Εντατικοποίηση των διαπραγματεύσεων και επίσπευση της επίσκεψης Ερντογάν
Του απεσταλμένου μας στην Αγκυρα Αθανασιου Eλλις
Νέα ώθηση στις διαπραγματεύσεις για το Αιγαίο, με στόχο την επίλυση των ζητημάτων που χωρίζουν την Ελλάδα και την Τουρκία και την πλήρη ομαλοποίηση των διμερών σχέσεων, δρομολογείται με απόφαση των κ. Παπανδρέου και Ερντογάν. Η πολιτική βούληση των δύο πρωθυπουργών έλαβε πιο συγκεκριμένη μορφή στις πολύωρες συνομιλίες που είχαν ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Δρούτσας με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου στην Αγκυρα, μετά τις οποίες ανακοινώθηκε και η επίσπευση για τα μέσα Μαΐου της επίσημης επίσκεψης του Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα την οποία ο κ. Νταβούτογλου χαρακτήρισε «ιστορική».
Η τελευταία φορά που ο κ. Ερντογάν επισκέφθηκε επίσημα την Ελλάδα ήταν τον Μάιο του 2004. Τότε ξεκίνησε η προσωπική σχέση του με τον Κώστα Καραμανλή, που έλαβε και «οικογενειακή» χροιά όταν δυο μήνες αργότερα ο Ελληνας πρωθυπουργός έγινε κουμπάρος στον γάμο της κόρης του, αλλά τελικά επί της ουσίας δεν υπήρξε πρόοδος. Ακόμη και η επίσκεψη Καραμανλή στην Αγκυρα, τον Ιανουάριο του 2008, που ήταν η πρώτη Ελληνα πρωθυπουργού έπειτα από μισό αιώνα, δεν έφερε αποτελέσματα.
Τώρα ο Γιώργος Παπανδρέου τολμά μια νέα απόπειρα οπλισμένος με την εμπιστοσύνη της τουρκικής κοινής γνώμης, που γνωρίζει την ειλικρινή του διάθεση να εξομαλύνει τις διμερείς σχέσεις από τα βήματα που είχε κάνει το '99, απαιτείται, όμως, η ανάλογη ανταπόκριση από τον κ. Ερντογάν. Ο φόρος τιμής που απέτισε ο κ. Παπανδρέου στον τάφο του Ισμαήλ Τζεμ κατά την επίσκεψή του στην Κωνσταντινούπολη, τέσσερις μόλις ημέρες μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας, προσέδωσε και συναισθηματική διάσταση στη θετική εικόνα που έχει στη γειτονική χώρα.
Πέρα, όμως, από το χρήσιμο, αν όχι απαραίτητο, πλαίσιο σε επίπεδο κοινής γνώμης, υπάρχει και η ουσία. Επίσημη θέση της Αθήνας παραμένει πως η μόνη διαφορά την οποία συζητεί είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, κάτι που απορρίπτει η Αγκυρα η οποία θέτει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μια σειρά ζητημάτων, από τον εναέριο χώρο, τα χωρικά ύδατα και την αποστρατιωτικοποίηση των Δωδεκανήσεων, έως τις «γκρίζες ζώνες». Ο κ. Δρούτσας ξεκαθάρισε ότι «η καλή γειτονία βασίζεται στον σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων», αλλά είναι εμφανές πως η τουρκική πλευρά αντιλαμβάνεται διαφορετικά τα δικαιώματα αυτά.
Ενώ συζητιούνται και «δημιουργικές προτάσεις», όπως το εύρος του εναέριου χώρου και των χωρικών υδάτων να μην είναι το ίδιο σε όλο το Αιγαίο, ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο δημιουργεί η διαφαινόμενη πρόθεση της Αθήνας να εγείρει θέμα Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης που θα υπερκεράσει την υφαλοκρηπίδα και θα βελτιώσει την ελληνική θέση. Σε κάθε περίπτωση, οι διερευνητικές διαπραγματεύσεις θα εντατικοποιηθούν, με συχνές επαφές και ευρύ περιεχόμενο. Από ελληνικής πλευράς επικεφαλής θα είναι ο πρέσβης ε.τ. και πρώην διοικητής της ΕΥΠ κ. Αποστολίδης και από τουρκικής ο γ.γ. του υπουργείου Εξωτερικών κ. Σινιρλίογλου.
Απόσυρση δυνάμεων
Ταυτόχρονα, Αθήνα και Αγκυρα μιλούν για μείωση των εξοπλισμών, αν και προς το παρόν η υλοποίηση των προθέσεων αυτών παραμένει ασαφής. Σε αυτήν τη λογική κινούνται και οι πρόσφατες δηλώσεις Ερντογάν περί απόσυρσης των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο σε περίπτωση λύσης. Είναι, δε, πιθανό να ανακοινώσει και μονομερώς μερική απόσυρση σε μια κίνηση που θα είναι μεν ευπρόσδεκτη, αλλά δεν θα μεταβάλλει το υφιστάμενο πλαίσιο στο νησί και άρα θα πρέπει να αποφευχθεί ο υπερβολικός ενθουσιασμός από ελληνικής πλευράς.
Η νέα προσπάθεια που αρχίζει οικοδομείται όχι μόνο στην αποδεδειγμένα ειλικρινή επιθυμία του κ. Παπανδρέου να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις, αλλά και στην πολιτική ισχύ των δύο πρωθυπουργών. Η ελληνική πλευρά κατέγραψε ως ενδεικτικό των προθέσεων του κ. Ερντογάν το γεγονός ότι οι κ. Νταβούτογλου και Δρούτσας είχαν δίωρη κατ' ιδίαν συνάντηση, ενώ οι διευρυμένες συνομιλίες με τη συμμετοχή και διπλωματών διήρκεσαν μόλις μισή ώρα, κάτι που ερμηνεύεται ως απόπειρα της πολιτικής ηγεσίας της γείτονος να υπερπηδήσει τα εμπόδια της γραφειοκρατίας του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών που, όπως και ο στρατός, τηρεί «σκληρή» στάση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου