιασμών.

Ανεξάρτητα την άποψη του καθενός μας για το ζήτημα της Υποχρεωτικής Στράτευσης, η Έκθεση φωτίζει αθέατες πτυχές, καταδικάζει πρακτικές, εισηγείται με τρόπο υπεύθυνο και επιστημονικά τεκμηριωμένο συγκεκριμένες προτάσεις για τη βελτίωση της καθημερινότητας των φαντάρων.

Καθώς η κυβέρνηση της ΝΔ αποχωρεί, είναι η ώρα για το Β.Mεϊμαράκη να ζητήσει δημόσια συγγνώμη από τον ελληνικό λαό για την αμαρτωλή και επικίνδυνη κατάσταση που βρήκε από το ΠΑΣΟΚ στις Ένοπλες Δυνάμεις και με τόσο ζήλο συνέχισε και επέτεινε.

Η προπαγανδιστικού και ψηφοθηρικού χαρακτήρα μείωση θητείας έρχεται να χειροτερεύσει μια κατάσταση, με που με μελανά χρώματα περιγράφεται και στην εν λόγω Έκθεση του ΚΕΥΓ: οι επιστήμονες και το υγειονομικό προσωπικό δεν επαρκούν, τα στερεότυπα και η ρατσιστική προσέγγιση κυριαρχούν, το ρουσφέτι και οι πελατειακές σχέσεις είναι καθεστώς που μάλιστα επιτείνεται από τις νέες ανάγκες των βυσμάτων που δημιουργεί το 9μηνο, η Αδικία και η Προσβολή είναι σύνηθες φαινόμενο, οι εγκαταστάσεις άθλιες, τριτοκοσμικές, οι κανόνες υγιεινής ακόμη και στο ΚΕΥΓ άγνωστη λέξη, η στενοκεφαλιά ανθεί, ενώ και οι κινήσεις εκσυγχρονισμού με την εγκατάσταση καμερών ακυρώνονται από την ευθυνοφοβία και έτσι τα περίπολα και το χώσιμο των φαντάρων συνεχίζονται.

Η ανάγκη της Απολογίας της ΝΔ συνοδεύεται από την απαίτηση δέσμευσης του ΠΑΣΟΚ, αλλά και την συνειδητοποίηση ότι οι όποιες βελτιώσεις και ανατροπές απαιτούν τη δική μας συλλογική δράση, τη δική μας αμφισβήτηση, τη δική μας Συνδικαλιστική Ενεργοποίηση.

Συγχαρητήρια επομένως στους επιστήμονες που ως στρατευμένοι έδωσαν τη δική τους μάχη και συνεχίζουν να υπηρετούν τα πιστεύω τους

Που αισθάνθηκαν την ανάγκη να ενημερώσουν το κοινωνικό σύνολο, απαιτώντας λύσεις από όλους εμάς, τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία που οργισμένη και αγανακτισμένη απαιτούν η ζωή μας να πάει αλλιώς…

I. ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Από τη Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου, έως την Τρίτη 10 Φεβρουαρίου του 2009, πραγματοποιήθηκε η κατάταξη των νεοσυλλέκτων στρατιωτών στο Κέντρο Εκπαίδευσης Υγειονομικού Άρτας (Κ.Ε.ΥΓ.). Από τις 2 έως τις 6 Φεβρουαρίου, ξεκίνησε η κατάταξη των εξ αναβολής οπλιτών και στις 9 με 10 του αυτού μηνός ολοκληρώθηκε με τους νεοσύλλεκτους. Κατά την κατάταξη των εξ αναβολής οπλιτών παρουσιάστηκαν 79 άτομα, ενώ για τους νεοσύλλεκτους, στις 9 Φεβρουαρίου, παρουσιάστηκαν 296 άτομα και στις 10 του ίδιου μήνα 345 σε σύνολο 720 οπλιτών. Κατά τις ημέρες κατάταξης, πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις των νεοεισερχόμενων οπλιτών από την Ομάδα Ψυχοκοινωνικής Μέριμνας (Ο.Ψ.Μ.) εκπροσωπούμενη από τον κοινωνικό λειτουργό ο οποίος απολύθηκε στις 12 Φεβρουαρίου και τον κοινωνιολόγο ο οποίος συνεχίζει να υπηρετεί στο Κ.Ε.ΥΓ..

Να σημειωθεί πως η λήψη των συνεντεύξεων που δόθηκαν στους εξ αναβολής κατά τις 2 μέχρι 6 Φλεβάρη, έγινε υπό τις καλύτερες δυνατές συνθήκες εφόσον ο χώρος στον οποίο τελούνταν –το γραφείο της Ο.Ψ.Μ.-, επέτρεπε στον συνεντευξιαζόμενο και συνεντευκτή να είναι συγκεντρωμένοι στα ερωτήματα και τις απαντήσεις δίνοντας μια ακριβή γνώση της κατάστασης του συνεντευξιαζόμενου και της αντιμετώπισής του. Αντιθέτως, τις δύο ημέρες κατάταξης όπου παρουσιάσθηκαν συνολικά 641 άτομα παρά τις φιλότιμες προσπάθειες και του κοινωνικού λειτουργού, ο οποίος συμμετείχε στη λήψη συνεντεύξεων καθ'όλη την περίοδο της κατάταξης παρά το γεγονός ότι απολυόταν την επόμενη μέρα μετά το τέλος της κατάταξης, χωρίς να του δοθεί καμιά άδεια απολύσεως, οι συνθήκες διεξαγωγής των συνεντεύξεων υπήρξαν ασφυκτικά πιεστικές όχι μόνο λόγω του μεγάλου αριθμού των κατατασσόμενων εντός μόνο δύο ημερών αλλά και εξαιτίας του χώρου όπου δόθηκαν οι συνεντεύξεις, στη βιβλιοθήκη όπου λειτουργούσαν και τα υπόλοιπα γραφεία κατάταξης (επιλογής, στρατολογικό, κλπ), στον οποίο απλά τοποθετήθηκε ένα πρόχειρο διαχωριστικό για την ύπαρξη μιας 'υποτυπώδους' διακριτικότητας και εμπιστευτικότητας κατά τη λήψη των συνεντεύξεων, καθιστώντας δυσχερή μια έγκαιρη και ακριβή διάγνωση εκείνων των ατόμων που παρουσίασαν όπως διεπιστώθη αργότερα, 'παρεκκλίνουσα' συμπεριφορά.

