Από ήρωας, κατηγορούμενος

www.tanea.gr

Είναι ο πιο διάσημος δικαστής της Ισπανίας, ο άνθρωπος που τόλμησε να διατάξει το 1998 τη σύλληψη στο Λονδίνο του πρώην δικτάτορα της Χιλής Αουγκούστο Πινοσέτ για «γενοκτονία, τρομοκρατία και βασανιστήρια». Τη στιγμή όμως που αποφάσισε να διερευνήσει τα εγκλήματα του φρανκισμού, σε πείσμα της αμνηστίας του 1997, έγινε από ήρωας κατηγορούμενος.

«O Θεός κατέβηκε στη Γη δύο φορές», αρέσκεται να λέει στους φοιτητές του στη Νομική Σχολή ο Λουθιάνο Βαρέλα. «Η πρώτη ήταν πριν από 2.000 και πλέον χρόνια στην Παλαιστίνη. Η δεύτερη ήταν στη Χαέν πριν από 55 χρόνια». Η καμπάνα χτυπάει για τον Μπαλτάσαρ Γκαρθόν, ο οποίος γεννήθηκε το 1955 στο Τόρες, ένα μικρό χωριό της επαρχίας Χαέν στην Ανδαλουσία. Και είναι χαρακτηριστική της εμπάθειας που αντιμετωπίζει ο πιο διάσημος Ισπανός δικαστής έπειτα από 22 χρόνια καριέρας. Μιας καριέρας που του εξασφάλισε πολλές φορές πρωτοσέλιδα στον διεθνή Τύπο.

Η μήνυση

Ο δικαστής Λουσιάνο Βαρέλα, ο οποίος σύμφωνα με το περιβάλλον του «διαθέτει ένα εγώ εξίσου μεγάλο με του Γκαρθόν», κρατάει σήμερα το μέλλον του «Θεού» στα χέρια του, γράφει η γαλλική εφημερίδα «Le Μonde». Αυτός ανέλαβε την ανάκριση στο πλαίσιο της μήνυσης για «παράβαση καθηκόντων» που κατέθεσαν πριν από μερικούς μήνες εις βάρος του Γκαρθόν δύο ακροδεξιές οργανώσεις. «Ο δικαστής που δεν ξεκουράζεται ποτέ» κατηγορείται ότι ενήργησε κακή τη πίστη ανοίγοντας στις 18 Οκτωβρίου 2008, κατόπιν αιτημάτων οικογενειών, έρευνα γύρω από την εξαφάνιση 114.000 δημοκρατικών κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου (1936-1939) και της δικτατορίας του Φράνκο (1939-1975). Και αν κρίνει κανείς από τα πρακτικά της ανάκρισης που δημοσιοποιήθηκαν τον Φεβρουάριο, ο Γκαρθόν έχει πολλές πιθανότητες να βρεθεί στο εδώλιο όπου ο ίδιος έστειλε όλα αυτά τα χρόνια εγκληματίες, απατεώνες, αστυνομικούς, πολιτικούς και τρομοκράτες. «Νομικό τέχνασμα με στόχο να δικαιολογήσει τον έλεγχό του επί της διαδικασίας»: έτσι αποκαλεί ο Βαρέλα την απόφασή του να χαρακτηρίσει τις εξαφανίσεις «εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας» ώστε να παρακάμψει την αμνηστία που δόθηκε διά νόμου στα πολιτικά εγκλήματα το 1997.

Οι μηνύσεις

Αλληλεγγύη από τους συναδέλφους του στην Ισπανία ο Γκαρθόν δεν μπορεί να περιμένει, είναι βέβαιο. Και η αλληλεγγύη πολλών διεθνών νομικών, έξι από τους οποίους δέχθηκαν να καταθέσουν υπέρ του, συναινώντας πως τα εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας δεν μπορεί να αμνηστευτούν, κινδυνεύει να αποδειχθεί ανεπαρκής: το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας δέχθηκε δύο ακόμα μηνύσεις εναντίον του Γκαρθόν. Η μία αφορά αμοιβή που έλαβε για μια σειρά από ομιλίες στις ΗΠΑ με χορηγό την ισπανική τράπεζα Santander: δύο δικηγόροι τον κατηγορούν πως «σε αντάλλαγμα» έβαλε στο συρτάρι μία μήνυση εναντίον του προέδρου της τράπεζας Εμίλιο Μποτίν. Η δεύτερη και πιο πρόσφατη αφορά τις τηλεφωνικές υποκλοπές που διέταξε ο Γκαρθόν στο πλαίσιο έρευνας γύρω από ένα δίκτυο διαφθοράς, στο οποίο φαίνεται πως εμπλέκονται και αξιωματούχοι του αντιπολιτευόμενου Λαϊκού Κόμματος.

«Πρωτοφανής στρατηγική απαξίωσης»

Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΓΚΑΡΘΟΝ έχει στην πραγματικότητα φέρει τα πάνω-κάτω στην Ισπανία. Οι συντηρητικοί, που τον είχαν προτείνει κάποτε για Νομπέλ Ειρήνης λόγω της δράσης του εναντίον της ΕΤΑ, τώρα ζητούν την κεφαλή του επί πίνακι. Από την άλλη, οι σοσιαλιστές, με πρώτο και καλύτερο τον Ισπανό πρωθυπουργό Χοσέ Λουίς Ροντρίγκες Θαπατέρο, δεν φείδονται καλών λόγων για αυτόν που προσπάθησε κάποτε να στείλει τον ηγέτη τους Φελίπε Γκονθάλεθ στα δικαστήρια. Ο ίδιος ο Γκαρθόν κάνει λόγο για «πρωτοφανή στρατηγική απαξίωσης» από την πλευρά του Λαϊκού Κόμματος. «Πέρασε από τη μεγαλομανία στην παράνοια», του απαντά η δεξιά εφημερίδα «Εl Μundo». «Ο Γκαρθόν παρεισέφρησε στον απαγορευμένο κήπο του εμφυλίου πολέμου» σχολιάζει ο δικηγόρος του, ο Γκονθάλο Μαρτίνες-Φρεσνέδα· «τώρα θα πληρώσει το τίμημα 22 χρόνων ανεξαρτησίας».