ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ – ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΘΗΡΙΟΔΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΣΤΟ ΒΙΕΤΝΑΜ

tvxs.gr

«H εργασία της επιλογής και επεξεργασίας φωτογραφιών των ανταποκριτών μπορεί να είναι μια πολύ βαρετή διαδικασία. Όταν όμως αντίκρισα την ασπρόμαυρη φωτογραφία του Eddie Adams, με την εν ψυχρώ εκτέλεση ενός Βιετκόνγκ από τον αρχηγό της αστυνομίας του Νότιου Βιετνάμ, Nguyễn Ngọc Loan, ένιωσα αμέσως ότι αυτή η εικόνα θα γινόταν σύμβολο της θηριωδίας του πολέμου του Βιετνάμ».

Τα λόγια αυτά ανήκουν στον Horst Faas, τότε συντάκτη και επιμελητή φωτογραφιών του πρακτορείου Associated Press. Αναφέρεται στην βραβευμένη με Pulitzer φωτογραφία του Eddie Adams, η οποία τραβήχτηκε την 1η Φεβρουαρίου του 1968. Ο Adams, ο οποίος έφτασε στο Βιετνάμ το 1965, κατά την πρώτη άφιξη των Αμερικανών πεζοναυτών στη χώρα, αναζητούσε την ιδανική φωτογραφία, η οποία θα αποτύπωνε την απογοήτευση, την ωμότητα και τα δεινά του πολέμου. Ο ίδιος δήλωσε αργότερα ότι με αυτή τη φωτογραφία πέτυχε το στόχο του.

Η φωτογραφία τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια της Tet Offensive, της εκστρατείας δηλαδή του Εθνικού Μετώπου Απελευθέρωσης του Νοτίου Βιετνάμ (περισσότερο γνωστού ως Viet Cong) και του Βόρειου Στρατού του Βιετνάμ εναντίον δυνάμεων της «επίσημης» Δημοκρατίας του Βιετνάμ (Νότιο Βιετναμ), των Αμερικανών και των συμμάχων τους, η οποία ξεκίνησε στις 31 Ιανουαρίου του 1968 και επανέφερε το θέμα του Βιετνάμ στη διεθνή επικαιρότητα.

Την δεύτερη μέρα της επίθεσης, ο Eddie Adams, μαζί με τον καμεραμάν του αμερικανικού δικτύου NBC, επικεντρώθηκαν στην κάλυψη της επίθεσης των Βιετκονγκ και των συμμάχων τους στην κινεζική πλευρά της βιετναμέζικης πρωτεύουσας Σαιγκόν, κοντά σε μια βουδιστική παγόδα. Λίγο αφότου έφτασε στο σημείο αυτό και ενώ η παγόδα είχε επανακαταληφθεί από Βιετναμέζους πεζοναύτες, ο Adams άκουσε πυροβολισμούς και κατευθύνθηκε προς το σημείο των πυροβολισμών.

Είδε δυο Βιετναμέζους στρατιώτες να κρατούν έναν, όπως έμαθε λίγο αργότερα, Βιετκόνγκ κρατούμενο και να τον μεταφέρουν κοντά στο σημείο όπου βρισκόταν ο ίδιος. Λίγο αργότερα, οι στρατιώτες απομακρύνθηκαν και εμφανίστηκε ένας άντρας ο οποίος σήκωσε το περίστροφο του προς τον κρατούμενο Βιετκόνγκ. Ο Adams δεν περίμενε ότι θα πυροβολούσε: ήταν σύνηθες να ανακρίνουν τους Βιετκόνγκ υπό απειλή όπλου, να τους τρομοκρατούν. Κι όμως, ξαφνικά τον πυροβόλησε και ο άντρας έπεσε στο πεζοδρόμιο.

Η φωτογραφία αυτή και η ιστορία της γρήγορα έκαναν τον γύρο του κόσμου, προκαλώντας πληθώρα αντιδράσεων. Ο Loan απολογήθηκε λέγοντας ότι ο συγκεκριμένος άντρας, ο Nguyễn Văn Lém, είχε σκοτώσει πολλούς Βιετναμέζους, ακόμα και Αμερικάνους. Σύμφωνα με άλλες πηγές, ο Lém ήταν προδότης ο οποίος συνεργαζόταν τόσο με τους Βιετκόνγκ όσο και με τους την αστυνομία του Νοτίου Βιετνάμ. Σύμφωνα, πάντως, με τη χήρα του, ο Lém ήταν μέλος του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου, των Βιετγκονγκ, με το ψευδώνυμο Bay Lap.

Ο Adams αργότερα δήλωσε στο περιοδικό TIME ότι λυπήθηκε για το αντίκτυπο της φωτογραφίας στον Loan, τον οποίο μάλιστα χαρακτήρισε «ήρωα ενός δίκαιου σκοπού.» Ο στρατηγός-πλέον- Loan πέθανε το 1988 εξόριστος στην Αμερική, ενώ ο φωτογράφος που τον έκανε διάσημο πέθανε το 2004 στην Αμερική.