Για την αντιμετώπιση αυτής της δυσκολίας πραγματοποιήθηκαν περαιτέρω συνεντεύξεις (40 τον αριθμό) αλλά και η καθημερινή επικοινωνία με τους νεοσύλλεκτους σε χώρους όπως το εστιατόριο κατά τις ώρες του πρωινού, μεσημεριανού, βραδυνού, το Κ.Ψ.Μ., εξωτερικοί αλλά και οι θάλαμοι στους λόχους των νεοσυλλέκτων. Να σημειωθεί πως η παραμονή του κοινωνιολόγου σε θάλαμο νεοσυλλέκτων κατά την περίοδο που ανέλαβαν υπηρεσία, επιτρέποντας στους οπλίτες του λόχου Διοικήσεως να φύγουν με άδεια και να κλείσει το κτίριο όπου στεγάζονταν, έδωσε τη δυνατότητα στον κοινωνιολόγο να βιώσει από κοντά την καθημερινότητά τους, να αποκτήσει την εμπιστοσύνη τους, να ακούσει τους προβληματισμούς τους, τους φόβους τους και τις επιθυμίες τους, τα παράπονά τους αποβάλλοντας το στίγμα-ταμπέλα του 'τρελο-γιατρού' όσον αφορά το μέλος της Ο.Ψ.Μ. και του 'ασθενούς-τρελού-ψυχάκια' όσον αφορά τον συνεντευξιαζόμενο φαντάρο, αντίληψη ή καλύτερα στερεότυπα που αν υπάρχουν αποσπασματικά στην κοινωνία (κυρίως στην επαρχία εν αντιθέσει των αστικών κέντρων που είναι σχεδόν δεδομένος ο ρόλος του ψυχολόγου), σίγουρα κυριαρχούν στην κλειστή κοινωνία του στρατού είτε από τη μεριά των οπλιτών, είτε από τη μεριά των στελεχών που ειδικά για τους τελευταίους, κυρίως εκείνους που δεν έχουν σχέση με τον χώρο της υγείας, αντιμετωπίζεται με περιφρόνηση, χλευασμό κάποιες φορές και υποβιβασμό του ρόλου του με την ανάθεση υπηρεσιών , αγγαρειών και πιθανόν στη στοχοποίησή του.

Η οικειότητα που αποκτήθηκε ειδικά κατά την παραμονή του κοινωνιολόγου στους θαλάμους των νεοσυλλέκτων αποτελεί μια συνθήκη που πολύ δύσκολα κατορθώνεται σε μια συνέντευξη ρουτίνας κάτω από τις συνθήκες που προαναφέραμε και με το μόνο πράγμα που απασχολεί τον κατατασσόμενο να είναι –αφού εγκατέλειψε τη προσωπική πολιτική ζωή του με ότι αυτό συνεπάγεται- να βρεθεί στο κρεβάτι του, να ξεκουραστεί ύστερα από την ολοήμερη ταλαιπωρία της κατάταξης που κατά μερικούς, νέους, παλιούς, απολυθέντες, θεωρείται η δυσκολότερη μέρα της θητείας.

Στις 11 Φεβρουαρίου, για την επιλογή των Υποψηφίων Εφέδρων Αξιωματικών (Υ.Ε.Α.), διεξήχθησαν αγωνίσματα στίβου στο γήπεδο των Ιωαννίνων και στις 13 Φεβρουαρίου έγιναν τα ψυχομετρικά, νοομετρικά, λεκτικά test στον χώρο των εστιατορίων. Συνολικά συμμετείχαν 25 άτομα και επιλέχθησαν 19. Ο χώρος των εστιατορίων για την εξέταση των υποψηφίων Υ.Ε.A. στα γραπτά test δεν ενδείκνυται για μια αντικειμενικότερη αξιολόγηση όπου οι εξεταζόμενοι μπορούν να συγκεντρωθούν για τη λύση των προβλημάτων που τους τίθενται. Για τον λόγο αυτό, προτείνεται η αίθουσα της εκπαίδευσης στο 'πέτρινο' ως καταλληλότερο χώρο για την εξέταση των Υ.Ε.Α.

Στις 3 και 4 Μαρτίου, πραγματοποιήθηκε στον χώρο των εστιατορίων η συμπλήρωση των test Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Ο αριθμός των φαντάρων που συμμετείχαν στη διαδικασία αυτή ήταν 109. Πολλοί συμμετέχοντες παραπονέθηκαν για τις πάρα πολλές, επαναλαμβανόμενες ερωτήσεις των test καθώς και για την αμφίβολη αξιοποίησή του για την επαγγελματική τους αποκατάσταση.

