Το «όχι» του Τάσσου και το status quo

tanea.gr

Στο μεταξύ, όπως σωστά επισημαίνει ο Ιωάννου, η πολιτική του «ενεργού ηφαιστείου» της πρώτης διακυβέρνησης Κληρίδη είχε ήδη δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα εθνικισμού και απορριπτισμού που, παρ΄ όλη τη μεταστροφή του προέδρου, συνέχιζε να αναπτύσσεται και να κεφαλαιοποιείται από τα κόμματα του λεγόμενου Κέντρου. Με αυτά τα κόμματα θα συνασπιστεί, το 2003 και εν μέσω των συνομιλιών για τη διαμόρφωση του σχεδίου Ανάν, το ΑΚΕΛ για να ρίξει τον Κληρίδη και να ανεβάσει στην εξουσία τον Τάσσο Παπαδόπουλο. Η πενταετία Παπαδόπουλου αποδεικνύεται ως η «χρυσή εποχή» του απορριπτισμού, της συνωμοσιολογίας και του συναισθηματισμού, με αποκορύφωμα βέβαια την περίοδο πριν και μετά το δημοψήφισμα του 2004, την επίσημη εξαγγελία του δακρυσμένου προέδρου, την εκφώνηση του «βροντερού όχι» στο σχέδιο Ανάν και την επικράτηση της λεγόμενης «περιρρέουσας ατμόσφαιρας» [διαφωτιστικά για το κλίμα της περιόδου είναι τα ντοκιμαντέρ του Μακάριου Δρουσιώτη «Το Δηλητήριο» (http: //www. cyprus-tube. com/el/cyprus-tube. html? catid=6) και «Η Περιρρέουσα Ατμόσφαιρα» (http://www. cyprus-tube. com/el/cyprustube. html? catid=6)].

Η λύση

Η εκστρατεία υπέρ του «όχι» στο σχέδιο Ανάν στηρίχθηκε, σε μεγάλο βαθμό, στο επιχείρημα ότι το προτεινόμενο σχέδιο καταργούσε την Κυπριακή Δημοκρατία. Με αυτό τον όρο, οι απορριπτικοί εννοούν βέβαια την «Ελληνοκυπριακή Δημοκρατία», έτσι όπως αυτή έχει διαμορφωθεί από το 1964 και εξής (με την de facto αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων από την κυβέρνηση λόγω της δικοινοτικής βίας και την καταφυγή τους σε θύλακες). Αποψή τους είναι πως η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να περιμένει μέχρι τα διεθνή δεδομένα να αλλάξουν υπέρ των Ελληνοκυπρίων, ώστε να μπορεί να βρεθεί μια λύση που θα εξαναγκάζει τους Τουρκοκυπρίους να ενταχθούν σε αυτήν ως μειονότητα. Διαφορετικά, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Παπαδόπουλου, το status quo είναι «η δεύτερη καλύτερη λύση για όλους». Έτσι εξηγεί λοιπόν ο Ιωάννου και την όψιμη υποστήριξη της ακροδεξιάς πρώην ενωτικής παράταξης, αλλά και διάφορων άλλων συνιστωσών του απορριπτικού μετώπου προς την Κυπριακή Δημοκρατία την οποία, σύμφωνα με την ακριβή του έκφραση, μέχρι το 2004, «μερικοί από αυτούς υποτιμούσαν, άλλοι τη λοιδορούσαν, και αρκετοί την υπέσκαπταν και την πολεμούσαν» (σ. 34).

Το κλίμα φαίνεται να έχει αλλάξει με την ανάληψη της προεδρίας, το 2008, από τον υποψήφιο του ΑΚΕΛ Δημήτρη Χριστόφια.

Η Κωνσταντίνα Ζάνου είναι ιστορικός, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας