Ο πραγματικός «πόλεμος εξόντωσης»

Τα Νέα- Βιβλιοδρόμια

Η επιδίωξη του εκγερμανισμού των κατεχόμενων εδαφών συνοδεύτηκε από μια συστηματική πολιτική κυριολεκτικά εξόντωσης και εξανδραποδισμού των ντόπιων πληθυσμών. Με την εισβολή της Γερμανίας στην Πολωνία εξαπολύθηκε μια εκστρατεία βίας κατά των Πολωνών: μαζικές εκτελέσεις, εκτοπίσεις στη Γενική Κυβέρνηση, μεταφορά άλλων Πολωνών στο Ράιχ για καταναγκαστική εργασία, δημιουργία εβραϊκού γκέτο στη Βαρσοβία. Ο πραγματικός «πόλεμος εξόντωσης» άρχισε με την εισβολή στη Σοβιετική Ένωση. Από τον Ιούνιο του 1941 μέχρι τον Μάρτιο του 1942 είχαν αιχμαλωτιστεί τρία εκατομμύρια Σοβιετικοί στρατιώτες από τους οποίους τα δύο εκατομμύρια είχαν ήδη πεθάνει στα χέρια των Γερμανών, ενώ και ο άμαχος πληθυσμός είχε βιώσει τις συνέπειες της απερίγραπτης κτηνωδίας της Βέρμαχτ και των SS. Η κτηνωδία, όπως σωστά τονίζει ο συγγραφέας, δεν οφειλόταν στη γενικότερη έξαψη του πολέμου. Πριν από την εισβολή είχαν εκδοθεί διαταγές που στην ουσία επέτρεπαν την ανεξέλεγκτη βία στον βαθμό που «ο αντικειμενικός σκοπός αυτής της μάχης πρέπει να είναι η καταστροφή της σημερινής Ρωσίας και γι΄ αυτό πρέπει να διεξαχθεί με πρωτόγνωρη αυστηρότητα». Τα δε νέα κατεχόμενα σοβιετικά εδάφη θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται «από αποικιοκρατική σκοπιά και να υφίστανται οικονομική εκμετάλλευση με αποικιοκρατικές μεθόδους».

Φυλετικό υπόβαθρο

Η αγριότητα που έλαβε η γερμανική εκστρατεία στην Ανατολή οφείλεται σε αυτό το φυλετικό υπόβαθρο και μίσος που είχε καλλιεργήσει η ναζιστική ηγεσία τα προηγούμενα χρόνια- αυτοί που είχαν απέναντί τους οι Γερμανοί ήταν κατώτεροι, «υπάνθρωποι». Όσοι δεν εκτελούνταν, μεταφέρονταν στο Ράιχ για να δουλέψουν ως σκλάβοι στα εργοστάσια, ενώ όσοι παρέμεναν υπέμειναν μια πολιτική λιμοκτονίας καθώς επισιτιστική προτεραιότητα είχαν τα γερμανικά στρατεύματα. Όπως σωστά επισημαίνει ο συγγραφέας, η φυλετική ιδεολογία έθετε αυτομάτως όρια στις φιλοδοξίες του Χίτλερ: «Η Γερμανία μπορούσε να πετύχει τη φυλετική καθαρότητα ή την κοσμοκρατορική κυριαρχία, αλλά όχι και τα δύο μαζί».

Η κατάκτηση της Ανατολικής Ευρώπης έφερε αντιμέτωπους τους ναζί με ένα καινούργιο «πρόβλημα»: στα κατεχόμενα εδάφη ζούσαν εκατομμύρια Εβραίοι. Ήταν ταυτόχρονα και η ευκαιρία να επιλύσουν οριστικά το «εβραϊκό ζήτημα», να δημιουργήσουν μια Ευρώπη «καθαρή» από Εβραίους. Οι προθέσεις των ναζί φάνηκαν από τις πρώτες φάσεις της επιχείρησης Μπαρμπαρόσα. Ήδη από τον Σεπτέμβριο του 1941 σημειώνονται μαζικές εκτελέσεις Εβραίων με το πρόσχημα της αντάρτικης δράσης και 33.000 Εβραίοι του Κιέβου δολοφονούνται στο Μπάμπι Γιαρ. Ήταν μόνο η αρχή. Η αναζήτηση νέων αποτελεσματικών τρόπων μαζικής εξόντωσης θα οδηγήσει στη χρήση φορτηγών με αέρια και στη συνέχεια, το 1942, στη δημιουργία ενός δικτύου στρατοπέδων εξόντωσης με θαλάμους αερίων. Η «Τελική Λύση» άρχισε να εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Επιχείρησης Ράινχαρντ και μόνο μέσα στο 1942 είχαν δολοφονηθεί 1,2 εκατομμύρια Εβραίοι (οι περισσότεροι από την Τσεχία και την Πολωνία). Όταν τέθηκε σε πλήρη λειτουργία το στρατόπεδο στο Άουσβιτς-Μπίρ- κεναου ο αριθμός των θανάτων επρόκειτο να αυξηθεί κατακόρυφα.