Στα μέσα Μαρτίου, σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης Νομού Άρτας, έγινε ενημέρωση των νεοσύλλεκτων για τη λειτουργία του Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών (Ο.ΚΑ.ΝΑ.), τις εξαρτησιογόνες ουσίες και τις συνθήκες, τους παράγοντες εκείνους που κάποιος μπορεί να εθιστεί και ο ρόλος του στρατού στην ενθάρρυνση ή αποθάρρυνση κάποιου να χρησιμοποιήσει ναρκωτικά.

Οι νεοσύλλεκτοι εγκαταστάθηκαν σε δύο λόχους για την καλύτερη και αρτιότερη οργάνωση, παρακολούθηση και εκπαίδευσή τους. Έπειτα από υγειονομικές και ψυχοτεχνικές εξετάσεις που πραγματοποιήθηκαν τις πρώτες ημέρες της παραμονής των νεοσυλλέκτων στο Κ.Ε.ΥΓ. Άρτας σε συνεργασία με εξωγενείς φορείς, όπως το 401 στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών και το 414 Σ.Ν.Ε.Ν., ορισμένοι κρίθηκαν με βαθμό Σωματικής Ικανότητας από 2 (δύο) έως 4 (τέσσερα) (Ι2-Ι4) ως αποτέλεσμα σωματικών δυσλειτουργιών ή διαταραχών της ψυχικής τους ιδιοσυγκρασίας.

Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι ο διαχωρισμός αυτός έγινε με κριτήρια που με ακρίβεια προσδιορίζονται από τον Στρατιωτικό Κανονισμό και από άρτια εκπαιδευμένους και καταρτισμένους επιστήμονες των Ενόπλων Δυνάμεων. Σκοπός του διαχωρισμού αυτού είναι η συμβολή στη διασφάλιση κατάλληλων συνθηκών για μια όσο το δυνατό καλύτερη θητεία για αυτούς. Ωστόσο, παρά τις καλές προθέσεις όσον αφορά την απόδοση στους οπλίτες βαθμό Σωματικής Ικανότητας η οποία δε γίνεται πάντοτε αντικειμενικά και ανιδιοτελώς, δεν απουσιάζουν από στελέχη και από οπλίτες συμπτώματα στιγματισμού και ρατσιστικής, υποτιμητικής αντιμετώπισης οπλιτών με βαθμό Σωματικής Ικανότητας διαφορετικό από το Ι1, κυρίως με προσβλητικούς χαρακτηρισμούς του τύπου 'γιωτάς', 'γιωτόμπαλο' κλπ.

Μετά το πέρας των υγειονομικών και ψυχοτεχνικών εξετάσεων κρίθηκαν με βαθμό Σωματικής Ικανότητας από 2(δύο) έως 4(τέσσερα) 120 νεοσύλλεκτοι. Αναβολή θητείας δόθηκε σε 55(πενήντα πέντε) άτομα ενώ απαλλαγμένοι από τη στρατιωτική θητεία με βαθμό Σωματικής Ικανότητας Ι5 λόγω ψυχολογικών και παθολογικών αιτίων δόθηκε σε 16 (δεκαέξι) άτομα. Συγκεκριμένα:

ΒΑΘΜΟΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ	ΠΛΗΘΟΣ
Σωματική ικανότητα 2 (Ι2)	23
Σωματική ικανότητα 3 (Ι3)	54
Σωματική ικανότητα 4 (Ι4)	43
Σωματική ικανότητα 5 (Ι5) (απαλλαγή θητείας)	16
Αναβολή θητείας	55

