Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΜΑΣ

www.tvxs.gr, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΤΖΙΑΤΖΗ

Αν μας ζητούσαν να διαλέξουμε ένα τραγούδι για να αποχαιρετήσουμε το 2009 και να υποδεχτούμε το 2010, ποιο θα ήταν αυτό; Οι κυβερνητικές προτροπές του τύπου «να αλλάξουν τα πάντα, να αλλάξουμε τον εαυτό μας» δεν έχουν ανάγκη από στίχους και μουσική. Δύσκολο το να αναγνωρίσουμε τη «μουσική των ημερών» μας (αυτός είναι ο ευρηματικός τίτλος του μυθιστορήματος μιας φίλης, της Κάτιας Κοντιζά), όπως δύσκολο είναι το να αγνοήσουμε τον θόρυβο, τον πανικό των ημερών, τις κούφιες ατάκες των πολιτικών, τις σειρήνες των συναγερμών, τα γκουχ γκουχ της γρίπης, τα επιθετικά jingles, τον καταιγισμό των ringtones, τη βιομηχανία των ευχών και την προκατασκευασμένη γραφικότητα των εορταστικών ημερών.

Πείτε το μ’ ένα τραγούδι, αλλά ποιο; Εκατοντάδες, ίσως χιλιάδες είναι τα όμορφα τραγούδια απ’ όλο τον κόσμο που μας άφησε ο 20ός αιώνας, τραγούδια ικανά και σήμερα να μας συγκινήσουν, όμως είναι σχεδόν αδύνατο να ξεχωρίσουμε αυτό που θα ταίριαζε στις μέρες μας, ένα τραγούδι που δεν ξέρουμε καν αν πρέπει να είναι ηρωικό και πένθιμο ή χαρωπό και αισιόδοξο όπως μερικές φορές δεν είμαστε σίγουροι για το αν ζούμε σε ένα παρατεταμένο λυκόφως ή λυκαυγές.

Ωστόσο, και η πιο μίζερη εποχή μπορεί να γεννήσει αληθινά τραγούδια – και δεν εννοώ εφήμερα σουξέ, αλλά τραγούδια που μπορούν να μείνουν στη συλλογική μνήμη, που έχουν κάτι να πουν για τον καιρό μας και για τους καιρούς που έρχονται. Είναι αυτονόητο ότι τέτοια τραγούδια γράφονται και σήμερα, όμως μοιάζουν να δαγκώνουν την ουρά τους και να σβήνουν, να μη φτάνουν σε όλους μας και απλώς να αναλώνονται σε έναν στενό κύκλο μυημένων.

Πιο δύσκολο από το να βρούμε το τραγούδι που θα ταίριαζε στη νέα χρονιά είναι το να φανταστούμε εκείνο με το οποίο θα την αποχαιρετήσουμε. Αν υπήρχε η μηχανή του χρόνου, θα είχε ενδιαφέρον να μεταφερθούμε στην παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 2011, οπότε θα ξέραμε τι θα είχε συμβεί στη διάρκεια του τόσο κρίσιμου, όπως όλοι λένε, 2010. Αραγε, θα μιλάμε ακόμα για την πάταξη της διαφθοράς; Θα έχει χυθεί φως στα σκάνδαλα του 2009, θα έχουν πληρώσει όσοι έφταιξαν ή μήπως νέα σκάνδαλα θα έχουν τραβήξει την προσοχή μας; Θα έχουν πιάσει τόπο οι θυσίες για τις οποίες μας προετοιμάζουν; Θα μας αγαπούν, θα μας σέβονται οι ξένοι, θα εξακολουθούν να μας δανείζουν; Θα μας τραντάξει συθέμελα η κρίση ή απλώς θα νιώσουμε ένα ψυχρό ρεύμα από το πέρασμά της;

Πόσοι ακόμα θα πεθάνουν στο Ιράκ, πόσοι στο Αφγανιστάν; Ποια διατροφικά σκάνδαλα θα μας προκύψουν, πόσα παιδιά θα εξακολουθούν να εγκαταλείπουν το σχολείο, να δουλεύουν ή να πολεμούν; Πόσοι από τους σημερινούς πεινασμένους θα εξακολουθούν να πεινούν και πόσοι από τους σημερινούς χορτάτους θα γνωρίσουν την πείνα; Πόσοι νέοι ανθρωπιστικοί «διάδρομοι» θα χρειαστεί να ανοιχτούν σε νέες Γάζες; Πόσες θέσεις εργασίας θα πρέπει να χαθούν ώστε να πούμε ότι επιτέλους σ’ αυτό τον τόπο ευημερούν οι αριθμοί; Πόσοι πάγοι θα λιώσουν ακόμα, πόσα πουλιά, έντομα και γλώσσες θα χαθούν ή θα βρεθούν πιο κοντά στον χαμό τους;

Το 2010 δεν θα είναι η χρονιά όλων των απαντήσεων, ίσως όμως να είναι η χρονιά των πιο πολλών ερωτημάτων. Ετος πληρωμής το 2010, μόνο που οι πολλοί θα πληρώσουμε την αρπακτικότητα των άλλων.

Βλέπουμε πώς τελειώνει το 2009. Αμήχανο, αβέβαιο, με πολλές μουσικές αλλά χωρίς μουσική, με πολλές αλλαγές, αλλά χωρίς αλλαγή, ενώ δεν ξέρουμε αν η νέα χρονιά θα τελειώσει με έναν πάταγο, με ένα λυγμό ή με ένα χαμόγελο ή και με όλα μαζί.