Ο κοινωνιολόγος και μόνο μέλος της Ομάδας Ψυχοκοινωνικής Μέριμνας από την πρώτη μέρα της κατάταξης δραστηριοποιήθηκε για να διαγνώσει εκείνες τις περιπτώσεις ατόμων που απαιτούν παραπομπή στον ψυχίατρο, να γνωρίσει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν και εκπαιδεύονται οι νεοσύλλεκτοι, να παράσχει συμβουλές γύρω από τη θητεία τους. Μετά το πέρας της εκπαίδευσής τους ως οπλίτες, συνεχίζουν τη θητεία τους αποκτώντας μέσω και της κατάλληλης εκπαίδευσης σε στρατιωτικά νοσοκομεία ειδικότητα ανάλογη με αυτή που σπούδασαν και άσκησαν στην πολιτική τους ζωή. Ωστόσο, δεν λείπουν -κάτι που όλοι γνωρίζουμε αλλά ποτέ δεν αναφέρουμε για λόγους υποκριτικής 'ευθιξίας'- οι περιπτώσεις που δεν είναι καθόλου λίγες, εκείνων που λόγω των διασυνδέσεων των ίδιων, των οικογενειών τους, φιλικών προσώπων με άτομα που έχουν ισχυρή επιρροή και δύναμη (αξιωματικοί, πολιτικοί κλπ.) εξασφαλίζουν τη θητεία τους στο υγειονομικό εφόσον λόγω της προτεραιότητας που έχει στην υγεία, οι συνθήκες ζωής κατά τη διάρκεια της θητείας, είναι καλύτερες σε σχέση με άλλα σώματα. Επιπλέον, ειδικά μετά το γεγονός του αποκλεισμού των οπλιτών σε άλλα σώματα πιο 'βυσματικά' όπως αυτό της αεροπορίας και του ναυτικού, ο αριθμός των οπλιτών που κατατάσσονται στο υγειονομικό χωρίς να πληρούν τα κριτήρια κατοχής γνώσεων σχετικών με τον τομέα της υγείας, σε αρκετές περιπτώσεις δημιουργεί προβλήματα όπως εντάσεις, συγκρούσεις αλλά και αποκλεισμό ατόμων από την ειδικότητα, την οποία σπούδασαν και ειδικεύτηκαν. Υπήρξαν πολλές περιπτώσεις τέτοιων ατόμων, όπως νοσηλευτές, οδοντοτεχνίτες που παρά την διαπιστευμένη γνώση τους πήραν ειδικότητα αποθηκάριου, οδηγού. Από την άλλη μεριά, άτομα που δεν έχουν σχέση με τον χώρο της υγείας, όχι μόνο κατατάσσονται στο σώμα του υγειονομικού και να παίρνουν τη συνήθη ειδικότητα του νοσηλευτή μια κατάσταση που έχει γίνει πλέον αποδεκτή, αλλά και να παίρνουν ειδικότητες αρκετά κρίσιμες, όπως π.χ. ηλεκτρολόγος να παίρνει ειδικότητα βοηθού χειρούργου. Το πιο ακραίο παράδειγμα που αναφέρθηκε ήταν η περίπτωση ενός αποφοίτου ιατρικής που του δόθηκε η ειδικότητα του οδηγού υποζυγίου στο τμήμα του μηχανικού (το λάθος ευτυχώς διορθώθηκε την επόμενη μέρα αλλά δείχνει ξεκάθαρα το μέγεθος της κατάστασης).

Θα μπορούσαμε να πούμε πώς σε κάποια πλαίσια είναι λογική η επιθυμία του καθενός να χρησιμοποιήσει τα μέσα που διαθέτει για να περάσει όσο το δυνατόν λιγότερο μια ανώδυνη θητεία, εφόσον από πάρα πολλούς, αυτή θεωρείται ως 'χάσιμο χρόνου', 'απομάκρυνση από τις δραστηριότητες που του εξασφάλιζαν συνθήκες δημιουργίας και επιβίωσης', 'θητεία που καθηλώνει το άτομο σε μια πραγματικότητα επαναλαμβανόμενη και μονότονη σε μια περίοδο παγκόσμιας κρίσης που ακόμα και η επιβίωση δεν είναι δεδομένη'. Δεν είναι όμως καθόλου θεμιτό και έντιμο αυτή η αξιοποίηση των μέσων να γίνεται εις βάρος ατόμων που αντικειμενικά δικαιούνται τη θέση που αυτοί σφετερίστηκαν για το 'βόλεμά' τους. Μεροληπτική μεταχείριση που δεν φαίνεται μόνο στο σώμα και την ειδικότητα, αλλά και στην ευνοϊκή μετάθεση, στον αριθμό των υπηρεσιών, στην ειδικότητα και το χειρότερο όλων στη συμπεριφορά των 'ευνοούμενων' προς τους υπόλοιπους με χαρακτηριστικά αυτά της περιφρόνησης, υποτίμησης των άλλων αδιαφορία στη συλλογική εργασία. Κατάσταση που ειδικά στα κέντρα εκπαίδευσης, λόγω του ολότελα νέου και αγνώστου περιβάλλοντος που οι κατατασσόμενοι υποχρεώθηκαν να ζήσουν, να συμβιώσουν με πολλά και διαφορετικά άτομα που υπό άλλες συνθήκες δε θα συναντούσαν και ο καθένας από αυτούς να έχει ένα παρελθόν όχι πάντα ευχάριστο, επιτείνει ακόμα περισσότερο μια κατάσταση ήδη τεταμένη.

1. 
   

Ο ρόλος του κέντρου εκπαίδευσης είναι καθοριστικός για την εικόνα που θα αποκτήσουν οι νεοσύλλεκτοι για τη θητεία και το στρατό. Καθήκον των στελεχών στο κέντρο εκπαίδευσης είναι εκτός από την προσαρμογή των νεοσυλλέκτων στο νέο περιβάλλον, την εκγύμνασή τους και την γνώση των καθηκόντων τους στις υπηρεσίες τους, σημαντικότερος όλων είναι η ενσωμάτωση πνεύματος αλληλοσεβασμού, αλληλεγγύης, ομαδικότητας, ότι η θητεία τους, είναι καθήκον και χρέος προς την πατρίδα. Πνεύμα το οποίο προϋποθέτει σεβασμό της προσωπικότητάς τους και εξασφάλιση της υγείας τους. Ωστόσο δε λείπουν οι περιπτώσεις στελεχών που συμπεριφέρονται προσβλητικά προς τους οπλίτες με το πρόσχημα της εξασφάλισης της πειθαρχίας. Επίσης, λόγω του υψηλού επιπέδου γνώσης των νεοσυλλέκτων και της μεγάλης ηλικίας σε σχέση με τα υπόλοιπα σώματα των Ενόπλων Δυνάμεων, πολλοί έχουν ήδη εργαστεί ή σπουδάζουν ενώ κάποιοι δραστηριοποιούνταν στο εξωτερικό. Σε περιπτώσεις που άτομα ζήτησαν π.χ άδεια για παραμονή στο εξωτερικό κάποιων ημερών, εκτός από τη μεγάλη γραφειοκρατική διαδικασία από την οποία πρέπει να περάσουν, αντιμετώπισαν αδιαφορία για τα αιτήματά τους.

1. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ-ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
   

Οι υπηρεσίες στους νεοσύλλεκτους λόγω και του μεγάλου αριθμού τους, επέτρεπε όχι μόνο τη χωρίς προβλήματα εκπλήρωση των καθηκόντων τους αλλά και τις συχνές εξόδους. Η κατανομή δεν γινόταν το ίδιο ορθά και ισότιμα προς όλους τους οπλίτες. Προβλήματα όσον αφορά την κατανομή των υπηρεσιών αλλά και το μη ορθό υπολογισμό στην παραχώρηση των αδειών για τη σωστή αναλογία μεταξύ αδειούχων και παραμενόντων, παρουσιάστηκαν κατά την τελευταία περίοδο παραμονής των εναπομεινάντων νεοσυλλέκτων που παρέμειναν στο Κ.Ε.ΥΓ. ειδικά στις άδειες κατά τα Σαβ/κα χωρίς βέβαια τέτοιου είδους συμπτώματα να μην εμφανίστηκαν ευθύς εξαρχής. Μια πιθανή λύση για μια ορθολογικότερη, πιο οργανωμένη μα προπαντός ισότιμη, αμερόληπτη και δίκαιη μεταχείριση των οπλιτών θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί με τη δημιουργία κατάλληλου προγράμματος το οποίο θα δημιουργήσει κάποιος ειδικευμένος στους υπολογιστές ώστε να κατανέμονται οι υπηρεσίες σε όλους ισότιμα (αυτή η λύση έχει ήδη δοκιμασθεί επιτυχώς σε πολλά στρατόπεδα). Ο ελεύθερος χρόνος των νεοσυλλέκτων εντός του στρατοπέδου περιορίζεται στο χώρο του Κ.Ψ.Μ., με την παρακολούθηση τηλεόρασης, συμμετοχή σε παιχνίδια (κυρίως τάβλι, χαρτιά), τσιγάρο, συζητήσεις στους εξωτερικούς χώρους και διάβασμα περιοδικών ή βιβλίων για τους μελετηρούς και αυτούς που προνόησαν. Το ίδιο το Κ.Ε.ΥΓ., παρόλο που διαθέτει βιβλιοθήκη και γυμναστήριο, δεν τα θέτει σε λειτουργία προς τους φαντάρους για μια δημιουργική και ουσιαστική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου τους, ειδικά κατά την περίοδο όπου οι νεοσύλλεκτοι δεν μπορούν να βγουν για το διάστημα των τριών εβδομάδων μέχρι να ορκισθούν, περίοδος όπου η πλήξη και η ανία κυριαρχούν δημιουργώντας γόνιμο έδαφος για εντάσεις, συγκρούσεις μεταξύ φαντάρων αλλά και όξυνση πιθανών διαταραχών που μπορεί να έχουν ορισμένοι στους οποίους να μην έχει γίνει έγκαιρα η διάγνωσή τους για την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους λόγω των δυσχερών και προπαντός πιεστικών συνθηκών λήψης συνέντευξης, κατάσταση που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο και την ασφάλεια των νεοσυλλέκτων.

Οι έξοδοι των νεοσύλλεκτων είναι πολύ συχνές για τους περισσότερους. Έχει αναφερθεί πως η αντιμετώπιση των νεοσυλλέκτων από την τοπική κοινωνία δεν είναι πάντοτε ευχάριστη. Να σημειωθεί πως κατά την πρώτη έξοδο των νεοσυλλέκτων παρουσιάστηκε τεράστιο πρόβλημα διότι πολύς κόσμος είχε συγκεντρωθεί στην πύλη χωρίς τη δυνατότητα να βγει εφόσον πρέπει πρώτα να ακούσει το όνομά του από τον αξιωματικό ο οποίος τα διάβαζε από λίστα στην οποία τα ονόματα δεν υπήρχαν σε αλφαβητική σειρά προξενώντας τον τεράστιο συνωστισμό.

1. ΛΟΧΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ
   

1. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
   

Το κτίριο στο οποίο στεγάζονται οι οπλίτες του Λόχου Διοικήσεως είναι πολύ παλιό. Τα κάγκελα στον προθάλαμο του 1^ου ορόφου δεν είναι σταθερά. Επιπλέον, το μπετόν στο οποίο είναι στερεωμένα τα κάγκελα δεν είναι συμπαγές και παρουσιάζει ρωγμές. Κάποιες φορές έχουν αποκολληθεί κομμάτια και έπεσαν καθιστώντας επισφαλή την υγεία των στρατιωτών για παρόμοια περιστατικά στο μέλλον ίσως θανάσιμα. Το δάπεδο ειδικά εντός των θαλάμων των οπλιτών σε αρκετά σημεία παρουσιάζει ρωγμές. Η κάλυψή του με πλακάκια όπως συμβαίνει στο μεγαλύτερο μέρος του προθάλαμου του ισογείου θα βελτίωνε στο μέγιστο την κατάσταση. Τα παράθυρα έχουν πολύ κακή μόνωση. Ειδικά σε περιόδους βροχών εισέρχεται νερό στους θαλάμους. Επίσης λόγω της πολύ κακής μόνωσης κατά το χειμώνα, η θερμότητα των καλοριφέρ (τα οποία λειτουργούν πολύ λίγες φορές αναλογικά των ημερών όπου το κρύο τον χειμώνα είναι πολύ έντονο και σε ώρες κατά τις οποίες οι περισσότεροι οπλίτες βρίσκονται εκτός του λόχου για την εκτέλεση των υπηρεσιών και εργασιών) δεν διατηρείται σε ανεκτά επίπεδα. Στα παράθυρα απουσιάζουν οι κουρτίνες στον θάλαμο 1 ενώ και στους δύο, τα παραθυρόφυλλα δεν υπάρχουν, κατάσταση που κατά τη θερινή περίοδο-πόσο μάλλον σε καύσωνα- γίνεται αποπνικτική. Η 1 τουαλέτα για 30 άτομα- για κάποια περίοδο έφτασαν και στα 40- δεν πληροί σε καμιά περίπτωση τους στοιχειώδεις όρους υγιεινής. Προκύπτει το ερώτημα της άμεσης χρήσης της σε πιθανή περίπτωση γρίπης συνοδευόμενης από διάρροια η οποία λόγω του στρατιωτικού περιβάλλοντος εύκολα μπορεί να μεταδοθεί από στρατιώτη σε στρατιώτη με δυσάρεστες συνέπειες. Επιπλέον λόγω και του πολύ παλιού αποχετευτικού συστήματος, η τουαλέτα του Λόχου Διοικήσεως βουλώνει πολλές φορές. Λουτρά όπως και στους θαλάμους του πέτρινου δεν υπάρχουν στο εσωτερικό του Λόχου Διοικήσεως. Έτσι, ειδικά για τους οπλίτες που δεν μένουν στην Άρτα ή σε κοντινά χωριά, αναγκάζονται να υποστούν τις άθλιες συνθήκες που επικρατούν στα λουτρά δίπλα στο φρουραρχείο για να πλυθούν.

1. 
   

Σε αντίθεση με τους νεοσύλλεκτους, οι οπλίτες του Λόχου Διοικήσεως είναι πολύ πιο λίγοι σε αριθμό και συμβιώνουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα έχοντας ήδη πείρα αρκετών μηνών θητείας. Αυτοί οι παράγοντες ευνοούν στη διατήρηση καλών σχέσεων μεταξύ των οπλιτών ή ακόμα κι αν υπάρξουν προβλήματα, αυτά να υπερβληθούν εξαιτίας του μακρού χρόνου παραμονής στον Λόχο Διοικήσεως. Ένας επιπρόσθετος παράγοντας είναι και η καταγωγή των περισσότερων οπλιτών από την Άρτα. Καταυτόν τον τρόπο, αρκετοί είτε γνωρίζονταν προηγουμένως είτε διατηρούν επικοινωνία και εκτός στρατοπέδου. Επιπλέον, η δυνατότητα να επισκέπτονται το σπίτι τους και να διανυκτερεύουν σε αυτό, τους δίνει τον τόσο πολύτιμο προσωπικό, ιδιωτικό χώρο που τους επιτρέπει να αποβάλλουν την όποια πίεση που πιθανόν να δημιουργηθεί. Ακόμη περισσότερο εφόσον βρίσκονται στον τόπο διαμονής τους, η αξία να συναντηθούν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα δε συγκρίνεται με οποιαδήποτε συμβουλή ειδικού. Ωστόσο η κατάσταση αυτή, γρήγορα μπορεί να αντιστραφεί ειδικά σε μακρά περίοδο συνεχόμενων υπηρεσιών όπου η αδυναμία διεξόδου από την επαναλαμβανόμενη και συνεχή εκτέλεση των υπηρεσιών δημιουργεί γρήγορα τριγμούς και εντάσεις στις μεταξύ των οπλιτών σχέσεις. Αυτή η κατάσταση δεν ευνοεί από την άλλη μεριά τους οπλίτες που ζουν σε περιοχή εκτός Άρτας και χρειάζονται παραπάνω από μια ώρα για να δουν τους δικούς τους, μην έχοντας τα μέσα οικονομικά, μεταφορικά για να τους επισκέπτονται συχνά.

1. ΣΧΕΣΕΙΣ ΟΠΛΙΤΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΣΤΕΛΕΧΩΝ
   

Σε αντίθεση με την τυπική απρόσωπη σχέση των νεοσύλλεκτων οπλιτών και στελεχών που κυριαρχεί κατά την εκπαίδευσή τους στο Κ.Ε.ΥΓ. σε ένα αυστηρό πλαίσιο εκπαίδευσης και εγκλιματισμού τους στο στρατιωτικό περιβάλλον εντός μικρού σχετικά χρονικού διαστήματος, η σχέση των περισσότερων στελεχών με τους οπλίτες του Λόχου Διοικήσεως λόγω του μικρού αριθμού τους και της πιο μακράς παραμονής τους σε αντίθεση με τους νεοσύλλεκτους, οδηγεί σε μια πιο διαπροσωπική σχέση και πνεύμα κατανόησης. Ωστόσο, αυτή η συνθήκη μπορεί από κάποια στελέχη να οδηγήσει σε μια εκμετάλλευση της εξουσίας τους εις βάρος των οπλιτών εξαιτίας προσωπικών αντιπαθειών σε ορισμένους οπλίτες. Επιπλέον, η εσφαλμένη χρήση της εξουσίας τους και ακόμα χειρότερα συμπεριφορά όπου απουσιάζει ο σεβασμός και η αξιοπρέπεια προς τους οπλίτες πολύ εύκολα μπορεί να δημιουργήσει ένα δυσάρεστο κλίμα με απρόβλεπτες συνέπειες.

1. 
   

Σε αντίθεση με τις υπηρεσίες που αναλαμβάνουν οι νεοσύλλεκτοι, ο αριθμός τους δεν ανταποκρίνεται στον αριθμό αλλά και στις δυνατότητες των οπλιτών του Λόχου Διοικήσεως κατά την περίοδο που μόνο αυτοί είναι υπεύθυνοι για την εκτέλεση των υπηρεσιών. Η υπηρεσία της παρακολούθησης των καμερών ασφαλείας στο 'control room', θα μπορούσε να γίνει από στέλεχος και συγκεκριμένα από τον βοηθό επόπτη ή Α.Υ.Δ.Μ. δεδομένου της ευθύνης που φέρει η υπηρεσία αυτή για την παρατήρηση και ενημέρωση για οποιοδήποτε συμβάν πέσει στην αντίληψή του. Εφόσον υπάρχουν κάμερες που καλύπτουν μεγάλο μέρος του στρατοπέδου, η περίπολος είναι περιττή ή θα μπορούσε να αντικατασταθεί από κινητές σκοπιές ή να περιοριστεί ή λειτουργία της μόνο κατά τις βραδινές ώρες όπου η ορατότητα λόγω νύχτας είναι περιορισμένη. Αυτές οι 'μικρο-ρυθμίσεις' οι οποίες εφαρμόζονται σε μονάδες της παραμεθορίου π.χ. Σάμος και Έβρο, θα ισορροπούσαν την κατάσταση μεταξύ οπλιτών-εξοδούχων και οπλιτών-εκτελούντων υπηρεσία αποτρέποντας συνεχής επανάληψη των υπηρεσιών που ξεπερνά τις 15 μέρες παραβιάζοντας τη διαταγή του ΓΕΣ, αποτρέποντας τον εξαναγκασμό οπλιτών-γιατρών να εκτελέσουν υπηρεσία κατά παράβαση επίσης διαταγής του ΓΕΣ με την πρόφαση του περιορισμένου αριθμού οπλιτών και επιτρέποντας στους οπλίτες να εκτελούν την υπηρεσία τους σωστά εφόσον θα είναι απαλλαγμένοι από την ταλαιπωρία της επαναλαμβανόμενης και συνεχιζόμενης υπηρεσίας. Αρκετοί οπλίτες του Λόχου Διοικήσεως εξέφρασαν την επιθυμία τους να χρησιμοποιήσουν το γυμναστήριο αλλά και τη βιβλιοθήκη για μια δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου τους για τις μέρες που πρέπει να βρίσκονται εντός στρατοπέδου. Ωστόσο δεν υπάρχει το ανάλογο ενδιαφέρον από μεριάς της Διοίκησης εφόσον και το γυμναστήριο αλλά και η βιβλιοθήκη παραμένουν κλειστά.

Τα υπηρεσιακά που δίνονται για να δοθεί η δυνατότητα στους οπλίτες να βγουν λίγο έξω είναι τρίωρης διάρκειας εξαναγκάζοντας τους οπλίτες να βιάζονται στην πραγματοποίηση των αναγκαίων δραστηριοτήτων τους (μπάνιο, φαγητό στο σπίτι, επικοινωνία με φίλους). Η πίεση του χρόνου στα τρίωρα υπηρεσιακά είναι ακόμα μεγαλύτερη για εκείνους που θα πρέπει να διανύσουν κάποια απόσταση για να πάνε στο χωριό τους με αποτέλεσμα, είτε να σπαταλούν το λίγο χρόνο που τους μένει παραμένοντας στην πόλη άσκοπα, είτε -ειδικά για όσους έχουν δικό τους μέσο μετακίνησης- να θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους προσπαθώντας να πάνε στο σπίτι τους και να βρίσκονται στο στρατόπεδο στην ώρα τους. Η παραπάνω κατάσταση θα μπορούσε να αποφευχθεί αυξάνοντας τη διάρκεια των υπηρεσιακών για το διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την εκτέλεση της υπηρεσίας του οπλίτη. Οι άδειες, ενώ κατά το διάστημα της εκτέλεσης συνεχόμενων υπηρεσιών δεν παραχωρούνται πλην πολύ εκτάκτων περιπτώσεων, κατά την περίοδο που οι νεοσύλλεκτοι αναλαμβάνουν υπηρεσίες -άρα δεν υπάρχει προφανής λόγος για την παραμονή των οπλιτών του Λόχου Διοικήσεως- εκτός από την παραχώρηση σε ορισμένες περιπτώσεις τιμητικών, οι οπλίτες εξαναγκάζονται να χρησιμοποιήσουν την κανονική τους με αποτέλεσμα να μην έχουν καμιά μέρα για την τελευταία περίοδο της θητείας τους. Η άδεια απολύσεως δε δίνεται χωρίς καμιά υποχρέωση του διοικητή να δοθεί. Ωστόσο, ο κάθε στρατιώτης αφιέρωσε ένα χρόνο της ζωής του, αφήνοντας ότι

αγαπημένο και οικείο είχε στην πολιτική του ζωή παρατείνοντας τα σχέδια και στόχους που είχε θέσει προκειμένου να υπηρετήσει σαν Έλληνας πολίτης την πατρίδα του. Για αυτή την προσφορά, ο ελληνικός στρατός, η διοίκηση, οφείλει να παραχωρήσει άδεια απολύσεως ως ελάχιστη ένδειξη τιμής και ευγνωμοσύνης όχι μόνο προς τον οπλίτη αλλά και προς τους γονείς του που εμπιστεύτηκαν το παιδί τους στον στρατό ώστε εκπαιδεύοντάς το όχι σαν υποταγμένο δούλο αλλά ως ελεύθερο και γενναίο άντρα με σεβασμό και αξιοπρέπεια, όπως αρμόζει σε κάθε έλληνα πολίτη για να επιστρέψει πιο ώριμος και σίγουρος για τη συνέχιση της ζωής του αλλά και της προσφοράς του προς την πατρίδα με ειρηνικά αυτή τη φορά μέσα.

1. ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΨΜ
   

Ο ρόλος του μέλους της Ομάδας της Ψυχοκοινωνικής Μέριμνας είναι να βρίσκεται ενήμερος για τη συμπεριφορά των οπλιτών, τη πιθανή 'παρέκκλισή' τους λόγω εξωστρατιωτικών παραγόντων (οικογενειακή, οικονομική, προσωπική κατάσταση) αλλά και ενδοστρατιωτικών (αριθμός υπηρεσιών, σχέσεις μεταξύ οπλιτών, συμπεριφορά στελεχών, συνθήκες εκπαίδευσης, ελεύθερος χρόνος) και την άμεση αντιμετώπισή της. Κυρίως, λειτουργεί προληπτικά προσπαθώντας να ανιχνεύσει τα πρώτα δείγματα 'παρεκκλίνουσας' συμπεριφοράς αλλά κυρίως τις συνθήκες ζωής εντός του στρατοπέδου που πιθανόν να οδηγήσουν στην εκδήλωσή της. Η θέση ενός μέλους της Ο.Ψ.Μ. είναι εύθραυστη και μετέωρη. Το μέλος της Ο.Ψ.Μ. βρίσκεται σε μια ενδιάμεση ίσως και περιθωριακή κατάσταση μεταξύ οπλιτών και στελεχών. Δεν εκτελεί υπηρεσίες ως οπλίτης για την αυτόνομη και ανεμπόδιστη εκπλήρωση των καθηκόντων που απαιτεί η ειδικότητά του μολονότι είναι οπλίτης αλλά δεν είναι και στέλεχος εφόσον δεν μπορεί να διατάξει ή να εκπαιδεύσει. Αν και γιατρός δεν μπορεί να βγάλει κάποιον 'ελεύθερο υπηρεσίας' παρά μόνο να παραπέμψει στον αμέσως ανώτερό του. Τέλος δεν είναι κάτι χειροπιαστό αυτό που ασκεί ενώ τα αποτελέσματα της παρέμβασής του φαίνονται σε βάθος χρόνου και σπανίως άμεσα. Η συνθήκη αυτή μπορεί να δημιουργήσει αντιπάθειες και περιφρονητική αντιμετώπιση απ' όλους και κυρίως δυσκολία συνεννόησης και κατανόησης. Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο περίπλοκη στο Κ.Ε.ΥΓ. όταν το μέλος της Ο.Ψ.Μ. πρέπει να εκπληρώνει τα καθήκοντα που απαιτεί ο Λόχος Διοικήσεως, το Γραφείο Επιλογής και τα καθήκοντα που απαιτεί η ειδικότητά του χωρίς αυτά -κάτι που συμβαίνει αρκετές φορές- να εξισορροπούνται αρμονικά και να μην αλληλοκαταργούνται, με αποτέλεσμα αρκετές φορές, το μέλος της Ο.Ψ.Μ. για πολλούς λόγους και όχι πάντα κατ' ευθύνη του να μετατρέπεται σε εξιλαστήριο θύμα ή αποδιοπομπαίο τράγο.

Η πλήρης και αντικειμενική εποπτεία του στρατιωτικού περιβάλλοντος φυσικά δεν μπορεί να επιτευχθεί με τα πενιχρά μέσα που διατίθενται (απουσία υπολογιστή για την συγγραφή της αναφοράς, την επεξεργασία δεδομένων που προκύπτουν από τις συνεντεύξεις, τη χρήση τηλεφωνικής γραμμής υποστήριξης και πάνω απ' όλα ένα μέλος της Ο.Ψ.Μ. για 500 άτομα, περίπου ο μέσος όρος των νεοσυλλέκτων που έρχονται σε κάθε ΕΣΣΟ).

Ωστόσο μπορεί να ξεκινήσει, να συνεχίσει, να βελτιωθεί μια συλλογική προσπάθεια με τη συνεργασία όλων για ένα καλύτερο στρατιωτικό περιβάλλον ζωής για τους οπλίτες αλλά και τα στελέχη για έναν αποτελεσματικό ελληνικό στρατό έτοιμο να ανταποκριθεί στο ύψιστο καθήκον της υπεράσπισης της πατρίδος οποιαδήποτε στιγμή και που βασίζεται πάνω απ' όλα στην κατανόηση και το σεβασμό.

Ο Κοινωνιολόγος Το Γραφείο Επιλογής Ο Ψυχίατρος

Ο Διοικητής Τ.Ε.Κ. Ο Διοικητής